ogólna niezawodowa edukacja dorosłych

1. ogólna niezawodowa edukacja dorosłych

2. STRUKTURA PROGRAMU UCZENIE SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE (Lifelong Learning Programme - LLP) (2007 – 2013)

3. PROGRAM GRUNDTVIG w ramach programu Lifelong Learning Programme (LLP) Czas trwania: styczeń 2007 – grudzień 2013 Kraje uprawnione do uczestnictwa w roku 2011 27 krajów UE: Austria, Belgia, Bułgaria, Cypr, Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Litwa, Luksemburg, Łotwa, Malta, Niemcy, Polska, Portugalia, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Szwecja, Węgry, Włochy, Zjednoczone Królestwo oraz: Islandia, Lichtenstein, Norwegia, Szwajcaria, Turcja i Chorwacja Budżet akcji zdecentralizowanych: rok 2011 - budżet zakontraktowany: 2 444 000 euro rok 2010 - budżet zakontraktowany: 2 419 000 euro

4. Mikołaj Fryderyk Seweryn GRUNDTVIG(1783 - 1882 ) PROGRAM GRUNDTVIG Kim był Grundtvig? Duński duchowny, filozof, pedagog, poeta i pisarz, propagator wartości humanistycznych w edukacji. Twórca koncepcji uczenia się przez całe życie, autor idei uniwersytetu ludowego.

5. PROGRAM GRUNDTVIG • dotyczy szeroko rozumianej ogólnej, niezawodowej edukacji osób dorosłychskierowany jest do różnego typu organizacji zajmujących się edukacją dorosłych – ich słuchaczy i pracowników • wspiera zwłaszcza edukację osób wymagających szczególnego wsparcia Osoba dorosła w rozumieniu Programu Grundtvig: • każda osoba dorosła, która zakończyła już lub przerwała edukację formalną na poziomie podstawowym, średnim lub wyższym (niezależnie od tego, czy posiada czy nie świadectwo lub dyplom ukończenia szkoły) • młoda osoba dorosła ucząca jeszcze w szkole lub studiująca, o ile korzysta z oferty edukacyjnej dla dorosłych (poza programem nauczania w szkole lub na uczelni, np. uczęszcza na wieczorowe kursy dla dorosłych: językowe, komputerowe, tańca, itd.)

6. PROGRAM GRUNDTVIG wspiera działania dot. ogólnej edukacji dorosłych (niezawodowej) w bardzo szerokim rozumieniu. Może to być zarówno: - edukacja formalna (np. uzupełnianie średniego wykształcenia w Liceum dla Dorosłych funkcjonującego samodzielnie lub w strukturze Centrum Kształcenia Ustawicznego), - edukacja pozaformalna (w formie szkoleń zorganizowanych, kursów, seminariów, itp., np. w Uniwersytetach Trzeciego Wieku, Uniwersytetach Ludowych, Domach Kultury, bibliotekach, lub dowolną inną placówkę posiadająca ofertę edukacyjną dla dorosłych), - edukacja nieformalna (nie w formie zorganizowanych kursów, ale np. w rodzinie, realizowana przez biblioteki, muzea i inne placówki kulturalne, media, itd.).

7. Główne cele programu Grundtvig: • Odpowiadanie na wyzwania edukacyjne związane ze starzeniem się społeczeństwa w Europie • Pomoc w zapewnieniu osobom dorosłym ścieżek poprawy ich wiedzy i kompetencji

8. Cele operacyjne programu Grundtvig: • poprawa pod względem jakościowym i ilościowym oraz pod względem dostępności ogólnoeuropejskiej mobilności osób biorących udział w edukacji dorosłych, tak by wesprzeć mobilność co najmniej 7000 tych osób rocznie do końca 2013r. • poprawa pod względem jakościowym i ilościowym współpracy pomiędzy organizacjami zajmującymi się edukacją dorosłych w Europie. • zapewnienie alternatywnych możliwości dostępu do edukacji dorosłych osobom z grup wymagających szczególnego wsparcia oraz z defaworyzowanych grup społecznych, w szczególności osobom starszym oraz osobom, które zaniechały kształcenia bez osiągnięcia podstawowych kwalifikacji. • ułatwienie rozwoju innowacyjnych praktyk w dziedzinie edukacji dorosłych, a także ich transferu. • wspieranie tworzenia innowacyjnych i opartych na TIK (technologie informacyjno-komunikacyjne) treści, usług, metodologii nauczania oraz praktyk w zakresie uczenia się przez całe życie. • poprawa metod dydaktycznych oraz zarządzania organizacjami edukacji dorosłych.

9. Kto może uczestniczyć w programie Grundtvig? • ORGANIZACJE: Każda organizacja działająca w obszarze ogólnej edukacji dorosłych • instytucje/placówki należące do systemu kształcenia formalnego prowadzące ogólną edukację dorosłych (np. szkoły dla dorosłych, CKU) • instytucje/placówki, organizacje, firmy sektora prywatnego zajmujące się edukacją pozaformalną i nieformalną, tzn. organizujące kursy lub inne formy edukacji ogólnej dla dorosłych(np. Uniwersytety III Wieku i Uniwersytety Ludowe, stowarzyszenia i inne organizacje nie nastawione na zysk prowadzące edukacje ogólną dorosłych, domy kultury, biblioteki, muzea) • placówki zajmujące się kształceniem i doskonaleniem kadry edukacji dorosłych • podmioty świadczące usługi poradnictwa i doradztwa oraz usługi informacyjne dotyczące edukacji dorosłych • podmioty odpowiedzialne za systemy i strategie dot. edukacji dorosłych na poziomie lokalnym, regionalnym i krajowym • stowarzyszenia dorosłych osób uczących się i kadry edukacji dorosłych • ośrodki badawcze, szkoły wyższe i inne podmioty zajmujące się kwestiami edukacji ogólnej dorosłych • OSOBY: nauczyciele i inna kadra edukacji dorosłych oraz dorośli słuchacze

10. STRUKTURA PROGRAMU GRUNDTVIG • Akcje ZDECENTRALIZOWANE (7) • PROJEKTY I WARSZTATY • MOBILNOŚCI KADRY DLA EDUKACJI DOROSŁYCH • Akcje SCENTRALIZOWANE (3) • PROJEKTY WIELOSTRONNE • SIECI TEMATYCZNE • DZIAŁANIA TOWARZYSZĄCE

11. Struktura Programu Grundtvig • Akcje ZDECENTRALIZOWANE Grundtviga – 7 akcji • obsługa: Narodowe Agencje w poszczególnych krajach • wkład własny nie jest wymagany • nastawienie na proces i wymianę doświadczeń • PROJEKTY I WARSZTATY • 1. PROJEKTY PARTNERSKIE GRUNDTVIGA • 2. PROJEKTY WOLONTARIATU SENIORÓW • oraz, w celu poznania partnera i przygotowania projektu • 3. WIZYTY PRZYGOTOWAWCZE GRUNDTVIGA • 4. WARSZTATY GRUNDTVIGA • MOBILNOŚCI KADRY DLA EDUKACJI DOROSŁYCH • 5. KURSY DOSKONALENIA ZAWODOWEGO KADRY DLA EDUKACJI DOROSŁYCH • 6. WIZYTY I WYMIANA KADRY DLA EDUKACJI DOROSŁYCH • 7. ASYSTENTURY GRUNDTVIGA

12. Struktura Programu Grundtvig Akcje SCENTRALIZOWANE Grundtviga – 3 akcje -obsługa: Agencja Wykonawcza w Brukseli współpracująca z Komisją Europejską wkład własny jest wymagany (min. 25%) nastawienie na innowacyjny produkt PROJEKTY WIELOSTRONNE - Multilateral Projects SIECI TEMATYCZNE - Grundtvig Networks DZIAŁANIA TOWARZYSZĄCE - Accompanying Measures

13. Zasadnicze różnice merytoryczne pomiędzy projektami w akcjach zdecentralizowanych i scentralizowanych Główne efekty wymiana doświadczeń konkretne produkty (programy dyd., podręczniki) Doświadczenie we nie jest wymagane jest wymagane współpracy międzyn. Skala/zasięg działań niewielka znaczna (150 tys. Euro/rok) Innowacyjność nie jest wymagana konieczny warunek AKCJE ZDECENTRALIZOWANE AKCJE SCENTRALIZOWANE

14. Zasadnicze różnice administracyjne pomiędzy projektami w akcjach zdecentralizowanych i scentralizowanych (1) • Akcje zdecentralizowane (obsługa – Narodowe Agencje w poszczególnych krajach) • Wnioski składane są do Narodowych Agencji i to one podejmują decyzje selekcyjne • Umowa podpisywana jest pomiędzy NA aBeneficjentem z danego kraju • Beneficjent składa raport merytoryczny i rozliczenie do swojej NA • Kontakty robocze utrzymuje każdy Beneficjent bezpośrednio ze swoją NA • Realizację umów monitoruje NA • Nie jest wymagany wkład własny

15. Zasadnicze różnice administracyjne pomiędzy projektami w akcjach zdecentralizowanych i scentralizowanych (2) • Akcje scentralizowane (obsługa – Agencja Wykonawcza w Brukseli) • Wnioski składane są do Agencji Wykonawczej (AW) w Brukseli i tam są podejmowane decyzje selekcyjne • Umowa podpisywana jest pomiędzy AW a koordynatorem projektu (pozostali partnerzy podpisują umowy z koordynatorem) • Koordynator projektu składa raport merytoryczny i rozliczenie do AW • Kontakty robocze z utrzymuje koordynator projektu z AW, partnerzy komunikują się z koordynatorem • Realizację umów monitoruje Agencja Wykonawcza • Wymagany jest wkład własny (min 25%)

16. Źródła informacji o programie Grundtvig Strona internetowa Narodowej Agencji w Polsce: www.grundtvig.org.pl Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji: www.frse.org.pl Dokumenty(dostępne ze strony j.w.), w tym: „General Call for Proposals” - Zaproszenie do składania wniosków, w tym tzw. „fiszki” z uwagami NA „Guide” – Przewodnik – element Zaproszenia do składania wniosków „Navigator Grundtvig Learning Partnership” (przewodnik dot. projektów partnerskich) Formularze wnioskówi formularze oceny wniosków Broszurki/ulotki/materiały Zrealizowane dotychczas projekty(kompendia, bazy projektów, galeria projektów, przykłady dobrej praktyki Grundtviga – dostępne ze strony internetowej j.w.) Strona internetowaKomisji Europejskiej(dostęp ze strony internetowej j.w.) Promotorzy Grundtviga(dane na stronie internetowej j.w.) Spotkania informacyjno-promocyjne org. Przez Narodową Agencję przed terminami składania wniosków Dni Otwarte Grundtviga Konsultacje

17. PROJEKTY PARTNERSKIE GRUNDTVIGA Cel/założenia: Są to projekty na niewielką skalę, których głównym zamierzeniem jest wymiana doświadczeń i rozszerzenie współpracy pomiędzy mniejszymi, mniej doświadczonymi we współpracy europejskiej organizacjami zajmującymi się szeroko rozumianą ogólną niezawodową edukacją dorosłych, organizacjami, które chcą uwzględnić współpracę europejską w swojej działalności edukacyjnej. Dużą rolę odgrywają wyjazdy zagraniczne do instytucji partnerskich realizujących projekt. Ważnym elementem projektów jest aktywny udział dorosłych słuchaczy. Liczba zaangażowanych krajów/partnerów: minimum 3 organizacje z minimum 3 krajów, w tym przynajmniej 1 kraj musi być z UE (jedna organizacja jest koordynatorem, pozostali są partnerami) Długość trwania działania:2 lata

18. PROJEKTY PARTNERSKIE GRUNDTVIGA Przykładowe obszary tematyczne projektów: sposoby motywowania osób dorosłych do nauki metodyka uczenia się i nauczania osób dorosłych  kompetencje kluczowe  aktywne obywatelstwo  zagadnienia interkulturowe  nauka języków obcych  sztuka, muzyka i kultura  edukacja europejska  rozwój zrównoważony technologie informacyjne w edukacji dorosłych  równe szanse dla kobiet i mężczyzn  edukacja osób ze specjalnymi potrzebami (np. osób niepełnosprawnych, w starszym wieku, zagrożonych wykluczeniem społecznym)  edukacja rodziców

19. PROJEKTY WOLONTARIATU SENIORÓW Cel/założenia: Umożliwienie seniorom działalności wolontariackiej w innym kraju europejskim w dowolnym obszarze działalności typu non-profit jako formy nieformalnego (i wzajemnego) uczenia się (uczenie się / dzielenie się wiedzą). Utworzenie trwałej współpracy pomiędzy organizacją goszczącą i wysyłającą skoncentrowanej na danym obszarze zainteresowania lub grupie docelowej dzięki wymianie wolontariuszy. Umożliwienie społecznościom lokalnym zaangażowanym w wymianę wolontariuszy korzystania z potencjału seniorów jako źródła wiedzy, kompetencji i doświadczenia. Projekty mają na celu współpracę dwóch organizacji partnerskich z dwóch krajów w celu umożliwienia zrealizowania wolontariatu za granicą osobom 50+.Liczba seniorów wyjeżdżających na wolontariat z każdego kraju: 2 – 6 osób na 3-8 tygodni. Czas realizacji: 2 lata

20. PROJEKTY WOLONTARIATU SENIORÓW • Przykładowe obszary tematyczne wolontariatu: • Tematem wolontariatu może być np.: • dzielenie się umiejętnościami i wiedzą w • dowolnym obszarze (muzyka, teatr, • malowanie, zdrowy tryb życia) z lokalną • społecznością • praca na rzecz osób wymagającymi opieki (np. • organizowanie zajęć artystycznych dla takich • osób), • inne działania na rzecz lokalnej społeczności wg • ustaleń partnerów. • UWAGA. Działania wolontariuszy nie mogą przynosić zysku i w żadnym wypadku nie może być zastępstwem w pracy pracowników organizacji partnerskiej.

21. WIZYTY PRZYGOTOWAWCZE GRUNDTVIGA Cel/założenia: Kilkudniowe wyjazdy pracowników organizacji zajmujących się edukacją dorosłych w celu poznania zagranicznego partnera do projektu i pracy nad założeniami tego projektu. Wizyty uprawnione są do Projektów Partnerskich Grundtviga, Projektów Wolontariatu Seniorów oraz, w ramach akcji scentralizowanych: Projektów Wielostronnych, Sieci Grundtviga i Działań Towarzyszących. Długość trwania działania: Od 1 do 5 dni Wnioskowanie: Do Narodowej Agencji – wnioskuje organizacja edukacji dorosłych – wyjeżdżają jej pracownicy

22. WARSZTATY GRUNDTVIGA - 2010 Cel/założenia: Celem akcji jest umożliwienie dorosłym słuchaczom wzięcia udziału w edukacyjnych warsztatach tematycznych odbywających się w innym kraju europejskim. Warsztaty trwają od 5 do 10 dni i organizowane są dla 10 – 20 dorosłych słuchaczy przyjeżdżających indywidualnie z zagranicy. Organizator pokrywa koszty podróży i pobytu uczestników oraz wszelkie koszty związane z realizacją warsztatów. Warsztaty mogą dotyczyć dowolnej tematyki z zakresu ogólnej, niezawodowej edukacji osób dorosłych. Nie mogą jednak dotyczyć doskonalenia umiejętności zawodowych i nie mogą być skierowane do jakiejkolwiek grupy zawodowej. Liczba zaangażowanych krajów Warsztatach musi uczestniczyć minimum 10 obcokrajowców z minimum 3 krajów innych niż kraj organizatora. Maksymalnie 1/3 słuchaczy może pochodzić z jednego kraju. Obywatele kraju, w którym Warsztaty mają miejsce mogą w nich uczestniczyć, jednak nie otrzymają dofinansowania z programu Grundtvig i nie mogą stanowić więcej niż 1/3 liczby uczestników. Długość trwania działania: Warsztat trwa 5 – 10 dni + wcześniejsze działania przygotowawcze

23. WARSZTATY GRUNDTVIGA • Przykładowe obszary tematyczne warsztatów: • - zachowania proekologiczne, edukacja zdrowotna, sztuki wizualne, kreatywność, umiejętność liczenia, matematyka, nauki ścisłe - uczenie się języków obcych, szczególnie przez osoby chcące rozwijać podstawowe kompetencje (lub poprawić kompetencje w specyficznych dziedzinach) w języku kraju, w którym Warsztaty są organizowane, zwłaszcza w przypadku rzadziej używanych i nauczanych języków - aktywne obywatelstwo i dialog międzykulturowy.  • Przykładowa tematyka warsztatów w Polsce (selekcja 2009):- warsztaty astronomiczne- trening pamięci dla seniorów- warsztaty wokalno-rękodzielnicze dla seniorów- warsztaty kultury żydowskiej- warsztaty śpiewania amatorskiego w chórze gospel- nauka języka polskiego dla obcokrajowców

24. KURSY DOSKONALENIA ZAWODOWEGO KADRY DLA EDUKACJI DOROSŁYCH Cel/założenia: Indywidualne wyjazdy nauczycieli osób dorosłych i innych przedstawicieli kadry edukacji dorosłych na zagraniczne kursy doskonalenia zawodowego. Długość trwania działania: Od 5 dni do 6 tygodni Działania, jakie są uprawnione do dofinansowania Wyjazdy na zagraniczne kursy z zakresu szeroko rozumianej edukacji dorosłych. Kurs musi on trwać min 5 dni roboczych i dotyczyć doskonalenia osób pracujących w obszarze ogólnej niezawodowej edukacji dorosłych. Ofertę kursów można znaleźć w katalogu kursów Grundtvig/Comenius: http://ec.europa.eu/education/trainingdatabase/, jak również można korzystać z innych szkoleń w formie kursu, o ile kurs dotyczy edukacji ogólnej dorosłych i trwa min 5 dni. Przykładowe obszary tematyczne kursu: metody pracy edukacyjnej z dorosłym słuchaczem i tworzenie oferty edukacyjnej dla dorosłych, sposoby poprawy dostępu do edukacji osobom dorosłych, szczególnie z grup defaworyzowanych, zarządzanie w edukacji dorosłych, jakość w edukacji dorosłych, poradnictwo zawodowe, współpraca ze społecznością lokalną na rzecz edukacji dorosłych, aspekty polityki edukacyjnej: strategie, modele

25. MOŻLIWOŚĆ ZGŁASZANIA KURSÓW DO EUROPEJSKIEGO KATALOGU KURSÓW GRUNDTVIGA Cel/założenia: Organizacje doświadczone w prowadzeniu ciekawych szkoleń dla edukatorów osób dorosłych zainteresowane rozszerzeniem swojej oferty w całej Europie mogą zgłosić kurs do katalogu kursów. Po opublikowaniu kursu organizacja prowadzi rekrutację i realizuje kurs. Uczestnicy mogą ubiegać się o dofinansowanie swego udziału w kursie składając wnioski do swoich Narodowych Agencji. Termin składania wniosków: na bieżąco, na co najmniej 8-10 miesięcy przed planowanym początkiem kursu Długość trwania działania: Minimum 5 pełnych dni roboczych zajęć dydaktycznych (najczęściej 5 – 10 dni roboczych) Finansowanie: Na organizację kursu nie przyznaje się dofinansowania. Koszty organizacji kursu pokrywa się z opłat uczestników. Wnioskowanie: Zgłoszenie kursu drogą elektroniczną-logowanie poprzez stronę http://ec.europa.eu/education/trainingdatabase/ + Przesłanie do Narodowej Agencjiopisu szkolenia w wersji papierowej z podpisem UWAGA. Katalog kursów jest dotychczas wspólny z kursami oferowanymi nauczycielom programu Comenius. Komisja Europejska planuje rozdzielić katalog na dwa osobne dla każdego programu.

26. WIZYTY I WYMIANA KADRYDLA EDUKACJI DOROSŁYCH Cel/założenia: Indywidualne wyjazdy nauczycieli osób dorosłych i innych przedstawicieli kadry edukacji dorosłych (oraz studentów ostatniego roku studiów magisterskich z zakresu edukacji dorosłych) na zagraniczne wyjazdy o charakterze edukacyjnym, takie jak realizowanie zadań edukacyjnych w organizacji edukacji dorosłych za granicą, poznawanie różnych aspektów dotyczących edukacji dorosłych, „job shadowing” w organizacji edukacyjnej, udział w seminarium/konferencji. Długość trwania działania: Od 1 dnia do 12 tygodni

27. ASYSTENTURY GRUNDTVIGA Cel/założenia: Dłuższe pobyty kadry edukacji dorosłych (oraz studentów ostatniego roku studiów magisterskich z zakresu edukacji dorosłych) w zagranicznej organizacji edukacji dorosłych jako Asystent Grundtviga. Asystent może pełnić pomocniczą rolę asystując w nauczaniu lub zarządzaniu organizacją lub jego asystentura może mieć charakter ekspercki i wtedy bierze pełną odpowiedzialność za jedno lub więcej szkoleń lub wybrany aspekt zarządzania organizacją. Asystenci Grundtviga powinni być w pełni włączeni w życie organizacji goszczącej. Długość trwania działania: Od 12 tygodni do maksymalnie 45 tygodni Działania, jakie są uprawnione do dofinansowania: Wyjazdy za granicę do organizacji edukacji dorosłych w celu wykonywania zadań takich jak: asystowanie we wspieraniu uczenia się osób dorosłych lub w wybranych aspektach zarządzania edukacją dorosłych, wspieranie osób ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, przekazywanie informacji o ojczyźnie Asystenta i asystowanie w nauczaniu języka ojczystego wprowadzanie lub wzmacnianie wymiaru europejskiego w organizacji goszczącej, inicjowanie, opracowywanie i asystowanie w realizacji projektów edukacyjnych.