380 likes | 1.71k Views
BAĞ DOKUSU SINIFLANDIRILMASI. Prof. Dr. Şenol Ertürkoğlu. BAĞ DOKUSU ÇEŞİTLERİ. Hücrelerine göre Liflerine göre Esas maddeye göre. A) HÜCRELERİNE göre BAĞ DOKU ÇEŞİTLERİ. Embriyonal bağ dokusu Lenfo-retiküler bağ dokusu Yağ dokusu. 1. Embriyonal Bağ Dokusu. Gerçek şekli mezenkim
E N D
BAĞ DOKUSU SINIFLANDIRILMASI Prof. Dr. Şenol Ertürkoğlu
BAĞ DOKUSU ÇEŞİTLERİ • Hücrelerine göre • Liflerine göre • Esas maddeye göre
A) HÜCRELERİNE göre BAĞ DOKU ÇEŞİTLERİ • Embriyonal bağ dokusu • Lenfo-retiküler bağ dokusu • Yağ dokusu
1. Embriyonal Bağ Dokusu • Gerçek şekli mezenkim • Hücreleri • Çatallı • Uzantılı • Çatallaşmış uçlar birbirine tutunur delikli süngerimsi doku • Deliklerde hücreler arası madde • Az ya da çok miktarda • Mitoz • Aktif hareketli • Bazıları erkenden ayrılıp gezgin hücre şekline dönüşür Mezenkim hücreleri
1. Embriyonal Bağ Dokusu • Gelişip • Olgun peltemsi bağ dokusu • Jelatinöz / mukoid bağ doku • Geniş boşluklar; süngerimsi doku • Ara madde • Peltemsi • Çok miktarda ince kollajen fibriller • Serbest hücrelerin miktarı az Göbek kordonu
1. Embriyonal Bağ Dokusu • Göbek bağındaki adı ‘Wharton Peltesi’ • Gelişen dişin pulpasında Diş pulpası
2. Lenforetiküler Bağ Dokusu • Uzantılı hücreler • Birbirine tutulurlar • Geniş aralıklı ağ (Sinsityal ağ) • Retiküler lifler • Retiküler hücreler ve fibroblastlar tarafından üretilir • Argirofilik = gümüş tuzları seven • Aralıklarında lenfositler ‘Lenforetiküler’ doku
2. Lenforetiküler Bağ Dokusu • Bulunduğu bölgeler • Lenf düğümleri • Dalak • Tonsilla • Kemik iliği • Üst solunum yolları mukozası • Periferik retikulum hücreleri
2. Lenforetiküler Bağ Dokusu İşlevleri ve özellikleri • Fagositoz • Vücut savunması • Bakteriler • Doku artıkları • Eski eritrositler • Elektronegatif boyaları depolama • Trypan mavisi • Litmium karmin
2. Lenforetiküler Bağ Dokusu 3.Lenfoid organları destekleme • Timus Ø 4. Yağ dokusunu bir arada tutma ve yağ dengesi • Kırmızı kemik iliği yağlanması • Dalak ve lenf düğümlerinde yağlanma 5. Tahriş sonucu gezgin hücreye dönüşme • Uzantılarını kaybetme • Yuvarlak hücre
2. Lenforetiküler Bağ Dokusu • Retikulo Endotelyal Sistem (RES) • Retiküler bağ dokuda fagositik hücrelerin bulunduğu sistem • Kemik iliğindeki öncül hücreler kanda Monosit dokuda Makrofaj • Dokularda • Karaciğer Kuppfer hücreleri • Lenf düğümü, dalak ve kemik iliğindeki sinüslerin endotellerinde Sahil hücreleri • Sinir dokuda mikroglia • Periferik histiositler
2. Lenforetiküler Bağ Dokusu • Retikulo Endotelyal Sistem (RES) • Zararlı maddelere karşı savunma • Fagositik hücreleri ve antikor depolama • Protein, lipid ve demir metabolizması • Safra salgısının renkli maddelerinin meydana gelişi • Vitamin dengesi • Eritrositlerin oluşması ve harap edilmesi
3. Yağ dokusu • Liposit- adiposit • Bütün bağ dokularında mevcut • Yağ depolama, koruma, enerji deposu • Yağ hücresi • Yarı sıvı • Yağ damlacıkları ile dolu • Büyük, kese biçimli hücreler
B) Liflerine göre Bağ Doku Çeşitleri • Gevşek bağ doku • Kompakt (sıkı, tıkız) bağ doku
1. Gevşek Bağ Dokusu • Ana yapı elementi kollajen fibriller • Demet kollajenler • Kollajen demetlerinin durumuna göre • Gerçek gevşek bağ dokusu • Membranöz bağ dokusu • Örgümsü bağ dokusu • Trabeküler bağ dokusu
a) Gerçek gevşek bağ dokusu • Özel şekilli, sık hücreleri • Kollajen lif demetleri her istikamette uzanır • Arasında elastik lif ağları • Hücre çeşitliliği • Daha çok Desmositler
a) Gerçek gevşek bağ dokusu • Her yerde bulunur • İnterstisyal bağ dokusunu meydana getirir: • Guddlerin lop ile lopçukların • Kas demetlerinin • Damarların • Sinirlerin çevresinde
a) Gerçek gevşek bağ dokusu • Görevleri • Hareket • Boyun hareketi • Bağırsak peristaltik hareketi • Madde taşıma • Yararlı madde getirip zararlı artıkları götürme • Su dengesi; yağ dokusu ile birlikte • Parankimayı vücuda giren zararlı maddelerden koruma • Zararlı madde çevresinde tanecikler oluşturma • Yenilenme kabiliyeti • Hasar gören yerlerin tamiri lifsel yara izi (nedbe-sikatrix)
b) Membranöz bağ dokusu • Her yönde çaprazlaşan kollajen fibril demetleri • Mezenter, Periton, Perikardiyum ve Plevrada bulunur • Omentumda kollajen lifler geniş aralıklı • Areolar bağ dokusu
c) Örgümsü bağ dokusu • Kalın kollajen lif demetleri • Çapraşık demetler + çok miktarda elastik lif ağı • Bağ dokusu hücreleri az sayıda • Deride Retiküler Dermis tabakasında, bazı mukozaların lamina propriasında
c) Trabeküler bağ dokusu • Areolar bağ dokusuna benzer • Tek bir fibril demetinden kurulu trabeküla • Daire biçiminde elastik liflerle sarılı • Az sayıda desmosit • Arachnoid
2.Kompakt (Tıkız) Bağ Dokusu • Mekanik çekişin fazla olduğu yerlerde • Kollajen lif demetleri çok sıkı • 1,2 veya 3 boyutlu kuruluşlar • Elastik ağlar az • Küçük kan damarları az • Serbest hücreler az • Metabolizma yavaş Tendon
2.Kompakt (Tıkız) Bağ Dokusu • 3 boyutlu kollajen lif demetleri • Perikondriyum • Periostiyum • Lenf damarları kapsülleri
2. Kompakt (Tıkız) Bağ Dokusu • 2 boyutlu • Biribiriyle örgütlenme ve çaprazlanma • Kollajen demetleri saran elastik ağ • Dayanıklı ve elastik yapıda kapsül • Kapsülün genişlemesi • Kapsüller • Testis • Böbrek • Dalak • Karaciğer • Beyin zarlarından Dura Materde • Kasların fasiyaları ve aponevrozları (kası saran fibröz doku) • Gözün sklera ve korneası
2.Kompakt (Tıkız) Bağ Dokusu • 2 boyutlu • 50 adet kollajen lif lameli • Korneada • Paralel lif demetleri • Demetler mukopolisakkarit içinde • Desmositler çok yassı = kornea hücreleri • Lameller arası ince yarıklar
2.Kompakt (Tıkız) Bağ Dokusu • Tendon • Parlak beyaz kas kirişi • Hafifçe ondülasyon gösteren kollajen lifler • ‘Fibrae Tendinae’ • Uzunluğu = tendonun uzunluğu • Uçları birbiriyle anastomoz • Paralel demetler • Tek taraflı yüklenmeye uygun
2.Kompakt (Tıkız) Bağ Dokusu • Tendon • Büyük tendonlar spiral şekilli • Demetler arasında yarıklar • Fibrositler = tendon hücresi/kanatlı hücre
2.Kompakt (Tıkız) Bağ Dokusu • Tendon • Kanatlı hücre • İpliğimsi uzantılara sahip tendon hücreleri • Kanatlarıyla tendon liflerine yaslanırlar • Yıldızımsı, dallanmış
2.Kompakt (Tıkız) Bağ Dokusu • Tendon • Enine kesitler Lobular yapı • 1 Endotendiyum • Kollajen lif + damar • 2Peritendiyum • Gevşek bağ doku
2.Kompakt (Tıkız) Bağ Dokusu • Tendon • Kendini yenileme kabiliyeti • Gerekli fibroblastlar peritendiyumda
Elastik Lifler • Esneklik • Omurganın ligamentlerinde düzensiz dizili • Sarı bağlar = ligamenta flava • Paralel • Kuvvetli • Arasında • Kollajen lifler • Retiküler lifler • Desmositlerin küçük kan damarları • Aorta duvarında düzenli tabakalar/laminalar • Ses telleri = Ligamentum vokale
C) ESAS MADDEYE göre BAĞ DOKU ÇEŞİTLERİ • Kıkırdak dokusu • Kemik dokusu