Alkaloidy purynowe

1. Alkaloidy purynowe

2. Alkaloidy purynowe • Są to pochodne puryny • Zasady purynowe stanowią istotną rolę biologiczną • Alkaloidy purynowe to pseudoalkaloidy – nie powstają bezpośrednio z aminokwasów i nie posiadają charakteru alkalicznego • Przykłady związków • Teobromina • Teofilina • Kofeina

3. Alkaloidy purynowe TEOBROMINA : • Jest to główny alkaloid nasion kakaowca (Theobromacacao) • Często towarzyszy kofeinie – liście herbaty, orzeszki Cola • Jest to silny diuretyk i spazmolityk • Praktycznie brak działania ośrodkowego • Theobrominumnatrium cum Natriosalicylico

4. Alkaloidy purynowe

5. Alkaloidy purynowe Proces obróbki surowca jest dość skomplikowany. Owoce poddaje się tygodniowej fermentacji w temperaturze około 60 C. Następnie praży się je w temperaturze 140 C. W tych warunkach owoc rozpada się na łupinę nasienną i liścienie. Liścienie są wykorzystywane do otrzymywania tłuszczu nazywanego masłem kakaowym (Butyrumcacao, Oleum cacao) oraz kakao. Liścienie zawierają do 4% teobrominy i śladowe ilości kofeiny. Ponadto garbniki katechinowe, tłuszcz i skrobię. W łupinie nasiennej znajduje się prawie 100% teobrominy.

6. Alkaloidy purynowe Teofilina : • występuje między innymi w liściach herbaty • ma podobne, ale znacznie słabsze od kofeiny działanie psychoanaleptyczne. • Działanie głównie diuretycznie i spazmolitycznie. • Teofilina jest stosowana w leczeniu i zapobieganiu napadom dychawicy oskrzelowej, ponadto przy nadciśnieniu i w chorobie wieńcowej. • Przedawkowanie może prowadzić do bezsenności, drżeń i niepokoju. Duże dawki mogą prowadzić do drgawek.

7. Alkaloidy purynowe Kofeina : • Działa pobudzająco na ośrodkowy układ nerwowy, jest analeptykiem ośrodka oddechowego, co jest wykorzystywane w leczeniu niektórych zatruć. • Jest także psychoanaleptykiem, polepsza procesy kojarzeniowe, zmniejsza zmęczenie i senność. • Rozszerza naczynia mózgowe i wieńcowe, słabo wzmaga diurezę. • Zwiększa wydzielanie soku żołądkowego, powinny więc jej unikać osoby z chorobą wrzodową. • Stosowana jest w lecznictwie jako analeptyk do wzmocnienia akcji serca, w migrenach, stanach zmęczenia, w zatruciach narkotykami i alkoholem. • W większych dawkach (powyżej 0,5g) powoduje podniecenie, bicie serca, a nawet skurcze tężcowe. • Przy zatruciu powodującym hamowanie czynności ośrodka oddechowego stosuje się iniekcje zawierające kofeinę w dawce 1050 mg.

8. Alkaloidy purynowe Folium Theae - Liśćherbaty Roślina:Cameliasinensis (Theasinensis) - herbatachińskaRodzina:Theaceae

9. Alkaloidy purynowe W zależności od sposobu przygotowania wyróżniamy kilka postaci tego surowca : • Herbata zielona - świeżo zebrane liście poddaje się stabilizacji poprzez 8 - 10 minutowe podgrzewanie ( unieczynnienie enzymów). Następnie surowiec suszy się w suszarniach. Dzięki stabilizacji zachowane zostają połączenia garbników z alkaloidami. • Herbata czarna - świeżo zerwane liście pozostawia się aż do zwiędnięcia., potem ugniata do wydzielania soku. Pozostawia w celu fermentacji. Potem suszy. W trakcie tego procesu dochodzi do zmian pierwotnego składu. Powstaje miedzy innymi olejek. • Herbata żółta - jest to herbata poddana niepełnej fermentacji.

10. Alkaloidy purynowe • Skład : Surowiec zawiera alkaloidy purynowe: kofeinę (do 4,5%), teobrominę (do 0,5%) i teofilinę (do 0,04%). Ponadto garbniki katechinowe do 20%, saponiny, flawonoidy i rozpuszczalne fluorki. • Działanie: Pobudza OUN. Ma działanie ściągające. Ze względu na zawartość garbników może być stosowana jako odtrutka przy zatruciach metalami ciężkimi. Popularna używka.

11. Alkaloidy purynowe • Semen Cacao - Nasienie kakaowca • Semen CacaoRoślina:TheobromaCacaoRodzina:Sterculiaceae

12. Alkaloidy purynowe • Skład : do 4% teobrominy, śladowe ilości kofeiny, garbniki, tłuszcz i skrobia. Łupina nasienna służy do otrzymywania teobrominy. Liścienie służą do otrzymywania napoju – kakao oraz podłoża farmaceutycznego – oleum cacao. • Zastosowanie : przemysł spożywczy (kakao) oraz przemysł farmaceutyczny (TPL – butyrumcacao, teobromina)

13. Alkaloidy purynowe • Semen Coffeae - Nasienie kawy • Rośliny: Coffeaarabica, C. libericaRodzina: Rubiaceae

14. Alkaloidy purynowe • Rośliny te uprawiane są w krajach tropikalnych, a pochodzą z Afryki. Obecnie jej największe uprawy znajdują się w Brazylii. Roślina ta jest krzewem do 6 metrów wysokości. Owocem jest podłużnie jajowata jagoda wielkości śliwki. Po dojrzeniu ma barwę ciemnofioletową, w środku dwa nasiona. • Nasiona suszy się w suszarniach, pozbawia łupiny nasiennej, a następnie praży w temperaturze 200 -250 C. Dochodzi do rozpadu połączeń alkaloidów z garbnikami. Surowiec zawiera od 0,7 do 2,5 % kofeiny (związanej z garbnikami i kwasem chlorogenowym), teobrominę, teofilinę (w śladowych ilościach). Ponadto tłuszcze i garbniki. Ma działanie pobudzające OUN (psychoaktywne), diuretyczne , wpływa na ciśnienie krwi.

15. Alkaloidy purynowe • EmbrioColae - Zarodek Kola • Synonim: Semen Colae • Rośliny: Cola vera, Cola acuminata, Cola nitidaRodzina: Sterculiacae

16. Alkaloidy purynowe • Roślina jest krzewem pochodzącym z Afryki zachodniej. • Surowiec stanowią zarodniki nasion lub liścienie wymienionych gatunków zawierających wymaganą ilość alkaloidów. • Zarodek zawiera zespół alkaloidów purynowych, głównie kofeiny (do 2,5%) i mniejsze ilości teobrominy i teofiliny. Ponadto w surowcu występują garbniki katechinowe, skrobia i małe ilości tłuszczu.

17. Alkaloidy purynowe Popularny napój jako lek?

18. Alkaloidy purynowe • John Pemberton • Twórca receptury Coca-Coli • Uzależniony od morfiny i kokainy • Coca-Cola jako lek przeciwmigrenowy

19. Alkaloidy purynowe • Skład Coca-Coli : • Cukier • CO2 • Karmel • Aromaty – mieszanina olejków eterycznych waniliowego, kolendrowego, muszkatułowego , limonkowego, • Wyciąg z zarodków Cola • Wyciąg z liści koki – do 1903r. szklanka napoju zawiera średnio 9mg kokainy • Dodatki technologiczne m.in. kwas fosforowy

20. Alkaloidy purynowe • Pasta SeminumPaulliniae (Pasta Guarana) - Guarana • Rośliny: Paulliniacupana- Cierniopląt guarana (syn: Osmęta beczkowata, Paulina guarana) Rodzina: Sapindaceae - mydleńcowate

21. Alkaloidy purynowe • Guarana jest pnączem występującym w całym dorzeczu Amazonki. Często jednak przyjmuje postać wiecznie zielonego, płożącego się krzewu. Owoce tej rośliny zawierają jedno duże, czarne nasiono. • Skład nasiona : zawiera ono znaczne ilości alkaloidów purynowych, głównie kofeiny (4-6%), oraz w mniejszych ilościach teobrominę (do 0,17%) i teofilinę (do 0,06%). Innymi, mniej znaczącymi substancjami zawartymi w tym surowcu są garbniki katechinowe (do 12%), saponiny, związki mineralne oraz skrobia. • Działanie guarany wynika głównie z obecności kofeiny. Znajduje ona zastosowanie przy zmęczeniu psychicznym i fizycznym. Zalecana jest w stanach depresyjnych, ma działanie adaptogenne. Zmniejsza również uczucie głodu, stąd jej zastosowanie w preparatach odchudzających

22. Alkaloidy purynowe • Owoce guarany zbiera się ręcznie, poddaje procesowi 2-3 dniowej fermentacji, a następnie oczyszcza pozostawiając jedynie nasiona. Te, po osuszeniu poddawane są kilkugodzinnemu prażeniu. Otrzymany w ten sposób surowiec nazywa się ziarnem guarany. Ziarno to może zostać zmielone na proszek guarana, który po zmieszaniu z wodą lub sokiem nadaje się do spożycia. Zmielona guarana bywa również mieszana z wodą, a następnie formowana w laseczki lub kulki i suszona. Ta postać również wykorzystywana jest do sporządzania napojów.

23. Alkaloidy purynowe Preparaty zawierające guaranę

24. Alkaloidy purynowe • .

25. Alkaloidy purynowe • Mate Folium - Liść mate, syn: Yerba Mate, Paraguaytea • Roślina: Ilexparaguariensis - Ostrokrzew paragwajski Rodzina: Aquifoliaceae - ostrokrzewowce

26. Alkaloidy purynowe • Ostrokrzew paragwajski jest wiecznie zielonym drzewem osiągającym zwykle około 6-8 metrów. Występuje w Ameryce Południowej zarówno w stanie dzikim jak i w postaci upraw. • Surowcem są liście ostrokrzewu, wysuszone bezpośrednio po zbiorze (najpierw krótko w temperaturze 90-100oC, a następnie dosuszane w niskiej temperaturze). • Liście te zawierają alkaloidy purynowe: kofeinę (0,2-2%), teobrominę (0,2-0,5%) i teofilinę (0,05%), flawonoidy, saponiny triterpenowe, kwasy fenolowe, witaminy i olejek eteryczny.

27. Alkaloidy purynowe • Działanie Yerba Mate wynika głównie z obecności kofeiny. • Wykazuje ona działanie pobudzające i moczopędne. • Podnosi poziom cukru we krwi, przyspiesza rozpad tłuszczów w tkankach - co prowadzi do uruchomienia zasobów energetycznych organizmu. Działanie to przypisuje się głównie połączeniu kofeiny z kwasami kawoilochinowymi. • Napary z Yerba Mate zmniejszają uczucie zmęczenia fizycznego i psychicznego, stosuje się je również pomocniczo w dietach odchudzających

28. Alkaloidy purynowe Oprócz znaczenia zdrowotnego Yerba Mate ma także duże znaczenie społeczne i kulturalne. Jest bardzo popularnym napojem w Paragwaju, Argentynie, Urugwaju i Brazylii. Przyrządzana jest tam w specyficzny, wręcz obrzędowy sposób, w specjalnych naczyniach zwanych mate oraz guampa.Pomimo wielu korzystnych dla zdrowia działań istnieją doniesienia o zwiększonej zachorowalności na niektóre nowotwory w populacjach spożywających duże ilości tradycyjnie przygotowywanej Yerba Mate

29. Alkaloidy purynowe • Teofilina – preparaty handlowe : • Afonilum SR • Baladex • Euphyllin CR; LONG; • Theospirexretard • Theoventtbl, supp

30. Alkaloidy purynowe Wpływ Yerba Mate na zdrowie : • Kofeina - stymulujące • Polifenole – antyoksydanty • Działanie hepatoprotekcyjne • Obniżenie poziomu cholesterolu • Moczopędne • PWA i niejednoznaczne wyniki badań dot. działania kancerogennego

31. Alkaloidy purynowe • Preparaty handlowe zawierające kofeinę : • Coffecornmite; forte • Coffepirine • Etomar • Etopiryna ;E. kontrol • Febrisantabs • Panadol extra • Apap Extra • … i wiele innych