وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تیرماه 1388

1. طرح سپاس (سامانه پرونده الکترونیکی سلامت ایران) وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تیرماه 1388

3. بايد هر چه ميتوانيم از كارهاى ظاهرى و سطحى و نمايشى و شعارى كم كنيم و توجهمان را به كارهاى بنيانى، اصلى، حقيقى و پيش‏برنده، بيشتر كنيم. مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی) در اجتماع مردم کردستان 88/2/27

4. تاریخچه • دهه 60 • آزمایشگاه‌های تشخیص پزشکی • اتوآنالایزر و ذخیره نتایج آزمایش‌های بیماران با فلاپی ¼ 5 اینچ • چاپ نتایج بر روی فرم‌های رایانه‌ای • توسعه شرکت‌های رایانه‌ای فعال درحوزه آزمایشگاه در اواخر دهه 60

5. تاریخچه • دهه 70 • فعالیت بخش خصوصی در حوزه نرم‌افزارهای پزشکی • اواسط دهه 70 اولین مجموعه نرم‌افزاری در بیمارستان از پذیرش تا ترخیص • مکانیزاسیون بیمارستان‌های کشور مانند: • هاشمی‌نژاد تهران، طالقانی ارومیه، خاتم‌الانبیاء زاهدان، شهید‌بهشتی زنجان، ابوذر اهواز، بیمارستان مهر، سجاد، طوس، جم، قلب شهید رجایی، مرکز قلب تهران و ...

6. تاریخچه • دهه 70 • افزایش چشمگیر تعداد شرکت‌های فعال در حوزه نرم‌افزارهای پزشکی • توسعه فعالیت‌های بخش دولتی • سازمان تامین اجتماعی در آزمایشگاه‌های تحت پوشش خود • شرکت ایزایران: بیمارستان فارابی و شهید دکتر چمران • استاندارد HL7 • مراکز خدمات ماشینی دانشگاه‌های علوم پزشکی: مکانیزاسیون بیمارستان‌ها

7. تاریخچه • بخش‌نامه خرداد 1377: اجتناب از هزینه در خصوص مکانیزاسیون و بویژه HIS • بخش‌نامه آبان 1377: ویژگی‌های HIS: پیروی از دو پروتکل HL7 و EDIFACT • بخش‌نامه بهمن 1377(شورای هماهنگی اطلاع‌رسانی پزشکی): جزئیات بیشتر: HL7، تحت وب، بانک اطلاعاتی توزیع‌شده و قابلیت پشتیبانی وسیع عدم آمادگی بخش خصوصی و محصول مناسب و نیازهای متفاوت مدیران بیمارستان‌ها - رکود بخش خصوصی در اواخر دهه 70

8. تاریخچه • دهه 80 • افزایش فعالیت‌های بخش دولتی • ثبت سرطان • برنامه لیست‌های بیمه دیسکتی در آزمایشگاه‌ها (تامین اجتماعی) با فرمت استاندارد • مکانیزاسیون داروخانه‌ها • ظهور تکفا و تکفاب در سال 81 و 82 • استانداردهای متن‌باز

9. تاریخچه • دعوت از فعالان بخش خصوصی • اعلام ویژگی‌های فنی سخت‌گیرانه و استاندارد HL7 v.3 • برگزاری کارگاه‌های آموزشی و همایش منطقه‌ای در سال 83 • اجرای پروژه‌های متعدد کوچک و متوسط • پروژه‌های مطالعاتی و تحقیقاتی • طراحی و اجرای نمونه‌های آزمایشی مانند پورتال سلامت، ICD-10، پرونده رمز سلامتی، PSP، شناخت وضعیت اورژانس بیمارستان • توسعه زیرساخت سخت‌افزاری و شبکه‌های ارتباطی

10. تاریخچه • تدوین RFP سیستم اطلاعات بیمارستانی مناسب و امکان‌سنجی ایجاد کنسرسیوم • نتیجه‌گیری: عدم توان‌مندی بخش خصوصی در تولید نرم‌افزار مناسب و برنامه توسعه HIS ملی با استفاده از یک محصول خارجی • ایجاد مرکز تحقیقات و توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات سلامت و تغییر نامه آن به مرکز تحقیقات الکترونیک و سلامت • تدوین طرح پرونده الکترونیک بیمار • ایجاد کمیته راهبری پایلوت طرح پرونده الکترونیک بیمار در بیمارستان امام خمینی تهران (با حضور آقای دکتر امامی رضوی) • دریافت مجوز ترک تشریفات مناقصه از وزیر وقت

11. تاریخچه • قهر بخش خصوصی با بخش دولتی • تغییر دولت در سال 84 • عدم فعالیت در سال 84 • تغییر مدیریت در سال 85 • عملاً طی سال‌های 84 و 85 فعالیت چشمگیری در وزارت بهداشت در این زمینه به چشم نمی‌خورد. به جز: • مصوبه شورای سیاست‌گذاری

12. نیاز به حرکت جدی • بررسی مشکلات و نیازهای وزارت‌خانه • بیش از 80 نوع نرم‌افزار مختلف • Recommendation سازمان بهداشت جهانی در قالب یک استراتژی، (eHealth for Healthcare delivery) • قانون برنامه چهارم توسعه • ماده 88

13. سال 1386- توسعه منسجم • ایجاد مرکز مدیریت آمار و فناوری اطلاعات در سال 86 • تشکیل معاونت تحقیق و توسعه در سال 86 • گردآوری سوابق طرح و بررسی فعالیت‌های تکفاب (کلیه فعالیت‌های پژوهشی، متخصصین، اخبار، کتب و ...) • اجرای فعالیت‌های مطالعاتی و پژوهشی فشرده و گسترده • تدوین کتب متعدد شامل • مطالعه تطبیقی سلامت الکترونیکی در جهان (بررسی اجمالی 74 کشور و بررسی تفصیلی 4 کشور پیشرو) • سلامت الکترونیکی، اجزا و استانداردهای آن • پرونده الکترونیکی سلامت، مفاهیم، استانداردها و راه‌کار توسعه

14. سال 1386 • ارائه تعریف دقیق و علمی از EHR در ایران • بومی‌سازی دانش انفورماتیک سلامت برای تبدیل به فناوری و محصول مناسب • رشته دانشگاهی انفورماتیک سلامت • بررسی تجارب برتر دنیا، مفاهیم و استانداردهای بین‌المللی مانند HL7، CCHIT، OpenEHR، ISO 18308، ISO 13606 و سیستم‌های کدگذاری حوزه سلامت (بیش از 60 سیستم کدگذاری) و تکنولوژی‌های روز دنیا

15. سال 1386 • اجرای پروتوتایپ پرونده الکترونیکی سلامت به عنوان مطالعه امکان‌سنجی (اتصال 15 بیمارستان دارای 5 نوع HIS مختلف - برنده جایزه WSA در ایران) • برنامه گسترده ترویجی و فرهنگ‌سازی • نیازسنجی در قالب بیش از 60 جلسه مصاحبه • ارائه مفاهیم و راه‌کارها در قالب بیش از 85 جلسه ارائه در سطوح ستادی و دانشگاهی • تلاش برای وضعیت منابع انسانی (اجرایی، دانشگاهی و بخش خصوصی)

17. سال 1387 • تشکیل کمیته علمی، کمیته اجرایی و کمیته فنی استاندارد • جلسات متعدد با بخش خصوصی • بررسی نیازها و وضعیت موجود کسب و کار فعلی نظام سلامت • طراحی وضعیت مطلوب کسب و کار نظام سلامت با راه‌اندازی پرونده الکترونیکی سلامت • تدوین معماری سیستم بومی برای اولین بار در کشور • تدوین برنامه اجرایی کوتاه‌مدت و بلندمدت توسعه سپاس در کشور ( جمعاً بیش از40 هزار نفرساعت کار فشرده)

18. سال 1387 • کمیته علمی: درگیر شدن اساتید و انجمن‌های علمی • کمیته اجرایی: راهبردهای اجرای موفق (47 راهبرد اولویت‌بندی شده مانند برنامه بالادستی به منظور تغییر سیاست‌های اجرایی با تغییر مدیریت و دریافت حمایت مدیران ارشد دولتی- مصوبات شورای عالی سلامت، هیات دولت، نقشه جامع علمی کشور و برنامه پنجم توسعه-) [تیم اجرایی جوان + تیم فکری و مشاوره‌ای باتجربه و عمیق] • کمیته فنی استاندارد: بررسی نحوه بومی‌سازی و سفارشی‌سازی استانداردها و ملزومات اجرایی آن • راه‌اندازی کمیته فنی متناظر ایزو 215 در ایران (انفورماتیک سلامت)

19. سال 1387 • تدوین معماری سیستم بومی (نحوه توسعه نرم‌افزارها و استفاده بهینه از تکنولوژی‌های روز دنیا) • عدم وابستگی به شرکت یا کشوری خاص به منظور توسعه داخلی • گسترش سیستم‌های توزیع شده • عدم وابستگی نرم‌افزارها به نرم‌افزارهای محل ارائه خدمت (POCS) • طراحی سیستم مبتنی بر آنتولوژی (برای اولین بار در ایران) برای پوشش کلیه سطوح و نیازهای حوزه سلامت • تدوین روش توسعه سیستم‌های کدگذاری حوزه سلامت در کشور مبتنی بر آنتولوژی (هر سیستم کدگذاری برای نیاز خاصی طراحی شده است) • معماری سرویس‌گرا و متن‌باز سیستم توزیع شده • عدم وابستگی نرم‌افزار به اطلاعات وارد شده به سیستم، گزارش‌های مورد انتظار، فرآیندهای کاری و قواعد مختلف کار با داده‌ها • و بیش از 140 ویژگی دیگری که برای طراحی سیستم در نظر گرفته شده است.

20. سال 1388 • ایجاد ستاد فناوری اطلاعات وزارت متبوع • پیاده‌سازی و استقرار نرم‌افزار Back Office • آموزش دانشگاه‌های علوم پزشکی و بخش خصوصی • ارتقای HISهای کشور بر اساس استانداردهای تدوین شده • اتصال سیستم‌های اطلاعات بیمارستانی به سپاس • تشکیل پرونده الکترونیکی یکپارچه برای شهروندان در حوزه بستری • تحلیل داده‌های تجمیع شده به منظور اصلاح فرآیند توسعه • درگیر نمودن فرآیندهای اجرایی طرح به منظور نهادینه‌سازی در نظام سلامت کشور • تکمیل چرخه توسعه سامانه (حوزه خدمات، حوزه فرآیندها و حوزه فنی)

21. سطوح کاربرد فناوری اطلاعات با توجه به میزان دخالت انسانمثال:سپاس(سامانه پرونده الکترونیکی سلامت ایران)

22. بیمارستان مرکز بهداشت سطوح مختلف سیستم مرکز مدیریت آمار و فناوری اطلاعات 3 دانشگاه علوم پزشكي 2 تجهیزات پزشکی ابزارهای قابل حمل 1

25. سال 1387 • برنامه اجرایی در محورهای مختلف • توسعه نرم‌افزار (بخش کوچکی از کل برنامه) • Back Office • POCS مانند سیستم‌های اطلاعات بیمارستانی و ... • توسعه سخت‌افزار و شبکه‌های ارتباطی • توسعه استانداردها (استانداردهای تبادل داده و استانداردهای محتوای داده) • افزایش کیفیت محتوای داده • فرهنگ‌سازی و آموزش • قوانین و مقررات • مدیریت کلان طرح • مستندسازی کلیه فعالیت‌ها برای حفظ و ارتقای دانش سازمانی (بیش از 400 گیگابایت اطلاعات)

26. نکات مورد توجه در برنامه اجرایی • نرم‌افزار تنها بخش کوچکی از کل طرح • استانداردسازی، محور اساسی طرح • توسعه مبتنی بر خدمات مشخص • آموزش عمومی بهداشت • خدمات مدیریتی، پژوهشی، ... • ایجاد ظرفیت‌های محلی در دانشگاه‌های علوم پزشکی • سخت‌ترین بخش: افزایش کیفیت محتوای داده‌ای ثبت شده

27. اجزای توسعه سپاس

28. تعریف پرونده الکترونیکی سلامت در ایران • «كليه اطلاعات مرتبط با سلامت شهروندان، از پيش از تولد (شامل اطلاعات دوران جنيني و ماقبل آن - مانند اطلاعات مربوط به لقاح آزمايشگاهي و سابقه مصرف داروهای باروری و ضدباروری در والدين-) تا پس از مرگ (مانند اطلاعات بدست آمده از اتوپسي، پيوند اعضا، محل دفن و...) كه به صورت مداوم و با گذشت زمان به شكل الكترونيكي ذخيره مي گردد و در صورت نياز، بدون محدوديت مكانی يا زمانی، تمام يا بخشي از آن در دسترس افراد مجاز قرار خواهد گرفت.»

29. کاربردهای سپاس • افزایش کیفیت خدمات بهداشتی، تشخیصی و درمانی • مدیریتی در نظام سلامت کشور • نظارت و حسابرسی • آموزشی (عمومی و تخصصی) • پژوهشی

30. پیامد توسعه

31. روند جهانی

32. گفتمش نقاش را نقشی بکش از زندگی با قلم نقش حبابی بر لب دریا کشید