180 likes | 395 Views
Rynek kapitałowo - pieniężny. 2. Modele systemów finansowych na świecie. Geneza kształtowania systemów finansowych. Zróżnicowana geneza kształtowania systemów finansowych w różnych regionach świata sprawiła, iż szczególnego znaczenia nabrało zróżnicowanie pomiędzy bankami uniwersalnymi a
E N D
Rynek kapitałowo - pieniężny 2. Modele systemów finansowych na świecie
Geneza kształtowania systemów finansowych • Zróżnicowana geneza kształtowania systemów finansowych w różnych regionach świata sprawiła, iż szczególnego znaczenia nabrało zróżnicowanie pomiędzy • bankami uniwersalnymi a • szczególnym rodzajem specjalizacji banków – bankami inwestycyjnymi
Bank uniwersalny • dokonuje wszystkich czynności bankowych. • Łączy • operacje depozytowo - kredytowe z • transakcjami w zakresie papierów wartościowych i • czynnościami emisyjnymi.
Bank inwestycyjny • bank zajmujący się bezpośrednim transferem oszczędności na rynek pieniężny i kapitałowy. • Banki inwestycyjne zajmują się wszelkimi usługami finansowymi, które wykraczają poza tradycyjną działalność depozytowo-kredytową. • Są to głównie usługi związane z operacjami papierami wartościowymi.
Banki inwestycyjne na świecie prowadzą działania w 3 obszarach • zarządzanie finansami i doradztwo w tym zakresie • tworzą na zlecenie odpowiednie strategie finansowe dla swoich klientów, umożliwiające pozyskanie optymalnych źródeł finansowania • organizują sieć sprzedaży instrumentów kapitałowych dla swoich klientów (akcji, obligacji lub innych instrumentów dłużnych). • podejmują działania związane z restrukturyzacją przedsiębiorstw, ich prywatyzacją, organizowaniem wykupu przedsiębiorstw i ich przejęć (lub połączeń), • sporządzają biznes plany i analizy, dotyczących przedsiębiorstwa, sektora czy całej gospodarki. • działania na rynku papierów wartościowych • organizują publiczne emisje papierów wartościowych, gwarantują emisję, prowadzą działania w zakresie tzw. private placement (emisje niepubliczne), • prowadzą działalność brokerską i dealerską, • zarządzają pakietami akcji na zlecenie klienta, • zarządzają funduszami powierniczymi lub towarzystwami inwestycyjnymi • działają na rynku instrumentów pochodnych. • działania na rynku pieniężnym • prowadzą aktywny handel papierami skarbowymi, • obracają pożyczkami na rynku międzybankowym, • obracają certyfikatami depozytowymi, • dokonują transakcji terminowych oraz instrumentami pochodnymi
Model B i model M • Uwarunkowania historyczne spowodowały polaryzację światowego systemu finansowego pomiędzy • model niemiecko-japoński a • model anglo-amerykański • (Model B) • (Model M)
Model amerykański • oparty jest na wyraźnym oddzieleniu banków depozytowo-kredytowych (nie prowadzą działalności inwestycyjnej na rynku finansowym) od banków inwestycyjnych. • Geneza tego stanu sięga roku 1929, gdy po krachu na giełdzie nowojorskiej, po którym zbankrutował szereg banków komercyjnych zaangażowanych na rynku papierów wartościowych, uchwalono w 1933 roku tzw. Glass-Steagall Act. • Określił on na długie dziesięciolecia granice angażowania się banków komercyjnych w działalność inwestycyjną. Między innymi na skutek tego do największych amerykańskich banków zalicza się obecnie właśnie banki inwestycyjne: Merrill Lynch, Salomon Brothers, Goldman Sachs, Morgan Stanley i First Boston.
model niemiecko-japoński • jest powszechnie stosowany w państwach Unii Europejskiej i • uprawnia on banki komercyjne do rozwijania aktywności inwestycyjnej aczkolwiek ograniczonej najczęściej wymogami prawnymi. • Takie banki nazywa się uniwersalnymi. • Również w polskim prawiebankowym znajdują się limity dopuszczalnego angażowania się banków (uniwersalnych) w działalność inwestycyjną.
Modele systemów finansowych według zaangażowania sektora bankowego (1.)
Modele systemów finansowych według zaangażowania sektora bankowego (2.)
Modele systemów finansowych według zaangażowania sektora bankowego (3.)
Aktualne trendy • Konwergencja systemów finansowych • w USA odchodzenie od sztywnego podziału • w Europie specjalizacja banków. • Mówi się ponadto o: • łatwiejszym utrzymywaniu stabilności systemu bankowego w przypadku banków uniwersalnych • możliwości efektywniejszego wykorzystania rynku kapitałowego dzięki dogodniejszemu (gęsta sieć oddziałów) wykorzystaniu źródeł kapitału • łatwiejszej promocji nowych produktów i niższej (jednostkowej ich cenie)
(Gazeta Prawna/23.09.2008) Znikają dwa ostatnie banki inwestycyjne na Wall Street • Wczoraj dwa ostatnie niezależne wielkie amerykańskie banki inwestycyjne – Goldman Sachs i Morgan Stanley – uznały, że kontynuowanie działalności w dotychczasowym kształcie nie ma sensu i podjęły decyzję o przekształceniu w holdingi bankowe. Zarząd Rezerwy Federalnej (Fed), czyli amerykański bank centralny, zaakceptował tę decyzję. • Tym samym po 75 latach od ówczesnej decyzji Kongresu USA o wydzieleniu działalności inwestycyjnej z banków depozytowo-kredytowych skończyła się era banków inwestycyjnych. Po przekształceniu w holding oba banki znajdą się w czołówce amerykańskich holdingów bankowych. • Decyzja Morgan Stanley i Goldman Sachs o przekształceniu w holdingi to kolejny akord w trwającym od ponad tygodnia chaosie na rynkach finansowych. Kolejna faza kryzysu finansowego, który coraz częściej porównywany jest z Wielkim Kryzysem z lat 30. XX wieku, zaczęła się dwa tygodnie temu od bankructwa banku inwestycyjnego Lehman Brothers i przejęciu przez Bank of America innego banku inwestycyjnego – Merrill Lynch.
Ta fala kryzysu kosztowała inwestorów co najmniej 1 bilion dolarów. Podatnicy amerykańscy zapłacą za nią 700 mld dolarów, które amerykański rząd chce wyasygnować na wykup złych długów amerykańskich banków. • Decyzja Goldman Sachs i Morgan Stanley oznacza, że ich działalność po przekształceniu w holdingi będzie regulowana i kontrolowana przez bank centralny. • Fed nie miał wpływu na to, co robią banki inwestycyjne, a te – jak dowodzi wywołany zapaścią na rynku amerykańskich kredytów hipotecznych kryzys finansowy – podejmowały nadmierne ryzyko, dążąc do osiągania jak najwyższych zysków.
Od chwili wybuchu kryzysu kredytów hipotecznych w 2007 roku Morgan Stanley musiał do końca I półrocza spisać na straty 15,7 mld dolarów. Straty Goldman Sachs spowodowane kryzysem były mniejsze i wyniosły ok. 4,9 mld dolarów. • Goldman Sachs i Morgan Stanley będą musiały teraz zbudować bazę depozytową. Analitycy oceniają, że zapewne odbędzie się to przez przejęcia banków komercyjnych. Morgan Stanley ma obecnie 36 mld dolarów depozytów i 3 mln detalicznych kont. Depozyty w grupie Goldman Sachs wyniosą ok. 20 mld dolarów. • Co uzyskają te banki dzięki przekształceniu? • Czy nadzorowi nie powinny zostać poddane także fundusze wysokiego ryzyka (hedge funds)? • Jakie banki zniknęły już z rynku w wyniku przejęcia, a kto zbankrutował?
Literatura • KULHÁNEK, L., POLOUČEK, S., STAVÁREK, D.: The Financial and Banking Sectors in Transition Countries. In: POLOUČEK, S. (ed.): Reforming the Financial Sector in Central European Countries.Houndmills: Palgrave Macmillan, 2004. ISBN 1-4039-1546-6. • Rozdial: 1.