Modernizacja kształcenia zawodowego

1. DEPARTAMNET KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO I USTAWICZNEGO Modernizacja kształcenia zawodowego .

2. Zmiany ustawy o systemie oświaty • Zmiany w kształceniu zawodowym zostały wprowadzone • ustawąz dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy • o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw • (Dz. U. z 29 września 2011r. Nr 205, poz.1206)

3. POPRAWA JAKOŚCI I EFEKTYWNOŚCI KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO ORAZ ZWIĘKSZENIE JEGO ATRAKCYJNOŚCI Modyfikacja klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego dostępnych w systemie kształcenia zawodowego i ustawicznego Wdrożenie nowej obudowy programowej kształcenia zawodowego (nowa podstawa programowa kształcenia w zawodach) Modernizacja systemu egzaminów zewnętrznych Wdrożenie nowego modelu kształcenia zawodowego opartego na elastycznych ścieżkach uczenia się – kwalifikacyjne kursy zawodowe Stworzenie możliwości lepszej współpracy między szkołami zawodowymi i przedsiębiorcami 3 3

4. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2011r. ( Dz. U z dn. 3 stycznia 2012 poz. 7) w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego • Nowa klasyfikacja zawodów szkolnictwa zawodowego obejmuje 200 zawodów, w ramach których wyodrębniono 252 kwalifikacji w zawodzie. • W klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego ujęto: • 23 zawody trzykwalifikacyjne, • 72 zawody dwukwalifikacyjne • 98 zawodów jednokwalifikacyjnych • (7 zawodów z klasyfikacji to zawody szkolnictwa artystycznego, dla których nie wyodrębnia się kwalifikacji). • Dla kwalifikacji wyodrębnionych w 161 zawodach klasyfikacja zawodów szkolnictwa zawodowego przewiduje możliwość prowadzenia kwalifikacyjnych kursów zawodowych (oprócz kształcenia w danym typie/danych typach szkół).

5. Klasyfikacja zawodów szkolnictwa zawodowego • Na wniosek ministrów właściwych dla zawodów, wprowadzono do klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego nowe zawody (częściowo powstałe w wyniku grupowania i zintegrowania zawodów już istniejących lub zawodów wykreślonych). Są to następujące zawody: • Technik żywienia i usług gastronomicznych – powstały z połączenia zawodów Technik organizacji usług gastronomicznych, Technik żywienia i gospodarstwa domowego i Kucharz (nauczany na poziomie technikum); • Technik renowacji elementów architektury – powstały z połączenia zawodów Renowator zabytków architektury i Technik sztukatorstwa i kamieniarstwa artystycznego; • Monter sieci, instalacji i urządzeń sanitarnych – powstały z połączenia zawodów Monter instalacji i urządzeń sanitarnych i Monter sieci komunalnych; • Monter zabudowy i robót wykończeniowych w budownictwie – zawód powstały z połączenia zawodów: Malarz-tapeciarz, Posadzkarz, Technolog robót wykończeniowych w budownictwie, • Stroiciel fortepianów i pianin – powstały na bazie zawodu Korektor i stroiciel instrumentów muzycznych; • Technik budowy fortepianów i pianin – powstały na bazie zawodu Technik instrumentów muzycznych;

6. Klasyfikacja zawodów szkolnictwa zawodowego • Asystent kierownika produkcji filmowej / telewizyjnej – powstały na bazie zawodu Technik organizacji produkcji filmowej i telewizyjnej • Technik realizacji nagrań i nagłośnień – powstały na bazie zawodu Asystent operatora dźwięku; • Technik sterylizacji medycznej; • Technik elektroniki i informatyki medycznej – powstały na bazie zawodu Technik elektroniki medycznej; • Technik procesów drukowania – powstały na bazie zawodu Technik poligraf; • Technik procesów introligatorskich – powstały na bazie zawodu Technik poligraf; • Wiertacz – powstały na bazie zawodu Wiertacz odwiertów eksploatacyjnych i geofizycznych; • Murarz-tynkarz – powstały na bazie zawodu Murarz; • Wędliniarz – powstały na bazie zawodu Rzeźnik-wędliniarz.

7. Klasyfikacja zawodów szkolnictwa zawodowego • Nowa klasyfikacja zawodów szkolnictwa zawodowego uwzględnia także uzasadnione wnioski właściwych ministrów dotyczące wykreślenia z klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego zawodów, w których kształcenie w ramach systemu oświaty uznano za nieprzydatne (np. z uwagi na realizowanie kształcenia na odpowiednim kierunku studiów w ramach szkolnictwa wyższego), bądź które stanowiły podstawę do wprowadzenia do klasyfikacji nowych (wyżej wymienionych) zawodów. • W związku z tym, z projektu klasyfikacji wykreślono następujące zawody:

8. Klasyfikacja zawodów szkolnictwa zawodowego • 1) Technik geofizyk; • 2) Technik hydrolog; • 3) Technik meteorolog; • 4) Technik elektroniki medycznej; • 5) Technik poligraf; • 6) Technik urządzeń audiowizualnych; • 7) Technik dźwięku; • 8) Monter instalacji gazowych; • 9) Technik informacji naukowej; • 10) Technik żywienia i gospodarstwa domowego; • 11) Technik organizacji usług gastronomicznych; • 12) Kucharz małej gastronomii; • 13) Korektor i stroiciel instrumentów muzycznych; • 14) Technik instrumentów muzycznych; • 15) Asystent operatora dźwięku; • 16) Technik organizacji produkcji filmowej i telewizyjnej • 17) Murarz; • 18) Renowator zabytków architektury; • 19) Monter instalacji i urządzeń sanitarnych; • 20) Monter sieci komunalnych; • 21) Posadzkarz; • 22) Technolog robót wykończeniowych w budownictwie; • 23) Malarz-tapeciarz; • 24) Monter-instalator urządzeń technicznych w budownictwie wiejskim; • 25) Monter instrumentów muzycznych; • 26) Rzeźnik-wędliniarz; • 27) Wiertacz odwiertów eksploatacyjnych i geofizycznych; • 28) Technik sztukatorstwa i kamieniarstwa artystycznego.

9. Nowa podstawa programowa dla kształcenia zawodowego ukierunkowana jest na efekty kształcenia Minister Edukacji Narodowej wydał ( Dz. U. z dnia 17 lutego 2012r. , poz.184) w jednym akcie prawnym nową podstawę programową kształcenia w zawodach. Nowa podstawa programowa kształcenia w zawodach uwzględnia: cele kształcenia i treści nauczania opisane w formie oczekiwanych efektów kształcenia warunki realizacji kształcenia w zawodzie, w tym - minimalną liczbę godzin kształcenia zawodowego, - wyposażenie pracowni w pomoce dydaktyczne i sprzęt możliwości uzyskiwania dodatkowych kwalifikacji w ramach obszaru kształcenia określonego w klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego 9

10. Egzamin potwierdzający kwalifikacje w zawodzie Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 24 lutego 2012 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. z 12 marca 2012 r. poz. 262) 10

11. Egzamin potwierdzający kwalifikacje w zawodzie Będzie przeprowadzany dla każdej kwalifikacji odrębnie na podstawie wymagań ustalonych w podstawie programowej kształcenia w zawodach Do egzaminu przystąpią: uczniowie szkół ponadgimnazjalnych prowadzących kształcenie zawodowe – w trakcie nauki osoby, które ukończyły kwalifikacyjne kursy zawodowe osoby dorosłe w trybie egzaminów eksternistycznych Dyplom potwierdzający kwalifikacje (w pełnym) zawodzie będzie wydawany osobom, które zdadzą egzaminy potwierdzające wszystkie kwalifikacje w danym zawodzie oraz będą miały odpowiedni dla zawodu poziom wykształcenia ogólnego. 11

12. Zasady przeprowadzania egzaminu Egzamin przeprowadzany jest w szkole, placówce lub u pracodawcy Egzaminy są organizowane w trakcie roku szkolnego po zakończeniu kształcenia w danej kwalifikacji Liczba egzaminów = liczbie kwalifikacji w zawodzie Świadectwo kwalifikacyjne wydaje OKE Minister Edukacji Narodowej wyda w rozporządzeniu o drukach szkolnych nowy wzór dokumentu- świadectwo kwalifikacyjne

13. Założenia do egzaminu praktycznego • Jednakowy model egzaminu dla wszystkich typów szkół • Czas wykonania testu praktycznego 120 – 240 min • Efektem wykonania testu praktycznego może być: • wyrób • usługa • dokumentacja

14. Kalendarium zmian w systemie egzaminów potwierdzających kwalifikacje zawodowe 14

15. Formy pozaszkolne Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 11stycznia 2011r. w sprawie kształcenia ustawicznego w formach pozaszkolnych (Dz. U. z dnia 17 lutego 2012r., poz. 186) Kształcenie ustawiczne prowadzi się w następujących formach pozaszkolnych: kwalifikacyjny kurs zawodowy; kurs umiejętności zawodowych; kurs kompetencji ogólnych; turnus dokształcania teoretycznego młodocianych pracowników; kursy, inne niż wymienione w pkt 1-3, umożliwiające uzyskiwanie i uzupełnianie wiedzy, umiejętności i kwalifikacji zawodowych. 15

16. Ustawa o systemie oświaty Kwalifikacyjne kursy zawodowe mogą być prowadzone przez: publiczne szkoły prowadzące kształcenie zawodowe w zakresie zawodów, w których kształcą; niepubliczne szkoły posiadające uprawnienia szkół publicznych, prowadzące kształcenie zawodowe w zakresie zawodów, w których kształcą; publiczne i niepubliczne placówki i ośrodki, o których mowa w ust. 1 pkt 2; instytucje rynku pracy, o których mowa w art. 6 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz.415, z późn. zm.), prowadzące działalność edukacyjno- szkoleniową; podmioty prowadzące działalność oświatową, o której mowa w art. 83a ust. 2.

17. Ustawa o systemie oświaty Art. 64 otrzymuje brzmienie: Art. 64. 1. Podstawowymi formami działalności dydaktyczno-wychowawczej szkoły są: 1) obowiązkowe zajęcia edukacyjne; 2) zajęcia rozwijające zainteresowania i uzdolnienia, zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze i specjalistyczne organizowane dla uczniów wymagających szczególnego wsparcia w rozwoju lub pomocy psychologiczno-pedagogicznej; 3) w szkołach prowadzących kształcenie zawodowe – praktyczna nauka zawodu; 4) zajęcia rewalidacyjne dla uczniów niepełnosprawnych; 5) zajęcia prowadzone w ramach kwalifikacyjnych kursów zawodowych.

18. Kwalifikacyjne kursy zawodowe • PLANOWANIE KSZTAŁCENIA NA ZAWODOWYCH KURSACH KWALIFIKACYJNYCH • Organizator kwalifikacyjnego kursu zawodowego w programie nauczania kwalifikacji wyodrębnionej w danym zawodzie uwzględnia następujące elementy podstawy programowej kształcenia w tym zawodzie: • ogólne cele i zadania kształcenia zawodowego; • efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów w zakresie: bezpieczeństwa i higieny pracy (BHP), podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej (PDG), języka obcego wspomagającego kształcenie zawodowe (JOZ), kompetencje personalne i społeczne (KPS), określone w części II; • efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru kształcenia, określone w części II, dobierając efekty kształcenia stanowiące podbudowę do kształcenia w zakresie danej kwalifikacji, • efekty kształcenia właściwe dla danej kwalifikacji, określone w części II; • warunki realizacji kształcenia w zawodzie, w ramach którego wyodrębniona została kwalifikacja, określone w części III; • minimalną liczbę godzin kształcenia zawodowego ustaloną dla danej kwalifikacji w zawodzie, z którego została wyodrębniona. 18

19. Ustawa o systemie oświaty W art. 80 dodaje się ust. 8 i 9 w brzmieniu: - finansowanie kwalifikacyjnych kursów zawodowych Prowadzone przez osobę prawną niebędącą jednostką samorządu terytorialnego lub osobę fizyczną szkoły publiczne prowadzące kwalifikacyjne kursy zawodowe, otrzymują na każdego słuchacza kursu, który zdał egzamin potwierdzający kwalifikacje w zawodzie w zakresie danej kwalifikacji, dotację z budżetu powiatu w wysokości nie niższej niż kwota przewidziana na jednego słuchacza kwalifikacyjnego kursu zawodowego w części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego, jeżeli osoba prowadząca szkołę: poda organowi właściwemu do udzielania dotacji planowaną liczbę słuchaczy kursu nie później niż do dnia 30 września roku poprzedzającego rok udzielania dotacji; udokumentuje zdanie egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie w zakresie danej kwalifikacji przez słuchaczy kursu, w terminie 30 dni od daty ogłoszenia wyników przez regionalny ośrodek jakości edukacji. Dotacje, o których mowa w ust. 8, są wypłacane jednorazowo w terminie 30 dni od dnia złożenia staroście właściwego powiatu przez osobę prowadzącą szkołę zaświadczenia o zdaniu egzaminu potwierdzającego kwalifikację w zawodzie w zakresie danej kwalifikacji przez słuchaczy, którzy ukończyli kwalifikacyjny kurs zawodowy w tej szkole, wydanego przez okręgową komisje egzaminacyjną wniosek osoby prowadzącej szkołę.

20. Ustawa o systemie oświaty Art. 90 – Niepubliczne szkoły ponadgimnazjalne prowadzące kwalifikacyjne kursy zawodowe, otrzymują na każdego słuchacza kursu, który zdał egzamin potwierdzający kwalifikacje w zawodzie w zakresie danej kwalifikacji, dotacje z budżetu powiatu w wysokości nie niższej niż kwota przewidziana na jednego słuchacza kwalifikacyjnego kursu zawodowego w części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego, jeżeli osoba prowadząca szkołę: 1) poda organowi właściwemu do udzielania dotacji planowaną liczbę słuchaczy kursu nie później niż do dnia 30 września roku poprzedzającego rok udzielenia dotacji; 2) Udokumentuje zdanie egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie w zakresie danej kwalifikacji przez słuchaczy kursu, w terminie 30 dni od daty ogłoszenia wyników tego egzaminu przez okręgową komisję egzaminacyjną. Dotacja, o której mowa w ust. 8, jest wypłacana jednorazowo w terminie 30 dni od złożenia przez osobę prowadząca szkołę zaświadczenia odpowiednio o wydaniu dyplomów potwierdzających kwalifikacje zawodowe lub o zdaniu egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie w zakresie danej kwalifikacji przez słuchaczy, którzy ukończyli kwalifikacyjny kurs zawodowy w tej szkole, wydany przez okręgową komisję egzaminacyjną na wniosek osoby prowadzącej szkołę.

21. Szkoły prowadzące kształcenie zawodowe i szkoły dla dorosłych od 1 września 2012 Od 1 września 2012 r. w systemie szkolnym funkcjonować będą: szkoły prowadzące kształcenie zawodowe: trzyletnia zasadnicza szkoła zawodowa czteroletnie technikum szkoła policealna oraz następujące szkoły dla dorosłych: szkoła podstawowa dla dorosłych (szósta klasa) trzyletnie gimnazjum dla dorosłych trzyletnie liceum ogólnokształcące dla dorosłych Dorośli będą mieli możliwość połączenia zdobywania wykształcenia ogólnego z nabywaniem kwalifikacji zawodowych w systemie poza szkolnym 21

22. Nowe egzaminy eksternistyczne Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 11 stycznia 2011 r. w sprawie egzaminów eksternistycznych (Dz. U. z dnia 17 lutego 2012, poz. 188)

23. Nowe egzaminy eksternistyczne: • egzamin eksternistyczny z zakresu wymagań określonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla zasadniczej szkoły zawodowej • egzamin eksternistyczny potwierdzający kwalifikacje w zawodzie - egzamin eksternistyczny zawodowy

24. Ramowe plany nauczania • Rozporządzenie Ministra Edukacji • Narodowej z dnia 7 lutego 2012 r. • w sprawie ramowych planów nauczania • (Dz. U. z dnia 22 lutego 2012 r. poz. 204)

25. Ramowy plan nauczania dla zasadniczej szkoły zawodowej Cykl kształcenia trwa 3 lata Cykl ten obejmuje 85 godzin obowiązkowych zajęć edukacyjnych, w tym 50 godzin kształcenia zawodowego W oddziałach wielozawodowych kształcenie zawodowe teoretyczne odbywa się odrębnie dla każdego zawodu przez okres 4 tygodni w każdej klasie, w wymiarze 34 godzin tygodniowo

26. Ramowy plan nauczania dla zasadniczej szkoły zawodowej Minimalny wymiar godzin na poszczególne obowiązkowe zajęcia w trzyletnim okresie nauczania: język polski – 160 godzin język obcy nowożytny – 130 godzin historia - 65 godzin wiedza o społeczeństwie, geografia, biologia, chemia, fizyka, informatyka, edukacja dla bezpieczeństwa – po 30 godzin podstawy przedsiębiorczości – 60 godzin matematyka – 130 godzin wychowanie fizyczne – 290 godzin godziny z wychowawcą – 95 godzin kształcenie zawodowe teoretyczne – 630 godzin kształcenie zawodowe praktyczne – 970 godzin

27. Ramowy plan nauczania dla technikum Cykl kształcenia trwa 4 lata Cykl ten obejmuje 133 godziny obowiązkowych zajęć edukacyjnych, w tym na kształcenie zawodowe 49 godzin Praktyki zawodowe powinny być realizowane w wymiarze nie mniejszym niż 4 tygodnie, w klasie ustalonej przez dyrektora szkoły.

28. Ramowy plan nauczania dla technikum • Minimalny wymiar godzin na poszczególne obowiązkowe zajęcia • czteroletnim okresie nauczania: • język polski – 360 godzin ; • dwa języki obce nowożytne – 450 godz. (dowolnie rozdzielane); • historia, podst. przedsiębiorczości - po 60 godzin • wiedza o kulturze, wos, geografia, biologia, chemia, fizyka, informatyka, edukacja dla bezpieczeństwa – po 30 godzin • matematyka – 300 godzin • wychowanie fizyczne – 360 godzin • godziny z wychowawcą – 120 godzin • kształcenie zawodowe teoretyczne – 735 godzin, • kształcenie zawodowe praktyczne – 735 godzin.

29. Technikum 1. Przedmioty z zakresu kształcenia ogólnego, ujęte w podstawie programowej w zakresie podstawowym, z wyjątkiem języka polskiego, języka obcego nowożytnego, języka mniejszości narodowej, etnicznej lub języka regionalnego i matematyki, realizowane są w klasach I i II. 2. Dyrektor technikum, po zasięgnięciu opinii rady technikum, a jeżeli rada technikum nie została powołana - po zasięgnięciu opinii rady pedagogicznej, rady rodziców i samorządu uczniowskiego, uwzględniając zawód, w którym kształci szkoła, zainteresowania uczniów oraz możliwości organizacyjne, kadrowe i finansowe technikum, organizuje nauczanie tak, aby każdy uczeń wybrał spośród przedmiotów oferowanych przez szkołę 2 przedmioty ujęte w podstawie programowej kształcenia ogólnego w zakresie rozszerzonym. Jednym z tych przedmiotów powinna być:matematyka, biologia, geografia,fizykalubchemia.

30. Technikum Wybór dwóch przedmiotów na poziomie rozszerzonym po 240 godzin ( biologia, historia, geografia, chemia lub fizyka) wymaga zgody organu prowadzącego szkołę. Szkoła winna wybrać jeden z wyżej wymienionych przedmiotów i matematykę lub język obcy nowożytny lub informatykę lub wiedzę o społeczeństwie (180 g) Szkoła może wybrać tylko powyższe przedmioty z puli 180 godzin

31. Technikum Każdy uczeń technikum realizuje przedmiot uzupełniający historia i społeczeństwo, jednak uczniowie, którzy realizują w zakresie rozszerzonym: historię i z wyjątkiem matematyki jeden z przedmiotów wymienionych w ust. 4, obowiązani są realizować przedmiot uzupełniający ekonomia w praktyce, historię i matematykę, obowiązani są realizować przedmiot uzupełniający przyroda.

32. Ramowy plan nauczania dla szkoły policealnej • W dwuletnim okresie nauczania poszczególne obowiązkowe zajęcia • edukacyjne należy zrealizować co najmniej w wymiarze: • kształcenie zawodowe teoretyczne – 800 godzin • kształcenie zawodowe praktyczne – 800 godzin • wychowanie fizyczne – 190 godzin • Tygodniowy wymiar godzin obowiązkowych zajęć edukacyjnych dla • uczniów poszczególnych semestrów wynosi po 28 godzin • Praktyki zawodowe powinny być realizowane w wymiarze nie mniejszym • niż 4 tygodnie. • W przypadku 1-rocznego, 1,5-rocznego lun 2,5-letniego okresu nauczania • ogólny wymiar godzin zmniejsza się lub zwiększa się proporcjonalnie