VINDPLAATSGERICHT WERKEN

1. VINDPLAATSGERICHT WERKEN

2. JES ANTWERPEN ACB ARBEIDSCOMPETENTIEBEGELEIDING Borgerhout/Deurne Noord/Kiel JES BRUSSEL SHW STRAATHOEKWERK Brussel Centrum/Molenbeek/Anderlecht

3. HISTORIEK 2010HIVA-onderzoek (KUL) in opdracht van VDAB2011 VLASTROVAntwerk! 2012Fasenmodel ABC van ACB2013 Publicatie ‘Tussen Straat en Loket’

4. Laagdrempelige en integrale aanpak Doorverwijzing Signaleren en belangenbehartiging Krachtenperspectief Vraaggericht werken

5. FASENMODEL

6. ACB: Fasenmodel FASE 1 Aanwezigheid en aanspreekbaarheid FASE 2 Contact leggen FASE 3 Aanklampen met vertrouwen FASE 4 Creëren van een positief zelfbeeld, werken aan positieve eigenwaarde FASE 5 (Her)Oriëntatieop basis van (arbeids)profiel FASE 6 Leerproces stimuleren FASE 7 Realistisch toekomstperspectief en inspelen op mogelijke kansen FASE 8 Herval en Nazorg

7. FASE 1 Presentie en aanspreekbaarheid • Aanwezigheid • Rolbepaling • Verkenning • Open houding • Participatieve observatie

8. FASE 1 Presentie en aanspreekbaarheid Aanwezigheid op de verschillende vindplaatsen wordt bepaald door: Eigen (intern) netwerkBestaand extern (buurt)netwerk van partnerorganisatiesZelfonderzoek/omgevingsanalyseEen goede omgevingsanalyse bevat volgende elementen: De geschiedenis van de buurtDe cultuur en sfeer van de buurtDemografieVoorzieningenNetwerk

9. FASE 2 Contact leggen • Frequentie • Curiositeit prikkelen • Doelgroep • Onderdompeling • Professionele nabijheid

10. FASE 2 Contact leggen • Open gesprek: Zoek eerst contact en pik in op een bestaand gesprek • Probeer jongeren te prikkelen door iets wat in hun interessewereldligt, haal een thema aan dat elk van hen interesseert • Interactie: mee een balletje trappen of een sigaretje roken kan de drempel naar 1ste contact verlagen • Durf: Goede portie lef, durf vragen te stellen! • Empathie: leef je in de levenssfeer van je doelgroep

11. FASE 3 Aanklampen met vertrouwen • Herhaaldelijke contacten • Tijdsduur • Discretieplicht

12. FASE 3 Aanklampen met vertrouwen • Authentiek: echtheid, jezelf zijn en geen rolletje spelen werkt om het vertrouwen (sneller) te winnen.Doe gewoon, wees jezelf! • Wees steeds duidelijk over je rol . Maak nooit beloftes aan jongeren. • Openheid en begrip naar de situatie van elke jongere individueel. • Niet te veel verwachten, geef de jongeren de ruimte om hun eigen tempo te bepalen.

13. FASE 4 Creëren van een positief zelfbeeld, werken aan positieve eigenwaarde • Competentiebewustwording • Empowerment • Herstellen communicatie omgeving

14. FASE 4 Creëren van een positief zelfbeeld, werken aan positieve eigenwaarde • Initiatief: voor veel jongeren is het feit dat ze zelf de stap zetten met hun hulpvraag, iets waar ze fier op zijn • Voorbeeldfunctie: de herkenbaarheid van een rolmodel voor deze jongeren is enorm belangrijk. • Motiveren/Stimuleren/Inspireren: Achterhalen van ervaringen en kwaliteiten van jongeren en deze trachten te vertalen op hun maat. Inlevings- en inschattingsvermogen is bijgevolg van cruciaal belang • Jongeren leren terug in zichzelf te geloven: competentie-herkenning- en bewustwording.

15. FASE 5 (Her)Oriëntatie op basis van (arbeids)profiel • Vraag naar werk/opleiding/welzijn • Oriëntatiegesprekken • Individueel plan van aanpak

16. FASE 5 (Her)Oriëntatie op basis van (arbeids)profiel • Wat wil ik? • Wat kan ik? • Welke relevante ervaringen heb ik in het verleden al opgedaan? • Hoe lang ben ik al werkloos? Zijn mijn papieren allemaal in orde? • Voor welk soort jobs/opleidingen kom ik in aanmerking?

17. FASE 6 Leerproces stimuleren • Zelfredzaamheid • Intrinsieke keuze

18. FASE 6 Leerproces stimuleren COMFORT/STRESS/STRETCH Voorbeeld van verschillende uitdagingen: • Jongeren leren op tijd komen en stiptheid na te streven door het uur van de afspraken steeds met een uur te vervroegen • Een voorbeeld van een CV meebrengen of proberen er samen één te maken • Zelf goede voorbeelden van motivatiebrieven zoeken • Zelf vacatures meebrengen en er één uitkiezen waarvoor er samen een motivatiebrief wordt geschreven • Deelname aan een animatorcursus of andere vorming • BuurtBBQ mee helpen organiseren • Rondleiding en presentatie geven aan externen Hoe groter de uitdaging voor de jongere, hoe intenser de ondersteuning en opvolging!

19. FASE 7 Realistisch toekomstperspectief en inspelen op mogelijke kansen • Motivatie/Perspectief bieden • Maatwerk/Keuzemogelijkheden aanbieden • Informeren

20. FASE 8 Herval en Nazorg • Follow-up/Leren omgaan met negatieve ervaringen en het anticiperen op mogelijke obstakels. • Motiveringsdruk en mentale push • Maatschappelijke kwetsbaarheid

21. FASE 8 Herval en Nazorg • Leren omgaan met negatieve ervaringen en het anticiperen op mogelijke obstakels. • Motiveringsdruk en mentale push

22. CASE SHW JORIS SABOO JES Brussel Straathoekwerk St Jans Molenbeek and Beyond “Uiteindelijk is Straathoekwerk en dus ook Vindplaatsgericht werk een zeer eerlijke vorm van sociaal werk. Het is compleet bottom-up en manifesteert zichzelf als organisch. De contacten met gasten zijn authentiek. We plukken hier op straat zeker en vast de vruchten van, dit voel je als je een tijdje bezig bent. De resultaten zijn er, maar ze zijn bijzonder subjectief ingevuld. De waarde wordt bepaald in functie van de relatie tussen werker en gasten en niet per sé in functie van een eventueel behaald doel. Deze relatie is menselijk in al zijn facetten, bij tijden dus ook zeer grillig en altijd moeilijk kwantificeerbaar. Hierin ligt een belangrijke bron van het spanningsveld dat aanwezig is tussen deze werkvorm en subsidiërende overheid. Dit is vooral het geval bij straathoekwerk en vindplaatsgericht werk.

23. FASE 1 • Aanwezigheid • Vindplaats: Metrostation en omgeving. • Omgevingsanalyse: Veel jongeren op elk moment van de dag. Vaak dezelfde jongeren. • Presentie: Zoveel mogelijk aanwezig zijn. Tijdelijke focus op kwantiteit

24. FASE 2 • Vaak rondhangen aan de metro en omgeving • Eerste contacten met Freddie ondergedompeld in de cannabisnevel • Meepraten • Niet veroordelen • Luisteren • Professioneel nabij-zijn bij Freddie. “Freddie blowde zoveel dat het moeilijk was om hem nog serieus te nemen. Hij was altijd onder invloed en alles was een grap. Altijd lachen, gieren, brullen. Ik moest moeite doen om hem serieus te nemen. Eigenlijk was Freddie in het begin een bijzonder onaangenaam contact”

25. FASE 3 • Vertrouwensband is organisch en gebaseerd op eerlijkheid • Altijd aanspreekbaar en eigen tempo • Beroepsgeheim en Freddie • Authentiek zijn bij Freddie • Vorming op JES

26. FASE 4 • Vorming JES: Vervolg • Positieve eigenwaarde weerspiegeld in contacten met kameraden buiten JES • Rolmodel – Leren van elkaar • Freddie werd bewust

27. FASE 5 • Vraag en behoefte van Freddie naar meer en beter • Voor arbeidsprofiel doorverwijzing naar Trajectbegeleiding op JES • Algemeen • FASE 6 • Incident met het geld als stimulator

28. FASE 7 • Toekomstperspectief voor Freddie • Welke kansen zijn er? • FASE 8 • Contact blijven behouden • Risico van herval is reeël • Ruimte geven

29. CASE ACB RACHID EL AJJAJ JES Antwerpen ACB JCC 21N Deurne Noord “Je staat eigenlijk zo dicht bij de jongeren dat je soms dingen te weten komt die je niet wilt weten. Maar omdat de drempel tussen ons zo laag is flappen de jongeren dit er ook allemaal uit. Maar na verloop van tijd van beginnen de jongeren de grenzen te kennen.”

30. FASE 1& 2 Zomer 2009 ontmoetingsplek cybercafé Goed connectie leiders Bisthoven • Rachid B. als toevallige passant! • “Ik heb Rachid leren kennen in een internetcafé in de buurt ongeveer zes jaar geleden. Ik ging daar toevallig langs en hij zat er met enkele andere jongeren uit de buurt. Er is een gewoonte bij ons in de buurt dat je iedereen even goedendag zegt en zo heb ik hem dan leren kennen. Hij heeft zichzelf even voorgesteld en verteld wat hij deed.”

31. FASE 3 Luisterend oor; problemen verleden Tijd vrijmaken Steeds aanwezig op afspraak “Ik was van idee ik dop mijn eigen boontjes en hij zou mij dan komen helpen? Hij heeft dan mijn nummer gevraagd en we hadden een afspraak gemaakt. Ik bleef wel heel sceptisch tegenover de begeleiding maar ik had mezelf voorgenomen om neutraal te blijven en om het eens uit te testen.” FASE 4 Loslaten van zijn verleden Competentie(h)erkenning Blijven motiveren/stimuleren! “Door dat vrijwilligerswerk kwam ik in contact met mensen van mijn afkomst die een hogere opleiding hadden genoten. Dit waren voor mij voorbeelden. Rachid was dus in mijn begeleiding ook een voorbeeld voor mij. Ik heb altijd respect voor hem gehad. Ik keek naar hem op.”

32. FASE 5 • >3 jaar werkloos • Interesse; Bewakingsagent, Bouw • Wel juiste postuur, maar geen ervaring! • Geen wet van Tobback • FASE 6 • Vacatures leren opzoeken via verschillende medium (VDAB, Jobkanaal, Interims) • Infosessies bijwonen • Deelname Cursus Hoofdanimator in het jeugdwerk • Inzet als vrijwilliger voor zijn buurt (BBQ Bisthoven) • “Ik heb mezelf leren kennen, ook heb ik nu meer mensenkennis. Ik heb ook leren omgaan met verschillende soorten mensen.”

33. FASE 7 & 8 • Na 9 maanden ACB begeleiding start als assistent begeleider Bouw LEVANTO; ondersteuning van 12 jongeren • Hoofdanimator Bisthoven (2010) • Peterschap SHOOT internationaal (AEYC 2011) • Erfgoedbewaker MAS (2014) • “Deze job heeft heel veel voor mij gedaan. Ik heb terug een beter beeld voor de toekomst.”