1 / 63

ABDOMİNAL TRAVMALARA GENEL YAKLAŞIM

ABDOMİNAL TRAVMALARA GENEL YAKLAŞIM. Dr.Murat Sözbilen. - 2001 -. Sağlık. Slayt. Arşivi:. http://hastaneciyiz.blogspot.com. ABDOMİNAL TRAVMALAR. TRAUMA = yara / yaralanma 2yy. Yunanistan Hipokrat Tıp Okulu TRAUMA = multisistem kompleks bir hastalıktır. Amerikan Askerlerinde mortalite;

hiroko
Download Presentation

ABDOMİNAL TRAVMALARA GENEL YAKLAŞIM

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. ABDOMİNAL TRAVMALARA GENEL YAKLAŞIM Dr.Murat Sözbilen - 2001 - Sağlık Slayt Arşivi: http://hastaneciyiz.blogspot.com

  2. ABDOMİNAL TRAVMALAR TRAUMA = yara / yaralanma 2yy. Yunanistan Hipokrat Tıp Okulu TRAUMA = multisistem kompleks bir hastalıktır. Amerikan Askerlerinde mortalite; Abd. y. Göğüs y. I.Dünya Savaşı 66.8 24.1 II.Dünya Savaşı 26.5 8.3 Kore Savaşı 18.2 5.3 Vietnam Savaşı 6.5 7.0

  3. ABDOMİNAL TRAVMALAR Ölüm 147.891 400 / gün 1 / 5 dakika Hastane 2.591.000 Acil Servis 36.961.000 Yaralanma : 1995 ABD

  4. ABDOMİNAL TRAVMALAR 1- Künt Abdominal Travmalar Trafik kazaları Düşme Darp vs... 2- Penetran Abdominal Travmalar Kesici delici alet yaralanmaları Ateşli silah yaralanmaları vs...

  5. ABDOMİNAL TRAVMALAR Yaralanma Nedenleri; Künt (%) Penetran (%) Motorlu Araç 44 Ateşli Silah 69 Darp 18 Kesici Delici 31 Düşme 16 Yaya 8 Diğer 14 Presley Trauma Center 1992-1998

  6. ABDOMİNAL TRAVMALAR Organ Yaralanma Dağılımı; Künt (%) Penetran (%) Karaciğer 51 28 Dalak 47 7 İnce Barsak 7 29 Pankreas 6 6 Kolon 5 23 Duodenum 4 4 Mide 2 13 Presley Trauma Center 1992-1998

  7. ABDOMİNAL TRAVMALAR Organ Yaralanma Mekanizması; Künt travma; Kopma, Ezilme, Patlama Penetran travma; Kesici Delici: Geçtiği yol boyunca Ateşli Silah: Kinetik Enerji (KE)=kitle/2xV2

  8. ABDOMİNAL TRAVMALAR Problem; 4a + 8b - 16c = 3x - 12y + 7z a = 2 b = ? c = ? x = ? y = ? z = ? Yanıt; ?

  9. ABDOMİNAL TRAVMALAR Problem; 4a + 8b - 16c = 3x - 12y + 7z b = 4 c = 6 x = 3 y = 5 z = 7 a = ? Yanıt; ?

  10. ABDOMİNAL TRAVMALAR Hastane öncesi bilinmeyenler; Travmaya ait; -Tr Kazası: araç içi, araçdışı, vs. -Ateşli silah: tabanca, tüfek, av tüfeği, patlayıcı madde, vs. -Kesici Delici: bıçak, demir, şiş, fabrikasyon aletler, vs. -Düşme: yüksek, alçak, yuvarlanma, vs. -Darp -Spor yaralanmaları -Ezilme Hastaya ait; -Pozisyon: yaya, şöför, yolcu, emniyet kemeri, vs. -Alkol, ilaç, uyuşturucu madde vs. -Yandaş hastalıklar -Getirilme süresi, yapılan ilk yardım

  11. ABDOMİNAL TRAVMALAR İlaçlar, uyuşturucular, emosyonel değişiklikler; Kesici Delici % 26-36 false negatif Ateşli Silah % 17-20 false negatif Künt travma % 16 false negatif % 20 false pozitif The Surgical Clinics of America - 1999

  12. ABDOMİNAL TRAVMALAR Travmanın hastada yaptığı hasara ait bilinmeyenler; - Fizik Muayene - Yara Eksplorasyonu - Laboratuvar - Diagnostik Periton Lavajı (DPL) - Radyolojik tetkikler . X-ray . Ultrason . Tomografi (CT) . Anjiografi - Diagnostik Laparoskopi (DL)

  13. ABDOMİNAL TRAVMALAR • - Fizik Muayene • İnspeksiyon, Palpasyon, Perküsyon, Oskültasyon • Vital bulgular • Periton irritasyon bulguları • Kafa travması • Göğüs travması • Pelvis fraktürleri • Spinal kord yaralanması (servikal fr.) • Penetran yaraların şekli, yeri • Perineal muayene (Rektal tuşe, vaginal tuşe)

  14. ABDOMİNAL TRAVMALAR - Yara Eksplorasyonu; Penetran yaralanmalarda ; Yaranın . Şekli, uzunluğu, çapı . cilt altında ilerleme trasesi . peritona girip girmediği . çevresinde barut izleri * Yaranın, eksplorasyonu yapılmadan önceki tanımı mutlaka hasta dosyasına kaydedilmeli

  15. ABDOMİNAL TRAVMALAR

  16. ABDOMİNAL TRAVMALAR

  17. ABDOMİNAL TRAVMALAR Delici alet yaralanması

  18. ABDOMİNAL TRAVMALAR Kesici delici alet yaralanması

  19. ABDOMİNAL TRAVMALAR - Diagnostik Periton Lavajı (DPL);

  20. ABDOMİNAL TRAVMALAR - Diagnostik Periton Lavajı (DPL); .10 cc veya kan aspire edilmesi .1000 cc lavaj sonrası; 100.000 eritrosit/mm3 500 lökosit/mm3 . Künt abdominal travmalarda daha değerli sensitivite %59-96 doğruluk %78-98 * lökosit seviyesindeki doğruluk için travmadan 6 saat sonra tekrarlanmalı. DPL= +

  21. ABDOMİNAL TRAVMALAR - Ultrason; . Ucuz, hızlı, noninvaziv, portable . Batın içi sıvı, solid organ yaralanmalarında -sensitivitesi %80-95 -spesifite %92-99 . Künt abdominal travmalarda daha değerli . İçiboş organ yaralanmalarında yardımcı değil . Şişmanlarda, citaltı anfizemi olanlarda yanılgı fazla . Takipteki hastalarda sıkça kullanılabilir.

  22. ABDOMİNAL TRAVMALAR - FAST (Focused Assessment with Sonography for the Trauma patient); 1- Prekardial alan 2- Sağ üst kadran 3- Sol üst kadran 4- Pelvis Tso ve ark. 1992

  23. ABDOMİNAL TRAVMALAR US ile batıniçi serbest sıvı skorlaması (Huang ve ark.) ; Lokalizasyon Sıvı kalınlığıPuan Morison boşluğu >2 cm 2 <2 cm 1 Douglas boşluğu >2 cm 2 <2 cm 1 Perisplenik alan + 1 Parakolik alan + 1 Barsaklar arası alan + 2 *US skorlamasına göre 3 veya daha fazla puan batın içinde en az 1000 ml sıvı olduğunu gösterir.

  24. ABDOMİNAL TRAVMALAR - Tomografi (CT); . Pahalı, portable olmaması . Noninvaziv . Kafa ve göğüs yaralanmalarını birlikte değerlendirebilmesi . Parankimal organların yaralanma derecelerini saptayabilmesi . Retroperitoneal alanı daha iyi değerlendirebilmesi . Batın içi veya dokular arası serbest havanın varlığını saptayabilmesi . Organ yaralanma derecelerini daha iyi saptar . Portable CT (Adams Cowley Trauma Center - Maryland)

  25. ABDOMİNAL TRAVMALAR CT ile batıniçi serbest sıvı ölçümü (Federle ve ark.) ; Derece Miktar Bir boşlukta sıvı Az 100-200 ml İki veya boşlukta sıvı Orta 250-500 ml Bütün boşluklarda sıvı Büyük > 500 ml Perihepatik alan Morison poşu Perisplenik alan Sol Parakolik alan Pelvis boşluğu Değerlendirilen alanlar

  26. ABDOMİNAL TRAVMALAR - Anjiografi; . İnvaziv, ekipman gerektirir . Saptanamayan veya kontrol edilemeyen kanamaların tespitinde . Nonoperatif tedavi seçilmişse . Özellikle pelvis fraktürlerine bağlı kanamalarda . Gelfoam, Ivalon, vs. ile embolizasyon

  27. ABDOMİNAL TRAVMALAR - Diagnostik Laparoskopi (DL); . 1937 Ruddock . 1980 Berci ve ark. minilaparoskopinin avantajlarını ortaya koydu. . Diagnostik ve tedavi amaçlı kullanılabilir. Penetran Laparotomi (-) Sosa ve ark. 8 6 Ivotary ve ark. 35 21 Fabian ve ark. 66 41 Zantut ve ark. 510 277

  28. ABDOMİNAL TRAVMALAR Künt Abdominal Travma (Kentucky Trauma Protocol - 1999) Evet OP Cerrahi Abdomen Hayır Pozitif Ultrason Negatif Dolaşım Dolaşım Stabil Unstabil Kuşkulu Unstabil Stabil Takip Dolaşım DPL veya US tekrarı Unstabil CT veya Takip OP Stabil Pozitif Negatif CT OP Takip

  29. ABDOMİNAL TRAVMALAR Torakoabdominal KDAY (Kentucky Trauma Protocol - 1999) FAST Sebest sıvı Serbest sıvı yok veyaKuşkulu OP DPL Laparoskopi > 10.000 < 10.000 OP Takip

  30. ABDOMİNAL TRAVMALAR Karaciğer yaralanması I Hematom Subkapsüler, <%10 yüzeyel Laserasyon Kapsüler, <1 cm derinlik II Hematom Subkapsüler, %10-50 yüzeyel, <10 cm çap Laserasyon 1-3 cm derinlik, <10 cm uzunluk III Hematom Subkapsüler, >%50 yüzeyel veya derin, >10 cm intraparankimal hematom Laserasyon >3 cm derinlik IV Laserasyon Parankimal %25-75 veya bir lobda 1-3 segment V Laserasyon Parankimal >%75 veya bir lobda >3 segment Vasküler Hepatik venlerde yaralanma VI Vasküler Hepatik avulsiyon (AAST Organ Injury Score)

  31. ABDOMİNAL TRAVMALAR Karaciğer Yaralanması (Gr III) intra parankimal

  32. ABDOMİNAL TRAVMALAR Karaciğer Yaralanması (Gr III) ateşli silah giriş

  33. ABDOMİNAL TRAVMALAR Karaciğer Yaralanması (Gr III) ateşli silah çıkış

  34. ABDOMİNAL TRAVMALAR Karaciğer Yaralanması (Gr IV) Künt Travma

  35. ABDOMİNAL TRAVMALAR Karaciğer Yaralanması (Gr IV) Künt Travma

  36. ABDOMİNAL TRAVMALAR Dalak yaralanması I Hematom Subkapsüler, <%10 yüzeyel Laserasyon Kapsüler, <1 cm derinlik II Hematom Subkapsüler, %10-50 yüzeyel Laserasyon 1-3 cm derinlik III Hematom Subkapsüler, >%50 yüzeyel veya derin, >5 cm intraparankimal hematom IV Laserasyon Segmental Vasküler Hilus damar yaralanması V Vasküler Splenik avulsiyon (AAST Organ Injury Score)

  37. ABDOMİNAL TRAVMALAR Dalak Yaralanması (Gr II) 32y erkek tr.kazası

  38. ABDOMİNAL TRAVMALAR Dalak Yaralanması (Gr II) 32y erkek tr.kazası

  39. ABDOMİNAL TRAVMALAR Dalak Yaralanması (Gr II) 32y erkek tr.kazası

  40. ABDOMİNAL TRAVMALAR Ateşli silah ile dalak yaralanması (Gr III)

  41. ABDOMİNAL TRAVMALAR Dalak Yaralanması (Gr III) 25y erkek tr.kazası

  42. ABDOMİNAL TRAVMALAR Dalak Yaralanması (Gr III) 25y erkek tr.kazası

  43. ABDOMİNAL TRAVMALAR Dalak Yaralanması (Gr IV)

  44. ABDOMİNAL TRAVMALAR Duodenum yaralanması I Hematom Duodenum bir bölümünde basit Laserasyon Parsiyel kesi II Hematom Duodenum bir bölümü kapsayan Laserasyon <%50 çevresel III Laserasyon %50-75 çevresel D2 %50-100 çevresel D1, D3, D4 IV Laserasyon >%75 çevresel D2 Ampulla ve distal safra yollarını kapsayan V Laserasyon Duodenopankreatik kompleksin bozulması Duodenumun devaskülarize olması (AAST Organ Injury Score)

  45. ABDOMİNAL TRAVMALAR Pankreas yaralanması I Kontüzyon Minör veya Laserasyon Duktal yaralanma yok II Kontüzyon Major veya Laserasyon Duktal yaralanma var III Laserasyon Distal transeksiyon veya Parankimal yaralanma IV Laserasyon Proksimal transeksiyon veya Ampulla ve duktal yaralanma V Laserasyon Pankreas başında massif kopma (AAST Organ Injury Score)

  46. ABDOMİNAL TRAVMALAR Pankreas Yaralanması (Gr III) 17y erkek futbol maçı

  47. ABDOMİNAL TRAVMALAR Pankreatik Transeksiyon Pankreas Yaralanması (Gr IV) 38y erkek Tr. kazası

  48. ABDOMİNAL TRAVMALAR Böbrek yaralanması I Kontüzyon Mikroskopik hematüri Hematom Subkapsüler, büyümeyen II Hematom Büyümeyen, retroperiton ile sınırlanmış Laserasyon <1 cm parankimal III Laserasyon >1 cm parankimal, Kollektör sisteme açılmamış IV Laserasyon Renal korteks boyunca, Kollektör sistem açılmış, Vasküler Renal arter ve/veya vende yaralanma V Vasküler Renal avulsiyon (AAST Organ Injury Score)

  49. ABDOMİNAL TRAVMALAR Diyafram yaralanması I Kontüzyon II Laserasyon <2 cm III Laserasyon 2-10 cm IV Laserasyon >10 cm veya <25 cm2 doku kaybı V Laserasyon <25 cm2 doku kaybı (AAST Organ Injury Score)

  50. ABDOMİNAL TRAVMALAR Solid organ yaralanmalarında nonoperatif tedavi - Cerrahi komplikasyonların önlenmesi - Anestezi komplikasyanlarının önlenmesi - Gereksiz laparotomi’lerin önlenmesi - Mortalite ve morbiditeyi azaltmak Hasta seçimi; - Hemodinamik stabilite - CT ile yaralanmanın derecelendirilmesi - Enterik yaralanmanın olmaması - Şiddetli peritoneal bulguların olmaması - Sınırlı kan transfüzyonu ile hemodinaminin stabilitesini koruması

More Related