1 / 60

Omgaan met alcohol en drugs in de eerste lijn Achtergrond en theoretisch kader

Omgaan met alcohol en drugs in de eerste lijn Achtergrond en theoretisch kader. Dr. Hendrik Peuskens 24-10-2013. Psychiatrische kliniek Broeders Alexianen Tienen. PK Broeders Alexianen Tienen. Middelengebruik in Vlaanderen. Gezondheidsenquête 2008 Alcohol Nicotine

hinto
Download Presentation

Omgaan met alcohol en drugs in de eerste lijn Achtergrond en theoretisch kader

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Omgaan met alcohol en drugs in de eerste lijnAchtergrond en theoretisch kader Dr. Hendrik Peuskens 24-10-2013 Psychiatrische kliniek Broeders Alexianen Tienen

  2. PK Broeders Alexianen Tienen Middelengebruik in Vlaanderen • Gezondheidsenquête 2008 • Alcohol • Nicotine • Cannabis en andereillegalemiddelen • Medicatie Health Interview Survey, Belgium, 2008 Demarest et al Health Interview Survey Interactive Analysis

  3. PK Broeders Alexianen Tienen Middelengebruik in Vlaanderen • Gezondheidsenquête 2008 • Alcoholgebruik(overmatig) Health Interview Survey, Belgium, 2008 Demarest et al Health Interview Survey Interactive Analysis

  4. PK Broeders Alexianen Tienen Middelengebruik in Vlaanderen • Gezondheidsenquête 2008 • Alcohol problematischgebruik • CAGE –vragenlijst • Heeft u weleens het gevoel gehad het alcoholgebruik te moeten minderen? (Cut down) • Heeft u zich ooit weleens vervelend of geïrriteerd gevoeld over opmerkingen van anderen over uw drankgebruik? (Annoyed) • Heeft u zich ooit schuldig gevoeld over iets wat u gedaan heeft toen u had gedronken? (Guilty) • Heeft u ooit 's ochtends alcohol gedronken om u rustiger te voelen of om minder last te hebben van trillende handen of misselijkheid? (Eye-opener) Health Interview Survey, Belgium, 2008 Demarest et al Health Interview Survey Interactive Analysis

  5. PK Broeders Alexianen Tienen Middelengebruik in Vlaanderen • Gezondheidsenquête 2008 • Alcohol problematischgebruik • CAGE –vragenlijst • Heeft u weleens het gevoel gehad het alcoholgebruik te moeten minderen? (Cut down) • Heeft u zich ooit weleens vervelend of geïrriteerd gevoeld over opmerkingen van anderen over uw drankgebruik? (Annoyed) • Heeft u zich ooit schuldig gevoeld over iets wat u gedaan heeft toen u had gedronken? (Guilty) • Heeft u ooit 's ochtends alcohol gedronken om u rustiger te voelen of om minder last te hebben van trillende handen of misselijkheid? (Eye-opener) 10.6% Health Interview Survey, Belgium, 2008 Demarest et al Health Interview Survey Interactive Analysis

  6. PK Broeders Alexianen Tienen Middelengerelateerde problematiek • Esemed-studie • Life time risico voor alcoholgerelateerde stoornis: 11%

  7. PK Broeders Alexianen Tienen Middelengebruik in Vlaanderen • Gezondheidsenquête 2008 • Andere drugs afgelopen jaar Health Interview Survey, Belgium, 2008 Demarest et al Health Interview Survey Interactive Analysis

  8. PK BroedersAlexianenTienen Middelenmisbruik in Vlaanderen • Andere drugs afgelopen jaar • Sedativa afgelopen 24h

  9. PK Broeders Alexianen Tienen Middelengerelateerde problematiek • Breed spectrum

  10. PK Broeders Alexianen Tienen

  11. PK Broeders Alexianen Tienen DSM-IV-TR (2000) • Middelengerelateerdestoornissen Stoornissenin gebruik • Misbruik • Afhankelijkheid Stoornissen door gebruik • Intoxicatie, onthouding, delirium • Psychose, stemmingsstoornis, angststoornis, slaapstoornis, seksueledysfunctie,… door middelengebruik • Persisterendeamnestischestoornis, dementie

  12. PK Broeders Alexianen Tienen Middelenafhankelijkheid • Patroon van onaangepast gebruik van een middel dat significante beperkingen of lijden veroorzaakt, zoals in een periode van twaalf maanden blijkt uit drie of meer van de volgende: • Tolerantie • Onthouding • Controleverlies • Weinig succesvolle stoppogingen • Groot deel van de tijd gaat op aan inspanningen om middel te bekomen, te gebruiken of te recupereren van het gebruik • Belangrijke bezigheden (sociaal, werkgerelateerd, vrije tijd) worden opgegeven of verminderd • Gebruik wordt voortgezet ondanks wetenschap dat er een belangrijk lichamelijk of psychisch probleem is DSM-IV-TR

  13. PK Broeders Alexianen Tienen DSM V • ‘Misbruik’ en ‘Afhankelijkheid’ afgeschaft • Nieuwe term: ‘Substanceuse disorder’ • Vertrouwde reeks criteria • + expliciet noemen van ‘craving’ • ‘Ernst’-specifiers

  14. PK Broeders Alexianen Tienen Substance Use Disorder A maladaptivepattern of substanceuseleadingtoclinically significant impairment or distress, as manifestedby 2 (or more) of the following, occurringwithin a 12-month period: • recurrentsubstanceuseresulting in a failure tofulfill major roleobligationsat work, school, or home • recurrentsubstanceuse in situations in whichit is physicallyhazardous • continuedsubstanceusedespitehaving persistent or recurrentsocial or interpersonalproblemscaused or exacerbatedby the effects of the substance • tolerance, as definedbyeither of the following: • a.   a needformarkedlyincreasedamounts of the substancetoachieveintoxication or desired effect • b.   markedlydiminished effect withcontinueduse of the sameamount of the substance(Note: Tolerance is notcountedforthosetakingmedicationsundermedicalsupervisionsuch as analgesics, antidepressants, ant-anxietymedications or beta-blockers.) DSM-V

  15. PK Broeders Alexianen Tienen Substance Use Disorder A maladaptivepattern of substanceuseleadingtoclinically significant impairment or distress, as manifestedby 2 (or more) of the following, occurringwithin a 12-month period: • withdrawal, as manifestedbyeither of the following: a.   the characteristic withdrawal syndromefor the substance b.   the same (or a closelyrelated) substance is taken torelieve or avoid withdrawal symptoms
(Note: Withdrawal is notcountedforthosetakingmedicationsundermedicalsupervisionsuch as analgesics, antidepressants, anti-anxietymedications or beta-blockers.) • the substance is often taken in largeramounts or over a longerperiodthan was intended • there is a persistent desire or unsuccessfuleffortsto cut down or control substanceuse • a great deal of time is spentin activitiesnecessarytoobtain the substance, use the substance, or recoverfromitseffects DSM-V

  16. PK Broeders Alexianen Tienen Substance Use Disorder A maladaptivepattern of substanceuseleadingtoclinically significant impairment or distress, as manifestedby 2 (or more) of the following, occurringwithin a 12-month period: • important social, occupational, or recreationalactivities are given up or reducedbecause of substanceuse • the substanceuse is continueddespiteknowledge of having a persistent or recurrentphysical or psychologicalproblemthat is likelyto have been caused or exacerbatedby the substance. • Craving or a strong desire or urgetouse a specificsubstance. • Severityspecifiers: • Moderate: 2-3 criteria positive • Severe: 4 or more criteria positive DSM-V

  17. PK Broeders Alexianen Tienen DSM V • SubstanceUseandAddictive Disorders  • Verruiming • Omvat ‘pathologisch gokken’ • Voorheen impulscontrole stoornissen • Overeenkomsten op vlak van klinisch beeld, etiologie, comorbiditeit, neurofysiologie en behandeling

  18. PK Broeders Alexianen Tienen Somatische stoornissen Blauw= protective J. Rehm, 2013 18

  19. PK Broeders Alexianen Tienen Somatische stoornissen, relatieve risico’s Men Women Men Women Men Women Men Women Men Women Men Women Men Women Van den Berg BMC Medicine2008, 6:36 Slide: Prof. L. Annemans 19

  20. PK Broeders Alexianen Tienen Somatische stoornissen, attributable risk Slide: Prof. L. Annemans 20

  21. PK Broeders Alexianen Tienen Alcohol geïnduceerde mortaliteit 15-64jr (EU 2004) 21

  22. DALYs toegeschrevenaan alcohol PK Broeders Alexianen Tienen

  23. DALYs toegeschrevenaan alcohol PK Broeders Alexianen Tienen Leading risk factors for burden of ill health in Europe (WHO 2009) DALYs in Europe (millions) DALY=disability-adjusted life year Slide: Prof. L. Annemans WHO. Global health risks, 2009 23

  24. Omvang van het probleem J. Rehm, 2013

  25. PK Broeders Alexianen Tienen Globale schade Nutt et al, Lancet 2010

  26. PK Broeders Alexianen Tienen Globale schade Nutt et al, Lancet 2010

  27. Financiële kost in België: 4.2 miljard euro Adjustedfor GDP, health expenditure, alcohol use, crime, & drunkdriving PS1: cancer 3.1; diabetes 3.5; heart disease 5.0 miljard PS2: accijnzen op alcohol 1.5 miljard euro Slide: Prof. L. Annemans 27

  28. PK Broeders Alexianen Tienen Middelengerelateerde problematiek • Breed spectrum • Frequent voorkomen

  29. PK Broeders Alexianen Tienen Middelengerelateerde problematiek • Breed spectrum • Frequent voorkomen • Te beperkt opgepikt?

  30. PK Broeders Alexianen Tienen Middelengerelateerde problematiek • (Huis)artsen herkennen 6-36% van alcoholmisbruik of problematiek Aertgeerts et al, 2000

  31. PK Broeders Alexianen Tienen Middelengerelateerde problematiek • (Huis)artsen herkennen 6-36% van alcoholmisbruik of problematiek • Patiënten stellen hulpvraag uit Aertgeerts et al, 2000

  32. PK Broeders Alexianen Tienen Middelengerelateerde problematiek • (Huis)artsen herkennen 6-36% van alcoholmisbruik of -problematiek • Patiënten stellen hulpvraag uit • Alcohol • Mediane duur tussen ontstaan van stoornis en eerste behandelcontact 18 jaren • Slechts 13% zoekt hulp in het jaar waarin zich de stoornis ontwikkelt Aertgeerts et al, 2000 ESEMeD-studie

  33. PK Broeders Alexianen Tienen ‘Treatment gap’ • Verschiltussen het aantalmensen met eenstoornisdathulpnodigheeften het aantalmensendathulpkrijgt Kohn et al. Bull World Health Organ 2004;82:858–866

  34. PK Broeders Alexianen Tienen ‘Treatment gap’ Kohn et al. Bull World Health Organ 2004;82:858–866

  35. PK Broeders Alexianen Tienen ‘Treatment gap’ in alcohol afhankelijkheid Kohn et al. Bull World Health Organ 2004;82:858–866

  36. PK Broeders Alexianen Tienen ‘Treatment gap’ in alcohol afhankelijkheid Kohn et al. Bull World Health Organ 2004;82:858–866

  37. PK Broeders Alexianen Tienen Middelengerelateerde problematiek • Patiënten stellen hulpvraag uit ESEMeD-studie

  38. PK Broeders Alexianen Tienen Redenenwaarompatiëntengeenhulpzoeken(VS, 2004-2007) Nietklaaromtestoppen met gebruik Financiëlebarrière Sociaalstigma Toegankelijkheid Dachtgeentherapienodigtehebben Wistnietwaartherapiekon Geentijd Ideedattherapieniethelpt Anderebarrière Percent SAMHSA 2007, National Survey on Drug Use and Health (NSDUH)

  39. PK Broeders Alexianen Tienen Middelengerelateerde problematiek • (Huis)artsen herkennen 6-36% van alcoholmisbruik of problematiek • Patiënten stellen hulpvraag uit • Alcohol • Mediane duur tussen ontstaan van stoornis en eerste behandelcontact 18 jaren • Slechts 13% zoekt hulp in het jaar waarin zich de stoornis ontwikkelt Aertgeerts et al, 2000 ESEMeD-studie

  40. PK Broeders Alexianen Tienen Middelengerelateerde problematiek • Hulpverleners stellen interventie uit • ‘Patiënt nog niet ver genoeg gevorderd’, moet eerst ‘rock bottom’ raken, ‘nog niet te motiveren’ • Cave: volgende stap: ‘niet meer te motiveren’, ‘heeft toch geen zin meer’

  41. PK Broeders Alexianen Tienen Middelengerelateerde problematiek • Hulpverleners stellen interventie uit • ‘Patiënt nog niet ver genoeg gevorderd’, moet eerst ‘rock bottom’ raken, ‘nog niet te motiveren’ • Cave: volgende stap: ‘niet meer te motiveren’ • ‘te weinig deskundig’ • ‘te weinig tijd’ • ‘te gevoelig onderwerp’ • ‘moet naar gespecialiseerde hulp’

  42. PK Broeders Alexianen Tienen Middelengerelateerde problematiek MENS Individu -genetica -leeftijd -attitudes -… Middel -hoeveelheid -frequentie -toedieningsvorm -… Milieu -beschikbaarheid, kost -normen, regels,… -stressoren en support…

  43. PK Broeders Alexianen Tienen Middelengerelateerde problematiek

  44. PK Broeders Alexianen Tienen Middelengerelateerde problematiek Eerste incident Aanpassingen aan herhaalde incidenten Verschillende levensdomeinen beheerst door gebruik

  45. PK Broeders Alexianen Tienen Middelengerelateerde problematiek Normaliseren Minimaliseren Rationaliseren Ontkennen Projecteren Eerste incident Aanpassingen aan herhaalde incidenten Verschillende levensdomeinen beheerst door gebruik

  46. PK Broeders Alexianen Tienen Middelengerelateerde problematiek Intensief langdurig programma

  47. PK Broeders Alexianen Tienen Middelengerelateerde problematiek Korte interventie

  48. PK Broeders Alexianen Tienen Middelengerelateerde problematiek • Brief intervention • Korte sessies, gewoonlijk in gerekend in minuten 5-15min, gewoonlijk 1-4 sessies • Gericht op veranderen van gebruik • Op zichzelfstaand voor cliënten met problematisch of riskant gebruik zonder afhankelijkheid • Onderdeel in cliënten helpen aanhaken bij therapie voor cliënten met ernstige middelengerelateerde problematiek of afhankelijkheid

  49. PK Broeders Alexianen Tienen Middelengerelateerde problematiek • Hulpverleners stellen interventie uit • ‘Patiënt nog niet ver genoeg gevorderd’, moet eerst ‘rock bottom’ raken, ‘nog niet te motiveren’ • Cave: volgende stap: ‘niet meer te motiveren’ • ‘te weinig deskundig’ • ‘te weinig tijd’ • ‘te gevoelig onderwerp’ • ‘moet naar gespecialiseerde hulp’ • ‘impact van interventies is klein’

  50. PK Broeders Alexianen Tienen Middelengerelateerde problematiek • Brief intervention • Uitgebreid onderzoek over korte en vroege interventies bij alcoholgebruik

More Related