AZƏRBAYCAN DÖVLƏT AQRAR UNİVERSİTETİ

1. AZƏRBAYCANDÖVLƏT AQRAR UNİVERSİTETİ • Aqronomluqixtisasıüzrə • Fitopatologiyakursu

2. IIBölmə: Bitki xəstəlikləri • Mövzu 6. Tağlı bitkilərinin xəstəlikləri • (unlu şeh, yalançı unlu şeh, • antraknoz), örtülü və açıq şəraitdə • əsas xəstəliklərə qarşı • mübarizənin prinsipləri • Kənd təsərrüfatı elmləri doktoru, • professor əvəzi İbrahim Cəfərov

3. P L A N: 6.1 Tağlı bitkilərin göbələk xəstəlikləri 6.2 Tağlı bitkilərin bakteriya mənşəli xəstəlikləri 6.3 Tağlı bitkilərin virus mənşəli xəstəlikləri

4. Ədəbiyyat 1.Cəfərov İ.H. Kənd təsərrüfatı fitopatologiyası. Bakı: «Elm», 2001, 277 s. 2.Cəfərov İ.H. Tarla bitkilərinin xəstəlikləri. Bakı: «Elm», 2009, 326 s. 3.Rəhimov Ü.A. Kənd təsərrüfatı bitkilərinin xəstəlikləri. Bakı: «Maarif», 1988, 160 s. 4.Пересыпкин В.Ф. Сельскохозяйственная фитопатология. М.: «Агропромиздат», 1989, 415 с. 5.ZitterA.Thomas, Hopkins L.Donald, Thomas E.Claude Compen-dium of Cucurbit Diseases // The American Phytopathological Society, 1996, 87 p. 6.MacNab A.A., Sherf A.F., Springer J.K. İdentifying diseases of vegetables // The Pennsylvania State University, 1994, 61 p. 7.ZitterA.Thomas, Mohammad Babadoost Fruit Rots of Pumpkin. A Serious Threat to the Pumpkin İndustry // The American Phytopatho-logical Society, 2009.

6. 6.1 Tağlı bitkilərin göbələk xəstəlikləri • Xiyarın yalançı unlu şehi - Pseudoperonospora cubensis(Berk.& M.A.Curtis) Rost. Təsnifatda yeri: Chromista aləmi, Oomycota şöbəsi, Oomycetes sinfi, Peronosporales sırası, Peronosporaceae fəsiləsi, Pseudoperonospora cinsi Biolojiqrupu: Biotrof

7. İstixanada mikroklimat

8. Patogeninmorfologiyavəbiologiyası. Örtülüvəaçıqqruntdabecərilənxiyarbitkiləriyoluxurlar. Xəstəlikbəziillərdəyemiş, qarpızvəqabaqbitkilərindədərastgəlinir. Bitkininbütüninkişafmərhələsindəəsasənyarpaqlarsirayətlənir. Yarpaqlarınsəthindədamarboyuncasarı-yaşıldairəvivəyakələ-kötürləkələrinkişafedir. Belələkələrazbirmüddətdəirilənirvəbir-biriiləqovuşur. Ləkəkələ-kötürformadamüşahidəedildikdəçoxzamanonubakteriozkimidiaqnozedirlər. Bakteriozdanfərqliolaraqyalançıunluşehdəyarpağınalttərəfindəolanləkələrdəbakteriyayığınındanibarətekssudattoplanmır, borulararasıtoxumatökülmür, havanınyüksəkrütubətizamanıyalançıunluşehləyoluxmuşyarpaqlarınaltındaboz-bənövşəyiörtükformalaşır. Buörtukisəxəstəliyitörədəngöbələyinspormərhələsindənibarətdir. Müəyyənvaxtdansonraləkətamamiləböyüyürvəyarpağınbütünözəyinitutur.

14. GÖBƏLƏYİNEKOLOGİYASI

15. Tələb olunan minimum ƏTRAF BİTKİÇİLİK MÜHİT BİTKİÇİLİK İnteqrir bitki mühafizəsinin qolları

16. MÜBARİZƏ TƏDBİRLƏRİ

17. Tağlıbitkilərinunluşehi- Erysiphecichoracearum Dc. f. cucurbitacearumPoteb., Sphaerothecafuliginea Poll. f. cucurbitaeYacz. Təsnifatdayeri: Fungi vəyaMycotaaləmi, Ascomycotaşöbəsi, Euascomycetessinfi, Erysiphalessırası, Erysiphaceaefəsiləsi, ErysiphevəSphaerothecacinsləri Biolojiqrupu: Biotrof

18. Patogeninmorfologiyavəbiologiyası. Xəstəlikləaçıqvəörtülüqruntlardabecərilənbütüntağlıbitkilərsirayətlənirlər. Örtülüşəraitdəxəstəliyəhəryerdə, xüsusiləbitkilərinbecərilmərejimipozulanistixanalardadahaçoxrastgəlinir. Xəstəlikbitkilərinbütüninkişaffazasındameydanaçıxır. Yarpaqlarınəvvəlcəüst, sonraalttərəfindəağunluörtükinkişafedir. Yarpaqlarvəgövdələrgüclüyoluxanzamantamamiləunluörtükləəhatəolunur, yarpaqlarsaralırvəquruyurlar. Yoluxanorqanlarınsəthindəformalaşanağörtükxəstəliyitörədəngöbələyinmitselivəspormərhələsindənibarətdir. Mitseləmzikəmələgətirirvəqaustoriyanınköməyiiləyarpaqhüceyrəsinədaxilolur. Mitseldəzəncirüzərindədüzülmüşkonidilərləkonididaşıyanlarəmələgəlir. Bitkininvegetasiyasıdövrüxəstəlikkonidilərləyayılır, buzamanxəstəliktörədicinininkubasiyamüddətihavaşəraitindənasılıolaraq 3-4 gündür.

23. Erysiphecichoracearum Dc. Em. Salm. f. cucurbitacearumPot.

24. Leveillula cucurbitacearumGolov.