Nazorg in de Zorgstandaard Kanker

1. Nazorg in de Zorgstandaard Kanker Wat verwachten we van de huisarts? Anemone Bögels 6 juni 2013

2. Concurrerende kwaliteit • NL in vergelijking • Grootste haven van Europa • Beste orkest van de wereld • Gelukkigste kinderen • Levensverwachting mannen hoogste in EUR • Top 3 om te wonen • Na Luxemburg hoogste inkomen in Europa • Kortste werkweek ter wereld • Werkloosheid relatief laag • Beste pensioenfondsen

3. En de kankerzorg? Nederland internationaal vergeleken: • Goed in overleving met kanker • Relatief hoge kosten zorg • Minder in sterfte aan kanker en COPD • Hoogste % rokers in twintigste eeuw • Goed genoeg?

4. Samen werken aan Duurzame (top)kankerzorg

5. Wat mogen we verwachten? Wat is nodig? • Cyclisch verbeteren/innoveren • Gemeenschappelijke kwaliteitskader: richtlijnen en Zorgstandaard Kanker • Transparantie en benchmarking: Patiëntenwijzers • Empowerment • Zelfmanagement en eigen regie • Toekomstbestendige inrichting zorg • Volume en netwerken Wat wordt er geleverd?

6. Zorgstandaard Kanker • Kwaliteitskader voor integrale zorg • Functioneel beschreven • Proces patiënt centraal • Partnership: eigen regie en zelfmanagement • Shared decision making • Individueel behandelplan • Sturen op steeds betere zorg: • Registratie en transparantie NFK, IKNL, KWF, NVMO, NVCO, NVRO, NHG, NVPO, V&VN Oncologie, NVAB, NVD, KNGF, KNMP

7. Patiëntenwijzers • Versterken individuele patiënt • Wat mag ik verwachten • Keuzes maken • Stimuleren zorgverbetering • Aanbieders, verzekeraars • Ondersteunen verwijzers ‘Weten waar je voor kiest’

8. Empowerment Mensen met kanker willen meer en meer zoveel mogelijk zelf ´het project van hun leven´ managen Eigen handelingsperspectief: conditie, voeding, coping, emotiemanagement, werken met kanker, omgaan met naasten Regie houden/krijgen in de zorg: Keuzes rond (snel)diagnostiek, behandeling, ziekenhuis, psychosociale zorg, revalidatie/re-integratie, doorbehandelen, levenseinde, euthanasie

9. ‘Concentratie en zorg waar nodig, spreiding en zelfmanagement waar mogelijk’ Inrichting zorglandschap • Duurzame topkankerzorg • Elke fase optimaal georganiseerd, proces patiënt centraal, Zorgstandaard onderlegger • Ketenverantwoordelijkheid in netwerk • Soepele transities • Maximaal zelfmanagement en eigen regie • Voldoende schaal voor kwaliteit en innovatie • Concentratie LVHC zorg • Doorontwikkeling obv kwaliteitsinfo • Doelmatige zorg (schaal en substitutie)

10. Diagnose • Huisarts bepalend in keuze ziekenhuis • Diagnostische verwijzing veelal gebaseerd op subjectieve informatie • Normen diagnostiek ontbreken nog • Na diagnostische verwijzing veelal ook behandeling in betreffende ZH • Voorgestelde behandeling niet altijd optimaal

11. Patiënten willen kwaliteit • Mensen met kanker willen zicht op kwaliteit en zijn bereid daarvoor te reizen (90-97%) • Nederlandse patiënten baseren hun keuze voor een ziekenhuis het liefst op kwaliteit, maar hebben dit moment nog onvoldoende inzicht in de kwaliteitsverschillen tussen ziekenhuizen. • Uit onderzoek blijkt dat 90-97% van de patiënten bereid is om voor een kankerbehandeling verder te reizen dan het dichtstbijzijnde ziekenhuis als dat leidt tot betere kwaliteit. • Meer dan 50% is bereid om minimaal twee uur extra of zelfs ‘zo ver als nodig’ te reizen voor betere zorg. Het valt op dat de reisbereidheid voor een lagere kans op een complicatie niet veel lager is dan de reisbereidheid voor een betere 5-jaars overlevingskans. NFK 2012, BCG 2010

12. Behandeling • Goede ontwikkelingen • Overleving van 57% naar 61% in 5 jaar! • Laag volume hoog complex voldoet aan huidige normen • Alle kankerzorg is/wordt complex • Uitruil, rondreizen, consulentschap suboptimaal • Personalized medicine: complexer en minder orgaan gericht • Moet alles wat kan cq wat is goede zorg?

13. Nacontrole en nazorg • Kanker meer en meer chronisch: paradigmashift • Van overleven naar kwaliteit van leven • Van nacontrole naar nazorg • Van medisch model naar integrale/integratieve zorg • Van ‘patiënt’ naar ‘mens geraakt door kanker’ • Van doctor centered naar patient centered • Van (medisch) specialistisch naar coach en consulent ‘Veel nacontrole niet zinvol, wel stressvol’

14. ‘Zonder voorzorg geen nazorg’ Rol huisarts? Waarborgen integrale zorg gedurende hele proces • Proactieve ondersteuning (outreachend) zelfmanagement en eigen regie • Aandacht voor transitiemomenten in de zorg • Regieverlies • Suboptimale uitkomsten (behandelresultaat, kwaliteit van leven)

15. Zelfmanagement en regie • Patiënt als consument van zorg: partnership, shared decision making • Geef patiënt informatie en betrek patiënt actief bij verwijzen, keuze behandeling, op- en bijstellen van het individuele behandelplan, palliatieve fase • Patiënt als coproducent van gezondheid en kwaliteit van leven • Voorbereiding behandeling, conditieherstel (voeding, conditie, coping), werk, psychosociaal, omgaan met restklachten, • Maatvoering afstemmen op copingstrategie, maar wel ontwikkelingsgericht: ‘Zelfmanagement is te leren

16. Bij diagnostiek? • Gebruik kwaliteitsinfo bij verwijzing • Waarborg shared decision making • Bepleit andere procesgang • Scheiden diagnostiek en behandeling • Behandelopties en keuze behandeling met inzet decision support • Keuze ziekenhuis met inzet Patiëntenwijzers • Sneldiagnostiek en/of kwaliteit besluitvorming?

17. Bij behandeling? • Integrale ketenzorg vraagt regionale/landelijke netwerken en afspraken over: • Regie op zorgpad, shared decision making, individueel behandelplan, ondersteunen zelfmanagement • Tijdig gesprek over naderend levenseinde/advanced care planning en openheid over euthanasie

18. Bij nazorg? • Individueel (nazorg)plan: geeft houvast en schept duidelijkheid • Structurele aandacht voor restklachten: o.a. neuropathie onderschat • Screenen ondersteuningsbehoefte: 2-3 jaar na behandeling is behoefte aan psychosociale ondersteuning het grootst! • Geen onnodige controles die en stress en valse zekerheid geven • Alert op late gevolgen

19. Kan de huisarts het aan? Van frequent ongepland naar proactief gericht • Nu ook al veel extra HA zorg na diagnose en rond controles Zorg dichtbij centraal gefaciliteerd • Huisarts/oncologisch verpleegkundige en/of • Centraal gefaciliteerde 0e lijn (e-zelfmanagement shared care model)? Kanker.nl en Thuisarts.nl • Strategische alliantie

20. Zorg die er toe doet vraagt Constante factor • Aandacht voor overleven én kwaliteit van leven patiënt en naasten Versterken zelfmanagement en eigen regie • Coach en consulent gedurende hele proces • Procesbegeleider/regisseur van de transities in de zorg • Ondersteuning besluitvorming ‘ Vinger aan de pols gedurende het hele proces

21. NFK Staat voor mensen geraakt door kanker