Sceptycyzm i logika zdań

1. Sceptycyzm i logika zdań

2. Sceptycyzm • Sceptycyzm przeciw • dogmatyzmowi, • szkole akademickiej (agnostycyzmowi) • skeptikos = poszukujący • Pirron z Elidy (ok. 365-275 pne) Sceptycyzm i logika zdań

3. Argumenty sceptyczne przeciw możliwości poznania: przeciw wiarygodności zmysłów argument ze względności postrzeżeń argument ze złudzeń, halucynacji argument ze snu (Kartezjusz) Sceptycyzm www.ciolki2.friko.pl/ Sceptycyzm i logika zdań

4. Sceptycyzm • Argument przeciw wiarygodności rozumowania (regres w nieskończoność) • żeby coś udowodnić, trzeba mieć jakieś przesłanki; Sceptycyzm i logika zdań

5. Sceptycyzm • Argument przeciw wiarygodności rozumowania (regres w nieskończoność) • żeby coś udowodnić, trzeba mieć jakieś przesłanki; • te przesłanki  • albo nie są udowodnione i wtedy dowód jest niekompletny, Sceptycyzm i logika zdań

6. Sceptycyzm • Argument przeciw wiarygodności rozumowania (regres w nieskończoność) • żeby coś udowodnić, trzeba mieć jakieś przesłanki; • te przesłanki  • albo nie są udowodnione i wtedy dowód jest niekompletny, • albo są udowodnione na podstawie innych przesłanek; Sceptycyzm i logika zdań

7. Sceptycyzm • Argument przeciw wiarygodności rozumowania (regres w nieskończoność) • żeby coś udowodnić, trzeba mieć jakieś przesłanki; • te przesłanki  • albo nie są udowodnione i wtedy dowód jest niekompletny, • albo są udowodnione na podstawie innych przesłanek; • te inne przesłanki albo nie są udowodnione, • albo są udowodnione na podstawie jeszcze innych przesłanek, itd. Sceptycyzm i logika zdań

8. Sceptycyzm • Argument przeciw wiarygodności rozumowania (regres w nieskończoność) • Żeby wiedzieć, że dowód jest poprawny, trzeba mieć jakieś kryterium poprawności rozumowania; Sceptycyzm i logika zdań

9. Sceptycyzm • Argument przeciw wiarygodności rozumowania (regres w nieskończoność) • Żeby wiedzieć, że dowód jest poprawny, trzeba mieć jakieś kryterium poprawności rozumowania; • żeby wiedzieć, że to kryterium jest wiarygodne, trzeba je udowodnić; Sceptycyzm i logika zdań

10. Sceptycyzm • Argument przeciw wiarygodności rozumowania (regres w nieskończoność) • Żeby wiedzieć, że dowód jest poprawny, trzeba mieć jakieś kryterium poprawności rozumowania; • żeby wiedzieć, że to kryterium jest wiarygodne, trzeba je udowodnić; • żeby wiedzieć, że dowód kryterium jest poprawny, trzeba mieć kryterium, itd. Sceptycyzm i logika zdań

11. Sceptycyzm • Wniosek sceptyczny: zasada równowagi sądzenia. Sceptycyzm i logika zdań

12. Sceptycyzm • Wniosek sceptyczny: zasada równowagi sądzenia. • Argument felicytologiczny: • zawieszenie sądu uwalnia od obawy przed popełnieniem błędu, • przez co zapewnia spokój ducha. Sceptycyzm i logika zdań

13. Zmysły i rozum nie wystarczą do poznania Ale mamy jakieś poznanie Irracjonalizm Sceptycyzm i logika zdań

14. Logika • Logika = nauka o języku jako systemie znaków, w szczególności o związkach między wartościami logicznymi zdań, zachodzącymi ze względu na budowę (a nie treść) zdań. • M. in. po to, aby odróżniać rozumowania prawidłowe od nieprawidłowych. Sceptycyzm i logika zdań

15. Logika • Jeżeli Funio kocha Kundzię, to się z nią ożeni. • Funio nie kocha Kundzi. • Zatem Funio nie ożeni się z Kundzią. • Czy wniosek wynika logicznie z przesłanek? Sceptycyzm i logika zdań

16. Logika • Jeżeli Funio kocha Kundzię, to się z nią ożeni. • Funio nie kocha Kundzi. • Zatem Funio nie ożeni się z Kundzią. • Nie. Nie jest bowiem wykluczone, że Funio ożeni się z Kundzią, mimo że jej nie kocha. Sceptycyzm i logika zdań

17. Logika • Funio jest poetą lub jest fizykiem. • Funio jest poetą. • Zatem Funio nie jest fizykiem. Sceptycyzm i logika zdań

18. Logika • Funio jest poetą lub jest fizykiem. • Funio jest poetą. • Zatem Funio nie jest fizykiem. • Nie jest jednak wykluczone, że Funio jest i poetą, i fizykiem. Sceptycyzm i logika zdań

19. Logika • Funio jest poetą lub jest fizykiem. • Funio jest poetą. • Zatem Funio nie jest fizykiem. • Użycie spójnika „lub” zamiast „i” może dawać do zrozumienia, że Funio nie jest poetą i fizykiem zarazem. • Czym innym jest dawać coś do zrozumienia, a czym innym oznajmiać wprost. Pierwszym zajmuje się logika konwersacji, drugim logika rozumowania. • My będziemy zajmować się logiką rozumowania. Sceptycyzm i logika zdań

20. Logika • Niektóre blondynki są inteligentne. • Zatem niektóre (inne) nie są. • Nie jest jednak wykluczone, że wszystkie blondynki są inteligentne. • Użycie „niektóre” wprawdzie daje do zrozumienia, że „nie wszystkie”, lecz nie oznajmia tego wprost. • „Niektóre” znaczy „co najmniej jedna”. Sceptycyzm i logika zdań

21. Logika • Kundzia Blond jest inteligentna. • Zatem ??? niektóre (inne) blondynki nie są inteligentne. Sceptycyzm i logika zdań

22. Logika • Funio jest synem wybitnej osobistości. • Zatem ojciec Funia jest wybitną osobistością. Sceptycyzm i logika zdań

23. Logika • Funio jest synem wybitnej osobistości. • Zatem ojciec Funia jest wybitną osobistością. • Nie jest jednak wykluczone, że to matka Funia jest wybitną osobistością, zaś ojciec pospolitym gamoniem. Sceptycyzm i logika zdań

24. Zdanie w sensie logicznym • Zdanie w sensie logicznym to wyrażenie, które ma wartość logiczną (prawdę, fałsz, ewentualnie inne wartości). Sceptycyzm i logika zdań

25. Która godzina? Wstawaj wreszcie! Nie pożądaj żony bliźniego swego. Nadaję Panu tytuł naukowy profesora. Jak Funio będzie podskakiwał, to Gucio da mu popalić. Pytania, rozkazy Performatywy Niejasne sformułowania Zdanie w sensie logicznym Przykłady zdań języka potocznego, które nie są zdaniami w sensie logicznym: Sceptycyzm i logika zdań

26. Klasyczny rachunek zdań • Klasyczny rachunek zdań, w skrócie KRZ, rozpatruje zdania złożone za pomocą spójników ze zdań prostych. • KRZ nie bierze pod uwagę wewnętrznej budowy zdania prostego (nie rozkłada zdań prostych na podmiot, orzeczenie i inne części zdania). Sceptycyzm i logika zdań

27. Język KRZ • Alfabet: zmienne zdaniowe: , , … • Spójniki • Nawiasy: (, ) Sceptycyzm i logika zdań

28. Spójniki Sceptycyzm i logika zdań

29. Reguły tworzenia formuł języka KRZ (wyrażeń poprawnie zbudowanych) (reguły gramatyczne): • Każda zmienna zdaniowa jest formułą języka KRZ. • Jeżeli A i B są formułami języka KRZ, to A, AB, AB, AB, AB są formułami języka KRZ. • Żadne inne wyrażenie nie jest formułą języka KRZ. Sceptycyzm i logika zdań

30. Przykłady formuł poprawnie zbudowanych: • , •  • ()  • () •  (() ) • (())  ( (()) Sceptycyzm i logika zdań

31. Opuszczanie nawiasów: •  wiąże mocniej od , , • a te mocniej od , . • ()   =    •   (()  ) =   (  ) • ((  ))  (  ((  )) =       (  ) Sceptycyzm i logika zdań

32. Schematy zdań języka potocznego: • Murarz domy buduje, krawiec szyje ubrania. • Kundzia lubi lody poziomkowe, ale nie pistacjowe. • Gdy widzę słodycze, to kwiczę. • Funio jest poetą, który – o dziwo – zna się na logice. • Jeżeli Funio jest poetą, to jeżeli pozna Kundzię, to napisze wiersz. Sceptycyzm i logika zdań

33. Podstawowe założenia logiki klasycznej: Zasada dwuwartościowości. • Każde zdanie przyjmuje jedną z dwóch wartości logicznych: 0 (fałsz) lub 1 (prawdę). Zasada ekstensjonalności. • Wartość logiczna zdania złożonego zależy wyłącznie od wartości logicznych zdań składowych i łączących je spójników (nie zależy od treści zdania). • Wszystkie spójniki zdaniowe są spójnikami ekstensjonalnymi, czyli funkcjami prawdziwościowymi. Sceptycyzm i logika zdań

34. Funkcje prawdziwościowe Sceptycyzm i logika zdań

35. Funkcje prawdziwościowe Nieoczekiwana własność implikacji: Prawdą jest, że jeżeli pingwiny latają wysoko, to wszyscy studenci pilnie się uczą. Sceptycyzm i logika zdań

36. Przykłady spójników (operatorów) intensjonalnych (czyli nieekstensjonalnych) • Funio wie, że2+2=4. • Funio wie, że∫cosxdx = sinx + C. • Gucio posprzątałz obowiązku. • Gucio zjadł lodyz obowiązku. Sceptycyzm i logika zdań

37. Badanie formuł KRZ metodą tabel zero-jedynkowych Sceptycyzm i logika zdań

38. Badanie formuł KRZ metodą tabel zero-jedynkowych Sceptycyzm i logika zdań

39. Badanie formuł KRZ metodą tabel zero-jedynkowych Sceptycyzm i logika zdań

40. Badanie formuł KRZ metodą tabel zero-jedynkowych Sceptycyzm i logika zdań

41. Badanie formuł KRZ metodą tabel zero-jedynkowych Sceptycyzm i logika zdań

42. Badanie formuł KRZ metodą tabel zero-jedynkowych Sceptycyzm i logika zdań

43. Badanie formuł KRZ metodą tabel zero-jedynkowych Sceptycyzm i logika zdań

44. Badanie formuł KRZ metodą tabel zero-jedynkowych Sceptycyzm i logika zdań

45. Badanie formuł KRZ metodą tabel zero-jedynkowych Sceptycyzm i logika zdań

46. Tautologie i prawa logiki • W ostatniej kolumnie tabeli znajdują się same jedynki. Znaczy to, że formuła ()  () jest schematem zdania prawdziwego bez względu na to, jakie zdania (prawdziwe, czy fałszywe) zostaną podstawione na miejsce zmiennych i. Sceptycyzm i logika zdań

47. Tautologie i prawa logiki • ()  () • Na przykład: niech  znaczy „Funio kocha Kundzię”,zaś„Funio ożeni się z Kundzią”. • Wówczas zdanie „Jeżeli jest tak, że jeżeli Funio kocha Kundzię, to się z nią ożeni, to Funio nie kocha Kundzi lub się z nią ożeni” jest prawdziwe bez względu na to, co faktycznie dzieje się między Funiem i Kundzią. Sceptycyzm i logika zdań

48. Tautologie i prawa logiki • Zdania o tej własności (tj. prawdziwe bez względu na fakty) nazywają się tautologiami, zaś schematy takich zdań prawami logiki (prawami KRZ). • Niektórzy autorzy stosują nieco inną terminologię: nazywają zdania prawdziwe bez względu na fakty prawdami logicznymi, zaś tautologiami nazywają prawa logiki. • Czyli formuła ()  () jest prawem logiki. Sceptycyzm i logika zdań

49. Zmysły i rozum nie wystarczą do poznania Ale mamy jakieś poznanie Irracjonalizm Sceptycyzm i logika zdań

50. Zmysły i rozum nie wystarczą do poznania Ale mamy jakieś poznanie Zatem są jakieś inne źródła poznania iluminacja Irracjonalizm Sceptycyzm i logika zdań