DUMANSIZ HAVA SAHASINA KARŞI HUKUK GİRİŞİMLERİNDEN DÜNYA ÖRNEKLERİ

2. DUMANSIZ HAVA SAHASINA KARŞI HUKUK GİRİŞİMLERİNDEN DÜNYA ÖRNEKLERİ

3. FRANSA Yasa 2006’da yürürlüğe giriyor. Tam bir yıl sonra, 2007’de Fransız Danıştayı’nda (Conseil d’État) iptal davası açılıyor. • Davacı: sigara içenlerin haklarını savunan örgütler + bazı ikram işletmecileri dernekleri • Gerekçe: Temel özgürlüklere aykırılık, ölçülülük ilkesine aykırılık • Mahkeme kararı: RED

4. İSVİÇRE Sigara yasağı uygulaması 2007’de yürürlüğe giriyor. İsviçre Federal Yüksek Mahkemesi’nde iptal davası açılıyor. • Davacı: 2 Cenevre vatandaşı ve parlamento üyesi • Gerekçe: Ölçülülük ilkesine aykırı • Mahkeme kararı: RED (Sağlık hakkının korunması bireysel haklardan ve ticaret hakkının üzerindedir.)

5. İsviçre yasasını Anayasa mahkemesine ilk taşıyan bir Anayasa hukuku profesörü Andrea Auber Uzun bir analiz yayınlıyor. Yasanın ölçülülük ilkesini gözetmediğini söylüyor Pasif sigara dumanının zararlı olmadığını iddia ediyor Açıkça kamuoyuna kendisini görevlendirenin JTI Japon Tütün firması olduğunu söylüyor Yasayı Anayasa mahkemesine taşıyan yine aynı avukatlık firması

6. HOLLANDA 1 Temmuz 2008’de yasa yürürlüğe giriyor. Tam bir yıl sonra, 2009’da yerel mahkemede iptal karşı davası açılıyor. • Davacı: Cafe Victoria veCafe de Kachel (Destekçi: sigara endüstrisi güdümlü “Küçük Kahvehane Sahiplerini Koruyalım Derneği”) • Gerekçe: Ölçülülük ilkesine aykırı • Mahkeme kararı: KABUL • Temyiz: Savcı kararın temyizi için Yüksek Mahkemeye başvurdu. • Yüksek Mahkeme kararı: Yerel mahkeme önceki kararı iptal etti. • İkinci temyiz: Söz konusu 2 kahvehane bugünlerde Yüksek Mahkeme kararının temyizi için başvuru hazırlığı yapıyor.

7. Hollanda’da sigara yasağına direnen bar sahipleri sigara firmalarından finansal, stratejik, hukuki destek almışlardır. “Küçük Kahvehane Sahiplerini Koruyalım Derneği” saymanı Ton Wurtz sigara firmalarından yılda 50 bin euro aldığını itiraf etmiştir. 22.6.2009

9. İNGİLTERE • Alkol satan işletmeler, barlar ve restoranlar, akıl hastaneleri yasanın iptali için mahkemeye başvuruyorlar • Hepsi kaybediyor.

10. NORVEÇ • Özel bir klüp 2007 Danıştay başvurusu • Açık alanına yarım duvar yapmış bir restoran sahinin 2009 bölge mahkemesi başvurusu • Her iki davada Sağlık Bakanlığı lehine sonuçlanıyor

11. Türkiye eylem planı 1995 OV/VM SCARLSON için not 18 Ekim 1995 16:27 3 Sayfa Kimden: EKEY --PMIPHI02 Kime: SCARLSON—VCH0021A Tarih ve zaman: 17 Ekim 1995 11:00:23 Kimden: Key, Erhan Kime: Linehan, Kathleen Cc: Düzel, Cahit Carlson, Stig Konu: TÜRKİYE İÇİN “ULUSLARARASI KANSER ARAŞTIRMALARI KURUMU/ÇEVRESEL TÜTÜN DUMANI” PLANI Tarih: 1995-10-17 11:32 Öncelik: R

12. YANDAŞ ELDE ETME VE YANDAŞLIKLARI GÜÇLENDİRME • Hizmet sektörü (otelcilik ve yeme içme sektörü) • Pozitif bir veritabanı elde etmek amacıyla “müşteri memnuniyeti” anketi yürütmesi için (“Tercih Hakkı” programını halen uygulamakta olan) Hilton yönetiminin ikna edilmesi (M. Pottorf, MESE, Zamanlama: Derhal) • TUROB yönetiminin olası bir sigara yasağına karşı lobi yapmasının sağlanması (E. Key, Zamanlama: 1996’nın birinci çeyreği) • ABD Ulusal Lokanta Birliği’nden Bay Naylor tarafından verilmek üzere “Aşırı Regülasyonun İkram Sektörü Üzerindeki Olumsuz Etkileri” konulu bir konferansın TUROB aracılığıyla düzenlenmesi (M. Pottorf, MESE, E. Key, Zamanlama: 1996’nın ikinci çeyreği)

13. YANDAŞ ELDE ETME VE YANDAŞLIKLARI GÜÇLENDİRME • Türkiye’yi ziyaret eden toplam turist sayısını olumsuz yönde etkileyebileceği savını kullanarak Seyahat Acentaları Birliğinin sigara yasağına karşı çıkmasının sağlanması (E. Key, Zamanlama: 1995’in dördüncü çeyreği ve 1996’nın birinci çeyreği) • Sigara içenlerle içmeyenlerin hakkaniyetli biçimde birlikte olmalarının “sorunu” çözebildiğini göstermek için Hilton otellerinin pratik örnek olarak kullanılması. Tüketici memnuniyeti anketinin olumlayan sonuçlarını içeren “Hilton sorunu nasıl çözdü?” konulu basılı bir broşür (E. Key, S. Karpat, Zamanlama: Devam ediyor) • Ülkedeki lokanta ve kahvehane kuruluşlarının harekete geçirilmesi (E. Key, ANSES, Zamanlama: 1996 yılının birinci çeyreği) • Muhtemel bir Türkiye Sigara İçenler Derneği’nin (SİD) kurulması için toplum tarafından tanınan potansiyel kişilerin belirlenmesi ve gecikmeden potansiyel adaylarla Türkiye’de SİD kurmak için lobi faaliyetine geçilmesi (C. Düzel, E. Key, Zamanlama: Devam ediyor)

15. Çankaya belediyesi-DSÖ sigara yasağı projesini durdurmaya karar veriyor.

16. Türk Havayolları Philip Morris’in isteği üzerine sigara yasağını kaldırıyor.

17. Tütün Kontrolu Çerçeve Sözleşmesi • http://www.who.int/gb/fctc/PDF/cop2/FCTC_COP2_DIV9-en.pdf • Madde 8: Tütün Dumanı maruziyetinden korunmak • Tütün dumanından korunmak için % 100 sigarasız alan • Sigara dumanının güvenli bir dozu yoktur. • Tütün dumanı maruziyetini azaltan tedbirler bilimsel olarak geçersizdir, denenmemelidir. • Havalandırma, filtre etmek, sigara içilen ve içilmeyen bölüm ayrımı için defalarca yararsız yöntemler olarak gösterilmiştir.

18. Tobacco Control, 21 Ekim 2009 • “İspanyol modeli”nin incelenmesinin gösterdiği önemli bir sonuç, sigara şirketlerinin ikram sektörünü sadece dumansız hava sahası düzenlemelerine karşı savaşmak için değil, sigara pazarının büyümesi için de bir anahtar olarak gördükleridir. Monique E Muggli, Nikki J Lockhart, Jon O Ebberts, Carlos A Jimenez Ruiz, Juan Antonio Riesco Miranda Miranda ve Richard D Hurt