240 likes | 534 Views
Teori Personaliteti. Stern Bowlby Ainsworth Kohut . Qellim te studioje sesi eksperiencat e hershme feminore ndihmojne ne ndertimin e sensit te Vetes Sensi i nje Veteje emergjente Sensi i nje Veteje nukleare Sensi i nje Veteje subjektive Sensi i nje Veteje verbale . Stern .
E N D
Teori Personaliteti Stern Bowlby Ainsworth Kohut
Qellim te studioje sesi eksperiencat e hershme feminore ndihmojne ne ndertimin e sensit te Vetes • Sensi i nje Veteje emergjente • Sensi i nje Veteje nukleare • Sensi i nje Veteje subjektive • Sensi i nje Veteje verbale Stern
Formohet qe ne lindje dhe ka te beje me 2 muajt e pare te jetes. • Karakterizohet nga perceptimi amodal • Perceptim amodal aftesia e pergjithshme e parelindur per te marre informacion me ane te nje menyre ndijore dhe per ta percjelle perseri me nje tjeter menyre ndijore. Sensi i nje Veteje emergjente
Formohet nga 7 deri ne 15 muaj te jetes se femijes. • Rendesi te vecante merr marredhenia ndersubjektive • Femija shpreh qellime te qarta • Perdor kanalet e duhura te komunikimit, si shikimi, terheqja e vemendjes, te folurit etj. Sensi i nje Veteje subjektive
Pershkon periudhen e jetes qe nga 2 deri ne 6 muaj. • Ne zhvillimin e sensit te Vetes nukleare kane rendesi gjendja e Vetes se femijes kundrejt tjetrit dhe gjendja e Vetes se femijes me tjetrin. • Aktivizohet nje PPM (Perfaqesime te pergjithesuara te marredhenieve) eksperiencen e nje marredhenieje qe ka lene mbresa tek subjekti Sensi i nje Veteje nukleare
Fillon dhe zhvillohet rreth 15-18 muajve. • Zhvillohet njekohesisht me permiresimin e te folurit dhe i lejon femijes te “tregoje” jeten e vet. • Organizim me te madh te eksperiences subjektive te Vetes Sensi i nje Veteje verbale
Secila nga keto nenfaza eshte nje eksperience subjektive e marredhenieve sociale qe vendosen ne periudha te caktuara evolutive. Keto nenndarje nuk ndjekin njera-tjetren, por bashkeveprojne ne te njejten kohe mes tyre dhe jane aktive gjithe jeten. Stern
Teoria e atashimit • Bowlby i dedikohet problematikes se perkujdesjes amesore dhe nenvizon rendesine e “nje lidhjeje afektive intime dhe konstante” mes nenes dhe femijes. John Bowlby
Lidhja e femijes me nenen eshte rezultat i “sistemeve te ndryshmete sjelljes” qe zhvillohen tek femija “si rezultat i bashkeveprimit te femijes me ambientin e tij te pershtatshmerise evolutive, dhe vecanerisht nga bashkeveprimi i tij me figuren kryesore te ketij ambienti, dmth., nenen”, (“Atashimi dhe humbja”, vell 1, fq 222). Bowlby
Vartesia shfaqet si rezultat i faktoreve te brendshem (lodhja, uria, dhembja, sikleti) dhe te jashtem (largimi, mungesa, kthimi i figures se vartesise) . • 4 nenfaza: • nje faze e pare e karakterizuar nga nje reagim i padiferencuar i femijes ndaj personave Teoria e atashimit
nje faze e dyte ne te cilen reagimi i femijes fokusohet gradualisht, ne menyre progresive tek nena • nje faze e trete ne te cilen kerkimi i nenes nga femija eshte me aktiv dhe i organizuar ne forme sekuencash te sjelljes te finalizuara • nje faze e katert ne te cilen femija perveteson aftesine e te kuptuarit te perspektives se tjetrit, dmth., perveteson aftesine te kuptoje qellimet dhe motivacionet e nenes, ne menyre qe te vendose me te nje lidhje me sodisfaksion reciprok. Teoria e atashimit
Atashimi eshte nje forme sjelljeje qe shfaqet tek nje individ qe mban nje distance kundrejt nje njeriu dhe kjo sjellje eshte e afte te beje qe njeriu te perballet me boten ne menyre te pershtatshme • Eshte nje sistem motivacional primar • Atashimi me figurat familjare behet sistemi motivacional qendror ne vitet e pare te jetes, qe ben femijen te kerkoje afersine fizike me keta persona per motive mbrojtjeje Teoria e atashimit
Natyre evolucioniste • Predispozite e femijes per atashim qe ne lindje • Kerkim i afersise fizike me kujdestaren, nenen • Teori psikanalitike qe ndryshon rruge me perpunimin e saj Teoria e atashimit
U kushton rendesi relacioneve te para por nuk studion retrospektiven dhe fazat e zhvillimit me baze simptomatike si psikanaliza por sjelljen e tashme te femijes. • Metoda e kerkimit eshte prospektive sepse vezhgon dhe pershkruan sjellje te hershme te femijes me qellimin te njohe evolucionin e metejshem te personalitetit Teoria e atashimit
Sjellja e femijes eshte rezultat i perkujdesjes se nenes • Ashtu si Bowlby, lidhja e atashimit eshte paresore; baza qe vendoset mes femijes dhe kujdestarit te tij primar Mary Ainsworth
Situata Anormale • Studioi bashkeveprimin e sistemeve te sjelljes se atashimit dhe eksplorimit ne kushte stresi • Krijoi 4 eksperimente te ndryshme ku femija relacionohej me nenen dhe nje te panjohur dhe analizoheshin dinamikat e sjelljes se tij Strange Situation
Nje femije qe eshte shume i ngjitur me te emen do te luaje i qete nderkohe qe nena eshte aty prezente, do te luaje me te panjohurit, do te shqetesohet ne menyre evidente kur nena del nga dhoma dhe do te duket i lumtur kur ajo rikthehet Vartesi e sigurt
Nje femije me kete stil do te shmange te emen ose do ta injoroje duke treguar interes te vaket kur ajo rikthehet. • Femija nuk do te shfaqe shume interes se kush eshte aty rrotull Vartesi e pasigurt, shmangese, e shoqeruar me ankth (ankth-shmanges)
Femija me kete stil vartesie eshte ne siklet nga te panjohurit kur eksploron, edhe kur nena eshte prezente. Femija eshte ambivalent kur nena kthehet – duke kerkuar te rrije afer me te por “qejfmbetur” dhe eshte rezistent kur nena fillon te tregoje vemendje. • Ky stil vartesiezhvillohet nga nje stil amesor i perqendruar nga kendveshtrimi i nenes Vartesi e pasigurt, rezistente, e shoqeruar me ankth (ankth-rezistent)
Femija mund te qaje dhe njekohesisht te shmange nenen kur ajo kthehet ose mund te drejtohet nga ajo dhe te rrije i ngrire ose te rrezohet ne shesh. Stili i vartesise se c’organizuar dhe te pasigurt
Konkluzionet e ketyre eksperimenteve sugjeronin se sjellja e mevonshme percaktohej nga sjellja e pervetesuar ne perkujdesjet e para te marra ne vogeli. Strange Situation
Vetjamundtëpërfaqësojënjëpikëtakimimestraditavetëndryshmekërkimore, nëtëgjithadegët e saj. • Psikologjiae Vetesështënjëshkollëteorikepsikanalitiketerapike e krijuarnga Heinz Kohutdhe e zhvilluarkryesishtnëAmerikë. Psikologjia e Vetesshpjegonpsikopatologjinësirezultat i ndërprerjesdhemosplotësimittëzhvillimittënevojave. Përtëkuptuarkonceptin e psikologjisësëVetessëpariduhettëkuptojmëkonceptin e empatisë, veteobjektit, pasqyrimit, idealizimit, alter-egos/binjakëzimitdhevetestripolare Psikologjia e Vetes
Vetjaeshteobjektiistudimit • Bërthamafillestaredheqëndrore e personalitetit • Narcizizmi • Raporti diadik me nënën (empatia) Kohut