440 likes | 1.13k Views
A. ı. l. l. l. a. e. r. D. j. i. k. m. i. l. H. i. B. a. s. r. t. l. a. k. a. ı. l. Prof.Dr.Zeynep MISIRLIGİL Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları ABD Allerjik Hastalıklar Bilim Dalı. Gebelik ve Astım. Gebelikte Astım Prevelansı. %3,7-8,4.
E N D
A ı l l l a e r D j i k m i l H i B a s r t l a k a ı l Prof.Dr.Zeynep MISIRLIGİL Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları ABD Allerjik Hastalıklar Bilim Dalı Gebelik ve Astım
Gebelikte Astım Prevelansı %3,7-8,4 Ann Epidemiol 2003;13:317
Gebelikte Astım Atağı • En az 1 kere acil servise başvuran • Ağır astımlılarda akut atakla hastaneye yatış %18 %62 Crit Care Med 2005: 33; s 321
Gebeliğin Astıma Etkisi • 1/3 daha iyi seyir %36 • 1/3 değişiklik yok %41 • 1/3 daha kötü seyir %23 • Gebelik öncesi astım ne kadar ağırsa gebelikte kötü seyir olasılığı daha yüksek Juniper EF, Newhouse MT. Asthma and Immunological Diseases in Pregnancy and Early Infancy. NY, MD, 1993: 401-427
Gebelikte Astım Kontolü Yetersiz ise Anne ve Fötüs için Tehlikeli Olabilir. Maternal Komplikasyonlar Fötal Komplikasyonlar • Perinatal mortalite • Intrauterinbüyümede • geç gelişme • Prematüre doğum • Düşük doğum • ağırlığı • Neonatal hipoksi • Preeklamsi • Hipertansiyon • Toksemi • Hiperemesis • gravidarum Ann Allergy Asthma Immunol 2005;95;234-8
Gebelikte Astım Atağı • En az 1 kere acil servise başvuran • Ağır astımlılarda akut atakla hastaneye yatış %18 %62 Crit Care Med 2005: 33; s 321
Gebe Astımlıda Erken Doğum Riski • Gebeliğinde 37 haftayı tamamlamadan doğum yapan 3253 kadın çalışmaya alınmış. OR:2.03; 95% Cl 1.01-4.09 Serensen ve ark(2003)
Astımın kontrolünün yetersiz oluşu Hipoksi Hipokapni, alkoloz, dehidratasyon, hipertansiyona bağlı uteroplasental kan akımındaki azalma Plasental fonksiyon bozukluğu Astım ilaçları Diğer faktörler Astımlı Hastada Doğum Komplikasyonlarının Mekanizmaları
Gebede Astım Tedavisinin Amacı • Astım semptomları tam kontrol altına alınmalı • Normal akciğer fonksiyonu • İşe, okula gidebilmeli, • eksersiz yapabilmeli • İlaçların yan etkileri olmamalı • Atak olmamalı • Sağlıklı bebeğin doğumu • sağlanmalı
Amaca Ulaşmak İçin Öneriler • Annede akciğer fonksiyonlarını takip etmek • Semptomlar • Spirometre • PEF metre • Bebek izlenmeli • Ultrason ile • Elektronik fötal kalp sesleri ile izlem
Gebelikte Astım Tedavisi • Koruyucu Tedavi • Sigara • Allerjenlere karşı çevre kontrolü • Nonimmünolojik tetikleyiciler
İlaç Seçimi • İnsan çalışmaları • Hayvan çalışmaları • İlaç etkinliği • Veriliş yolu • İlaçla klinik deneyim süresi
Gebelerde Kullanılacak İlaçların FDA Sınıflandırması Sınıflama Hayvan Çalışmaları İnsan Çalışmaları Yarar/Risk A Negatif Negatif Evet B Negatif Çalışma yok Evet B Pozitif Negatif Evet C Pozitif Çalışma yok Evet C Çalışma yok Çalışma yok Evet D Gösterilmemiş Çalışma ve Rap. Evet Pozitif X Gösterilmemiş Çalışma ve Rap. HAYIR Pozitif
Gebe Astımlıda Tercih Edilen İlaçlar DrugsFDA Sınıflaması • Budesonid B • Kromolin B • Nedokromil B • Montelukast B • Zafirlukast B • Beclametason C • Flutikason C • Albuterol C • Teofilin C • Salmeterol C • Formoterol C
Gebelikte Teofilin Araştırmacılar Çalışma Şekli Katılanların say. Sonuç P valueveya OR Stenius-Aarniala Retrospektif 212 astımlı alan Konjenital anomali NS Et al.(1995) Cohort 292 almamış ast. Düşük doğ.ağırlığı NS 237 kontrol Perinatal ölüm NS Erken doğum NS Preeklamsi NS Shatz Et al 2123 astımlı Konjenital anomaliNS 2004 Cohort 273 alan Düşük doğ.ağırlığı NS Perinatal ölüm NS Erken doğum NS Preeklamsi/GH NS Perinatal project Cohort 55 000 kadın Konjenital anomali NS 1977 117 alan Immunol Allergy Clin N Am 2006;26:15
Uzun Etkili β2 Agonistler ve Gebelik Araştırmacılar Çalışma şekli Katılan sayısı Sonuçlar % veya p value Wilton ve ark Cohort 91 Salmetorol Konjenital anomaliler %2 1995 65 1.trimesterSpontan abortus %8 Erken doğum %0 Wilton Shakir Cohort 31 Formoterol Konjenital anomoliler%8 2002 Spontan abortus %10 Erken doğum %20 Brockenet al Cohort 2141 almayan Düşük doğum ağırlığı NS 2005 112 alan Erken doğum %20 Immunol Allergy Clin Am 2006:26;18
Gebelikte Lökotrien Antagonistleri • Zileuton verilmez • Gebelikten önce iyi cevap alındığı görülen astımlıda Montelukast veya Zafirlukast’a devam edilebilir.
Gebe Astımlıda İpratropium Beta agonist inhalasyonu ile düzelmeyen akut astım krizinde olan gebede kullanılabilir
Gebe Astımlıda İnhale Kortikosteroidler (3 hayvan, 10 insan çalışma verileri) • İnhale KS alımında atak riskinde azalma, FEV1 de artma • Konjenital malformasyon ve perinatal komplikasyon görülmesi ile inhale KS alımı ilgisiz bulunmuş • Çalışmalara göre budesonid tercih edilmeli. Fakat gebelik öncesi diğer inhale KS’lerle kontrolde olan gebede aynı tedaviye devam edilebilir. RG Maureen, AAAAI, 2005
“START” çalışması sonuçlarına göre hafif-orta persistan astımlı gebede düşük doz Budesonid (400mcg) tedavisi güvenli bulunmuştur. 313 Gebe Astımlının Sonuçları Budesonid Placebo n:196 n:117 Sağlıklı çocuk doğum oranı %81 %77 Doğum Komplikasyonu %19 %23 Ann Allergy Asthma Immunol 2005;95:566-70
Gebede Oral Kortikostreoidle Görülen Yan Etkiler • Yarık damak(3-6 misli artmış risk) • Düşük doğum ağırlıklı infant(gebelik süresince 10 mg/günde KS alanlarda) • Preeklamsi
Gebelikte Kortikosteroid Kullanımı • İdeali oral KS olmadan astımın kontrol altına alınmasıdır. • Ağır astımlıda tedavinin riski, ağır kontrol edilmeyen astımın potansiyel riskinden daha azdır. • Annenin ölümü • Fötal ölüm
Gebelikte İmmünoterapi • Yan etkisi yok • Anaflaksi anne ve bebek için riskli olabilir Tavsiyeler • Gebede immünoterapiye başlanmamalıdır. • Başlanmış ise immünoterapiye sistemik reaksiyondan korunarak devam edilebilir
Gebede Kronik Astım Tedavisi_ Basamak Tedavi_(NAEP Raporu 2004) Sınıf Basamak Tedavisi • Hafif İntermitanGerektiğinde inhale β Agonist • Hafif PersistantDüşük doz inhale kortikosteroid • Alternatif: Kromolin, lökotrien reseptör antagonisti veya teofilin
Orta Persistan: • Düşük doz inhale kortikostreoid ve uzun etkili β agonist veya orta doz inhale kortikostreoid yada gerekiyorsa orta doz inhale kortikostreoid ve uzun etkili β agonist Alternatif:Düşük doz veya gerekiyorsa orta doz inhale kortikostreoid ve teofilin yada lökotrien reseptör antagonisti • Ağır Persistan: • Yüksek doz inhale kortikosteroid ve uzun etkili β agonist ve gerekiyorsa oral kortikostreoid Alternatif:Yüksek doz inhale kortikostreoid ve teofilin
Gebede Astım Atağı Tedavisi • Oksijen Tedavisi(SaO2>%95) • Gerekiyorsa intravenöz sıvı tedavisi • Albuteraol inhalasyonu (ilk 1 saatte 20 dk ara ile 3 doz) • Ipratropium bromide (500μ)(ağır olgularda) • Sistemik kortikosteroid i.v veya oral(orta-ağır olgularda)
Astımlı Gebede Doğumda Yaklaşım Doğum Sırası En Uygun Seçim • Lumbal epidural analjezik • Fentonil (narkotik analjezik olarak) • Doğum indüksiyonunda oxytocin ve protoglandin E2 süpozituarları • Pospartum hemorojilerde pitosin, misoprostol, methylergovin Yapılması Gerekenler • Morphine • Meperidine • 15-methylprostaglandin F2α
Astım ve Laktasyon • Laktasyonun annenin astımı üzerine etkisi yoktur. • Prednison, teofilin, antihistaminikler, İKS, kısa etkili β2A kromolin kontrendike değildir. • Teofilin yeni doğanda irritabilite ve beslenme güçlüğü yaratabilir.
Gebelikte Allerjik Hastalık Sıklığına İlişkin Veriler • Doğurganlık çağındaki kadınların %20’sinde allerjik hastalıklar • Gebelerin %20-30’unda nazal semptomlar görülmektedir
Gebelik Sırasında Rinit • Allerjik Rinit* • Bakteriyel Rinosinüzit • Hormonlara bağlı gebelik riniti • Eozinofilik nonallerjik rinit* • Nazal polip* • Yapısal nasal obtrüksiyon *Öyküde genellikle gebelikten önce vardır.
Gebelikte Rinitin Seyri • Daha önceden var olan rinit gebelikle birlikte astım gibi seyir gösterir • %15 iyileşme • %34 kötüleşme • %45 değişme yok • %6 belirsiz • Bakteriyel rinosinüzit sıklığı gebelerde yaklaşık 6 kat artmıştır
Antihistaminikler • Oral ve İntronasal • Tripelennamine B • Chlorpheniramine B • Loratadine B • Cetirisine B • Fexofenodine C • Azelastine C • Desloratadine C • Oftalmik Antihistaminikler • Antezoline C • Azelastine C • Ketotifen C • Levocobastine C • Olopatodine C • Pheniramine C
Gebelikte Rinit Tedavisi Topikal ve Oral Dekonjestanlar • Phenylephrine C • Naphazoline C • Tetraphydrozoline C • OxymetazolineC • Xylometazoline C • Pseudoephedrine C
Gebelikte Kullanılan Rinit İlaçları • Nazal Steroidler • Budesonid B • Beklamatazon C • Flutikazon C • Mometazon C
Gebelikte Allerjik Rinokonjunktivit Tedavisi • Allerjen Eliminasyonu: Bütün hastalara önerilmeli • Konjunktivit : Oftalmik kromolin, gereğinde loratadin veya setirizin
Gebelikte Allerjik Rinit Tedavisi İntermitant Rinit (semptomlar haftada 4 günden az veya yılda 4 haftadan az) • Hafif : • Gereğinde loratadine veya setirizin • Orta-ağır:(uyku,günlük aktivitede bozulma, okul/iş kaybı veya sıkıntı veren semptomlar): • Aralıklı intranazal budesonid ve gereğinde loratodin veya setirizin
Gebelik ve Allerjik Rinit Tedavisi • Persistan Rinit (haftada 4 günden fazla ve yılda 4 haftadan fazla semptom) • Hafif :İntranazal kromolin ve gerektiğinde loratadin veya setirizin • Orta ağır:Devamlı intranazal budesonid ve gereğinde loratadin veya setirizin • İmmunoterapi
Teşekkürler.. Prof.Dr.Zeynep MISIRLIGİL