Voeding en vocht in de palliatieve fase

1. Voeding en vocht in de palliatieve fase Bij mensen met een verstandelijke beperking en ouderen verblijvend in een verpleeghuis

2. Stellingen • Is een PEG ook Pech? • Is palliatieve voeding wensvoeding? • Is de zorg door familie een welkome aanvulling?

3. Hoe signaleer je voedingsproblemen? • Gewichtsverlies is ernstig bij > 5% in 1 mnd of > 10% in 6 mnd • Let bij de berekening op oedeem en ascitis • Anorexie: gebrek aan eetlust, > 3 dagen niet/nauwelijks intake • Asthenie: gevoel van algemene zwakte

4. cachexie • = vermagering met spieratrofie • = een prognostisch ongunstig teken Anorexie Cachexie syndroom Complexe veranderingen in metabolisme van eiwitten, koolhydraten en vetten o.i.v. ziekte Sarcopenie = relatie met ouder worden Minder spiermassa, minder spierkracht

5. De integrale benadering • Inventariseer eerst ideeën en verwachtingen • Bespreek misverstanden over (on)gezonde producten • Geef voorlichting over de oorzaak van gewichtsverlies/de ziekte • Geef voorlichting over de veranderde functie van voeding • Zet waar nodig paramedici in • Overweeg z.n. een proefbehandeling • Evalueer het genomen besluit/ingezette beleid

6. Voedingsinterventies: wanneer start je en hoe pak je het aan? • De functie van voeding verandert! - Sociale functie valt (soms) weg • Voeding levert in bepaalde fase geen bijdrage meer aan gezondheid,bestrijden van ziekte of verlengen van het leven • De start hangt m.n. af van de levensverwachting en de belasting van eventuele interventies

7. voedingsinterventies • Adequate voeding • Aanvullende voeding • Palliatieve voeding • Sondevoeding • Parenterale of infuusvoeding • Alternatieve voeding

8. Palliatieve voeding = welbevinden van cliënt = actuele situatie = korte termijn effect • Wat is het doel? • Wensvoeding • Past Alternatieve voeding hierin?

9. Misverstanden • Voeding(sinterventies) stimuleren de tumorgroei • Minder eten bespoedigt het overlijden • Bijvoeden stelt overlijden onnodig uit

10. Medicatie in een fase waarin eten/voeden moeizaam gaat • Anti emetica (metoclopramide) • Zinksuppletie bij smaakverlies • Antibiotica,fungistatica, antivirale middelen (mn bij infect stomatitis, oesophagitis,etc) • Laxantia bij obstipatie • Loperamide bij diarree • Antipyretica bij koorts • Analgetica bij pijn

11. Medicatie vervolg • Antidepressivum,slaapmedicatie: voorkeur voor Mirtazepine ivm gewichtstoename en wekt geen misselijkheid of braken op • Axioliticum bij angst, slaapproblemen

12. Nieuwe en bijzondere middelen • Progestiva • Dexamethason • Cannabis • Melatonine • EPA

13. Hoe signaleer je dehydratatie? • Dorstgevoel, droge lippen, lage huidturgor, ↓ urine prod, tachycardie (aspecifiek) • Eventueel aangevuld met labonderzoek (ureum, creatinine, Na, Ht)

14. Ontstaan dehydratatie • Verminderde inname (slikprobl, achteruitg) • Vochtverlies (braken en diarree) • Sekwestratie (ascites en ileus) Denk ook aan: • Effect diureticum • Ontregelde DM • Delier door onderliggende infectie of anderszins

15. hypodermoclyse • Zinvolle optie of obsoleet?

16. TAKE HOME MESSAGES • Communicatie is essentieel • Pak het multidisciplinair aan • Besluitvorming aan de hand van een stappenplan • Palliatieve voeding komt uit gewone winkels • Evaluatie van elke stap en ook na het overlijden