Powody wprowadzenia zmian:

1. Aktualna informacjao stanie pracnad projektami zmian w szkolnictwie artystycznym na dzień 15.10.2013 r.

2. Powody wprowadzenia zmian: Propozycje zmian mają charakter ewolucyjny i są wprowadzane ze względu na: • konieczność dostosowania kształcenia do możliwości i potrzeb coraz młodszych dzieci rozpoczynających naukę w szkołach artystycznych, • ekspansję nowych technologii i konieczność dostosowania metod nauczania do nowych realiów, • zmian na rynku pracy, • Krajowe Ramy Kwalifikacji, które wymuszają inne niż dotychczas opisanie efektów kształcenia.

3. Przebieg dotychczasowych prac związanych z reformą szkolnictwa artystycznego • Kwiecień 2012 r. – Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego zatwierdził kierunek zmian w szkolnictwie artystycznym. W MKiDN powołano zespół do spraw legislacji działający pod opieką merytoryczną Departamentu Szkolnictwa Artystycznego i Edukacji Kulturalnej. Ministerstwo rozpoczęło debatę społeczną na temat planowanych zmian. • Kwiecień-lipiec 2012 r. – odbywały się spotkania informacyjne dyrektora Departamentu Szkolnictwa Artystycznego i Edukacji Kulturalnej z dyrektorami szkół artystycznych z całej Polski. Równolegle trwały prace zespołu do spraw legislacji dotyczące opracowania nowego ramowego planu nauczania do szkoły muzycznej I stopnia. • Czerwiec 2012 r. – zespół do spraw legislacji rozpoczął działania związane z przeprowadzeniem pilotażu nowych ramowych planów nauczania w szkołach muzycznych I stopnia. • 4 czerwca 2012 r. – na konferencji „Edukacja taneczna w Polsce – realia i wyzwania” zorganizowanej przez Instytut Muzyki i Tańca zostały zaprezentowane środowisku szkół baletowych kierunki zmian w szkolnictwie artystycznym. • 3 września 2012 r. w 17 szkołach muzycznych I stopnia rozpoczął siępilotaż nowych ramowych planów nauczania. • 19 września 2012 r. – odbyło się pierwsze spotkanie z przedstawicielami szkół muzycznych II stopnia, w którym wzięli udział dyrektorzy, nauczyciele oraz wizytatorzy CEA.

4. Przebieg dotychczasowych prac związanych z reformą szkolnictwa artystycznego • 27-28 września 2012 r. – podczas konferencji „Nowoczesna Szkoła Artystyczna” zorganizowanej przez Centrum Edukacji Nauczycieli Szkół Artystycznych w UMFC w Warszawie zostały zaprezentowane propozycje ramowych planów nauczania dla szkół muzycznych, plastycznych i baletowych. Dyrektorzy szkół, w których prowadzony jest pilotaż przedstawili pierwsze doświadczenia z realizacji pilotażu. • 28 września 2012 r. – na stronie internetowej Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego został uruchomiony internetowy system zgłaszania uwag dotyczących planowanych zmian w szkolnictwie artystycznym. • 8-10 października 2012r. – w Radziejowicach odbył się zjazd dyrektorów szkół muzycznych I stopnia, w których prowadzony jest pilotaż. W trakcie spotkania zostało przeprowadzone szkolenie dotyczące procesu wdrażania zmian oraz dyskusja służąca wymianie doświadczeń. • II połowa października 2012 r. – zespół do spraw legislacyjnych rozpoczął prace nad nowymi podstawami programowymi. M.in. odbyło się spotkanie prof. Z. Marciniakiem ekspertem w sprawie opracowania metodologii tworzenia podstaw programowych.

5. Przebieg dotychczasowych prac związanych z reformą szkolnictwa artystycznego • Październik 2012 – czerwiec 2013 r. – odbył się szereg spotkań z ekspertami wielu dziedzin artystycznych oraz środowiskami różnych typów szkół artystycznych, m.in.: z • wykładowcami dziewięciu uczelni muzycznych, • Konferencją Rektorów Uczelni Artystycznych, • Radą ds. Szkolnictwa Artystycznego, • Międzywydziałową Katedrą Kształcenia Słuchu, • wykładowcami i nauczycielami rytmiki, • dziekanami wydziałów edukacji muzycznej, • dyrektorami i kadrą zarządzającą szkół muzycznych II stopnia, • dyrektorami szkół plastycznych, • dyrektorami szkół baletowych, • wokalistami i dyrektorami szkół muzycznych, w których prowadzona jest specjalność wokalistyka, • specjalistami w zakresie muzyki dawnej i dyrektorami szkół muzycznych, w których na zasadach eksperymentu prowadzona jest specjalność muzyka dawna, • specjalistami w zakresie muzyki jazzowej i rozrywkowej, wokalistyki estradowej i dyrektorami szkół muzycznych, w których na zasadach eksperymentu prowadzona jest instrumentalistyka jazzowa i rozrywkowa, wokalistyka jazzowa oraz wokalistyka estradowa, • wizytatorami Centrum Edukacji Artystycznej.

6. Przebieg dotychczasowych prac związanych z reformą szkolnictwa artystycznego • Październik 2012 r. – czerwiec 2013 r. – CENSA i CEA zrealizowały kilkanaście szkoleń i warsztatów dla dyrektorów i nauczycieli szkół biorących udział w pilotażu. Szkolenia dotyczyły realizacji przedmiotów ogólnomuzycznych oraz sposobów wdrażania zmiany. Materiały, które powstały podczas szkoleń dostępne są na stronie internetowej CEA. • 27 lutego 2013 r. – podsumowano I semestr pilotażu w szkołach muzycznych I stopnia. • Styczeń – czerwiec 2013 r.– trwały prace nad podstawami programowymi, których projekt od czerwca dostępny jest na stronie internetowej MKiDN. • 1 marca 2013 r. – odbyła się konferencja w Teatrze Wielkim dotycząca nowych podstaw programowych. • Marzec – maj 2013 r. – odbyło się pięć trzydniowych zjazdów, w których brało udział 232 ekspertów piszących nowe podstawy programowe do wszystkich przedmiotów artystycznych. Ekspertami byli wybitni nauczyciele i wykładowcy ze szkół artystycznych i uczelni z całego kraju. Dodatkowo, projekty podstaw konsultowało 96 recenzentów (głównie przedstawicieli uczelni). Łącznie powstały podstawy do 238 przedmiotów.

7. Przebieg dotychczasowych prac związanych z reformą szkolnictwa artystycznego • Marzec – czerwiec 2013 r. – odbyły się wizyty studyjne w szkołach pilotażowych (marzec – Lubaczów, kwiecień – Bydgoszcz i Inowrocław, czerwiec – Bielsko-Biała). Wizyty studyjne dały możliwość obserwowania nowych zajęć i rozwiązań stosowanych przez wizytowaną szkołę oraz stanowiły okazję do wymiany doświadczeń. • Kwiecień 2013 r. – spośród szkół, które zgłosiły się do pilotażu, wybrano dziewięć szkół muzycznych II stopnia. Od września 2013 r. szkoły realizują pilotaż. • 30 czerwca 2013 r. – niezależny zespół ekspercki pracujący we współpracy z Instytutem Muzyki i Tańca zakończył badanie 17 szkół muzycznych I stopnia biorących udział w pilotażu. • 8-9 lipca 2013 r. – w Radziejowicach odbył się drugi zjazd dyrektorów szkół pilotażowych. W trakcie spotkanie podsumowano pierwszy rok pilotażu i przedstawiono wstępne wyniki badań. • 27-28 września 2013 r. – podczas ogólnopolskiej konferencji „Przywództwo – inspiracje”, zaprezentowano rezultaty prac związanych z reformą szkolnictwa artystycznego oraz przedstawiono wyniki ewaluacji pilotażu .

8. Harmonogram prac związanych z wprowadzeniem zmian w szkolnictwie artystycznym • Równolegle z przedstawionymi działaniami prowadzone są prace zespołu do spraw legislacji koncentrujące się na przygotowaniu i wdrożeniu rozporządzeń dotyczących ramowych planów nauczania, podstaw programowych, kwalifikacji nauczycieli, oceniania, statutów szkół, dokumentacji przebiegu nauczania i druków szkolnych, rekrutacji, świadectw oraz podręczników. • CENSA przeprowadziła 77 szkoleń i kursów związanych ze zmianami w szkolnictwie artystycznym, w których uczestniczyło 2719 nauczycieli. W roku szkolnym 2013/2014 zaplanowano kolejne 127 szkoleń, w których może wziąć udział 3,5 tys. nauczycieli. • CEA przygotowało materiały pomocnicze dla nauczycieli przedmiotów ogólnomuzycznych w szkole muzycznej I stopnia, które dostępne są na stronie internetowej CEA w zakładce Pilotaż. W najbliższych planach są dalsze publikacje – m.in.: podstawy z komentarzem autorów, przykładowe programy nauczania, podręczniki • Wprowadzono zmiany w regulaminie programu zamówień kompozytorskich. Od bieżącego roku szkoły i uczelnie artystyczne mogą aplikować w programie zamówień kompozytorskich. Dzięki temu będzie możliwe zamawianie przez szkoły kompozycji, które staną się ogólnodostępne.

9. Harmonogram prac związanych z wprowadzeniem zmian w szkolnictwie artystycznym • Ewaluacja drugiego roku pilotażu w szkołach muzycznych I stopnia oraz pilotażu w szkołach muzycznych II stopnia. • Wizyty studyjne w szkołach pilotażowych. • Regionalne spotkania informacyjne dla dyrektorów i nauczycieli prowadzone przez wizytatorów CEA.

10. Skład zespołu legislacyjnego: • Skład podstawowy: • Prof. Wiktor Jędrzejec, dyrektor DEK MKiDN • Mariusz Tokarski, zastępca dyrektora DEK • Małgorzata Rosińska-Kocon, dyrektor CENSA • Marzenna Maksymienko, wicedyrektor CEA • Maciej Kandefer, wicedyrektor CEA

11. Skład rozszerzony:6. Prof. Maria Murawska, AM Bydgoszcz. 7. Prof. Krystian Kiełb, AM Wrocław.8. Prof. Grzegorz Kurzyński, AM Wrocław. 9. Eugeniusz Buda, wizytator CEA. 10. Daniel Dramowicz, wizytator CEA.11. Beata Lewińska-Gwóźdź, dyrektor ZPSP w Warszawie. 12. Jolanta Chliszcz, wizytator CEA.13. Sylwia Świsłocka-Karwot, wizytator CEA. 14. Mirosław Różalski, dyrektor OSB w Poznaniu.

12. Pilotaż • Wprowadzenie pilotażu poprzedziły dwa spotkania informacyjne (16 lipca i 27 sierpnia 2012 r.). Dyrektorzy uczestniczący w spotkaniach informacyjnych, oprócz nowych ramowych planów nauczania, otrzymali projekty podstaw programowych w zakresie nowych przedmiotów, listę osób, które będą wspierały realizację pilotażu oraz harmonogram wspólnych spotkań dyrektorów szkół uczestniczących w pilotażu. Kadra zarządzająca i nauczyciele szkół biorących udział w pilotażu objęci zostali zindywidualizowaną opieką szkoleniową Centrum Edukacji Nauczycieli Szkół Artystycznych i Centrum Edukacji Artystycznej. • W celu usprawnienia wymiany informacji pomiędzy dyrektorami szkół pilotażowych na stronie internetowej Centrum Edukacji Nauczycieli Szkół Artystycznych zostało założone forum poświęcone wyłącznie problematyce związanej z realizowanym pilotażem. • 3 września 2012 r. pilotaż nowych ramowych planów nauczania rozpoczął się w 17 szkołach muzycznych I stopnia:

13. 1. Państwowa Szkoła Muzyczna I st. im. Emila Młynarskiego, Augustów. 2. Państwowa Ogólnokształcąca Szkoła Muzyczna I i II st. im. Stanisława Moniuszki, Bielsko-Biała. 3. Państwowa Szkoła Muzyczna I st. im. prof. Jerzego Żurawlewa, Bochnia. 4. Zespół Państwowych Szkół Muzycznych im. Artura Rubinsteina, Bydgoszcz. 5. Ogólnokształcąca Szkoła Muzyczna I i II st. im. Fryderyka Chopina, Bytom. 6. Szkoła Muzyczna I stopnia w Dobczycach, Dobczyce. 7. Państwowa Szkoła Muzyczna I i II st. im. Juliusza Zarębskiego, Inowrocław. 8. Państwowa Szkoła Muzyczna I st., Kolbuszowa. 9. Państwowa Szkoła Muzyczna I st. im. Krzysztofa Komedy, Lubaczów. 10. Zespół Szkół Muzycznych im. Stanisława Moniuszki, Łódź. 11. Państwowa Szkoła Muzyczna I i II st. im. Mieczysława Karłowicza, Mielec. 12. Państwowa Szkoła Muzyczna I i II st. im. Fryderyka Chopina, Olsztyn. 13. Państwowa Szkoła Muzyczna I i II st. im. Fryderyka Chopina, Opole. 14. Ogólnokształcąca Szkoła Muzyczna I st., Pisz. 15. Państwowa Szkoła Muzyczna I i II st. im. Fryderyka Chopina, Sochaczew. 16. Państwowa Szkoła Muzyczna I st. nr 4 im. Karola Kurpińskiego, Warszawa. 17. Państwowa Szkoła Muzyczna I st. nr 5 im. Henryka Wieniawskiego, Warszawa.

14. Od 1 września 2013 r. do pilotażu dołączyły następujące szkoły muzyczne II stopnia 1. Zespół Szkół Muzycznych im. I. J. Paderewskiego, Białystok. 2. Państwowa Ogólnokształcąca Szkoła Muzyczna I i II st. im. Stanisława Moniuszki, Bielsko-Biała. 3. Ogólnokształcąca Szkoła Muzyczna I i II stopnia im. F. Nowowiejskiego, Gdańsk. 4. Zespół Państwowych Szkół Muzycznych im. Artura Rubinsteina, Bydgoszcz. 7. Państwowa Szkoła Muzyczna I i II st. im. Juliusza Zarębskiego, Inowrocław. 5. Zespół Szkół Muzycznych im. I. J. Paderewskiego, Krosno. 6. Zespół Szkół Muzycznych, Poznań. 8. Zespół Szkół Muzycznych im. F. Nowowiejskiego, Szczecin. 9. Państwowa Szkoła Muzyczna II stopnia im. Ryszarda Bukowskiego, Wrocław.

15. Zmiany w szkolnictwie artystycznym Szkoły muzyczne

16. Szkoła muzyczna I stopnia – najważniejsze kierunki zmian • Wzrost roli muzykowania zespołowego – zespół instrumentalny jako przedmiot główny w dziale muzykowania zespołowego (od 4 klasy w cyklu sześcioletnim lub od 3 – w cyklu czteroletnim) oraz obowiązkowe zajęcia z zespołu instrumen-talnego w dziale instrumentalnym. • Szerszy dostęp do kształcenia muzycznego –Kursy przygotowawcze dla kandydatów. • Możliwość przyznania dodatkowych godzin dla najzdolniejszych uczniów. • Zwiększona autonomia dyrektorów szkół – dyrektorzy otrzymają dodatkowe godziny w wymiarze sześciu godzin tygodniowo na zajęcia w cyklu sześcioletnim i cztery godziny na zajęcia w cyklu czteroletnim oraz decydują o rodzaju zajęć realizowanych w ramach przedmiotu Zespół (klasy 1-3 w cyklu sześcioletnim lub 1­2 w cyklu czteroletnim) i Zajęcia indywidualne (klasy 4-6 lub 3-4 – w zależności od cyklu).

17. Szkoła muzyczna I stopnia • Elastyczność siatki godzin wynikająca z rozwiązań systemowych Stara ramówka Nowa ramówka Kurs dla kandydatów do szkół. Godziny obowiązkowe dla wszystkichuczniów. 1 35 1/3 (26 1/3) 30 1/3 (22 1/3) Godziny obowiązkowe dla wszystkich uczniów. Godziny dodatkowe do dyspozycji dyrektora. 6 (4) • Tygodniowa liczba godzin zajęć przypadających na ucznia w cyklu kształcenia • (w nawiasach cykl czteroletni).

18. Szkoła muzyczna I stopnia • Porównanie ramowych planów nauczania dla klas 1-3 cyklu sześcioletniego Stara ramówka Nowa ramówka • * Liczba godzin zajęć w ujęciu tygodniowym w cyklu kształcenia realizowanych przez ucznia.

19. Szkoła muzyczna I stopnia • Porównanie ramowych planów nauczania dla klas 1-2 cyklu czteroletniego Stara ramówka Nowa ramówka • * Liczba godzin zajęć w ujęciu tygodniowym w cyklu kształcenia realizowanych przez ucznia.

20. Szkoła muzyczna I stopnia (klasy 1-2 cyklu czteroletniego lub 1-3 cyklu sześcioletniego) • Najważniejsze zmiany: • Kurs dla kandydatów – Zajęcia prowadzą nauczyciele rytmiki oraz instrumentaliści prezentujący kandydatom instrumenty nauczane w danej szkole. Kurs nie jest obligatoryjny dla kandydatów. • Połączenie przedmiotów Kształcenie słuchu i Rytmikaw jeden przedmiot Rytmika z kształceniem słuchu*(w wymiarze 6 godzin tygodniowo w sześcioletnim cyklu kształcenia). • Nowy przedmiot grupowy: Zespół w wymiarze 3 godzin tygodniowo w sześcioletnim cyklu kształcenia** – w praktyce może to być np.: zespół rytmiczny, taneczny, ludowy lub wokalny. • * W cyklu czteroletnim zamiast Rytmiki z kształceniem słuchu jest przedmiot Podstawy kształcenia słuchu (w wymiarze 2 godzin). • ** W cyklu czteroletnim na Zespół przeznacza się 2 godziny.

21. Szkoła muzyczna I stopnia • Porównanie ramowych planów nauczania dla klas 4-6 cyklu sześcioletniego Nowa ramówka Stara ramówka • * Liczba godzin zajęć w ujęciu tygodniowym w cyklu kształcenia realizowanych przez ucznia.

22. Szkoła muzyczna I stopnia • Porównanie ramowych planów nauczania dla klas 3-4 cyklu czteroletniego Nowa ramówka Stara ramówka • * Liczba godzin zajęć w ujęciu tygodniowym w cyklu kształcenia realizowanych przez ucznia.

23. Szkoła muzyczna I stopnia (klasy 3-4 cyklu czteroletniego lub 4-6 cyklu sześcioletniego) • Najważniejsze zmiany: • Wprowadzenie działu instrumentalnego oraz działu muzykowania zespołowego. • W dziale muzykowania zespołowego przedmiot Zespół instrumentalny jest oceniany tak, jak instrument główny (egzamin komisyjny) – ocenę z instrumentu wystawia pedagog (odwrotnie niż w dziale instrumentalnym). • Obowiązkowy Zespół instrumentalny dla wszystkich uczniów. • Połączenie przedmiotów: Kształcenie słuchu i Audycje muzyczne w jeden przedmiot w wymiarze 6 godzin tygodniowo w cyklu kształcenia. • Nowy przedmiot Zajęcia indywidualne – szkoła opracowuje wykaz propozycji w oparciu o posiadaną kadrę. Zajęcia nie są obowiązkowe dla uczniów, których instrumentem głównym jest fortepian. • Chór lub orkiestra zostały zmniejszone do 3 godzin. • Dyrektor szkoły ma do dyspozycji 6 godzin (w ujęciu tygodniowym) na realizację dodatkowych zajęć na cykl sześcioletni i 4 godziny na cykl czteroletni.

24. Przykładowy podział godzin zajęć indywidualnych i zespołowych w klasach IV – VI cyklu sześcioletniego (dział instrumentalny) Nowa ramówka Stara ramówka 6 godzin zajęć indywidualnych 7 godzin zajęć indywidualnych i zespołowych 5 godzin zajęć indywidualnych 2 godziny zajęć w duetach Istnieje możliwość przeniesienia niewykorzystanych godzin przedmiotu głównego z klas I-III na klasy IV-VI. Przeniesienie jednej godziny do klas IV-VI umożliwi realizację w tych klasach zajęć indywidualnych w wymiarze 2 godzin tygodniowo i dodatkowo w dwóch klasach po godzinie zajęć zespołowych.

25. Przykładowy podział godzin zajęć indywidualnych i zespołowych w klasach IV – VI cyklu sześcioletniego (dział muzykowania zespołowego) 7 godzin zajęć indywidualnych i zespołowych 2 godziny zajęć w duetach 4 godzin zajęć zespołowych 2 godziny zajęć indywidualnych 3 godziny zajęć indywidualnych 3 godziny zajęć indywidualnych Zajęcia zespołów mogą być prowadzone przez dwóch nauczycieli. Możliwa jest zatem taka realizacja zajęć przy podziale godzin na poszczególne klasy w proporcji 1 i 1/3 (dwa zajęcia po 30 minut), że jedna lekcja w tygodniu będzie prowadzona wspólnie, druga zaś będzie indywidualna pracą z pedagogiem nad repertuarem zespołowym. Uczniowie działu muzykowania zespołowego będą mogli realizować tyle samo godzin indywidualnie, co uczniowie działu instrumentalnego.

26. Jak można realizować założenia nowego ramowego planu nauczania? Elastyczność nowych rozwiązań pozwala na realizację nauki w szkole muzycznej I stopnia w sposób maksymalnie zbliżony do obecnego jednocześnie dając szansę szkołom, których kadra posiada większe kompetencje na rozszerzanie obecnego modelu kształcenia. Obszary autonomii Kursy umuzykalniające dla kandydatów nie są obligatoryjne – szkoła nie ma obowiązku realizowania tych zajęć. Działy: instrumentalny i muzykowania zespołowego – nie ma odgórnie określonych proporcji podziału uczniów, ani nawet obowiązku tworzenia obu działów. Przedmiot zajęcia indywidualne – szkoła opracowuje wykaz propozycji w oparciu o posiadaną kadrę. Zajęcia nie są obowiązkowe dla uczniów, których instrumentem głównym jest fortepian. Godziny do dyspozycji dyrektora – w ramach tych godzin można zwiększyć wymiar obowiązkowych zajęć lub wprowadzić nowe przedmioty np. audycje muzyczne, czytanie nut głosemrealizowane jako osobny przedmiot.

27. Co może się zmienić w szkole muzycznej I stopnia? Oprócz obligatoryjnego wprowadzenia zespołów instrumentalnych dla wszystkich uczniów (dlatego zwiększono o godzinę liczbę godzin przeznaczonych na przedmiot główny) dyrektorzy będą mogli wprowadzać do nauczania nowe elementy: Zespół– chociaż ten przedmiot realizowany w klasach I-III najczęściej prowadzony jest jako zespół rytmiczny, szkoła może wprowadzić inną formę zajęć np. zespół ludowy, zespół instrumentów Orffa itp. (treści zawarte w podstawie programowej są wspólne – różni się forma ich realizacji). Podział godzin przedmiotu głównego – szkoła decyduje o podziale godzin między zajęcia prowadzone indywidualnie i zespołowo na każdym z działów. Przedmioty ogólnomuzyczne– zajęcia rytmiki z kształceniem słuchu i kształcenia słuchu z audycjami muzycznymi mogą być prowadzone w mniejszych grupach. Dzięki temu praca na lekcjach może być efektywniejsza, a nauczyciele zachowają obecny wymiar zatrudnienia mimo mniejszej liczby obligatoryjnych zajęć realizowanych przez uczniów (dotyczy kształcenia słuchu z audycjami).

28. Szkoła muzyczna II stopnia – najważniejsze kierunki zmian • Szersza oferta kształcenia szkół dająca lepsze przygotowanie do kontynuowania edukacji. • Atrakcyjniejsze zajęcia– uczeń w trakcie edukacji ma możliwość wyboru części przedmiotów zgodnie ze swoimi zainteresowaniami. • Możliwość poszerzenia wymiaru zajęć z zespołu kameralnego dla wszystkich instrumentalistów. • Nowe specjalności – specjalności realizowane do tej pory jako eksperyment będą mogły być realizowane przez każdą szkołę, jeżeli ta będzie posiadała odpowiednią kadrę. • Położenie szczególnego nacisku na praktyczny aspekt realizacji zajęć ogólnomuzycznych– odniesienie wiedzy i umiejętności do głównego przedmiotu nauczania oraz korelacja treści między przedmiotami.

29. Szkoła muzyczna II stopnia • Propozycja ramowych planów nauczania dla specjalności Instrumentalista 27 28 6

30. Szkoła muzyczna II stopnia • Obowiązujący ramowy plan nauczania dla specjalności Instrumentalista • Pozycja nr 2 nie dotyczy uczniów klasy fortepianu, poz. 4 dotyczy wyłącznie uczniów klasy fortepianu, poz. 5 dotyczy wyłącznie uczniów klasy organów. • Całkowity wymiar obowiązkowych zajęć edukacyjnych to: 62 godziny dla klasy fortepianu, 651/3 dla klasy organów, 631/3 dla pozostałych klas.

31. Szkoła muzyczna II stopnia • Zajęcia uzupełniające w ramach specjalności zawodowej – są to praktyczne przedmioty związane z wybraną specjalnością. Dla instrumentalistów są to np.: orkiestra lub chór, zespół kameralny, studia orkiestrowe, improwizacja dla klawesynistów i organistów oraz fortepian obowiązkowy dla uczniów grających na pozostałych instrumentach. Godziny przeznaczone na realizację zajęć są zgodne z sumą dotychczasowych przedmiotów wchodzących w skład zajęć uzupełniających w ramach specjalności zawodowej. • Moduły rozszerzające – są to zajęcia profilujące i rozszerzające treści przedmiotów ogólnomuzycznych obligatoryjnych dla wszystkich uczniów. Oprócz treści bezpośrednio związanych z kształceniem słuchu, harmonią, historią muzyki z literaturą i analizą muzyczną mogą zawierać także inne, wynikające z sylwetki absolwenta danej specjalności. Zajęcia mogą być realizowane międzyoddziałowo oraz mogą w nich uczestniczyć uczniowie różnych specjalności. Zajęcia w ramach modułów będą wybierane od czwartej klasy (w szkołach i specjalnościach o sześcioletnim cyklu nauczania) lub klasy drugiej (w szkołach i specjalnościach o czteroletnim cyklu nauczania). Każdy uczeń musi zrealizować co najmniej sześć godzin zajęć realizowanych w ramach modułów.

32. Szkoła muzyczna II stopnia • Moduł rozszerzający – zajęcia słuchowe – przedmioty zawierające takie treści jak np.: solfeż tradycyjny, solfeż barwy, trening pamięci muzycznej, warsztat słuchu absolutnego, zajęcia przygotowujące do egzaminów wstępnych na uczelnie muzyczne. • Moduł rozszerzający – zajęcia praktyczne – przedmioty zawierające takie treści jak np. : wstęp do kontrapunktu, dwudziestowieczne systemy harmoniczne, współczesna notacja, podstawy instrumentacji, ćwiczenia z kompozycji, ćwiczenia z aranżacji, harmonia jazzowa, podstawy dyrygowania, czytanie partytur. • Moduł rozszerzający – zajęcia ogólnomuzyczne– przedmioty zawierające takie treści jak np. : współczesne techniki kompozytorskie, krytyka muzyczna, wykonawstwo muzyki dawnej, instrumentoznawstwo, folklor muzyczny, historia jazzu i muzyki rozrywkowej, podstawy prawa autorskiego i przedsiębiorczości w kulturze i sztuce. • Treści przedmiotu Zasady muzyki zostaną rozszerzone o elementy komputerowej edycji nut. • Treści przedmiotu Formy muzyczne zostały przeniesione do programu Historii muzyki z literaturą muzycznąoraz do obowiązkowego przedmiotu – Analiza dzieła muzycznego.

33. Zmiany w szkolnictwie artystycznym Szkoły plastyczne

34. Szkoły plastyczne (OSSP i LP) – najważniejsze kierunki zmian • Aktualność ramowych planów nauczania – niezależnie od zmieniających się technologii i potrzeb edukacyjnych. • Indywidualizacja procesu nauczania –dostosowanie kształcenia do potrzeb uczniów i bazy dydaktycznej szkoły oraz dodatkowe godziny na pracę z uczniem zdolnym. • Podział przedmiotów artystycznych – przedmioty obowiązkowe i moduły uzupełniające. • Zwiększona autonomia dyrektorów szkół – dyrektorzy mogą decydować o rodzaju zajęć.

35. Ogólnokształcąca Szkoła Sztuk Pięknych • Elastyczność siatki godzin wynikająca z rozwiązań systemowych Stara ramówka Nowaramówka Godziny obowiązkowe dla wszystkichuczniów. 70 63 (+5)* Godziny obowiązkowe dla wszystkich uczniów. Godziny dodatkowe do dyspozycji dyrektora. 6 • *Dla uczniów szczególnie uzdolnionych można zwiększyć wymiar zajęć o pięć godziny w cyklu kształcenia

36. Ogólnokształcąca Szkoła Sztuk Pięknych Stara ramówka Nowa ramówka + 4 godziny zajęć modułowych

37. Ogólnokształcąca Szkoła Sztuk Pięknych – moduły dodatkowe Stara ramówka Nowa ramówka

38. Liceum Plastyczne • Elastyczność siatki godzin wynikająca z rozwiązań systemowych Stara ramówka Nowa ramówka Godziny obowiązkowe dla wszystkichuczniów. 70 63 (+5)* Godziny obowiązkowe dla wszystkich uczniów. Godziny dodatkowe do dyspozycji dyrektora. 4 • *Dla uczniów szczególnie uzdolnionych można zwiększyć wymiar zajęć o pięć godziny w cyklu kształcenia

39. Liceum Plastyczne • Porównanie ramowych planów nauczania Stara ramówka Nowa ramówka + 4 godziny zajęć modułowych

40. Liceum Plastyczne – moduły dodatkowe Stara ramówka Nowa ramówka

41. Zmiany w szkolnictwie artystycznym Szkoły baletowe

42. Ogólnokształcące szkoły baletowe – najważniejsze kierunki zmian • Poszerzenie możliwości wprowadzania różnorodnych technik wspierających dwa podstawowe kierunki kształcenia: klasyczny i współczesny. • Pogłębienie procesu kształcenia ucznia kreatywnego, otwartego na zmiany zachodzące w europejskiej choreografii. • Poszerzenie autonomii dyrektorów szkół w podejmowaniu decyzji dotyczących profilu kształcenia artystycznego w swojej placówce.

43. Ogólnokształcące szkoły baletowe – ramowe plany nauczania • Podobnie jak w szkołach muzycznych i plastycznych wprowadzono zajęcia realizowane w ramach modułów. Są to zajęcia, realizowane w uśrednionym wymiarze dwóch godzin tygodniowo, w każdym roku nauki. • Ponadto wprowadzono dziewięć godzin do dyspozycji dyrektora.

44. Harmonogram wdrażania zmian w szkołach artystycznych I i II stopnia • Wrzesień 2014 – pierwsze klasy wszystkich typów szkół rozpoczną naukę wg nowych ramowych planów nauczania i nowych podstaw programowych • Wrzesień 2016 – pierwsi uczniowie szkoły muzycznej I stopnia cyklu czteroletniego będą mogli rozpocząć naukę w dziale muzykowania zespołowego • Wrzesień 2017 – pierwsi uczniowie szkoły muzycznej I stopnia cyklu sześcioletniego będą mogli rozpocząć naukę w dziale muzykowania zespołowego • Czerwiec 2018 – pierwsi uczniowie cykli czteroletnich ukończą naukę wg nowych ramowych planów nauczania • Czerwiec 2020 – pierwsi uczniowie cykli sześcioletnich ukończą naukę wg nowych ramowych planów nauczania • Czerwiec 2023 – pierwsi uczniowie dziewięcioletniej szkoły baletowej ukończą naukę wg nowych ramowych planów nauczania • Czerwiec 2026 – szkołę muzyczną II stopnia ukończą pierwsi uczniowie realizujący cały cykl (6+6) wg nowych ramowych planów nauczania i nowych podstaw programowych