570 likes | 1.3k Views
YOĞUN BAKIM VE BİYOBELİRTEÇLER. Dr. Kürşat Uzun Selçuk Ü Meram Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Yoğun Bakım Bilim Dalı Konya. Biyobelirteç. Normal-Hastalık Tanı Tedavinin takibi. Tanı Sepsis SIRS Bakteri- viral Prognoz Tedavi.
E N D
YOĞUN BAKIMVEBİYOBELİRTEÇLER Dr. Kürşat Uzun Selçuk Ü Meram Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Yoğun Bakım Bilim Dalı Konya
Biyobelirteç • Normal-Hastalık • Tanı • Tedavinin takibi • Tanı • Sepsis SIRS • Bakteri-viral • Prognoz • Tedavi Bir hastalık durumunda ortaya çıkan ve normal durumda bulunmayan kanda veya diğer sıvılarda bulunan protein yapısındaki yapılar
Metod • Normal sağlıklı / Hasta • Yaşayan / Ölen • Özel bir zamanda ölçüm Eşik değer
Metod Hastalıklı kişileri Sağlıklı kişileri
Fizyolojik parametrelerEnfeksiyon • Vücut ısısı • >38oC • Solunum sayısı • >25/dk • Kalp hızı • >125/dk • Beyaz küre sayısı • < 1000/mm3 • >15000/mm3 • Sistolik kan basıncı • < 90 mmHg • Ortalama kan basıncı • < 60 mmHg
Biyobelirteçler BNP NT-proBNP Troponin ANP CNP NötrofilJeletinaz ilişkili Lipokalin (NGAL) C-reaktif protein Prokalsitonin IL-6 TNF IL-1β TREM-1
C-Reaktif Protein • Tillet and Francis • 1930 yılında, pnömoni • St. pneumoniae • Pentraxin ailesi protein • Pentamer • Bakteri polisakkaridini bağlar • Opsonin • Fagositoz • Bakteri, Mantar, Parazit • Viral enfeksiyonda düşük • 4-6 saatte başlıyor • 36-50.saate pik yapıyor • Normal değerler • 0.3–1.7 mg/l • Normal kişilerin %99’da • <10 mg/l
CRP ↑↑ • Travma • Cerrahi • Yanık • Doku nekrozu • İnflamatuar hastalıklar • Kanser • SLE • Systemic skleroz • Dermatomyozit • Sjögren’s hastalığı • Ülseratif kolit • Lösemi • Graft-versus-hosthast. • Ağır egzersiz • Sıcak çarpması • Psikiyatrik hastalıklar
Sepsis • Eşik değer 50 mg/l • Sensitivite %98.5 • Spesifite %75 • Eşik değer 79 mg/l • Sensitivite %71.8 • Spesifite %66.6 Intensive CareMed 1998;24:1052–1056 CritCareMed 27:498–504 IntensiveCareMed (2002) 28:235–243
26 hasta taburcu sonrası ex (hasta sayısı az) 577 hasta taburcu sonrası yaşıyor Taburcu sonrası ilk 24 saat içinden CRP düzeyi
p: ns • 262 hasta • Mortalite %40 • YB sonrası mortalite %18.6 • CRP • Yaşayanlarda • 8.1±8.0 mg/dL • Ölenlerde • 10.19.5 mg/dL p< 0.001 Cerrahi ve Medikal YB sonrası CRP değerleri yaşayan ve ölenler arası fark yok YB sonrası mortaliteyi göstermede iyi bir gösterge değil Anesthesiology 2010;10:17
12 ay, prospektif n:891 Multicenter Tedaviye yanıtın değerlendirilmesi için Tekrarlayan CRP ölçümleri daha önemli
SIRS’lı Hastalarda Enfeksiyonun Erken Göstergesi Olarak CRP Rafael Sierra1 , Jordi Rello2, María Angeles Bailén3, Encarnación Benítez4, Antonio Gordillo1, Cristobal León5 and Sebastián Pedraza1 Spes:%87.3 Sens: %94.3 Eşik değer: 8 mg/dL IntensiveCareMed (2004) 30:2038–2045
Nötropenik hastalarda yüksek bakteri, fazla inflamasyon, WBC ye bakmaksızın sepsis göstergesi
NT-proBNP, CRP, APACHE II ve Açlık kan glukoz düzeyi • YB mortalite göstergesi • NT-proBNPve CRP < APACHE II • NT-proBNPve CRP APACHE II birlikte daha değerli • NT-proBNP kardiyak YB hastalarında
CRP • Sepsis-nonsepsis veya kolonizasyon ayırımında yetersiz • IL-6 • Düşük tanı koydurucu • Cerrahi, travma, pankreatit, Sol Kalp Yetm • PCT (0.43 ng/mL (sepsis-SIRS) • CRP ve IL-6 dan sepsis tanısına daha fazla katkı
n:158 • 2007-2009 • retrospektif • CRP 6.6 kez mortalite riski • Multivariable analiz ile CRP tek başına mortalite göstergesi
Prokalsitonin • Kalsitonin’in 116 aaprohormonudur • Enfeksiyon sonrası 2. saatte artmaya başlıyor • 24 saatte pik yapıyor • PCT düzeyleri • < 0.05 ng/mL • İmmünolojik fonksiyon • Sepsis, enfeksiyon, inflamasyon da • Kemotaktik fonksiyon • NO sentetaz • Sitokin uyarılması
Prokalsitonin • Sepsis, ağır sepsis, septik şok • Şiddetli bakteriyel enfeksiyonlarda • Antibiyotik tedavisine cevapta • Pankreatit • Ağır, enfekte • Mantar enfeksiyonlarında • Bakteriyemi • Transplantasyon • Enfeksiyon göstergesi • Majör cerrahi, travma • Ağır yanık • Kardiyojenik şok • Güneş çarpması • Otoimmün hastalıklar • Vaskulitler • Kawasaki hastalığı • Paraneoplastik sendromlar • İmmünoterapi • Granülosit transfüzyonu, • Antilenfosit globülin • Sitokin tedavisi • Antikor uygulamaları • Alemtuzamab, IL-2, TNF-a
Eşik değer: 1 ng/mL • Sens: %95 • Spes: %54 • Eşik değer: 6 ng/ml • Sens: %87.5 • Spes: %45
Eşik değer: > 1ng/mL Tek ölçüm anlamlı değil PCT düzeyinde azalma anlamlı
Sens: %83 Spes: %64 Sens: %74 Spes: %84 Sens: %90 Spes: %88 PCT VİP de prognostik faktör WBC, CRP ayırımda katkısı yok
PCT: 0.4 ng/mL - 6.7ng/mL 1.2 gün daha fazla deliryum/komasız gün CRP: 107 mg/L – 281mg/L 1 gün daha fazla deliryum/komasız gün Sepsis ile ilişkisiz olarak PCT ve CRP yüksekliği deliryum/koma ile ilişkili
Enfeksiyon, kanser, böbrek yetmezliği, KOAH ile IL-6 ilişkili
Kardiyak Belirteçlerve Yoğun Bakım • Akut koroner sendrom • Konjestif kalp yetmezliği • Yoğun bakımda miyokard hasarı mortalite ve morbidite nedeni • Kardiyak YB hastalarında • Non-kardiyak YB hastalarında • Troponin • Natriüretikpeptidler • BNP(BrainNatriureticPeptide) • ANP • CNP • NT proBNP • Hearttypefattyacid-binding protein (H-FABP)
Yoğun Bakım HastalarındaAkut Sol VentrikülDisfonksiyonu Biyobelirteçler
Troponin • Troponin • Kardiyomyositlerinmiyofibrillerinkontraktil bölümlerinin bileşenleri • I, C, T • Myokardial nekroz için spesifik • MI • Diğer YB durumlarında
Septik şok tahmininde Spes: %33 Sens: %86
BrainNatriüretikPeptidBNP • Kardiovaskülerhemostaz • Volüm düzenlenmesinde • Volüm yüklenmesinde • Ventriküler basınç artışında • BNP prohormon • BNP • NT-proBNP • Yarı ömrü daha uzun • Daha stabil • Yüksek düzey • Kadın • Böbrek yetmezliği • İleri yaş • Düşük düzey • Obez
n:314 • hipoksemik SY • %30 çok nedenli Kalp yetmezliğini gösterebilir, fakat Sonuçları göstermede yetersiz
Eşik değer: 1765 pg/ml Sens: %73 Spes: %63 NPV: %85 PPV: %44 Böbrek yetmezliği