GELİŞİMLE İLGİLİ TEMEL İLKELER - GELİŞİM GÖREVLERİ VE FİZYOLOJİK GELİŞİM

1. GELİŞİMLE İLGİLİ TEMEL İLKELER - GELİŞİM GÖREVLERİ VE FİZYOLOJİK GELİŞİM GRUP KATRE ÖDEV3

2. GELİŞİM İLKELERİ • İnsanın gelişimini inceleyen gelişim psikologları gelişimin evrensel ilkelerinin olduğu konusunda hem fikirdirler.Bunlar tüm bireyler için geçerlidir.Gelişim ilkelerini şu şekilde sıralayabiliriz:

3. GELİŞİM İLKELERİ • Gelişim Süreklidir ve Belli Aşamalarda Gerçekleşir • Gelişimin Hızı Her Dönemde Aynı Değildir • Gelişimde Bireysel Farklılıklar Vardır • Gelişimde Kritik Dönemler Vardır • Gelişim Bir Bütündür • Gelişim Çevre Kalıtım Etkileşiminin Ürünüdür

4. Gelişim Süreklidir ve Belli Aşamalarda Gerçekleşir • Gelişim ileriye doğrudur ve birikimli bir süreçtir. • Gelişimde durma veya ara verme yoktur. • Her aşama öncekine bağlıdır ve bir sonraki aşamaya hazırlıktır. • Gelişim baştan ayağa ve merkezden dışa doğrudur

5. Gelişimin Hızı Her Dönemde Aynı Değildir • Gelişim özellikleri bir dönemde hızlıyken başka bir dönemde yavaşlayabilir.Örneğin fiziksel olarak en hızlı dönem anne karnındaki dönemdir.3-6 yaş arası ise gelişim yavaşlar.Zihin gelişiminin ise üçte ikisi ilk beş yılda gerçekleşir.

6. Gelişimde Bireysel Farklılıklar Vardır • Her çocuk eşsiz bir varlıktır.Bu nedenle birçok açıdan diğerlerinden farklılaşmaktadır.Bu farklılık bireylerin,zeka düzeyi,sosyo-ekonomik düzeyi,cinsiyeti ve kültüründen kaynaklanmaktadır.

7. Gelişimde Bireysel Farklılıklar Vardır • Mesela bir çocuk 1.5 yaşında kendini çok güzel ifade edebilirken bir başka çocuk 3 yaşında bile olsa kendini ifade edemeyebilir.

8. Gelişimde Kritik Dönemler Vardır • Organizmanın öğrenmeye ve gelişmeye eğilimli ve elverişli olduğu döneme kritik dönem denir.Örneğin 0-1 yaşlarındaki çocuğun gelişiminde temel güven duygusu nu kazanması oldukça önemlidir.Ya da 6 yaşına gelen çocuğun okuma yazma öğrenmek için en önemli dönemdir.

9. Gelişim Bir Bütündür • Gelişimin tüm alanları birbiriyle etkileşim içindedir.Birinde meydana gelebilecek bir olumsuzluk diğerlerine de yansır.Örneğin derslerinde çalışkan olarak bilinen bir öğrenci başkalarının yoğun ilgisini çeker ve sevilir.Sevildiği için kendine olan güveni gelişir ve sosyal bir birey olur.

10. Gelişim Çevre ve Kalıtım Etkileşiminin Ürünüdür • Kalıtım yoluyla var olan özellikler çevre koşullarıyla etkileşime girerek gelişimi belirler.Örneğin kalıtım yoluyla sahip olunan müzik yeteneğinin ortaya çıkması için bireyin bu yeteneğini geliştirici bir ortamda olması gerekmektedir.

11. GELİŞİM GÖREVLERİ • İnsanın gelişimini daha iyi gözlemek ve anlamak için gelişim psikologları insanı belli yaşlarda belli becerilerin odaklaştığı dönemlere ayırmıştır.1972 yılında Havighurst tarafından ortaya atılan gelişim ödevleri(görevleri) kavramı içinde bulunan yaşam döneminde ortaya konması gereken davranışlar ya da ulaşılması gereken özelliklerdir.

12. Havighurst bireylerin geçirdikleri yaşam dönemleri ile bu dönemlerde yerine getirmeleri zorunlu olan gelişim görevlerini şu şekilde sıralayabiliriz:

13. Havighurst Gelişim Ödevleri • Doğum Öncesi Dönem • Bebeklik (doğum-2 yaş) • Çocukluk (6-12yaş) • Ergenlik (12-18yaş) • Genç Yetişkinlik (19-29yaş) • Yetişkinlik (30-60yaş) • Yaşlılık (60ve üzeri)

14. Doğum Öncesi Dönem • Temel vücut yapısının gelişmesi • Organları oluşması • Organların işlevlerini yerine getirebilecek kadar gelişmesi

15. Bebeklik Dönemi • Nefes almayı,emmeyi öğrenme • Sese ve gürültüye tepki verme • Gözle bir nesneyi takip etme • Başını kaldırmayı ve tutmayı öğrenme • Sosyal çevredeki bireylerle ilişki kurma

16. Çocukluk Dönemi • Konuşmayı ve yürümeyi öğrenme • El-göz koordinasyonunun sağlanması • Yaratıcılık merakın artması,hayaller gelişmesi • Sosyalleşme • Temel okuma ve yazma becerileri kazanma

17. Ergenlik Dönemi • Kimlik kazanma çabaları • Değişen bedeni kabullenme • Kendi yaş grubundan kız ve erkeklerle olgun ilişkiler geliştirme • Bir mesleğe yönelme ve meslek seçme • Bir ideoloji geliştirme • Evlilik ve aile kurmaya hazırlık

18. Genç Yetişkinlik • Bir işe başlama ve mesleki kariyerini geliştirme • Ekonomik bağımsızlığını kazanma • Eş seçme ve evlilik sorumluluğunu üstlenme • Sosyal gruplara dahil olma • Vatandaşlık sorumluluklarını üstlenme

19. Yetişkinlik Dönemi • İyi bir vatandaş olma,dünya ve ülke sorularıyla ilgilenme • Gelecek nesilleri yetiştirme • Eşle ortak etkinlikler düzenleme ve uygulama • Ekonomik bir yaşam standardı kurma ve koruma

20. Yaşlılık Dönemi • Azalan sağlığı ve fiziksel gücü kabul etme ve buna uyum sağlama • Ölen eşin yokluğunu kabullenme • Emekliliğe alışma • Emeklilikle birlikte artan boş zamanını uygun etkiliklerle değerlendirme

21. GELİŞİM ALANLARI • Gelişim,insanın bedensel,duygusal,sosyal ve zihinsel özellikler bakımından düzenli bir biçimde büyümesi,değişmesi ve istenilen görevleri yapabilir duruma gelmesidir.İnsan gelişimi,temelde üç boyuttan oluşan karmaşık bir süreçtir.Bunlar:

22. Fiziksel Gelişim Bilişsel Gelişim Sosyal Gelişim

23. FİZİKSEL GELİŞİM • Burada gerek beden organlarındaki niceliksel artış,gerekse psiko-motor becerilerin gelişmesi ele alınacaktır.

24. Bebeklik Dönemi Fiziksel Gelişim (0-2yaş) • A)Bedensel Gelişim: • Bu dönemde en hızlı gelişen kısım baştır.Bir yaşındaki bir çocuğun beyni yetişkinlerdekinin %70i kadardır. • Bebeğin ağırlığı iki yaşını doldurduğunda bir aylık kilosunun dört katına ulaşır.

25. Boy artışındaki hız da oldukça fazladır.Bebeğin boyu ilk yıl 25-30cm iken ikinci yıl 40-45cmdir. • Bebeğin ilk dişleri5-9 aylıkken çıkar.Birinci yaşın sonunda 7-8 tane dişi olur. • Sindirim sistemi ağız yemek borusu mide ve kalın bağırsaktan oluşur.İlerleyen dönemlerde beslenmesine göre daha da gelişir.

26. B)Psiko-motor Gelişim: • 1.ay:Başını bir taraftan diğer tarafa çevirebilme • 2.ay:Yüzüstü yatarken göğsüyle birlikte başını yerden kaldırabilme • 3.ay:Başını dik tutma • 4.ay:Destekle oturabilme • 5.ay Nesnelere uzanıp kavrayabilme

27. 6.ay:Sallanan nesneleri yakalayıp kavrayabilme • 7.ay:Desteksiz oturabilme • 8.ay:Destekle ayakta durabilme • 9.ay:Ayaktayken oturma pozisyonuna geçebilme • 10.ay:Emekleyebilme

28. 11.ay:Elinden tutularak yürüyebilme • 12.ay:Mobilyadan tutunarak ayağa kalkabilme • 13.ay:Merdiven basamaklarını tırmanabilme • 14.ay:Tek başına ayakta durabilme • 15.ay:Tek başına yürüyebilme

29. 6.ay 10.ay 12.ay 15.ay

30. İlk Çocuklukta Fiziksel Gelişim (3-6yaş) • A)Bedensel Gelişim: • Çocuk her yıl 5-8cm uzamakta ve 2-3 kilo almaktadır. • Daha da güçlenir.(Bir önceki döneme göre) • Sinir sistemi gelişimi büyük ölçüde tamamlanır.

31. 2-3yaş B)Psiko-motor Gelişim:

32. 3-4yaş

33. 4-5yaş:

34. 5-6yaş:

35. Çocukluk Dönemi Fiziksel Gelişim (7-11yaş) • A)Bedensel Gelişim: • Bedensel gelişim hızı bu dönemde yavaşlar. • Göğüs kafesi genişler ve kaburgalar da eğik pozisyondan dik pozisyona geçer. • Bu dönemde bedensel becerilerin kazanılmasıyla birlikte bağımsız hareket etme,inatçılık dikkat çeker.

36. B)Psiko-motor Gelişim: • Dönemin başında ince motor becerileri kazanılmadığı için özellikle erkeklerde yazı yazmada zorluk çekme sık karşılaşılan bir durumdur.ancak dönem sonunda bu kasları kullanma becerisinde ustalaşırlar.Örneğin müzik aleti çalmaya en uygun dönemin bu dönem olduğu söylenir.

37. Ergenlik Döneminde Fiziksel Gelişim (12-18yaş) • A)Bedensel Gelişim: • Büyümenin bebeklikten sonra en hızlı olduğu dönemdir.Ağırlık iki katına ulaşır ve uzunluk %25 artar. • Bunların yanı sıra meydana gelen değişiklikleri şu şekilde sıralayabiliriz:

39. Ergenlik döneminde şu gibi sorularla karşılaşılabilir: • Kimlik arayışı • Dinsel ve mistik konularla ilgilenme • Giysi ve eşyaların seçiminde titizlik • Sürekli aynaya bakma…

40. Ergenlik Dönemi Sorunların Çözümü İçin Öneriler • Yoğun duyguların yaşandığı bu dönemde bireyi anlayışla karşılamak • Bu dönemin sorunlarını rahat atlatması için bireyle iletişim içinde olmak • Sanat ve spor faaliyetlerine katılmasını sağlamak…

41. ÇIKMIŞ SORULAR

42. KPSS 2007Ana sınıfına devam eden Neşe’nin ilköğretim beşinci sınıfa giden ablasının kullandığı materyallere göre daha büyük materyallerle çalışması aşağıdakilerden hangisiyle açıklanabilir? • A)Küçük kas gelişimini tamamlamamış olması • B)Sahip olduğu bilişsel şema sayısının az olması • C)Nesne devamlılığı ilkesini kazanmamış olması • D)Sembolik oyunlarla iç dünyasını yansıtması • E)Miktar korunumunun kazanılmamış olması cevap A

43. KPSS 2001Yaşam sürecindeki gelişim sorunlarını aşağıdakilerden hangisi en iyi özetler? • A)Farklı dönemlerde farklı nitelikte gelişimsel sorunların yaşanması • B)Ergenlik döneminde gelişimsel sorunların çoğunun eğitimle ilgili olması • C)Yetişkinlik yıllarında psikolojik sorunların azalıp biyolojik sorunların artması • D)Çocukluk yıllarında ortaya çıkan gelişimsel sorunların giderilmesi en zor olan sorunlar olması • E)orta yaş döneminin gelişimsel sorunlarının yaşlılık döneminde de devam etmesi cevap A

44. KPSS20043 yaşındaki Ayşe’nin davranış gelişimini hızlandırmasına yardımcı olmak için anne-babası aşağıdakilerden hangisini yapmalıdır? • A)Uzun sürse de ayakkabısını kendisi bağlayıncaya kadar yardım etmeden beklemek • B)Çocuğun yiyeceği et,tavuk gibi besinleri önceden çatal ve bıçakla küçük parçalara ayırmak • C)Çocukların davranışlarına hiç sınır koymayıp yanlışlarından öğrenmesine fırsat vermek • D)Çocuğu olabildiğince sınırlayarak kazalardan korumak • E)Çocuğun her işini başkasına yaptırmak cevap B

45. BİZİ SABIRLA İZLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİZ…

46. KAYNAKÇA • Aydın, Ayhan.(2008).Eğitim Psikolojisi.Ankara:PegemA Yayıncılık • Kaya,Alim.(2009).Eğitim Psikolojisi.Ankara:PegemA Yayıncılık • Özbay,Yaşar ve Erkan,Serdar.(2009).Eğitim Psikolojisi Ankara: PegemA Yayıncılık • Ulusoy,Nuray.(2007)Eğitim Psikolojisi.Ankara:Anı Yayıncılık • Yeşilyaprak ,Binnur.(2009).Eğitim Psikolojisi Ankara: PegemA Yayıncılık • Yıldırım,İbrahim.(2008).Eğitim Psikolojisi Ankara: Anı Yayıncılık

47. GRUP KATRE ÖDEV3 • 047 Meryemnur ÇELİK • 025 Raziye BULUT • 027 Fatma KURT • 046 Zehra AĞIRBAŞ • 024 Zeynep ŞAHİN • 040 Melek YAZICI Arş.Gör.Ceyhun OZAN