Zatrucia

1. Zatrucia

2. Co to jest trucizna? • Trucizna to substancja chemiczna, jad zwierząt czy toksyna roślin, która po przedostaniu się do organizmu dziecka czy osoby dorosłej może spowodować negatywne skutki zdrowotne. • Zatrucie to zespół patologicznych objawów spowodowanych szkodliwym działaniem na ustrój substancji trujących zwanych truciznami.

3. Przebieg zatruć • bezobjawowy, co najczęściej wynika z braku zatrucia lub niewielkiej toksyczności substancji, która takie zatrucie spowodowała. • łagodny, który najczęściej objawia się nudnościami, wymiotami, bólami brzucha czy głowy. • podostry, w którym dochodzi do nasilenia objawów zatrucia łagodnego oraz braku reakcji na tzw. „domowe sposoby leczenia”. • ostry, w którym dominują drgawki, ilościowe i jakościowe zaburzenia świadomości, zaburzenia rytmu serca i oddychania, mogące prowadzić nawet do zgonu chorego.

4. Najczęstsze drogi, którymi trucizna wnika do organizmu • droga doustna – najczęściej wynika z połknięcia leków, substancji chemicznych stosowanych w gospodarstwie domowym, • wchłanianie substancji poprzez skórę i śluzówki – najczęściej jest spowodowane nie stosowaniem rękawic ochronnych i środków ochrony osobistej podczas stosowania środków chemicznych, zbyt częstym i „obfitym” stosowaniem maści, kremów, nieprawidłowym dawkowaniem kropli do worka spojówkowego

5. wchłanianie substancji poprzez drogi oddechowe – najczęściej jest spowodowane pracą z substancjami chemicznymi używanymi w domu, zatruciem tlenkiem węgla przy nieprawidłowej eksploatacji np. piecyków gazowych, odurzaniem się substancjami lotnymi (rozpuszczalniki) • droga przezskórna, iniekcyjna – wynika ze stosowania dożylnych narkotyków, może być spowodowane użądleniem owadów, ukąszeniem przez żmiję zygzakowatą, przypadkowym podskórnym wstrzyknięciem substancji chemicznych podczas zabaw itd.

6. Zatrucia można podzielić na następujące grupy: • celowe po zażyciu trucizny (w celach samobójczych), stanowiące około 80-90% zatruć • przypadkowe, stanowiące 10-15% zatruć • związane z wykonywanym zawodem, stanowiące 5% zatruć

8. Śmiertelność w poszczególnych zatruciach: • muchomor sromotnikowy w ok. 40% • pestycydy 8–20% • metale 5–17% • substancje żrące 5–14% • alkohole 3–10% • tlenek węgla 3–7% 

9. Najczęstsze zatrucia: • lekami – ok. 60% • alkoholem – ok. 12% (tendencja wzrostowa) • tlenkiem węgla – ok. 9% • pestycydami – ok. 7% • rozpuszczalnikami – ok. 3% • substancjami żrącym – ok. 3% • grzybami – ok. 2% • detergentami, gazami drażniącymi, metalami i ich związkami – ok. 4%

10. Objawy, które mogą sygnalizować zatrucie: Ze strony układu nerwowego: • upośledzenie stanu przytomności lub śpiączka • niepokój ruchowy i pobudzenie psychiczne • splatanie, podniecenie • drżenia, drgawki • rozszerzenie źrenic - po amfetaminie, atropinie, kokainie, LSD, lekach przeciwdepresyjnych  • zwężenie źrenic – tzw. źrenice szpilkowate – po zatruciu heroina, morfina, kodeina • oczopląs

11. Ze strony skóry: • rumień • pęcherze z martwicą • oparzenia (chemikalia) Ze strony układu oddechowego: • trudności w oddychaniu • zwolnienie lub przyspieszenie oddechu • odkrztuszanie pienistej wydzieliny o różnym zabarwieniu • bezdech

12. Ze strony układu pokarmowego: • nudności • wymioty • biegunka • ślinotok • nieprzyjemna woń z ust • obrzęk błony śluzowej jamy ustnej • trudności w połykaniu • krwawienie z przewodu pokarmowego • zwolnienie lub przyspieszenie pracy serca, ból za mostkiem

13. Ważne informacje • Co się stało? • Jaka substancja mogła spowodować zatrucie (najlepiej mieć ze sobą ulotki lub opakowania po lekach lub substancjach chemicznych)? • Dlaczego do tego doszło? • Jaką drogą do niego doszło? • Kiedy doszło do zatrucia? • Jaka mogła być ilość substancji toksycznej? • Co się stało po zatruciu?(co zrobiłaś Ty, czy wystąpiły wymioty po doustnym przyjęciu toksyny, czy w wymiocinach były np. tabletki) • Czy poszkodowany wypowiadał swoją niechęć do życia lub wspomniał o samobójstwie? • Na jakie choroby przewlekłe poszkodowany cierpi ? • Na jakie środki chemiczne był poszkodowany narażony w pracy?

14. Sposoby usuwania trucizn w zależności od drogi dostania się do organizmu: a) Przez skórę: zdjąć odzież, przepłukać skórę duża ilością ciepłej wody, wykonać opatrunek osłaniający, nie stosować gąbek, szczotek do usuwania trucizny b) Zatrucie gazami: (wziewne-oddechowe) wyprowadzić lub wynieść na świeże powietrze, posadzić, rozluźnić odzież, zapewnić spokój i ciepło, w razie potrzeby rozpocząć RKO c) Zatrucia pokarmowe, lekami: spowodować wymioty poprzez podanie dużej ilości picia – lekko osolonej wody,

15. Pierwsza pomoc: • Bezzwłoczne wezwanie zespołu ratownictwa medycznego (999 lub 112) • Zadbanie o bezpieczeństwo własne i osób postronnych. • Ocena stanu poszkodowanego ( przytomności, oddechu, krążenia, temperatury ciała) • Eliminacja źródła zagrożenia – oparów, gazów, cieczy lub wyniesienie poszkodowanego ze strefy zagrożonej. • Usunięcie skażonej odzieży przez rozcięcie nożyczkami. • Oczyszczenie skóry z substancji żrących poprzez starcie gazą (1 gazik = 1 starcie) i przepłukanie czystą wodą. Jeśli nie ma dostępu do wody, wystarczy samo starcie i osłonięcie jałowym opatrunkiem. • W przypadku dostania się substancji do oczu przemyć je ciepłą wodą lub solą fizjologiczną (przez 10 min.) i założenie suchego opatrunku

16. Pierwsza pomoc: • Wzbudzanie wymiotów w przypadku gdy poszkodowany jest przytomny i współpracuje (powinno się je prowokować do 6h po zatruciu, w przypadku grzybów – do 72h).NIE wzbudza się wymiotów w przypadku połknięcia substancji żrących (kwasy, ługi), rozpuszczalników organicznych, substancji spieniających się, upośledzeniu lub braku przytomności oraz w ciąży. • Istotne jest też zebranie możliwie największej ilości informacji o wypadku, przede wszystkim rodzaju trucizny, drogi zatrucia i upływu czasu od momentu zdarzenia. • Ułożenie na boku w celu uniknięcia zachłyśnięcia wymiocinami. • Resuscytacja krążeniowo-oddechowa w przypadku zatrzymania oddechu (stosować zawsze maseczkę do sztucznego oddychania!!!