Biznesi dhe ambienti politik i tij

1. Biznesi dhe ambienti politik i tij Prof.dr. Besim Beqaj

2. Objektivat e ligjeratës • Diskutimi i qellimëve dhe funskioneve të sistemeve të ndryshme politike • Profilizimi i trendeve në sistemet e ndryshme politike • Identifikimi i rrezikut politik dhe qasja për menaxhimin e tij • Të kuptojmë se si ndikojnë sistemet e ndryshme politike në biznes

3. Ndikimi politik në biznes • Ndikimet e jashtme • Faktorët fizik dhe social • Politikat zhvillimore dhe ligjore • Faktorët ekonomik • Faktorët kulturor • Ndikimi gjeografik • Mjedisi konkurues • Operacionet • Objektivat • Strategjitë • Mjetet • Roli i Qeverisë në shoqëri • Ideologjitë politike • Rreziku politik • Mjedisi ligjor • Qeshtjet operacionale dhe strategjike

4. Mjedisi politik • Roli i sistemeve politike është të integrojnë shoqërinë • Funskionet e proceseve politike • Artikulimi i interesave • Agregimi i interesave • Krijimi i politikave • Politikat e implementimit dhe adaptimi • Ligjet ekonomike zakonisht janë rezultat i vendimeve politike: Studimi i mjedisit politiko-ligjor behët përmespolitikave: • Në vendin pritës • Në vendin mik, dhe • Marrëveshjet bilaterale dhe ato multilaterale

5. Mjedisi politik • Procesi politik involvon inpute prej grupeve të ndryshme të interesave, artikulimin e çështjeve të cilat ndikojnë në formulimin e politikave, agregimin e atyre çështjeve në drejtim të alternativave kyçe, zhvillimin e politikave si dhe implementimin dhe adaptimin e politikave. • Diskutimi i ambientit politik dhe legal behët sipas: • Ambientit politik • Ideologjive politike bazë • Ndikimit të sistemeve politike në vendimet menagjeriale • Formulimit dhe implementimit të politikave strategjike • Ambientit legal

6. Individualizmi dhe kolektivizmi • Individualizmi i referohet në menyrë primare të drejtave dhe rolit të individit në shoqëri • Kolektivizmi i referohet në menyrë primare të drejtave dhe rolit të komunitetit në shoqëri • Zyrtarët politik dhe agjensionet shtetërore kanë rol të limituar në shoqërinë individualiste, ndërsa kanë rol shumë të madh në shoqëritë kolektive

7. Ideologjitë politike • Ideologjia politike paraqet një kompleks të ideve, teorive dhe qëllimeve të cilat përbejnë programin sociopolitik • Pluralizmi paraqet koekzistencën e ideologjive të ndryshme • Testi i secilit sistem politik është aftësia për të mbajtur shoqërinë të bashkuar pavarësisht nga presionet e ideologjive të ndryshme • Dy ekstreme në spektrin politik janë demokracia dhe totalitarizmi

8. Mjedisi politik • Spektri politik dallon dy ekstreme: demokracinë dhe totalitarizmin • Në demokraci ka pjesëmarrje të gjerë në procesin e marrjes së vendimeve. • Qeveritë demokratike • Reaksionarët, konservativët, liberalët, radikalët • Qeveritë jodemokratike • Autoritative, komuniste , fashiste • Në regjimet totalitare shumë pak njerëz marrin pjesë në vendimmarrje, mirëpo tranzicioni i tanishëm mundëson kalim nga ai sistem në atë demokratik. • Rreziku politik shkaktohet për shkak të ndërrimet të opinioneve për lidershipin politik, për çrregullimet shoqërore, ose për shkak të mospajtimeve në mes të vendit nikoqir dhe atij të jashtëm për investimet e parapara.

9. Demokracia • Spektri politik dallon dy ekstreme: demokracinë dhe totalitarizmin • Në demokraci ka pjesëmarrje të gjerë në procesin e marrjes së vendimeve. • Qeveritë demokratike • Reaksionarët, konservativët, liberalët, radikalët • Qeveritë jodemokratike • Autoritative, komuniste , fashiste • Demokracia reprezentative – shumica e rregullave arrihen përmes zgjedhjeve periodike • Krakteristikë e demokracisë është liria • Të drejtat politike • Liria civile

10. Totalitarizmi • Në regjimet totalitare shumë pak njerëz marrin pjesë në vendimmarrje, mirëpo tranzicioni i tanishëm mundëson kalim nga ai sistem në atë demokratik. • Në Sistemi autoritar vendimmarrja është e kufizuar në disa individë • Fashizmi është formë ekstreme e nacionalizmit e cila thërret për rol suprem të shtetit • Totalitarizmi sekular – kontrolli shtetëror është i përforcuar përmes forcës ushtarake • Totalitarizmi teokratik – udhëheqësit religjioz janë edhe lider politik

11. Trendet në sistemet politike • Trendet drejt demokracisë janë duke u zhvilluar. Faktorët kyç shtytës janë: • Thyerja e regjimeve totalitare • Përmirësimi i teknologjisë së komunikimit • Strandardi i lartë jetësor • Interneti, përmes liberalizimit të komunikimit, dikon në aftësitë qeveritare për të rregulluar rrjedhën e informacioneve brenda dhe në mes shteteve

12. Rreziqet politike • Rrezik politik konsiderohet rreziku i vendimmarrjës politike në një shtet e cila ndikon negativisht profitabilitetin ose qendrushmërinë e investimeve • Llojet e rreziqeve politike sipas masave të demtimeve • Sistemike • Procedurale • Distributive • Katastrofale • Embargot dhe sanksionet • Sanksionet kanë domethënie me të limituar dhe ndikojnë përmes masave të veqanta shtrënguese. • Embargo është restrikcion më i thellë dhe zakonisht ndalojnë tregtinë tërësisht.

13. Mjedisi politik • Shoqëritë më komplekse janë ato pluraliste, që do të thotë se ato shqyrtojnë ideologji të ndryshme. • Testi më i rëndësishëm i cilitdo sistem politik është aftësia për mbajtjen e shoqërisë të bashkuar, përkundër presioneve nga ideologjitë e ndryshme.

14. Mjedisi politik • Menaxherët duhet të mësojnë të ballafaqohen me luhatjen e intervenimeve qeveritare në vendimet ekonomike, dhe kjo varet nga vendi se ku ndërmarrja bë biznes. • Disa regjime politike besojnë në intervenimin minimal qeveritar në ekonomi, ndërsa disa të tjera besojnë se bashkëpunimi i qeverisë me biznesin është i nevojshëm për definimin e nevojave të vendit. • Ndërmarrjet tentojnë të edukojnë zyrtarët qeveritar përmes aksioneve konkrete dhe përmes lobizimeve.