640 likes | 1.34k Views
Obezite Hipoventilasyon Sendromu- Tanı. Doç. Dr. Ahmet Ursavaş Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları AD. OHS Tanım. Tanım Obeziteye bağlı restriktif hiperkapnik solunum yetmezliği Tarihçe 1956’da bir olgu sunumunda ilk defa « Pickwick sendromu» adı kullanılmıştır.
E N D
ObeziteHipoventilasyonSendromu- Tanı Doç. Dr. Ahmet Ursavaş Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları AD
OHS Tanım • Tanım • Obeziteye bağlı restriktifhiperkapnik solunum yetmezliği • Tarihçe • 1956’da bir olgu sunumunda ilk defa «Pickwick sendromu» adı kullanılmıştır
OHS- Tarihçe • Bu isim 1837’de yayınlanan Charles Dickens’ın ünlü romanındaki «jo» karakterine atfen kullanılmıştır
Kimlerde OHS Araştırmalıyız ? • Hipoventilasyon semptomları olan obez olgularda • Hipoventilasyon semptomları • Sabah baş ağrısı • Gündüz uyku hali • Nefes darlığı • Halsizlik, güçsüzlük • Konsantrasyon bozukluğu • Depresyon
OHS Tanı • Obezite • Hipoventilasyon • Diğer olası hipoventilasyon nedenlerinin ekarte edilmesi
Obezite-hipoventilasyon • Obezite • BKİ ≥ 30 kg/m2 • Hipoventilasyon • Gündüz hiperkapni (PaCO2>45 mmHg) ve • Gündüz hipoksi (PaO2<70 mmHg) • Diğer hipoventilasyon nedenlerinin dışlanması OHS Tanı Kriterleri
Obezite • Beden kitle indeksi • Boyun çevresi • Bel/Kalça oranı
Boyun Çevresi • Klasik bilgi • Erkeklerde 43 cm • Kadınlarda 37 cm • Türkiye verileri ? • Bursa’da gebelerde yaptığımız bir anket çalışmasında horlama ve gebelik HT için • 34 cm !!! Ursavas A, et al. Respiration 2008; 76: 33-9
Boyun çevresi kritik değer Erkeklerde 40 cm Kadınlarda 36 cm
4201 olguda boyun çevresi kardiyometabolik sendrom ilişkisi incelenmiş Boyun çevresi ile sistolik-diyastolik kan basıncı, açlık glikozu, trigliserit, LDL arasında pozitif korelasyon; boyun çevresi ile HDL arasında negatif korelasyon saptanmış Kardiyometabolik sendrom için kritik sınır değer Erkeklerde ≥ 37 cm Kadınlarda ≥ 33 cm
Bel/Kalça Oranı • Abdominalobezitenin gösterilmesinde yararlıdır • Bel/Kalça oranı • Erkeklerde >1 • Kadınlarda > 0.85 • OSAS tanılı olgularda • Bel kalça oranının BKİ’den daha anlamlı bir belirteç olduğu bildirilmiştir Martinez-Rivera C, et al. 2008; 16: 113-8.
OHS Tanı • Obezite • Hipoventilasyon • Diğer olası hipoventilasyon nedenlerinin ekarte edilmesi
Hipoventilasyon NÖROMÜSKÜLER YETERLİLİK YÜKLER Solunum merkezi Nöromüsküler ileti Kas gücü Elastik yükler Rezistif yükler
Obezite-hipoventilasyon • Obezite • BKİ ≥ 30 kg/m2 • Hipoventilasyon • Gündüz hiperkapni (PaCO2>45 mmHg) ve • Gündüz hipoksi (PaO2<70 mmHg) • Diğer hipoventilasyon nedenlerinin dışlanması OHS Tanı Kriterleri
Hipoventilasyon Tanısı • Arter kan gazı • Kapnografi- Endtidal CO2 • Transkutanöz CO2
9840 kan gazı analizinin incelendiği bir çalışmada 330 hiperkapni saptanmış
Kapnograf • Yunanca duman anlamına gelen «kapnos» sözcüğünden gelir • İnspire ve ekspire edilen gazlardaki CO2 konsantrasyonunun ölçümüdür • Kapnometre • Endtidal CO2 düzeyini sayısal olarak verir • Kapnogram • CO2 düzeyindeki değişimi çizgisel olarak verir Kızılötesi ışığın CO2 tarafından absorbsiyonu esasına göre çalışır
Kapnograf • Mekanik ventilatöre bağlı hastalarda • akım devrelerine eklenen özel aparatlar • Uyku çalışması sırasında • özel nazal kanüller • ET-CO2 değerinin invaziv kan gazı ölçümündeki PaCO2 ile korele olduğu (± 5 mmHg) gösterilmiştir
Transkutanöz CO2 • Cilt yüzeyinde hiperperfüzyon sağlanarak kandaki parsiyel CO2 basıncının elektrokimyasal olarak ölçümüdür. • Aynı yöntem ile parsiyel O2ölçümüde yapılabilir • Cilt hiperperfüzyonun sağlanabilmesi için 43-45 0C ye kadar ısıtılır • Elektrodun her kullanım öncesi kalibrasyonu gerekir • Cilde yerleştirildikten 10-20 dak. sonra ölçüme başlar • Ciltte yanıklara neden olabilir
Transkutanöz CO2 • Pediatrik hasta grubunda daha duyarlıdır • Yaş ilerledikçe duyarlılığı azalır • Transkutanöz ölçüm (Pt) • PtO2= PaO2 x 0.75 • PtCO2= PaCO2 x 1.3
Karbondioksit takibi gerekli hastalarda, rutin transkutanöz CO2 kullanımı öneriliyor
OHS Tarama Yöntemi ? • Pulseoksimetri • Portabl kayıt • Venöz kan gazı • Serum bikarbonat ölçümü
Obez olgularda serum bikarbonat değeri > 27 ise OHS araştırılmalıdır
Obezite-hipoventilasyon • Obezite • BKİ ≥ 30 kg/m2 • Hipoventilasyon • Gündüz hiperkapni (PaCO2>45 mmHg) ve • Gündüz hipoksi (PaO2<70 mmHg) • Diğer hipoventilasyon nedenlerinin dışlanması OHS Tanı Kriterleri
Göğüs duvarı Kifoskolyoz Plevra Yaygın plevral kalınlaşma Hava yolları Üst solunum yolu, KOAH Diğer Obezite Hipoventilasyon Nedenleri Solunum merkezi Beyin patolojileri Medullaspinalis ALS Nöromüskülerileti M.gravis Kaslar Müskülerdistrofiler Primerkonjenital santral alveolarhipoventilasyon sendromu
Santral nöral kontrol Davranışsal kontrol Hipoksi ve hiperkapniyeventilatuar yanıt Otonom sinir sistemi Solunum mekaniği Yatış pozisyonu Uyku evrelerine bağlı kas tonusu değişimleri Uykuda Solunumda Ne Değişir ? İstemli kontrol devre dışı Parasempatik aktivite artar Havayolu rezistansı artar Diyafrağma aktivitesi azalır Dakika ventilasyonu azalır
Uykuda Solunum • Dakika Ventilasyonu • 400-500 mL azalır • Kan gazları • PaO2: 2-8 mmHg azalır • PaCO2: 3-10 mmHg artar • Pulmoner arter basıncı • 4-5 mmHg artar
Uykuda kan gazları değişimi Obezite uyku ilişkisi ?
Obeziteye bağlı uyku sorunları • Uyku apne sendromu • Obstrüktif uyku apne sendromu • Santral uyku apne sendromu • Nokturnal oksijen desaturasyonu • Hiperkapni ile birlikte • Santral hipoventilasyon • Obstrüktifhipoventilasyon • Sadece oksijen desaturasyonu • V/Q bozukluğu