De Ad en de kansen voor de doorstroom mbo - hbo

1. De Ad en de kansen voor de doorstroom mbo - hbo Bert Broerse (HO&S), tel. 070-4124073 Antoinette van Wanroij (BVE), tel. 070-4122888

2. Opbouw presentatie • Kenmerken Ad • De Ad en de relatie met de doorstoom mbo-hbo • Stand van zaken huidige Ad-pilots • Nieuwe ontwikkelingen: de Strategische Agenda MBO

3. Kenmerken Ad-programma’s • Onderdeel van hbo-bacheloropleiding • Aangeboden door hogescholen • Minimaal 120 ECTS (in praktijk 120 ECTS) • Vooral bedoeld voor mbo’ers en werkenden • Leidend tot wettelijke graad: de Associate degree • Dubbelkwalificerend: na Ad kun je zonder studievertraging naar bachelor-eindniveau én arbeidsmarkt op • Kwaliteitsborging door NVAO

4. Ad en doorstroom mbo-hbo (1) Aanleidingen Ad • Behoefte bij vooral midden- en kleinbedrijf aan werknemers met opleidingsniveau tussen mbo-4 en hbo-bachelor • Behoefte aan meer hoger opgeleiden • noodzaak tot aantrekken andere doelgroepen dan havisten/vwo’ers, m.n. mbo’ers en werkenden • tweejarig programma voor hen mogelijk aantrekkelijk • Ad dus instrument om doorstroom mbo te bevorderen

5. Ad en doorstroom mbo-hbo (2) Beoordelingskader pilots: • Eis van samenwerking met roc’s bij invulling en uitvoering Ad-programma als één van de doelgroepen mbo-doorstromers zijn • Pilotaanvragen getoetst op kans op instroom van beoogde doelgroepen

6. Stand van zaken pilots (1) • 57 pilotprogramma’s toegekend aan in totaal 20 hogescholen (18 bekostigde, 2 aangewezen) • Goede spreiding over sectoren en regio’s • Momenteel 1650 studenten, verdeeld over 50 programma’s • Pilots gestart in studiejaren 2006-2007 of 2007-2008

7. Stand van zaken pilots (2) • Pilots worden gemonitord door SEO/Leido • Eind 2008 tussenevaluatie, 2010 eindevaluatie • Voorstel in Actieplan Leren & Werken om beslismoment in te bouwen na tussenevaluatie van de pilots (eind 2008); bij positieve resultaten kan besluit volgen om pilotfase te beëindigen en tot definitieve invoering over te gaan • TK heeft zich nog niet over dit voornemen uitgesproken (overleg op 17 april)

8. Stand van zaken pilots (3) • Voor 2e graads en ongegradeerde lerarenopleidingen (hbo-bachelor) nog ronde pilots in de maak • Gericht op beroep van ‘onderwijsondersteuner van het tweede, hogere niveau (LPBO)’ in VO en BVE • Kan daarnaast gericht zijn op educatieve functies in bedrijven die van belang zijn voor het mbo (leermeester/instructeur in leerbedrijven) • Aanvraagprocedure start dit voorjaar

9. Voornaamste evaluatievragen • Arbeidsmarktbehoefte: eigen plek in functiegebouw voor Ad’ers? Geen verdringing mbo’ers of hbo-bachelors? • Leidt Ad tot meer hoger opgeleiden? Wie volgt een Ad? De beoogde doelgroepen of havisten/vwo’ers? Effecten op het aantal behaalde bachelors? Stroomt Ad’er door? Gaan degenen die normaliter bachelor afmaken nu arbeidsmarkt op met een Ad? • Betekenis van samenwerking met roc’s

10. Nieuwe ontwikkelingen:Strategische agenda BVE 2008-2011 • Huidige situatie: • de meeste studenten ronden mbo probleemloos af • 95% van de mbo-afgestudeerden vindt binnen half jaar een baan of studeert verder • startkwalificatie norm voor vinden baan → Vergrijzing, ontgroening, oplopende tekorten in de zorg- en de technieksector

11. Hoofdlijnen uit de strategische agenda • Verbetering aansluiting onderwijs – arbeidsmarkt • Verbetering onderwijskwaliteit • Betere aansluitingen in de beroepskolom • Actieve en duurzame participatie aan onderwijs, arbeidsmarkt en samenleving 5. Meer samenhang in educatiebeleid

12. Betere aansluiting beroepsonderwijs en arbeidsmarkt • Knelpunt: mismatch op de arbeidsmarkt • Oorzaken: • gebrekkige studiekeuze • verantwoordelijkheidsverdeling rond stage niet helder • betrokkenheid bedrijfsleven niet optimaal • post-initieel onderwijs: aanbod onvoldoende transparant

13. Betere aansluiting beroepsonderwijs en arbeidsmarkt • Aanpak: • Helder maken verantwoordelijkheidsverdeling tussen onderwijsinstellingen en kenniscentra • Opleidingen met arbeidsmarktperspectief (zorgplicht) • Loopbaanoriëntatie en begeleiding (vmbo-mbo) • Terugdringen voortijdige schooluitval • Regionale agenda (OCW, EZ, SZW en LNV) • Stimuleren ondernemerschap en innovatie

14. Betere aansluitingen in de beroepskolom • Knelpunten: • Voortijdige schooluitval is vooral geconcentreerd rond verschillende overgangen in de beroepskolom • Circa 50% van mbo-4 gediplomeerden stroomt door naar hbo maar uitval is groot (20%)

15. Betere aansluitingen in de beroepskolom • Aanpak: betere en efficiëntere overgangen tussen vmbo-mbo-hbo door: • Experiment vmbo-mbo2 • Efficiënte leerroutes mbo-hbo • Associate degree • Meer aandacht voor loopbaanoriëntatie en begeleiding

16. Associate degree • Meer mbo’ers stimuleren om een baan te combineren met het volgen van een Ad-programma • Streven is meer mogelijkheden te bieden om dichtbij of op locatie mbo Ad-programma’s aan te bieden • Daarom verruiming beleidsregel doelmatigheid hoger onderwijs: nieuwe vestigingsplaats ook mogelijk voor uitsluitend Ad-programma • En starten van 2 à 3 experimenten op locatie mbo • Toekomst: mbo-instellingen krijgen bij ontbreken op mbo-4 aansluitende bachelor mogelijkheid om zelf Ad aan te bieden