SUNUM

1. SUNUM

2. 3308 SAYILI MESLEKİ EĞİTİM KANUNU VE 5362 SAYILI ESNAF VE SANATKÂRLAR MESLEK KURULUŞLARI KANUNU’NUN EĞİTİM VE ÖĞRETİMLE İLGİLİ ÖNEMLİ MADDELERİNİN HATIRLATILMASI

3. Değerli Birlik Başkan Vekilimiz, İstesob Eğitim Biriminin değerli üyeleri, Bilindiği gibi; Esnaf ve Sanatkârlarımızın yanlarında çalışan 14 yaşını doldurmuş, 19 yaşından gün almamış olan, 3308 Sayılı Mesleki Eğitim Kanunu kapsamında bulunan 130 meslek dalında bir meslek veya sanatın icra edildiği işyerlerimizdeki çocuklarımıza biz “çırak” diyoruz. Onların bir çıraklık sözleşmesi ile öğrenci niteliğinde ve tüm öğrencilik haklarından yararlanmalarını sağlayarak mesleğimizi öğretiyoruz. Mesleki Eğitim Merkezlerinde teorik, işyerlerimizde pratik eğitim verilen bu gençlere, hem meslek ve sanatımızın geleceği açısından kendilerinin, ailelerinin, hem de ülkemizin mutlu olması için el ve gönül birliği içinde çaba sarf ediyoruz.

4. İşverenler ve meslek kuruluşları olarak meslek eğitiminde söz ve sorumluluk sahibiyiz. Yeni çırak kayıtlarının 2008 Ocak ayında yeniden yapılacağını dikkate alarak, ilimizdeki çırak sayısının istenilen miktara ulaşması için, gerek siz Birliğimizin Eğitim Birimi üyelerine, gerekse meslek kuruluşlarımızın Başkanlarına ve işyeri sahibi arkadaşlara büyük görevler düşmektedir. Bunun için çok çalışmak zorundayız. Bugünkü sunumumuzda 3308 Sayılı Mesleki Eğitim Kanunu’nun özet olarak gözden geçirilmesini soru-cevap şeklinde hazırladık. Amacımız: sizin kanalınızla duymayanlara duyurmak, bilmeyenlere öğretmek suretiyle toplumun harekete geçmesini sağlamaktır. Saygılarımla

5. SORULAR VE CEVAPLARI Soru 1. Çırak olma şartları nelerdir? • 14 yaşını doldurmuş olmak, 19 yaşından gün almamış olmak, • İlköğretim mezunu olmak, • Bünyesi ve sağlık durumunun, gireceği mesleğin gerektirdiği işleri yapmaya uygun olmaktır. Ek: 19 yaşından gün almış olanlardan, daha önce çıraklık eğitiminden geçmemiş olanlar, yaşlarına ve seviyelerine uygun olarak düzenlenecek eğitim programlarına göre çıraklık eğitimine alınabilirler.

6. Soru 2. Çırakların statüsü nedir? • Çıraklar öğrenci statüsünde olup, öğrencilik haklarından yararlanırlar. İşyerindeki personel sayısına dahil edilemezler. • Pratik eğitim, işyerlerinde usta öğreticinin gözetiminde yapılır. Soru 3. İşyerleri kimleri ve niçin çalıştıramaz? • 19 yaşından gün almamış kişileri çıraklık sözleşmesi yapmadan çalıştıramaz.

7. Soru 4. Çıraklık süresi kaç yıldır? • Mesleklerin özelliklerine göre en az 2, en çok 4 yıldır. Soru 5. Çıraklık sözleşmesi ne zaman sona erer? • İlk kalfalık sınavını izleyen ikinci kalfalık sınavının tamamlanması ile sona erer ve sigorta primlerinin ödenmesine son verilir. Soru 6. Çırak almak için işyerinde usta öğretici bulunması şart mıdır? • Şarttır.

8. Soru 7. Kalfalık belgesi olmayanlar, işyerlerinde kalfa unvanı ile çalıştırılabilir mi? • Çalıştırılamaz. Soru 8. İşyerleri çırağa ne kadar ücret ödemekle yükümlüdür? • Yaşlarına göre asgari ücretin %30’unu ödemekle yükümlüdür. Soru 9. İşyerleri, çırağa ödedikleri ücretin vergisini öderler mi? • Vergiden muaftırlar.

9. Soru 10. Çırakların izinleri var mıdır? • Her yıl tatil aylarında bir ay ücretli izin verilir. Soru 11. Kalfalar ustalık sınavına ne zaman alınabilir? • Mesleklerinde 5 yıl çalışmış olanlar, doğrudan ustalık sınavına girebilir. Soru 12. Kimler işyeri açabilir? • Ustalık belgesine sahip olanlar veya işyerlerinde ustalık belgesi olanları çalıştıranlar işyeri açabilirler.

10. Soru 13. Belediyeler, işyeri açma ruhsatını kimlere verebilir? • Ustalık belgesi olanlara ruhsat verebilir. • Odalar, ustalık belgesi olanları üye kaydedebilirler (Sicil Müdürlüğü ustalık belgesi ister). Soru 14. İşyerleri, istediklerini işe alabilirler mi? • Hayır. Yalnız çırak, kalfa ve ustaları işyerlerine alabilirler ve çalıştırabilirler. Soru 15. Usta öğretici kurslarına kimler katılabilir? • Ustalık belgesine sahip olanlar katılabilir.

11. Soru 16. Ustalık belgesi olmayanların ya da yanında ustalık belgesi olmadan işyeri açmış olanların işyerleri kapatılabilir mi? • Evet. İl Mesleki Eğitim Kurulu ile ilgili mercilerin müracaatı üzerine Mahalli Mülki Amirince 7 gün içinde işyerleri kapatılır. Soru 17. Çıraklık eğitiminin Devlete sağladığı faydalar nelerdir? • Çıraklık eğitimi sistemi ile hızlı bir sanayileşme süreci içerisinde bulunan ülkemizde, ihtiyaç duyulan vasıflı ara insan gücünün süratli, ekonomik ve etkin bir şekilde karşılanmasına önemli katkı sağlaması.

12. Soru 18. Çıraklık eğitiminin çırak öğrencilere sağladığı faydalar nelerdir? • Aday çırak ve çırak öğrenciler sosyal güvenlik şemsiyesi altına alınmakla iş kazası, meslek hastalığı ve hastalık sigorta primlerinin devlet tarafından karşılanması. • İşyerlerinden asgari ücretin %30’undan aşağı olmamak kaydıyla işverenden ücret almaları. • Diğer örgün eğitim kurumlarındaki öğrencilerin faydalandığı bütün haklardan faydalanmalarının sağlanması. • Örgün, yaygın ve çıraklık eğitimi arasında yatay ve dikey geçişlerle denklik sağlanması ve Bakanlıkça hazırlanan telafi eğitim programlarına katılan ve başarılı olan kalfa, usta ve genel lise mezunlarına meslek lisesi diploması verilmesi.

13. Soru 19. Çıraklık eğitiminin işverene sağladığı faydalar nelerdir? • İşyerinde çalışan ve eğitime alınan çırakların sigorta primlerinin devlet tarafından ödenmesi sonucu işverenlerin maddi yükünü azaltması. • Teorik meslek eğitimi gören çırakların, işyerine daha faydalı olmakla, yapılan üretimin kalitesinin yükseltilmesine ve iş veriminin artmasına katkı sağlaması. • Eğitime bir sözleşme ile başlanmak suretiyle, aday çırak ve çırakların gelişigüzel işyeri değiştirmelerinin önlenmesi ve iş hayatına çalışma disiplini getirilmesi. • İşyeri açmanın belli kurallara bağlanması sonucu gelişigüzel işyeri açılmasının önlenmesi.

14. Soru 20. Kanun kapsamı dışındaki mesleklerde mesleki belgeleri kimler verir? • İlgili meslek odalarınca mevzuat doğrultusunda verilir. Soru 21. 3308 Sayılı Kanunun yürütülmesi hangi Bakanlık tarafından uygulanır? • Bu Kanunu Bakanlar Kurulu yürütür.

15. MESLEKİ TEKNİK EĞİTİM YÖNETMELİĞİNDEN ÖZET Soru 1. İl Mesleki Eğitim Kurulu’nda Birliğimiz kaç kişi ile temsil edilir? • Birlik Başkanı veya temsilcisi ile mesleki eğitimin yapıldığı mesleklerle ilgili ve Birlik Başkanınca seçilen üç üye ile temsil edilir. Soru 2. Çıraklar 1 yılda ne kadar teorik, ne kadar pratik eğitim görürler? • Çıraklar, teorik eğitimlerini haftada 1 gün (Pazar hariç) çalışma saatleri dışında 8 saatten az olmamak üzere öğretim yılı süresince, pratik eğitimlerini ise usta öğreticileri nezaretinde ve hazırlanmış eğitim programlarına göre 11 ay süre ile yaparlar.

16. Soru 3. Çırakların Mesleki Eğitim Merkezlerine kayıtları ne zaman yapılır? • Çırakların kayıtları her yıl Temmuz-Ağustos ayları arasında ve Ocak ayında yapılır. İşyerindeki ustanın ustalık belgesi ile usta öğreticilik belgesinin örneği kayıt kabul belgelerine eklenir. Soru 4. Çıraklık eğitiminde nakil yapılabilir mi? • Evet, şu şartlarda yapılabilir: • Çalıştığı işyerinin kapanması • İşverenin sözleşme usulüne aykırı davranması • Çırağın ikametini başka bir yere taşıması • Kayıt olduğu okulda meslek dalı ile ilgili bir sınıf oluşturulamaması nedenleri ile nakil yapılabilir.

17. Soru 5. Çıraklık eğitiminde sınav komisyonu nasıl teşekkül eder? • Çıraklık eğitiminde müdürün başkanlığında 2 meslek dersi öğretmeni, ilgili Meslek Odalarından ustalık yeterliliğine sahip 2 üye, Ticaret ve Sanayi Odalarından 1 er üye ile sınav komisyonu kurulur. Genel bilgi derslerinde ise dersi okutan en az 2 öğretmenden oluşur. Odalarca sınav komisyonlarında görevlendirilenler, 6 sınav döneminde görev yaparlar ancak odalar isterse temsilcilerini değiştirebilirler. Soru 6. Çıraklık eğitiminde işverenin ve çırak öğrencinin görev ve sorumlulukları var mıdır? • Vardır. Yönetmelikte uzun uzadıya açıklanmıştır.

18. Çıraklık eğitiminde denetim ve cezalandırma bölümleri yönetmelikte uzun uzadıya anlatıldığından sunuma alınmamıştır. 3308 Sayılı Kanun’un geçici 1. ve 2. maddeleri, kalfalık ve ustalık belgesi verilmesi ile ilgilidir. 3308 Sayılı Mesleki Eğitim Kanunu’nun geçici 1. ve 2. maddelerinin uygulamaları ve bu maddelerden yararlanma şartları, bu maddelerle ilgili özel durumlar ve başvuruda istenecek belgeler için ilimizde bulunan Mesleki Eğitim Merkezi Müdürlüklerine başvurularak duruma uygun hangi işlemlerin yapılabileceği öğrenilmelidir. Kapsam dışındaki mesleklerde, Meslek Odalarınca verilen TESK Kalfalık, TESK Ustalık ve TESK Esnaflık belgelerinin hangi esas ve usullere göre verileceğini öğrenmek için lütfen internetten TESK’e girip, 5362 Sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Meslek Kuruluşları Kanunu’na göre hazırlanan ve Bakanlık onayına sunulan taslak yönetmeliklerden yararlanınız ve açıklanmasını istediğiniz sorular varsa Eğitim Müdürlüğümüzle irtibata geçiniz.

19. Hazırlamış olduğumuz sunumları www.istesob.org web adresinden “Mesleki Eğitim” bölümüne girerek bilgisayarınıza indirebilirsiniz.

20. TEŞEKKÜR EDERİZ İSTESOB EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ