170 likes | 500 Views
Delier in de palliatieve fase. Adriaan Lemstra Albert Event 20 maart 2013. Kenmerken Diagnostiek Delier protocol Behandeling. Delier in de palliatieve fase. Ernstige neuropsychiatrische aandoening met een acuut begin en een wisselend beloop.
E N D
Delier in de palliatieve fase Adriaan Lemstra Albert Event 20 maart 2013
Kenmerken Diagnostiek Delier protocol Behandeling Delier in de palliatieve fase
Ernstige neuropsychiatrische aandoening met een acuut begin en een wisselend beloop. Gevolg van cerebrale ontregeling door een lichamelijke aandoening of bij gebruik van (genees-) middelen. Prevalentie 30%, in terminale fase tot 90 % 50 % delieren in palliatieve fase reversibel Kenmerken Delier
Bewustzijnsstoornis Verandering cognitieve functies Ontwikkelt zich in korte tijd en fluctueert in het verloop van de dag Gevolg van een somatische aandoening of medicatie/intoxicatie Delier criteria DSM IV
Verminderde helderheid, ‘wegzakken’ Aandacht Alertheid Vasthouden aandacht Verdelen aandacht Verplaatsen aandacht Bewustzijnsstoornis
Hypoactief Delier Uitputting Sedatie door medicatie (morfine) Reactieve somberheid/depressie DD Bewustzijnsstoornis
Oorzaken onrust: Pijn Angst Benauwdheid Hyperactief Delier DD: onrust
Oriëntatie Geheugen Denken Waarneming Cognitieve functiestoornis
Acuut begin Dementie meer sluipend begin Wisselend beloop Kenmerkend voor delier In terminale fase vaak irreversibel Beloop Delier
Verminderde wilsbekwaamheid Complicaties Vallen Verwijderen sonde/infuus/catheter Verlies van contact met familie De helft herinnert delier als nare periode 30 % overlijdt binnen een maand Beloop Delier
Postoperatief Koorts, infecties, zuurstoftekort, bloedarmoede Elektrolyten: hyponatriëmie, hypercalciëmie Morfine en opiaten Hersenmetastasen Alcoholonttrekking Delier: oorzaken
Signaleren risicofactoren + gerichte interventies (preventie) Risicoprofiel vaststellen + bij verhoogd risico gericht observeren (vroegdetectie) Uniforme en adequate diagnostiek en behandeling <75 jaar: psychiatrie: >75 jaar: geriatrie: Protocol Delier
delier in de voorgeschiedenis en/of verward voor opname 3 punten cognitieve verstoringen: geheugenproblemen, CVA, contusio 3 punten ADL afhankelijkheid 3 punten leeftijd > of = 70 1 punt koorts > 38,5 graden 1 punt hardhorendheid en/of slechtziendheid 1 punt gebruik alcohol ( >4 eenheden p.d.) en/of drugs 1 punt medicatie: sedativa, psychofarmaca en/of opiaten 1 punt psychiatrie in de voorgeschiedenis 1 punt ingreep onder narcose 1 punt totaal bij score van 3 of meer: starten met Delirium Observatie Schaal (DOS schaal) i.v.m. verhoogd risico op delier gedurende 3 dagen Risicoprofiel Delier
Diagnostiek en behandeling onderliggende aandoening Verpleegkundige interventies: desoriëntatie visuele en gehoorsstoornissen angst/hallucinaties etc. Medicatie Behandeling Delier
Bij M. Parkinson: Clozapine Bij onvoldoende reactie of EPS bij haloperidol: Olanzapine, quetiapine Bij dementie Exelon Alternatieven haloperidol