130 likes | 732 Views
RELATIVNI BROJEVI. Pojam, značaj i vrste statističkih relativnih brojeva. Statistički relativni brojevi, odnosno, statistički odnosi, jesu pokazatelji koji se dobijaju obradom i analizom apsolutnih podataka primenom statističkog metoda odnosa
E N D
Pojam, značaj i vrste statističkih relativnih brojeva • Statistički relativni brojevi, odnosno, statistički odnosi, jesu pokazatelji koji se dobijaju obradom i analizom apsolutnih podataka primenom statističkog metoda odnosa • Relativni broj izračunava se kao količnik dva apsolutna broja koja se upoređuju • Podatak koji se upoređuje ili meri (brojilac) naziva se tekuća vrednost, a onaj kojim se meri (imenilac) naziva se bazna vrednost ili osnova za upoređenje
Opšti obrazac za izračunavanje relativnih brojeva glasi: relativni broj (Rb) = tekuća vrednost (Vt) bazna vrednost (Vb)
Relativni broj se može izraziti u procentima ako se količnik pomnoži sa 100, ili u promiklima ako se količnik pomnoži sa 1000 • Statistički relativni brojevi se izračunavaju iz podataka koji su u međusobnoj suštinskoj vezi
Primena statističkih relativnih brojeva: • Izražavanje i analiza strukture pojave po određenim obeležjima • Prikazivanje i analiza promena tokom vremena • Upoređivanje veličine jedne prema veličini druge pojave, radi ispitivanja njihovog odnosa
Kvalifikaciona struktura radnika • Struktura proizvodnje ili prometa po raznim obeležjima • Kretanje industrijske i poljoprivredne proizvodnje • Promet u trgovini, ugostiteljstvu i turizmu • Produktivnost rada • Mere se i analiziraju ekonomski rezultati poslovanja stavljanjem uj odnos ostvarene proizvodnje prema broju zaposlenih • Mogu biti pokazatelji nivoa razvijenosti zemlje, na primer, nacionalni dohodak po stanovniku..
Prema tome kakve se pojave upoređuju imamo sledeće relativne brojeve: • Relativni brojevi strukture ili pokazatelji strukture • Indeksi • Statistički koeficijenti ili pokazatelji odnosa (jednorodni i raznorodni)
Pitanja: • Šta su statističke serije? • Šta su statističke tabele? • Šta predstavljaju relativni brojevi? • Šta predstavljaju statistički relativni brojevi? • Koji je značaj i gde se koriste statistički relativni brojevi? • Kako smo podelili statističke relativne brojeve?
POKAZATELJI STRUKTURE • Relativni brojevi strukture dobijaju se stavljanjem u odnos dela statističkog skupa prema skupu kao celini: % = D * 100 C
Pokazatelji strukture mogu da se izračunavaju vertikalno i horizontalno na osnovu podataka datih u tabelama, ali pod uslovom da je zadovoljen princip homogenosti podataka • Ako su podaci zbrajani vertikalno znači da su istoimeni i pokazatelji strukture i dobijaju se upoređivanjem delova skupa u koloni s celinom skupa u zbirnom redu i to je vertikalna procentna struktura • Kada se podaci mogu zbrajati i horizontalno, onda se pokazatelji strukture izračunavaju po redovima tabele, tako da se delovi skupa iz redova stavljaju u odnos s celinom skupa u zbirnoj koloni i dobija se horizontalna procentna struktura