Rzecznik Praw Przedsiębiorcy – projekt ustawy

1. Rzecznik Praw Przedsiębiorcy – projekt ustawy

2. Instytucje Rzeczników w RP: • Rzecznik Praw Obywatelskich • Rzecznik Praw Dziecka • Rzecznik Praw Konsumentów • Rzecznik Praw Pacjenta • Rzecznik Praw Ubezpieczonych • Rzecznik Praw Ucznia

3. Kim jest Rzecznik? • Strażnik Konstytucyjnych wartości, szczególnie zasady demokratycznego państwa prawnego oraz wolności działalności gospodarczej Główne zadanie Rzecznika • pomoc przedsiębiorcy w walce z organami i instytucjami, które nie przestrzegają tych praw

4. Skargi do WSA Zgodnie z „Informacją o działalności sądów administracyjnych w 2011 roku” do WSA wpłynęło: • 1295 spraw dotyczących działalności gospodarczej (także z udziałem podmiotów zagranicznych) z czego 622 załatwiono na rozprawie, 173 czyli 13,4% spośród nich uwzględniono. • 15 739 skarg na akty i czynności ministrów, centralnych organów administracji rządowej i naczelnych organów, 11 951 spośród tych skarg załatwiono wyrokiem z czego w 35,3% uwzględniono skargi. • 14 385 skarg na akty i czynności samorządowych kolegiów odwoławczych, 10 096 z nich załatwiono wyrokiem, spośród spraw załatwionych wyrokiem uwzględniono 31,4% skarg.

5. Przedsiębiorcy w RP w liczbach • w Polsce działa 1,67 mln przedsiębiorstw, • 99,8%z nich to małe i średnie przedsiębiorstwa [aktualne dane GUS za 2009 r.], • wkład tych przedsiębiorstw w tworzenie wartości dodanej brutto wynosi około 48,4%, • liczba pracujących w sektorze tym stanowi 2/3 ogółu pracujących. Na podstawie Raportu o stanie sektora małych średnich przedsiębiorstw w Polsce 2011

6. Przedsiębiorcy u Rzecznika Praw Obywatelskich • W 2011 Rzecznik rozpatrzył ogólnie 32 343 sprawy • spośród nich jedynie dwa przypadki dotyczyły w sposób merytoryczny przedsiębiorców Wniosek:ze względu na liczne sprawy o większym ciężarze gatunkowym RPO, nie podejmuje w większości przypadków spraw indywidualnych przedsiębiorców, zajmując się sprawami systemowymi. Na postawie Informacji z działalności Rzecznika Praw Obywatelskich za rok 2011

7. Potrzeba RPPw społeczeństwie W związku z zapotrzebowaniem na taką instytucję pojawiają się różnego rodzaju inicjatywy wychodzące od obywateli, przykłady: • Społeczny Rzecznik Przedsiębiorców powołany przez Polską Konfederację Pracodawców Prywatnych Lewiatan • Ruch społeczny „Niepokonani 2012”

8. KompetencjeRPP • działanie z własnej inicjatywy jak również na wniosek przedsiębiorców, pracodawców albo organizacji zrzeszających przedsiębiorców lub pracodawców. • samodzielne prowadzenie postępowania wyjaśniającego lub zwrócenie się o zbadanie sprawy lub jej części do właściwych organów (w szczególności do organów nadzoru, prokuratury, kontroli państwowej, zawodowej lub społecznej, zgodnie z ich kompetencjami) • występowanie do właściwych organów z wnioskami o podjęcie inicjatywy ustawodawczej bądź o wydanie lub zmianę innych aktów prawnych

9. KompetencjeRPP RPP prowadząc postępowanie miałby prawo: • zbadać, nawet bez uprzedzenia, każdą sprawę na miejscu, • żądać od organów władzy publicznej, organizacji lub instytucji złożenia wyjaśnień lub udzielenia informacji, a także udostępnienia akt i dokumentów, w tym zawierających dane osobowe, • zgłosić udział w postępowaniach przed Trybunałem Konstytucyjnym wszczętych na podstawie wniosku Rzecznika Praw Obywatelskich lub w sprawach skargi konstytucyjnej, dotyczących praw przedsiębiorców oraz brać udział w tych postępowaniach, • występować do Sądu Najwyższego z wnioskami w sprawie rozstrzygnięcia rozbieżności wykładni prawa w zakresie przepisów prawnych dotyczących praw przedsiębiorców, • wnieść kasację albo skargę kasacyjną od prawomocnego orzeczenia, w trybie i na zasadach określonych w odrębnych przepisach, • żądać wszczęcia postępowania w sprawach cywilnych oraz wziąć udział w toczącym się już postępowaniu - na prawach przysługujących prokuratorowi, • żądać wszczęcia przez uprawnionego oskarżyciela postępowania przygotowawczego w sprawach o przestępstwa, • zwrócić się o wszczęcie postępowania administracyjnego, wnosić skargi do sądu administracyjnego, a także uczestniczyć w tych postępowaniach – na prawach przysługujących prokuratorowi, • wystąpić z wnioskiem o ukaranie w postępowaniu w sprawach o wykroczenia, w trybie i na zasadach określonych w odrębnych przepisach, • zlecać przeprowadzanie badań oraz sporządzanie ekspertyz i opinii.

10. Pozycjaustrojowa RPP • powoływany w formie uchwały przez Sejm za zgodą Senatu na wniosek Marszałka Sejmu albo grupy 35 posłów, • kadencja 5 letnia, licząc od dnia złożenia ślubowania przed Sejmem (ta sama osoba nie może być Rzecznikiem dłużej niż przez dwie kolejne kadencje) • niezależność od innych organów państwowych, RPP odpowiada jedynie przed Sejmem na zasadach określonych w ustawie • urząd chroniony immunitetem formalnym

11. Skutki dla budżetu i samorządów Proponowane są dwa warianty finansowania instytucji RPP, w zależności od źródła finansowania skutki dla budżetu państwa są różne: • finansowanie z budżetu państwa – koszty funkcjonowania biura RPP powinny być zbliżone do obecnych kosztów funkcjonowania biura Rzecznika Praw Dziecka zatem obciążałyby budżet państwa w wysokości około 10 mln złotych rocznie. Kwota ta została określona w odniesieniu do ustawy budżetowej na rok 2012, części czternastej dotyczącej Rzecznika Praw Dziecka. • finansowanie z części środków wpłacanych przez przedsiębiorców na Fundusz Pracy - w przypadku takiego źródła finansowania budżet państwa nie ponosiłby dodatkowych kosztów funkcjonowania RPP. Proponowana ustawa, w żadnym z dwóch wariantów źródeł finansowania, nie wywołuje żadnych skutków dla samorządów terytorialnych.