420 likes | 968 Views
Hipertansif Hastaya Yaklaşım. Dr. Ahmet Kıykım Mersin Ü. Tıp Fakültesi İç Hastalıkları A.D., Nefroloji B.D. Amaç ve Hedefler. Kan basıncı yüksekliği ile seyreden klinik sorunların tanımı, klinik belirti ve bulguları ve değerlendirme mantığının öğrenilmesi Arter kan basıncı: Genel özellikler
E N D
Hipertansif Hastaya Yaklaşım Dr. Ahmet Kıykım Mersin Ü. Tıp Fakültesi İç Hastalıkları A.D., Nefroloji B.D.
Amaç ve Hedefler • Kan basıncı yüksekliği ile seyreden klinik sorunların tanımı, klinik belirti ve bulguları ve değerlendirme mantığının öğrenilmesi • Arter kan basıncı: Genel özellikler • Normotansiyon nedir? • Hipertansiyon nedir? • Hipertansif hastaların klinik özellikleri? • Hipertansif hasta nasıl değerlendirilir?
Sistemik Arteriyel Kan Basıncını Oluşturan Öğeler… KAN BASINCI KALP DEBİSİ TOTAL PERİFERİK DİRENÇ Atım sayısı Atım volümü
Kan basıncının değişkenliği... Anlık Günlük Aylık Mevsimlik Yaşlanma ile değişir…
KALP HASTALIĞI İNME Hipertansiyon +++ İNSAN BÖBREK YETMEZLİĞİ PERİFERİK ARTER HASTALIĞI DEMANS
Tedavi öncesi dönem (1840-1967) • 1714: Stephen Hales: İlk KB ölçümü (at üzerinde) • 1844: Bright: HT-Renal patoloji ilişkisi • 1857: Amerika: İlk sfigmomanometre • 1906: Janeway: KB ölçümü Fizik Muayene’nin parçası olsun! • 1925: Mortaliteyi arttırdığı ifade edildi. • 1935: Cerrahi tedavi • 1945: İlaç tedavisi (Rezerpin, Prolisin, tiyosiyanat, böbrek ekstreleri) • 1917-1939: Ölçüm cihazları ve standardizasyon
Plasebo Kontrollü İlk Çalışmalar (1967-70)… Morbidite ve Mortalite JAMA, 1967 JAMA, 1970 E. Freis
1967: 115-129 mmHg 1970: 90-115 mmHg ....Düşürüldüğü takdirde kişide morbidite ve mortalitede azalma sağlayan kan basıncı değeridir.... George Pickering, Am J Med, 1972 Evans JG, Rose G, BrMedBull-1971 ?
1975-1990 • DKB = 90-105 mmHg • Orta ve ileri yaşlılarda etkin Mortaliteyi %28 azaltıyor • Genç yaşlarda ? Hypertension Detection and Follow-up Program Cooperativ Group, N Engl J Med, 1982
1990-2000 • Sistolik kan basıncı !!! • Bireyselleştirilmiş tedavi stratejisi (1993) ! • Mutlak risk: Multifaktöriyel sorun ! • Göreceli risk: Yalnızca kan basıncından kaynaklanan sorun riski • Sınıf özelliği öne çıkmıyor. Önemli olan kan basıncının düşmesi. • Beyaz önlük HT !
2000’li yıllar… • Kılavuzlar olgunlaştı. • Ulusal kılavuzlar yazıldı. • Total kardiyovasküler risk benimsendi. • Alt sınır şekillenmeye başlandı. • Kombinasyon tedavisi • Anti HT ilaçların “sınıf” etkileri
Geleneksel Tanım • Kavramsal (Patolojik durumun tanımı) • Pickering ve Rose tanımı • Net bir rakam ? • Nümerik (Sayısal tanımlama) • SKB ≥ 140 mmHg veya • DKB ≥ 90 mmHg
Ülkemizde HT sıklığı %31.8 J Hypertens, 2005
Total kardiyovasküler Risk KALP HASTALIĞI Hipertansiyon İNME +++ İNSAN BÖBREK YETMEZLİĞİ PERİFERİK ARTER HASTALIĞI “EK RİSK” DEMANS
Kardiyovasküler Risk Artışı Kardiyovasküler Risk Faktörü Sayısı x2 x6 x30 x200
Risk faktörleri ESH-ESC 2007 Kılavuzu
Ek risk sıklığı %86.3 J Hypertens, 2005
Kılavuz tarihçesi • 1977: JNC • 1993: WHO-ISH • 2003: ESC-ESH • BHS Guidelines • Kanada, Japonya, Güney Afrika, Portekiz, Çin, Yeni Zelanda, Brezilya…
Normal kan basıncı eşikleri ESH-ESC 2007 Kılavuzu
Ülke/Toplum faktörü? • İngiltere (British Hypertension Society Guidelines) • İlaç tedavi endikasyonu = >160/100 mmHg • 140-160/90-100 = Kardiyovasküler risk >%20 ise ilaç tedavisi • Çin • İlaç tedavi endikasyonu = >160/100 mmHg • LDL = 70 mg/dl! • Obesite yok!
“Beyaz Önlük” hipertansiyonu • Gündelik yaşamda normal (<130/85 mmHg) • Muayenede yüksek (≥140/90 mmHg) • Genel toplumda %15 • Sık görülen durumlar: • Hafif hipertansif bayanlar • Yaşlılar • Sigara içmeyenler • Yeni tanı almışlar ESH-ESC 2007 Kılavuzu
Hipertansif Aciller • Ensefalopati • Sol ventrikül yetmezliği • Akut koroner sendrom • Aort diseksiyonu • SVO • Feokromositoma krizi • Amfetamin, kokain, LSD kullanımı • Perioperatif HT • Ciddi preeklampsi-Eklampsi ESH-ESC 2007 Kılavuzu
Malign Hipertansiyon • DKB > 140 mmHg • Akut organ hasarı • Düzensiz tedavi • Siyah ırk • Sigara içimi • Yetersiz tedavi = 12 ayda %50 ölüm ESH-ESC 2007 Kılavuzu
İlaç kullanmama Kilo ve Alkol KB yükselten ilaç OSA Sekonder HT Yalancı durumlar: Beyaz önlük etkisi Ölçüm hatası İlaç kullanmama Dirençli HT Diüretik + 2 ana sınıf ilaç Yetersiz Kontrol
Sekonder HT • Renal parankimal hastalık (EN SIK NEDEN) • Renovasküler HT (%2) • Feokromositoma (%0.2) • Primer aldosteronizm (%1-11) • Cushing Sendromu • OSA • Aort koarktasyonu • İlaç ilişkili HT ESH-ESC 2007 Kılavuzu
SKB “J” eğrisi Protogerou, Hypertension, 2007 DKB
Belirtiler • Baş ağrısı • Halsizlik • Çabuk yorulma • Nefes darlığı • Çarpıntı • Hedef organ hasarı belirtileri
Yaklaşım Gerçekten kan basıncı yüksek mi? Evresi? Etyoloji? Eşlik eden risk faktörü ve klinik sorun? “AKUT” Hedef organ hasarı? Tedavi KONTROL!!!