وزارت جهاد کشاورزی سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی

1. وزارت جهاد کشاورزیسازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی راهنماي اجمالي نحوه تدوین یک مقاله علمی دفتر برنامه ريزي و پايش امور پژوهشي دي1392

2. ارائه یافته ها و دستاوردها • نشريه فني/ ترويجي • مقالات كنفرانسي • گزارش طرح تحقيقاتي • پایان نامه/ رساله • كارگاه‌ آموزشي • نشست علمی • مقاله در مجلات علمی ترویجی • مقالهعلمي در مجلات علمي پژوهشي

3. مقاله علمی پژوهشی • مقاله علمی معمولاً در نتیجه پژوهش منطقی، ژرف و متمرکز نظری، عملی یا کاربردی، به کوشش یک یا چند نفر در یک موضوع تازه و با رویکردی جدید به منظور دستیابی به نتایجی جدید، تهیه و منتشر می شود. • چنین مقالهای در واقع گزارشی است که محقق از یافته‌های علمی و نتایج اقدامات پژوهشی خود برای استفاده (دردسترس) سایر پژوهشگران، متخصصان و علاقه‌مندان قرار می‌دهد.

4. اجزای تشکیل دهنده یک مقاله علمی • عنوان • نویسندگان • چکیده • کلمات کلیدی • مقدمه • مواد و روش‌ها • نتایج و بحث • نتیجه گیری (در برخي از مجلات) • تشکر و قدردانی (در صورت نياز) • فهرست منابع

5. عنوان مقاله... • عنوان هر اثر جلوه‌‌اي از هويت آن اثر است. • عنوان بايد مختصر، گويا، جذاب و ناظر به‌نتيجه موضوع اصلي مقاله باشد تا بتواند علاوه بر ايجاد انگيزه در خواننده، او را در انتخاب مقاله مورد نيازش راهنمايي كند. • به‌‌عبارتي، عنوان مقاله بايد جامع و مانع باشد و با كوتاه‌ترين جمله همه چيز را بيان نمايد.

6. عنوان مقاله... • عنوان به‌‌گونه‌اي تنظيم شود تا به شفاف‌ترين وجه، بيانگر محتوي مقاله باشد، • عنوان باید مقاله را از سایر مقالات مشابه متمایز سازد، • در عنوان از عبارات كلي استفاده نشود، • عنوان، مفهوم اصلی مقاله را نشان می‌دهد و باید به‌طور خلاصه، مضمون اصلی پژوهش را نشان دهد، • عنوان مقاله باید جذاب باشد، به‌گونه ای انتخاب شود که نظر خوانندگان را که معمولاً ابتدا فهرست عناوین یک مجله علمی را می‌خوانند، به خود جلب نماید، • عنوان به‌صورت مختصر و موجز تنظيم شود و ازكاربرد كلمات اضافه كه حذف آنها تاثيري در محتوي ايجاد نمي‌نمايد، پرهيز شود،

7. عنوان مقاله... • عنوان باید کوتاه و گویا و تنها بیانگر متغیرهای اصلی پژوهش باشد، • در عنوان به‌‌هيچ وجه از پرانتز استفاده نشود. در موارديكه اسامي علمي وجود داشته با شد و مجله اجبار با نگارش آن بنمايد اسامي علمي داخل پرانتز همراه با نام Author مي‌آيد)، • كلمات تكراري در عنوان وجود نداشته باشد، • در عنوان فارسي حتي‌‌الامكان از كلمات انگليسي استفاده نشود(به استثنای اسامی علمی)، • تعداد کلمات در عنوان را بين 10 تا 20 كلمه توصيه مي‌‌كنند، • عنوان بايد درآخرين مرحله يعني زماني كه اصل مقاله تهيه شد، تدوين شود.

8. عنوان مقاله توصیه نمی شود: بررسي تاثير ضريب زبري متغير بر صحت پيش بيني رقوم سطح آب رودخانه ها (مطالعه موردي: رودخانه كارون) توصیه می شود: بررسي تاثير ضريب زبري متغير بر صحت پيش بيني رقوم سطح آب رودخانه ها، مطالعه موردي: رودخانه كارون

9. مشخصات نویسندگان… • نام و نام‌خانوادگي نويسنده‌(گان) نويسنده اول، نويسنده دوم و نويسنده سوم • مرتبه علمی، نشاني، آدرس پست الكترونيكي و شماره تلفن نويسنده (نویسندگان) • نويسندگان بايد به ترتيب درج اسامي با شماره مشخص شوند • تعیین نویسنده مکاتبه کننده/ مسئول

10. مشخصات نویسندگان (نمونه) نازيلا خرسندي1، داود نيك‌كامي2و ‌ابراهيم پذيرا3 1- دانشجوي دكتري خاكشناسي، دانشگاه آزاد اسلامي، واحد علوم و تحقيقات، تهران 2- دانشیار پژوهش، پژوهشکده حفاظت خاك و آبخيزداري 3- استاد، دانشگاه آزاد، اسلامي واحد علوم و تحقيقات تهران khorsandina@yahoo.come-mail:

11. چكيده... • چكيده اهميت زيادي دارد زيرا بسياري از افراد فقط از روي عنوان و چكيده تصميم مي‌گيرند كه آن مقاله را بخوانند يا نه. • در چكيده، بايد عصاره مقاله با 200 تا 300 كلمه ارائه شود. • معضل و مسئله، (امروزه با ذکر هدف شروع می شود که برای رفع معضل است) • هدف، روش تحقيق (توصيف مختصر يا نكات برجسته روش‌ها) • يافته‌هاي اصلي، توصيف عمده‌ترين يافته‌ها در پژوهش به‌صورت خلاصه وگويا، • جمع‌بندي • چکیده، خلاصه جامعی از محتوای یک کار پژوهشی است که همه مراحل و اجرای اصلی پژوهش را در خود دارد: • چكيده بايد درآخرين مرحله يعني زماني كه اصل مقاله تهيه شد، تدوين شود.

12. چكيده... • چكيده به‌‌صورت يك پاراگراف تهيه شود، • در چكيده بايد نتيجه اصلي و روش‌هاي به‌كار برده شده صريحاً و اهداف به‌طوركلي توضيح داده شود، • چكيده بايد به‌گونه‌اي نوشته شود كه خواننده را به مطالعه كامل مقاله ترغيب نمايد، • از ارائه هر گونه منبع، فهرست و يا نشاني در چکیده خودداري شود، • در متن چکیده باید از ذکر هرگونه توضیح اضافی خودداری شود، • در ارائه نتايج از كلي گويي پرهيز شده و اعداد و ارقام كليدي ارائه شود، • مطالب چکیده باید فقط به‌‌صورت گزارش (بدون ارزشیابی و نقد) از زبان خود پژوهشگر (نه نقل قول) به‌‌صورت فعل ماضی مجهول تهیه شود، • مطالب چكيده بايد از تمامي بندهاي مقاله باشد، • نتايج ذكر شده در چكيده بايد به‌صورت كمي و آماري بوده و كيفي نباشد. • حداقل 50 درصد حجم چکیده را نتایج تشکیل دهد

13. كلمات كليدي • واژه‌هايي هستند كه در موتورهاي جستجو و منابع اطلاعاتي در اينترنت به‌كار مي‌روند تا علاقه‌مندان را به اين مقاله رهنمون سازد • مناسب‌ترين كلمات در پيدا كردن يك مقاله انتخاب شوند. • اين كلمات بايد به خواننده کمک کند، پس از خواندن چکیده و آشنایی اجمالی با روند تحقیق، بفهمد چه مفاهیم و موضوعاتی در این مقاله مورد توجه قرار گرفته است. • توصيه ميشود به تعداد 5 تا 8كلمه تنظيم و ارائه شود. • كلمات كليدي و عنوان مشابه يكديگر نباشند، • كلمات كليدي به ترتيب اهميت موضوع يا ترجيحاً بر اساس حروف الفبا باشد، • كلمات كليدي خيلي عمومي نباشند.(ترجیحا در عنوان نیامده باشند ولي ممکن است مترادف باشند.)

14. مقدمه... • مقدمه قلب مقاله است. • نحوه شروع آن تاثير به‌سزايي بر خواننده دارد و مي‌تواند او را دفع يا جذب نمايد. • به مفهوم انعكاس كلي اهميت موضوع با ذكر منبع و مأخذ و ارائه مستند نتايج پژوهش‌‌هاي انجام شده همراه با كاستي‌‌ها و نكات مبهم احتمالي در ارتباط با موضوع مقاله است. • پرهيز از بيان اصول و مفاهيم و يا موضوعات كلي مندرج در كتب تنظيم شود. • منابعي مورد بررسي قرار ‌گيرد كه در زمينه هدف‌ها و روش‌ها با پژوهش در دست اجرا داراي فصل مشتركي باشند و بتوان در قسمت نتايج، يافته‌هاي پژوهش را با يافته‌هاي آنها مقايسه نمود. • در انتها بايد جمع‌‌بندي و با توجه به موضوع مقاله به‌نحوي خاتمه داده شود كه مشخص كننده مشكل يا موضوع مورد نظر و يا ديدگاه جديد و نواقص كارهاي گذشته باشد.

15. مقدمه... • در ابتداي مقدمه، معضل، مسئله و ضرورت توضيح داده شود، • حتي‌المقدور از منابع پنج تا 10 سال گذشته به تعداد 10 تا 20 منبع استفاده شود، • مقدمه باید یک منطق اساسی را در تحقیق بیان کند و به خواننده نشان دهد که چرا این تحقیق ادامه منطقی گزارش‌‌های پیشین است. • نتايج منابع مورد استفاده با يك روش بيان ارائه نشود. ليكن مي‌‌تواند دو تا سه روش مختلف لحاظ شود، ليكن روش‌هاي مشابه در ادامه يكديگر نباشد، • سير منطقي مطالب ترتيب استفاده از منابع را تعيين نموده و در پايان جمع‌بندي مختصري ارائه شود، • نبايد از شكل، جدول و معادله استفاده شود. در صورت نياز، لازم است كه نتيجه در قالب چند جمله ارائه شود، • در انتهاي مقدمه، اهداف به‌صورت شفاف ارائه شود

16. مقدمه... توصیه نمی شود • دزبراتو همکارانش (2002) از روش زمين‌آماری كريجينگ با روند خارجي استفاده کردند. در سفره‌های آب زير زمينی که در زير سطوح شيب‌دار… • مکنا(2002) برای بالابردن دقت، از روش‌های زمين آماری براي برآورد عوامل مؤثر بر جريان آب زيرزمينی، استفاده كرد. …. • حسيني و همكاران (1994) روش‌هاي ميان‌يابي را براي تجزيه و تحليل شوري خاك و رسم نقشه‌هاي شوري به كار بردند…

17. مقدمه... توصیه می شود • دزبراتو همکارانش (2002) از روش زمين‌آماری كريجينگ استفاده کردند. در سفره‌های آب زير زمينی که در زير سطوح شيب‌دار… • برای بالابردن دقت، مکنا(2002) از روش‌های زمين آماری براي برآورد عوامل مؤثر بر جريان آب زيرزمينی، استفاده كرد. …. • روش‌هاي ميان‌يابي براي برآورد شوري خاك و ترسم نقشه‌هاي شوري توسط حسيني و همكاران (1994) مورد بررسی قرار گرفت…

18. مقدمه... • احمدی و سیدغامیز (2008) روشهای کریجینگ و کوکریجینگ را) برای تخمین عمق آب زیرزمینی در دشت داراب فارس بکار بردند. .... • دهقانی و همکاران (1388) سه روش زمين آمار، شبكه عصبي مصنوعي و سيستم استنتاجي فازی-عصبي را برای تخمین مقادیر تراز سطح آب زیرزمینی در دشت قزوین بکار بردند. نتایج ... • احمدی و سیدغامیز (2008) روشهای کریجینگ و کوکریجینگ را برای تخمین عمق آب زیرزمینی در دشت داراب فارس بکار بردند. .... • سه روش زمين آمار، شبكه عصبي مصنوعي و سيستم استنتاجي فازی- عصبي به منظور تخمین مقادیر تراز سطح آب زیرزمینی در دشت قزوین توسط دهقانی و همکاران (1388) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج ...

19. مقدمه... استناد کردن به مطالعات دیگران • نویسنده از نظر اخلاقی فقط مجاز به استناد کردن به مقالاتی است که نسخه اصل آن در اختیار محقق باشد. اگر اصل مقاله در دسترس قرار نداشته باشد و یا در لیست رفرانس مقاله دیگری باشد باید به این نکته اشاره نماید: (اسمیت، 1962، در رفرنس جونز، 2002) در چنین مواردی فقط جونز (2002) در لیست رفرنس ها مطرح می شود. • تعداد نباید زیاد باشد

20. نحوه ارجاع به منابع • احمدی و سیدغامیز (2008) روشهای کریجینگ و کوکریجینگ را برای تخمین عمق آب زیرزمینی در دشت داراب فارس بکار بردند. .... • روشهای کریجینگ و کوکریجینگ برای تخمین عمق آب زیرزمینی در دشت داراب فارس بکار برده شد...(12) • نحوه ارجاع به منابع بستگی به مجله دارد.

21. مواد... • اصولاً تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي در يك منطقه جغرافيايي خاصي انجام مي‌‌گيرد كه لازم است ابتدا منطقه مورد مطالعه تشريح شود. در خصوص آزمايشات مزرعه‌اي در ارائه شرحي از خصوصيات فيزيكو شيميايي خاك مزرعه ضروري است. • خصوصياتي از منطقه ارائه شود كه به‌‌صورت مستقيم و يا غير مستقيم در تحليل نتايج استفاده شود. • مواد شامل كليه ابزار، ادوات، امكانات، تجهيزات و مواد شیمیایی به‌‌كار گرفته شده براي اجراي تحقيق ميباشد. • در اين قسمت مي‌توان به مطالعات انجام شده قبلي در صورت استفاده از نقشه‌‌ها، ابزار و ادوات آزمايشگاهي و صحرايي و ساير تجهيزات اشاره نمود.

22. مواد... • تحقيقات نظري و ارائه تئوري يك موضوع • تحقيقات درون آزمايشگاهي • تحقيقات برون آزمايشگاهي يا مزرعه‌‌اي • بسته به اينكه پژوهش انجام شده در چه محيطي انجام شده باشد، از نظر تشريح محل اجراي پژوهش متفاوت خواهد بود. • درمورد پژوهش‌‌هاي برون آزمايشگاهي ارائه اطلاعات كلان از محل اجراي طرح تا حد امكان ضروري است.

23. مواد • نقشه‌اي از منطقه حتما ارائه شود (جهت جغرافيايي، مقياس و راهنما و...) • معادلات حتماً در محيط معادله نويسي نوشته شود، • شكل علايم معادله با تعريف علايم يكسان باشد، • همه معادلات شماره‌گذاري شود، • خصوصياتي از منطقه نوشته شود كه به‌طور مستقيم يا غير مستقيم در تحليل كاربرد دارد، • نرم افزارهاي تخصصي ارائه شود، • تسلسل مطالب حفظ شود، • عنوان اشكال در زير و به‌صورت وسط‌چين و عنوان جداول در بالاي آن‌ها و از سمت راست آن‌ها (در مقالات فارسي) ارائه شوند.

24. روش تحقیق... • چگونگی انجام پژوهش، گزارش شود تا خواننده بتواند آن را تکرار نماید و همچنین درباره اعتبار نتایج داوری کند. • بيان كامل روش پژوهش به‌‌صورت پيوسته يا منقطع به نحوي كه منعكس كننده چگونگي انجام كار، مراحل آن و اصول به‌كار گرفته شده باشد. • ارائه كلان روش به‌كار گرفته شده همواره يكي از نواقص در تهيه و ارائه مقالات علمي و پژوهشي به‌حساب مي‌‌آيد. • روش يا روشهاي به‌كار رفته به نحوي ارائه شود كه بر اساس آنها بتوان نتايج را مورد بحث و نتيجهگيري قرار داد. • پيروي از اصول علمي، پيوستگي مطالب و تقدم و تأخر مطالب از اصول اوليه در ارائه روش تحقيق در يك مقاله به‌حساب مي‌‌آيد. • از ذكر نتايج در اين بند اجتناب شود. • روشهاي داده‌كاوي و استنتاج به‌كار رفته در تجزيه و تحليل داده‌ها در تحقيق و مراحل آن به‌طور شفاف، گويا و تا حد امكان موجز ذكر شود.

25. روش تحقیق... • هرگاه روش شناخته شده‌اي در پژوهش استفاده شده است، نام منبع آن باید ارائه شود. • هرگاه در روش شناخته شده، تغييراتي بوسيله پژوهشگر يا فرد ديگري داده شده است بايد آن تغييرات به‌دقت شرح داده شود. • مرجع فرمول‌ها و رابطه‌هايي كه از آن استفاده شده است، باید ارائه شود • پارامترهاي بكار رفته در معادلات بلافاصله پس از ارائه معادله تعريف شود • روش‌هاي آماري مورد استفاده يا نرم افزار تخصصی مورد استفاده بايد ارائه شود،

26. نتایج... • اين بخش مغز مقاله تلقي شده و از مهم‌ترين بخشهاي يك مقاله به‌حساب مي‌آيد • لازم است به‌‌صورت كاملاً مستند باشد. (و نشان دهنده نتایج آزمایشات بکار رفته باشد) • در این بخش، توصیف مختصر و مفیدی از آنچه به‌دست آمده است، ارائه می‌شود. این توصیف با اطلاعات آماری مورد استفاده، کامل می‌شود. • بهترین روش آن است که دادهها از طریق شکل و یا جدول، نمایش داده شوند • جداول و شكل‌ها بايد طوري نوشته و طراحي شود كه خواننده حتي بدون مطالعه متن بتواند مطالب لازم را از آن استخراج نمايد • ساختار نتایج، معمولاً مبتنی بر ترتیب منطقی پرسش‌ها یا فرضیه‌ها است. ترتیب ارائه نتایج نیز یا برحسب ترتیب تنظیم سؤال‌ها یا فرضیه‌های آنها است

27. نتایج... • نتایج به صورت متن، جدول و یا نمودار یا تلفیقی از هر سه نشان داده می شوند • ميان اشكال و جداول تناسب وجود داشته باشد، • اشكال و جداول مشابه همديگر نباشند(نتایج مشابه را نشان ندهند) • فرمت اعداد يك ستون يكسان باشد، • از تكرار اعداد جداول در متن خودداري شود و فقط روندهاي موجود در اشكال و جداول تشريح شود، • واحدهاي اندازه‌گيري ارائه شوند • ترتيب ارائه مطالب منطبق با اهداف پيش‌بيني شده باشد. • در ابتدای نتایج، داده ها معرفی شوند (آماره های توصیفی مثل میانگین ها چولگی و ...) • تمام نكات علمي بخصوص در صورت آناليزهاي آماري شكل‌ها هماره با نتايج آماري نظير error bars يا حروف مربوطه به مقايسه ميانگين‌ها و غيره روي يك شكل آورده شود و در زير نويس شكل توضيحات لازم به خواننده داده شود .

28. نتایج... چه زمانی استفاده از شکل مناسبتر است؟ • برای نمایش یک روند در داده ها • ارائه مراحل انجام کار در قالب چارت (روند نما) • امکان مقایسه کیفی بین تعداد داده

29. نتایج... • وقتی به ازای یک متغیر در محور X، دو متغیر در محور Y دارید که دامنه آنها اختلاف زیادی دارد، در چنین شرایطی باید از شکل دو محوره (عمودی) استفاده نمود. مثال زیر توصیه نمی شود

30. نتایج... • مثال زیر توصیه می شود

31. نتایج... کدام چارت و یا نمودار مناسب است؟ به نظرم به این پرسش پاسخ داده نشده • نمودار و چارت را متناسب با نوع داده ها استفاده نمائید. • اگر محتوای داده های نمودار کم باشد از کادر دور آن می توان استفاده کرد. • اگر محتوا دارای خطوط و نمودار میله ای و ستونی است ازکادر استفاده نکنید.

32. نتایج... رعایت اصول و قواعد ارائه گرافها یک شکل ممکن است از هزاران کلمه گویاتر و ارزشمندتر باشد • ساده بودن و کاهش سطوح بدون استفاده • استفاده از سمبول (نشانه )های رایج • درج واحدهای اندازه گیری • اجتناب از همپوشانی نمودارها • زیرنویس مناسب و متناسب با فرمت مجله • رعایت مقیاس مناسب • اگر نقشه است، باید مقیاس داشته باشد، مقیاس بهتر است خطی باشد تا تغییر اندازه شکل..... • نداشتن زمینه • عنوان در زیر آن نوشته شود • در صورت کار آماری، بهترین رابطه، ضریب همبستگی همراه با درصد معنی داری و تعداد

33. نتایج... چه زمانی استفاده از جدول مفیدتر است؟ • برای ثبت داده ها • توضیح محاسبات انجام شده • نمایش داده های واقعی و دقت آنها

34. نتایج... ارائه داده در جدول یک جدول می تواند داده های عددی زیاد را در فضایی کوچک ارائه نماید. • بسیاری اوقات اثر بخشی جدول بسیار کمتر از یک نمودار است. • هر جدول باید دارای شماره و عنوان در بالای آن باشد • زیرنویس هر جدول متناسب با قواعد مجله سمبول(نشان) گذاری می شود • عرض عنوان جدول بیشتر از عرض جدول نشود • ساده بودن جدول و متناسب با ستون گذاری متن مجله

35. نتایج... • از ارائه جدولهاي مختلف كه ستون تيمارهاي آن يكسان است امتناع شود. • تا آنجا كه ممكن است به جاي افزايش تعداد جدول، بر تعداد ستونه‌هاي جدول اضافه شود. • سعي شود داده‌هايی كه در يك جدول ارائه مي‌شوند با هم سنخيت داشته‌باشند (مثلا عملكرد و اجزاي آن) • در صورت نياز با ارائه جداول تجزيه وارايانس داده‌ها فقط به ارائه ستون‌هاي منابع تغييرات، درجه آزادي و ميانگين مربعات اكتفا شود

36. نتایج... • در مقاله ”ادامه جدول“ مفهوم ندارد • جداول باید کم حجم و دارای ستونهای کلیدی باشند. • واحدها باید در طی مقاله به یک صورت نوشته شود (فارسی/انگلیسی). بدیهی است که در فرمت مجله این موضوع باید آمده باشد. • اندازه فونت جدوال باید یک سایز از متن اصلی مقاله کوچکتر باشد

37. نتایج • در مقاله از صفات تفضیلی و عالی نباید استفاده نمود (خوبتر ، خوبترین) • ارائه ضریب همبستگی/ضریب تبیین همراه با تعداد نمونه ها و معنی داری آن باید ارائه شود

38. نتيجهگيري • در اين بخش به‌ذكر نتايج حاصل از تحقيق و اين‌كه آيا بالاخره فرضيه/ فرضيات مورد نظر اثبات يا ابطال شده است، پرداخته مي‌شود. در باره فرضیه قبلا گفته نشده یا معادل هدف گرفته شده است. در این بخش باید تنها نتایج تحقیق حاضر بیان شود • جمع‌‌بندي و بحث به استناد نتيجه‌‌گيري حاصل از انجام پژوهش و ارائه كاربرد و نحوه استفاده از نتايج به‌دست آمده همراه با پيشنهادهاي مبتني بر نتايج حاصل از پژوهش انجام شده به مفهوم كامل بودن مقاله مي‌‌باشد. • مقايسه نتايج با نتايج ساير تحقيقات مشابه، • لازم است شباهت‌ها و تفاوت‌های نتایج این پژوهش با پژوهش‌های قبلی (با ذکر علت)روشن گردد و نیز معلوم شود که یافته‌های پژوهش، به روشن شدن مسئله مورد بررسی و زمینه دانش آن چه کمکی کرده است • مشخص نمودن کاربرد احتمالی نتایج • ارائه نقاط ضعف (محدودیت ها) پژوهش همراه با پیشنهادهایی برای پژوهشگرانی که در آینده می‌خواهند در این زمینه پژوهش کار کنند، • قسمت بحث نبايد تكراري از نتايج باشد.

39. تشكر و قدرداني در اين قسمت در صورت ضرورت از كساني كه در به‌ثمر رسيدن اين مقاله موثر بوده‌اند، قدرداني ‌شود.

40. فهرست منابع... • قبل از تنظيم فهرست منابع حتما به دستورالعمل تهيه مقاله آن مجله مراجعه نماييد • منظور از فهرست منابع در يك مقاله علمي ارائه ليست كاملي از منابعي است كه در متن مقاله به آنها اشاره شده و از مطالب مندرج در آنها به‌‌طور مستقيم استفاده شده است. • اعتبار یک مقاله پژوهشی علاوه بر صحت و دقت داده‌ها و استدلال حاصل از آنها، به منابع و مراجعی است که از اطلاعات آن­ها در پژوهش استفاده شده است. • ارجاعات از موارد مهم ساختار یک مقاله علمی است، به‌وسیله آن، چگونگی استفاده از اندیشه‌های دیگران را به خواننده معرفی می‌نماید. • فهرست نمودن منابع به صورت كپيبرداري از منابع ساير مقالات و يا بدون در اختيار داشتن نسخهاي از مقالات به مفهوم اصيل نبودن آن براي چاپ در مجله به‌حساب مي‌‌آيد.

41. فهرست منابع... • منابع بر اساس نام فاميل نويسنده اول و سال انتشار تنظيم شود، • ذكر مشخصات كامل براي هر منبع شامل نام نويسندگان، سال انتشار، عنوان مطلب،‌ محل انتشار و ... و در صورت نياز صفحات مورد اشاره الزامي است، • چنانچه مقاله به زبان فارسي تهيه شده است و در فهرست منابع ابتدا منابع فارسي و سپس خارجي ارائه شود، • اسم كوچك‌ها معمولاً مخفف باشد، • از Bullet یا شماره ردیف استفاده و منابع منظم باشد، • زماني از حروف a، b و c استفاده مي‌شود كه نويسنده در يك سال چند مقاله داشته باشد.

42. فهرست منابع... • رحیمی‌بندرآبادی، س. و ثقفیان، ب. 1386. برآورد توزیع مکانی بارندگی با کمک تئوری مجموعه‌های فازی، مجله تحقیقات منابع آب ایران، سال سوم، جلد2، ص. 23 تا 31. • رفاهی، ح.ق. 1379. فرسایش آبی و کنترل آن، انتشارات دانشگاه تهران، 672 صفحه. • شكل آبادي، م.، خادمي، ح.، كريميان اقبال، م. و نوربخش، ف. 1386. تاثير اقليم و قرق دراز مدت بر برخي از شاخص‌هاي بيولوژيكي كيفيت خاك در بخشي از مراتع زاگرس مركزي، فصلنامه منابع طبيعي و علوم کشاورزي، سال يازدهم، شماره 3، ص. 11تا 17.

43. فهرست منابع • Abtew, W., Obeysekera, J. and Shih G. 1995. Spatial variation of daily rainfall and network design. Trans. of ASAE, 38:843-845. • Angima, S.D., Stott, D.E., O’Neill, M.K. Ong, C.K. and Weesies G.A. 2003. Soil erosion prediction using RUSLE for central Kenyan highland conditions. Agr. Ecosyst. Environ., 97:295–308.

44. موارد متفرقه... • درصورتی که مقاله به صورت کاغذی داوری می شود، مقاله بهتر است با فاصله خطوط 1/5تهيه شود تا داور بتواند به‌راحتي نقطه نظرات را بالاي آن بنويسد، • افعال حتماً به‌صورت گذشته مجهول باشند، • خلاصه در يك صفحه جدا تهيه گردد، • درصورتيكه مقاله با استفاده از امكانات سازماني تهيه شده است، ذكر نام آن سازمان ضروري است،(سپاسگزاری) • كليه اشكال، نقشه­ها و جداول داراي شماره و عنوان باشند وعنوان اشكال و نقشه‌‌ها هميشه در پايين آن و عنوان جداول هميشه در بالاي آن باشد، • هر جمله از دو خط بيشتر نشود، • هر پاراگراف نبايد كمتر از سه خط باشد،

45. موارد متفرقه... • بين پاراگراف‌ها بهتر است يك فاصله در نظر گرفته شود و يا اينكه ابتداي هر پاراگراف از يك TAB استفاده گردد، • بين عنوان و مطالب لازم است يك فاصله خالي منظور شود، • قبل و بعد از جداول، اشكال و نقشه ها حتماً يك فاصله خالي حفظ گردد، • معادلات شماره‌گذاري شوند، • عناوين داخل متن از 50 درصد يك خط تجاوز ننمايد، • فهرست منابع در يك صفحه جدا ارائه گردد، • در صورت نياز فهرست علائم تهيه و در پايان مقاله ارائه شود، • در تهيه جداول، نقشه‌ها، شكل‌ها و نمودارهاي مقالات فارسي بهتر است از حروف لاتين استفاده نشود،

46. موارد متفرقه... • کلیه کلمات انگلیسی داخل متن باید زیرنویس شوند. • هیچ جمله نباید با کلمه انگلیسی یا عدد شروع شود. • در مقاله ادامه جدول و یا ادامه شکل مفهوم ندارد • کلیه واحدها باید با حروف کوچک نوشته شود. • ویرگول و یا نقطه باید به کلمه سمت راست بچسبد و پس از آن با یک فاصله کلمه بعدی شروع شود • لازم است توجه كافي به شفاف و گويا بودن جداول، نقشه‌ها و نمودارها شود. در صورت استفاده از جدول، نقشه‌ها، شكل‌ها و نمودارهاي ساير منابع و ماخذ آنها در عنوان در داخل پرانتز با ذكر سال ارائه شود،

47. توصیه های کلی • مقاله به صورت دیجیتال شروع به تهیه شود • اسامی افرادی که نامشان در مقاله هست، حتما روی مقاله نظر دهند. • بعد از تهیه مقاله در خصوص نام مجله تصمیم گیری کنید. • علاقمند باشید که به نحوی وارد فرآیند داوری مقاله ها شوید • شاخص نسبت تعداد صفحات تا انتهای مواد و روشها به کل صفحات رعایت شود • ترتبیی دهید سالی حداقل یک مقاله داشته باشید • تعادلی بین مقاله های کنفرانسی و علمی پژوهشی باشد

48. انتخاب یک مجله... • برای انتخاب مجله مناسب، مهمترین مساله این است که چه مجله هایی با محتوای مقاله شما متناسب می باشد. • به اعتبار و کیفیت مجله با در نظر گرفتن ضریب تاثیر آنها نیز باید اهمیت داده شود. • تیراژ و توزیع مجله را باید در نظر گرفت. • به تاخیرهایی که برای انتشار یک مقاله در مجله اتفاق می افتد، توجه شود.

49. انتخاب یک مجله... مجله متناسب با محتوای مقاله • نگاه کردن به شماره های اخیر و خواندن اهداف بیان شده در هر مجله که معمولا در هر شماره چاپ می شود، می تواند برای انتخاب مناسب مفید باشد. • توصیه های متخصصینی که در اطرافتان هستند نیز کارگشا است.

50. انتخاب یک مجله... اعتبار و کیفیت مجله: • قضاوت در این مورد نسبتا مشکل است ولی به طور عمده کیفیت مجله به استاندارد مقاله های منتشر شده اش بستگی دارد (لیست آنها در سایت وزارت علوم هست) • یک راه تعیین اعتبار و کیفیت مجله میزان ارجاعات به آن در نشریات است.