1 / 21

An CÓRAS ANÁLAITHE & M alartú G ásach

An CÓRAS ANÁLAITHE & M alartú G ásach. Ag deireadh an cheacht inniú beidh eolas agaibh faoi :. Bealadh ina malartaítar gás in orgánaigh éagsúla Cén fáth gur gáth leis Malartú gás I bplandaí Cuir síos ar an córas análaithe sa duine. Malartú Gás.

kairos
Download Presentation

An CÓRAS ANÁLAITHE & M alartú G ásach

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. An CÓRAS ANÁLAITHE & MalartúGásach

  2. Ag deireadh an cheachtinniúbeidheolasagaibhfaoi: • Bealadhinamalartaítargás in orgánaighéagsúla • Cénfáthgurgáth leis • Malartúgás I bplandaí • Cuirsíosar an córasanálaithesaduine

  3. MalartúGás. Bíonnarorgánaighbeogáis a mhalartú leis an timpeallachtigcóir: Cénfáth???? • Eisfhearadhfuíollgháisamach as an gcorp. • Hoiméastáisinagcaithfeartimpeallachtinmheánachtairiseach a choimeádsachorp. • Riospráid(______________________________________) inabhfuilgá_________a thogáilisteach.

  4. (i) Idirleatha (diffusion) Téanngásisteach & amach ó ceallatríidirleathadh. • In orgánaighbheaga m.sh. baictéartásééifeachtach & an tapa • In orgánaighmóram.sh. ainmhínílidirleathadhamháinéifeachtach go leorchungás a mhalartú. • Dábharr sin tároinntoiriúnaithe(adpatations) acuchuncabhrú le malartúgás: *Corp plánach: Laghdaíonnsé an fad a caitheann an gástaisteal. M.sh. Leith phéist, Duilleoga. *Méadú in san dromchlainatharlaíonnmalartú. M.sh. ailbheolaissnascamhóga. *Bíonncórasag an gcorpinatógtar an gáis go dromchla an chorp.

  5. (ii) MalartúGásach I bplandaí • Tarlaíonnmalartú, O2 & CO2trínastómaídon chuid is mó. Is póireachabeagaardromchladuillíagus gas (stem) glasiadstómaí. • I ngasadhmadachtarlaíonngásmalartútrínalionsacháin(lenticels). Is póireachabeagaardaithesacoirt (bark) iad.

  6. OiriúnaitheDuilleoga do Idirleathadh: • Plánach • Stómaí • Spásannaaeiridircealla. • Spásidirceallamhéisifill • (Bonn fíochán) Ceallagardála

  7. Ceisteanna: Q.Ainmnighnapoillagbonnduillí a osclaíonnchungásanna a malartú leis an timpeallacht? A. Q. Ainmnighnapoill a faightearsacoirt I gas plándaadhmad a faighmaíonn I slícosuil? A. Q. Tabhairaon 3 feidhmeanna a bhaineann le malartúsubstáintí in orgánaigh? A. Q. Riospráid= A. Q. Ainmnighna 2 fiochán (tissue) a faightearsabeirtsoithíoch an planda? A.

  8. (iii) Malartú Gas saDuine Suíomh: naailbheolais do nascámhóga • _______ isteachónfuilchuignaailbheolais& • _______ amachó n’ailbheolaisisteachsa an fuil

  9. Tarlaíonngásmhalartúar an dromchlariospráide– cuidspeisialta den chorp. Is minic a bhíonnnadromchlaíriospráidesnahorgáinriospráide m.sh. scamhógasaduine. • Is cuid den córasanálaitheiadnascamhóga. • Tánascamhógasa_________, oscionn an scairt(matán). • Faigheannnascamhógacosaint ó na________.

  10. (iv)Oiriúnaithe do malartúgásach: • Dromchlamór– an chuidteagmháilidir an dromchla & an aeir. M.sh. idaoinetánamilliúnailbheolaissnascamhóga. • Tais - Tátuaslagánagteastáil le haghaidhgásmalartú. • Tanaí– ionas go mbeidhidirleathadhgás in anntarlú go tapa. • Líonmórfuileadáin – do gásmalartúidir an aer & córasimshruthuithe. • Soláthairaerigcónaí.(fanann an traichéaroscailt I gcónaí)

  11. Tiocfaigh an fuilseoisteachsataobh _______ don chroítrína ____________________________. Tiocfaigh an fuilseoóntaobh _______ don chroíanseosa _______________________. (ribeadáin)

  12. (v)An CórasAnálaithe Srón/polláire(nostrils) I Cuasan Tóracs Epigeagloitis Laraing 1.Traicé le FáinníLoingeán Epigeagloitis 2.Broncas Scámhóg An Chroí 3.Broncíní Easnacha 4. Ailbheolais

  13. (vi) Próiseas an Análaithe • Rialaíonn an inchinn(medulla oblongata) an análú. Gníomhaíochtainneonach is ea an análú i.e. nílséfaoiriailnatola . • 17 anáil / nóiméad* an gnáthrátaanálaithe, (bunaithear an méid _____ I do fuil) Dhástáitse a bhíonn san análú • Ionanálú – aer a thógáilisteachsnascámhóga. • Easanálú – aer a scaoileadhamach as nascámhóga.

  14. Ionanálú: • Crapannnamatáinidireasnacha& ardáitearcreathnan-easnacha. • Crapann an scairt& íslíonnsí. • Méadaíonnséseotoirt an chliabhraigh (chest). • Bíonn an brúatmaisféarachlasmuigh den chliabhrachníosmóná an brúlaistigh. • Mar sin ritheannaeristeach& líontarnascámhóga. • Is próiseasgníomhach é an t-ionanálú& tágáaige le fuinneamh.

  15. Easanálú: - Scaoiltearnamatáinidireasnachaagusíslíonncliabhnan-easnacha. - Scaoiltearan scairt& ardaítear í. - Laghdaíonnséseotoirt an chliabhraigh. - Bíonnan brúaeiristighsachliabhrachníosmóná an brúatmaisféarachlasmuigh. - Mar sin ritheannaeramach as nascámhóga. - Is próiseasfulangach (passive), nílgá le fuinneamh

  16. Comhshuíomhnagáis san aer

  17. Rialú an Análaithe: (árd) • Aithníonnceallasamhedulla oblongata an leibhéal CO2sabhfuil (nílaonbhaintag an leibhéal O2 leis). • Ceanglaíonnnéaróga an medulla oblongata leis namatáinidireasnacha& an scairt. • Mámhéadaíonn an leibhéal CO2, seolann an medulla oblongata néar-ríog go dtí an scairtagusnamatáinidireasnacha& méadaítear an rátaanálaithe. (SA & AV lastigh don chroí de gnáth)

  18. (vii) MalartúGássnahAilbheolais

More Related