Bilinç kaybı olmadan ağrı semptomunun ortadan kaldırılmasına analjezi ,

2. Bilinç kaybı olmadan ağrı semptomunun ortadan kaldırılmasına • analjezi, • analjezi oluşturmak amacıyla kullanılan ilaçlara da • analjezik ilaçlar (ağrı kesici ilaçlar) denir.

3. Analjezik ilaçlar ağrıya yol açan etiyolojik faktörü ortadan kaldıramaz. • Ağrının hissedilmesini önler ya da • hissedilme derecesini azaltır.

4. Haşhaş bitkisinden elde edilen maddeler ve bunların türevleriyle oluşturulan ilaçlara opioidler veya opiyatlar denir. • Opioidlermorfin benzeri etkiler oluşturan doğal ya da sentetik bileşiklerdir. • Ağrı giderici amaçlı kullanılanlar narkotik analjezikler olarak adlandırılır. • Ağrının algılanmasını ve ağrıya karşı gelişen reaksiyonu azaltır.

5. Opioidler etkilerini santral sinir sisteminde özel opioid reseptörlerine bağlanarak gösterir. • Ayrıca santral sinir sisteminde opioid reseptörleri etkileyen endojen maddeler vardır. • Bu maddelerden endorfinin analjezik, • enkefalinlerin ise ağrının algılanmasında rolleri vardır. • Opioidlerendojen maddelerin etkilerine benzer etki oluşturur.

6. Opioidler santral sinir sisteminde depresyon, psişik ve fiziksel bağımlılık oluşturur. • Öförisağlayıcı etkilerinden dolayı suistimal edilebilir. • Özel kırmızı reçeteyle alınabilir. • Ulusal ve uluslar arası kontrole tabi ilaçlardır.

8. Morfin ve Benzerleri • Morfin ve morfine benzer etkiler oluşturan ilaçlardır. • Morfin bilinç kaybı yapmadan ağrıyı giderir veya ağrıya direnci artırır. • Hasta ağrının yerini hisseder fakat • ağrıyı rahatsız edici boyutta algılamaz.

9. Morfin ve Etkileri • Analjezi: • Spinalkord üzerinde ağrı eşiğini yükseltir ve • beyinde ağrının algılanmasını değiştirir.

10. Öföri: • Morfin güçlü hoşnutluk duygusu ve iyilik hali oluşturur.

11. Hipnotik etki • İlaç kullanımının başında görülen oföri • Zamanla yerini hipnotik etkiye bırakır.

13. Solunum Sistemine Etkisi: • Solunum merkezinin karbondioksite duyarlılığını azaltarak solunumu baskılar. • Bu durumda solunum kandaki • CO2 seviyesi sayesinde sürdürülmektedir. • ???????Hastaya bu durumda O2 koklatılırsa ne olur?

14. Kandaki CO2 miktarı azaltılırsa; • Beyine gönderilen solunumun devam etmesini sağlayan uyarımlar durur. • Dolayısıyla solunum durur. • Bu nedenle O2 verilecekse; • Yapay solunum imkanlarıyla birlikte verilmelidir.

15. Öksürük Refleksinin Baskılanması: • Morfin ve kodein öksürük refleksini baskılar. • SORU:Öksürük kesici olarak morfin kullanılabilir mi?

16. Spazmodik etki • Barsaklardaki itici olmayan peristaltik hareketleri stimüle eder. • Spazm oluşturur. • Safra kanalının ve mesanenin tonüsünü artırır.

17. Miyozis (Pupillalarda Küçülme): • Morfin göz sinirini (okülomotor) etkiler ve • tüm bağımlılarda toplu iğne başı pupil görülür. • Bu belirtinin tanısal değeri önemlidir. • Çünkü koma ve solunum depresyonuna yol açan diğer madde ve ilaçlar • pupillalardadilatasyona yol açar.

18. Emezis: • Beyinde kusma merkezini etkiler.

19. Gastrointestinal Sistem: • Gastroinestinalsistemde düz kasların peristaltik hareketini azaltır ve • konstipasyonayol açar.

20. Kardiovasküler Sistem: • Morfin yüksek dozlarda hipotansiyon ve bradikardioluşturur. • Solunum sistemininin baskılanması sonucu karbondioksit retansiyonu meydana gelir. • Beyin damarları genişler ve BOS artar. • Ağır beyin hasarı olan hastalarda kontrendikedir.

21. Hormonlar Üzerine Etkileri: • Büyüme hormonu, • prolaktinsalınımını ve • antidiüretikhormon miktarını artırır.

22. Histamin Salınımı: • Histaminsalınımına yol açar. • Ürtiker, terleme ve vazodilatasyonoluşturur. • Bronkokonstriksiyona neden olur.

24. Morfinin Endikasyonları • Terminal dönem kanser ağrıları, • ameliyat sonrası ağrılar, • şiddetli yanık ve • travmaya bağlı gelişen şiddetli ağrılarda • Akciğer ödeminden ileri gelen solunum güçlüğü tedavisinde • Kabızlık yapıcı etkisi nedeniyle diarede • kullanılır.

25. Akut myokart enfarktüsünde • 2-4 mg. morfin sülfat • intravenözyolla kullanılır. • Doz aralıklı tekrarlanabilir. • Yaşlı ve KOAH’lılarda morfin yarı doz ve andidotubulundurularak uygulanır

26. inferiorinfarktüs, • sağ ventrikülinfarktüsü, • bradiaritmive • hipotansiyon olanlarda • meperidin(dolantin) 10-20 mg uygulanır.

27. Öksürüğü gidermek için kodein kullanılır. • Preanestezikmedikasyon, morfinin kullanım alanlarındandır.

28. Morfinin Yan Etkileri • Solunum depresyonu, • Kusma, • Hipotansiyon, • Safra kanalı basıncında artma, • Alerjik reaksiyon, • Bronkospazm, • idrar retansiyonu, • Konstipasyon, • Tolerans, fiziksel ve psişik bağımlılık yan etkileri arasındadır.

29. Ayrıca morfin bağımlısı gebelerin çocuklarında fiziksel bağımlılık görülür. • Çocuklar yoksunluk sendromuna girer.

30. Kontrendikasyonları • Astımda, • Kafa travmasında, • Safra kesesi koliğinde, • Gebelikte, • Prostat hipertrofisinde kullanılmaz.

32. Kodein • Kodein opioid grubundandır ve afyondan elde edilir. • Farmakolojik etkileri morfine benzer. • Analjezik etkisi güçlü değildir. Antitüsif etkisi güçlüdür. • Öksürük tedavisinde kullanılır.

33. Kodein • Morfinden daha az öföri, • sedasyon, • solunum depresyonu oluşturur ve • gastrointestinalsisteme ait yan etkileri vardır. • Yeşil reçeteye tabidir. • Astımda kullanılmaz.

34. Meperidin ( Pethidine, Dolantin) • yapısı morfine benzemeyen • fakat morfin benzeri etkiler oluşturan • sentetik ilaçtır.

35. Meperidin ( Pethidine, Dolantin ) • Solunum depresyonu, • serebraldamarlarda dilatasyon, • BOS sıvısında artış ve • konstüpasyonoluşturma • morfin benzeri etkilerindendir.

36. Meperidin ( Pethidine, Dolantin ) • Analjezik amaçlı kullanılır. • Özellikle iç organların orta dereceli ağrılarında kullanılır. • Doğum ağrılarını doğum süresini uzatmadan • Uterus kasılmalarını azaltmadan • Geçirdiği için obstetrikte tercih edilir. • Diareve öksürüğün tedavisinde yarar sağlamaz.

37. Yan Etkileri • Meperidinin yüksek dozları tremor, • kas seğirmesi, • pupildilatasyonu ve • hiperaktifrefleks oluşturur. • Postoperatif dönemde uygulanırsa ağır hipotansiyon,

38. MAO inhibitörü kullanan hastalara verildiğinde konvülzyon, hipertermi, • Majör nöroleptiklerle kullanımında depresyonda artış, • Bağımlılık, • Diğer opioidlerle arasında çapraz tolerans gelişimi yan etkileri arasındadır.

39. Kontrendikasyonları • Zehirlenmeye bağlı diarede, • MAO inhibitörü alan hastalarda, • Gebelik ve doğum esnasında, • Teşhis edilemeyen karın ağrısı ve kafa travmasında kontrendikedir.

41. Metadon ve Benzerleri • Metadon sentetik bir ilaçtır. • Morfine benzer etkiler oluşturur. • Öföri ve hipnoz oluşturma etkisi daha azdır. • Oral yolla kullanılabilir. • Oral yolla alındığında etkisi uzun sürer.

42. Özellikle kanser ağrılarında analjezik olarak ve • eroin, morfin bağımlılarında • kontrollü bırakmayı sağlamak amacıyla kullanılır. • Bağımlılık oIuşturur. • Çapraz toleransa neden olur. • Kırmızı reçeteye tabidir.

44. OpioidAgonist-Antogonistleri • Bir reseptörü uyarırken diğerini bloke eden ilaçlara opioidagonist-antagonist ya da • karma etkili opioidler denir. • Etkileri daha önceden opioid alınıp alınmadığına bağlıdır. • Opioid almamış hastalarda agonist etki göstererek analjezik etki oluşturur. • Opioidbağımlısı hastalarda antogonist etki gösterek yoksunluk sendromuna yol açar.

45. Saf OpioidAntogonistleri • Opioid zehirlenmelerinde, • opioidbağımlılarının teşhis ve tedavisinde • kullanılan antagonist etkili ilaçlardır.

46. Naloksan (Narcanti) • Opioidlerinaşırı dozda alınmasıyla gelişen solunum depresyonu ve • komanın tedavisinde kullanılan ilaçtır. • Naloksanintravenöz yolla verildiğinde etkileri • 2 dakika içinde başlar. • Koma ve solunum depresyonu düzelir.

47. Naloksan (Narcanti) • Doğum esnasında morfin kullanılırsa • Bebek solunum depresyonuyla doğar. • Bu durumda göbek kordonundan bebeğe nalokson uygulanır.

48. Naltrekson • Opioid bağımlılarının tedavisinde kullanılır. • Etki süresi uzundur.

49. Narkotik bağımlılarında ek doz verilirken dikkatli olunmalıdır. • Naloksanınim. sc. ve sublingual, • yolla uygulanan formları vardır. • Bağımlı hastalarda çekilme semptomları, • taşikardi, hipertansiyon, aritmi, • bulantı, kusma ve terleme • yan etkileri arasındadır.