600 likes | 1.04k Views
TÜTÜN ÜRÜNLERİ ve ETKİLERİ. Doç. Dr. Şule Akçay Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları AD. Dünyada Durum. Dünyada 1.3 milyar sigara içicisi Dünyada 5 milyon/yıl sigaraya ikincil ölüm Tüketicilerin %84’ü (1.09 milyar) gelişmekte olan ülkelerde
E N D
TÜTÜN ÜRÜNLERİ ve ETKİLERİ Doç. Dr. Şule Akçay Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları AD
Dünyada Durum • Dünyada 1.3 milyar sigara içicisi • Dünyada 5 milyon/yıl sigaraya ikincil ölüm • Tüketicilerin %84’ü (1.09 milyar) gelişmekte olan ülkelerde • 2020 için tahmin; 10 milyon/yıl ölüm WHO 2008 raporu
Ülkemizde Durum • Erkeklerde %52 • Kadınlarda %17 • 0rtalama %34.6 WHO 2008
Tütünün Alınabilme Yolları • Smoking= dumanı nefesle içine çekmek: %95 tüketim yöntemi • Sucking= emerek içine çekmek • Chewing= çiğnemek • Snuffing= burun yoluyla içine çekmek
Nikotin içeren ürünler • Tütün ürünleri: • Sigara türleri • Duman üreten sigara benzeri ürünler: Potansiyel Zararı Azaltılmış Ürünler (PREPs) • Dumansız tütün • Farmakolojik ürünler: • NRT: patch, sakız, tablet, sprey, … • "Clean addictive nicotine"
Zararsız tütün • İçici keyif almalı • Hastalık riski oluşturmamalı
Daha az zararlı tütün? • Nikotin veren, ancak diğer toksik kimyasalların konsantrasyonu hastalık yapmayacak düzeyde olan ürün
SİGARAİÇERKEN MASUM GELEBİLİR AMA İÇEN KİŞİDEN BİR CANAVAR YARATIYOR
Amaç: - Tütünün tüketimini artırma mı? - Zarar azaltma mı? • 20. yy.ın ortası: Sigara içiminin zararlı etkileri ile ilgili sağlam bilimsel dayanaklar • 1950-1965: Zarar azaltmak için filtre kullanımı • 1965: Light, mild, ultralight sigaralar • 40 yıldır: Yeni bilimsel veriler ve kılık değiştiren diğer formların öldürücülüğünün kanıtlanması
İyi bir tad • Halen sigara kadar güzel • Sigara içmeniz sakıncalı ise, bırakma için iyi bir aracı • Vizyonunuzu, imajınızı düzeltir
Light • FDA tanımı: %50 oranında az yağ ve en az 1/3 oranında az kalori içeren ürün • FTC: Tütün ürünlerinin üretim ve pazarlamasının düzenlenmesinden sorumlu • Ölçümde; • 1 sigarada 1-6 mg katran varsa ultralight • 7-15 mg katran varsa light • >15 mg katran varsa tam harman • Filtresiz sigaralarda 25-30 mg katran
Light • 40 yıldır tüketilen tütün ürünü • Tütün şirketleri sigara-hastalık ilişkisini inkar etse de inandırıcı olmadı • Ölçüm yöntemi aldatmacası • Filtrenin çevresindeki ventilasyon delikleri içeriklerin düşük ölçülmesine neden olmakta • Uzun yıllar tütün kontrolünün sağlanamayışında önemli bir engel oluşturdu • Tütün endüstrisi sonuç olarak light girişimlerinden vazgeçti ve “light fiyaskosu” olarak adlandırdı.
Puro= cigar • Sigara ile aynı oranda hastalık riskleri oluşturur • KOAH riski 2 kat • Kalp-damar hastalık riski 1,5 kat • Akciğer kanseri riski 2.14 kat • Üst havayolları tümörleri 4 kat fazla • İçerikdekitoksik ve karsinojen maddeler daha yüksek miktarlarda • Özel riskler: • Oral, ösofagus, farinks, larinkskanserleri • Pankreas kanseri • Stomatit ve diş problemleri(yanan puro ürünlerinin tahriş edici etkisi ve daha uzun süre ağızda tutulmasına bağlı)
Pipo • Akciğer kanseri ve ağız-boğaz, gırtlak kanserleri • Diğer sigara ilişkili hastalık riskleri
Nargile • 1 nargile içimi=20 sigara • Sigara içiminin yol açtığı tüm hastalık riskleri • Tekrar kullanılabilen (reusable) özellik; • Tb, viralinfeksiyonlar (Herpes, hepatit) geçişleri, ellerde egsema
NARGİLE hakkında bilgimiz yeterli mi? • Ankara’daki kafelerde nargile içen 273 genç (ort yaş:23) • %53,5 bağımlılık yapmadığını • %89 nargileyi bırakmayı düşünmediğini belirtmiş!... Subaşı ve ark Toraks Dergisi Ağustos 2005
Nargile içenlerin akciğer fonksiyonlarında, tütün kullanmayanlara göre %30 azalma, • Nargileyle birlikte sigara tüketenlerin akciğer fonksiyonlarında %40 azalma Kıter G, RespirMed 2000
Paris’te okul öğrencilerinde yeni trend: ERS 2008 Bertrand Dautzenberg et al, n=1045
12-15 yaş arası öğrencilerin parfümlü sigaraları deneme oranları
Tütün daha az zararlı nasıl olabilir? PREPS • Tütün ürünlerinin yanarak inhalasyon yoluyla alınmasında zarar kaçınılmaz! • Yanma toksik madde kokteyli ortaya çıkarır • Omni, Eclipse, Advance vb. daha az zararlı grubuna giremez
Eclipse ve sağlık zararları ilişkisi için sözde açıklamalar: • May present less risk of cancer associated with smoking.. • Produces less inflammation in the respiratory system, which suggests a lower risk of chronic bronchitis, and possibly • Reduces secondhand smoke by 80%
Dumansız tütün • Son birkaç yıldır üzerinde çalışılan ürün • İlk veriler: kalp-akciğer zararları daha az, ancak GIS yan etkileri daha fazla • Zarar azaltma: masum hedef!
Sonuç: Oral kavite kanser ve pankreas kanseri gelişmesinde DT bir risk faktörü olabilir, daha uzun gözlemlere gereksinim var
Dumansız tütün ve kanser ilişkisi LancetOncol 2008; 9:667-75
Feeling exiled? Never miss a moment. www.myexalt.com
İsveç snusu nedir? Nemli ince granüllü oral tütün Pastörizasyon benzeri bir işlem ile tütün işleniyor, Amerikan snuff ise fermentasyon işlemi ile yapılıyor • TSNA içeriği: < 5 mg/kg • BaP içeriği: < 10 g/kg • (American snuffTSNA içeriği : 16-130 mg/kg)
Snus Ana karakteristikleri • TSNA içeriğinde azalma için dondurarak depolanıyor • Toksik içeriği için Gothiatek Kalite Standardları • Ürün paketleme tekniği farklı • Nikotin emilimi artışı için yüksek pH (7.8-8.5) • Mutajenik aktivitesi daha düşük
Gothiatek standard: Swedish Match Tobacco Şirketi’nin kullandığı snus toksisite standardları
Snus sağlık etkileri • Sigara gibi nikotin bağımlılığı • Reverzibl oral lezyonlar, oral, gastrikveya baş-boyun kanserleri şüpheli • Kardiovasküler risk artışı var (3 çalışmada artış yok, birinde MI riski artışı) • Fetusta toksik etki • Akciğer kanseri veya diğer akciğer hastalıklarına yol açtığı henüz kanıtlanmamış
Swedish Match Sales Activity(2005) Swedish match bir tütün şirketi
1880-2000 arasında ABD tütün ürünleri tüketimi Source: Tobacco Situation and Outlook Report, U.S. Department of Agriculture, U.S. Census Note: Among persons >18 years old. Beginning in 1982, fine-cut chewing tobacco was reclassified as snuff.
Tedavi yaklaşımı Bırakma motivasyonu Azaltma motivasyonu Sigara içen Sigara bırakma İndüksiyon Sigara azaltma Sigara bırakma tedavilerinin tümü Dumansız tütün NRT 2 hafta P Tonnesen.06
Tütün Tüketicisini, önerildiği şekilde tüketildiğinde öldüren tek ticari ürün
Görevimiz, • Tütünden gelen zararların önlenmesi için; • Zarar azaltma geçiş, • Zarardan kaçınma: Tütün kontrolü