بسم الله الرحمن الرحیم

بسم الله الرحمن الرحیم

به نام خدا عنوان سمینار: مدیریت دانش محل برگزاری: مجتمع علوم انسانی دانشگاه آزاد مشهد

مدیریت دانش پلی است بین دانش و عمل

مدیریت دانش هنر خلق ارزش، از منابع استعدادی سازمانهاست

تنها ۲۰٪ از دانایی افراد آشکار و ۸۰٪ مابقی تلویحی و نهفته است. هدف اصلی مديريت دانش ، تبديل هر چه بيشتر و بهتر دانش نهفته به دانش آشکار است.

سرمایه دانش نقش بسیار تعیین کننده در چگونگی کسب سود ومیزان آن در سازمانها دارد.

آنچه خواهیم آموخت: • مدیریت دانش ، چرا؟ • مدیریت دانش چیست؟ • اصول مدیریت دانش کدام است؟ • مدیریت دانش را چگونه اجرا کنیم؟

مقدمه (آشنایی با اصطلاحات)

عبارات ”اطلاعات“ و ”داده“ اغلب به جای عبارت ”دانش“ به كار برده مي شوند. اما در واقع آنها مفاهيم متفاوتی دارند و درك تفاوت آنها برای انجام يك كار دانش محور بسيار مهم و حياتی است.

به منظور درك بهتر مفهوم مديريت دانش ابتدا به بررسی این مفاهيم و تفاوت و ارتباط ميان آنها می پردازيم: • داده DATA • اطلاعات INFORMATION • دانش KNOWLEDGE • خرد WISDOM

داده • داده يك واقعيت از يك موقعيت و يا يك مورد از يك زمينه خاص بدون ارتباط با ديگر چيزهاست. • در حقيقت، داده ها حقايق و واقعيتهاي خام هستند. • مثال: 20 درجه

اطلاعات • اضافه كردن زمينه و تفسير به داده ها و ارتباط آنها به يكديگر، موجب شكل گيري اطلاعات مي شود. اطلاعات معمولاً شكل اعداد و ارقام، كلمات و گزاره هاي انباشته شده را به خود مي گيرند و اعداد و گزاره ها را به صورت خلاصه شده ارائه مي كنند. • مثال: دمای اتاق 20 درجه است.

دانش • دانش ترکیب اطلاعات با تجربه، شرایط، تفسیر و بازتابهای مختلف است. این مجموعه شکلی با ارزش از اطلاعات است که برای کاربرد در تصمیم‌گیریها و فعالیتها آماده است. • دانش‌ هر شخص‌ با دانش‌ فرد ديگري‌ كه‌ همان‌ اطلاعات‌ را دريافت‌ مي‌كنديكسان‌ نيست‌! • دمای 20 درجه برای اتاقی که در آن نوزادی وجود دارد مطلوب است.

خرد • فرآیندیست فرا تر از دانش که قابل اندازه گیری و قابل حدس نمی باشد • به کار بستن صحیح دانش در بلند مدت تا حصول نتیجه • اگر شخصي با دانستن دمای مطلوب اتاق برای نوزاد، نوزاد را در دمای دیگری نگهداری کند فرد خردمندي نيست، چرا كه از دانشي آگاهي داشته كه آن را به كار نگرفته است.

نمودار

هرم دانش • بــاتوجه به تعاريف و مفاهيم فوق می توان هرم دانش را ترسيم كرد. داده ها در پايين ترين سطح و خرد در راس هرم قرار دارند.

مدیران دانش تنها در صورتی می توانند توسعه یافته عمل کنند که بتوانند: • بین داده ، اطلاعات و دانش تمایز قائل شوند • ارتباط بین آنها را بشناسند. مدیران دانش علاوه بر خودِ دانش ، بایستی به مدیریت اطلاعاتِ خام دانش نیز بپردازند.

ارزیابی سرمایه دانش سازمانی این امکان را بوجود می آورد که ارزش نیروی انسانی سازمان برآورد شود.

بخش اول: مدیریت دانش ، چرا؟

زیرا : 1- دانش ... موتور تولیدكننده درآمد 2- دانش ... یك دارایی مهم و استراتژیك سازمان 3- دانش ... عامل ایجاد خلاقیت در روشها وابزارها4- دانش ... عامل ایجاد اعتماد به نفس 5- دانش ... عامل افزایش ارزش افزوده و سود و ...

برخی از فواید مدیریت دانش • کاهش مشهود هزینه ها (کاهش دوباره کاری) • افزایش کیفیت محصولات هوشمند • افزايش رضايتمندی مشتريان(تآمین نیاز) • بهره‌وری بيشتر از سرمايه‌های انسانی(انتقال دانش) • جلوگيری از تكرار اشتباهات (خردمندی)

برخی از فواید مدیریت دانش • يادگيري كارامدتر و مؤثرتر كاركنان(نیروی انسانی هوشمند) • صرفه‌جویی در زمان به هنگام حل مسئله(مدیریت زمان)

منافع مدیریت دانش (تفکیک شده) 1- فردی : به کارکنان این امکان را می دهد تا مهارتها و تجربیات خود را از طریق همکاری با دیگران وسهیم شدن در دانش آنها و یادگیری از یکدیگر، ارتقا دهند و به رشد حرفه ای دست یابند. 2- سازمانی : 1- ارتقای عملکرد سازمان از طریق افزایش کارایی،بهره وری، کیفیت و نوآوری 2- کاهش هزینه انجام کارها و 3- اعتلا کیفیت خدمات به ارباب رجوع

بخش دوم: مدیریت دانش چیست؟

تعاریفی از مدیریت دانش

مدیریت دانش: تلاش برای کشف دارایی نهفته در ذهن افراد و تبدیل این گنج پنهان به داراییسازمانی به طوریکه مجموعه وسیعی از افرادیکه در تصمیم گیریهای شرکت دخیل هستند، بتوانند از آنها استفاده کنند. Skyrme

مدیریت دانش: مدیریت دانایی یک برنامه نیست بلکه فرایندی است که پيوسته درصدد كشف، كسب، توسعه، ايجاد، تسهيم، نگهدراى و ارزيابى و به كارگيرى دانش است

مدیریت دانش: زمانی دانش ارزش پیدا می کندکه انتشار یابدو مورد بهره برداری قرار گیرد. Murray

مدیریت دانش: داده را می توان به وسیله ماشین پردازش کرد اما اطلاعات فقط توسط انسان قابل پردازش است این پردازش اطلاعات همان دانش است و مدیریت آن ، مدیریت دانش.

مدیریت دانش: هرزمان کاری را انجام می دهیم باید دقت کنیم کهاز دفعه قبل بهتر انجام شود. این همان مدیریت دانش است! Sir John Steely Browne

مدیریت دانش: منظور از مدیریت دانش ، فقط افزایش دانش فردی، گروهی یا سازمانی نیست بلکه هدف انتقال دانش در بین افراد سازمان ویک جامعه است تا بتوانند با کاربرد دانش دریافتی بهتر و سریعتربه اهداف تعیین شده برسند.

تذکر: متذکر می شویم که : مهم نیست تعریف هر سازمان و گروه از مدیریت دانش کدام تعریف است ، مهم این است که افراد یک گروه همه تعریف یکسانی از مدیریت دانش در ذهن داشته باشند.

نکته ... • در انتقال دانش از فردی به فرد دیگر باید : • دانش منتقل شده مفید باشد • دریافت کننده دانش فرد مناسبی باشد • انتقال دانش در زمان مشخص و به میزان لازم صورت گیرد

انواع دانش: • دانش آشکار (عیان) Explicit Knowledge • دانش ضمنی (نهان) Tacit Knowledge

دانش آشکار(صریح) دانشی است که وضوح کافی برای درک آن وجود دارد و قابل کد شدن است. منظور از کد، هر گونه کد، اعم از کد نوشتاری، گفتاری، رفتاری و... است. مانند : کتاب، مقاله، سخنرانی، روشهای مدون سازمانی و سایر مستندات مشابه، می‌باشد. • دانش ضمنی (تلویحی) دانش نامدون و ذهنیات و بصیرتهایی است که قابل گفتن نبوده و در هيچ پايگاه داده‌اي ذخيره نشده است بلكه جايگاه آن را ذهن آدمي و فعاليتهاي اوست. دانش ضمني كاملا شخصي بوده ، رسمي كردن آن بسيار مشكل است، از اين رو انتقال آن به ديگران به آساني موثر نيست.

مثال: • اگر دانش بشری را به صورت کوه یخ در نظر بگیریم، بخش کوچک وبیرونی آن دانش آشکار و صریح است و بخش بزرگتر آن که در درون آب پنهان است دانش نهفته و ضمنی است. Polanyi

هدف اصلي مديريت دانش تبديل هر چه بيشتر و بهتر دانش ضمني به دانش آشکار است. ” آشکار سازی دانش ” • انتقال دانش ضمنی تا حد قابل ملاحظه ای نیازمند تعاملات شخصی و غیررسمی بوده و این وظیفه مدیریت سازمان به حساب می آید تا با فرهنگ سازی و ایجاد فضای مناسب، زمینه را جهت استفاده آزادانه افراد از روشهای مختلف تفكر فراهم سازند.

روند تولید دانش در سازمانها (نوناکا) دانش نهان دانش عینی

مثالهای تبدیل دانش نهان به نهان: • گفت گو • ارتباط • اتاقهای فکر • جلسات بیان افکار و اندیشه ها • و هر نوع عملکرد ساده برای ایجاد تعامل و برقراری ارتباط ذهنی

مثالهای تبدیل دانش نهان به عیان: • نظریه پردازی • مستند سازی • تاٌلیف کتاب و مقاله • و هر نوع تنظیم وتدوین نظریه های قابل تجربه و قابل فهم همگانی

مثالهای تبدیل دانش عیان به عیان: • تلفیق دانشهای متنوع ومختلف: • دانشهای صریح وعیانی که در بخشهای مختلف سازمان حاصل شده اند، ویرایش می شوند، پیموند داده می شوندف کامل می شوند وبه صورت سیستمی در می آیند. • ایجاد دانش

مثالهای تبدیل دانش عیان به نهان: • ایجاد بصیرت و بینش جدید از دریافت دانش جدید • ایجاد تجربیات جدید

روند خلق دانش مدلی حلزونی است

چرا افراد دانش خود را سهیم نمی کنند؟ • تمايل دارند اما وقت ندارند. • مهارت‌هاي تسهيم دانش را ندارند. • مزاياي تسهيم دانش را نمي‌دانند. • امکانات تسهيم دانش در شرکت وجود نداشته باشد. • جبراني از سوي شركت انجام نمي‌شود. • شرکت،فرهنگ تسهيم دانش را تشويق نمي‌كند.

ویژگیهای سازمان دانش محور مدیریت دانش در سازمانی رشد می یابد که: • ذهنیت ها معطوف به توسعه، پشتیبانی وکاربرد دانش باشند. • یادگیرندگی خصلت ذاتی ودائمی سازمان باشد. • سازمان به صورت یک کل در ذهن اعضائ آن متجسم باشد • فرهنگ نوآوری وابداع ، فرهنگ غالب سازمان باشد. • به انسانها به عنوان خالقان ایده واندیشه ارج نهاده شود. • شایستگی ، اساس تصمیم گیری در سازمان باشد.

بخش سوم: اصول مدیریت دانش چیست؟

تعریف اصل: • تعریف لغوی اصول: حقیقت و یا قانونی که پایه و اساس یک عمل است. • ویژگیهای اصول: • محدودیت زمانی ندارد • محدودیت مکانی ندارد • تغییر ناپذیر است • قابل اندازه گیری است

اصول استراتژی • آموختن امروز مقدم است بر اتمام کار روزانه • افراد، معتقد به کارایی مطلوبتر از طریق مشارکت دیدگاهها وارزشها هستند • فرد، تیم، سازمان و جامعه بایستی هم بیاموزند وهم آموزش دهند .(معلم و متعلم )

اصول ساختاری • اکولوژی دانش، زاینده ، روبه رشد وفعال می باشد. • دانش در سازمانهای خصوصی خلاق تر ومؤثرتراست.

بسم الله الرحمن الرحیم