حسین ریاضی تیرماه 1388

دانشگاه صنعتی امیرکبیر رشته مدیریت فناوری اطلاعات پزشکی سمینار درس کاربردهای فناوری اطلاعات در پزشکی پرونده الکترونیکی سلامت حسین ریاضی تیرماه 1388

مقدمه • اواسط قرن 20 کاربرد رایانه‌ها در بیمارستان‌ها • سیستم‌های اطلاعات بیمارستانی • امکان به اشتراک‌گذاری و تبادل داده‌ها بین بیمارستان‌ها • استانداردهای تبادل داده مانند HL7 • تبادل داده بین کلیه مراکز سلامت • تجمیع و یکپارچگی اطلاعات سلامت شهروندان • بیشترین هزینه و انرژی بر روی EHR بر اساس مطالعه تطبیقی سلامت الکترونیکی در جهان

انواع پرونده الكترونيكي • Computerized Patient Record (CPR( • Electronic Patient Record (EPR( - HIS • Computerized Medical Record (CMR) • Electronic Medical Record (EMR) • Electronic Health Care Record (EHCR) • Personal Health Record (PHR) • Electronic Health Record (EHR)

مهمترین هدف – اشتراک اطلاعات

تعريف مطرح شده در ISO The EHR should be timely, reliable, complete, accurate, secure and accessible and designed to support the delivery of healthcare services regardless of the model of healthcare being applied. It should interoperate in a way which is truly global yet respects local customs, language and culture. The EHR recognizes that an individual’s health data will be distributed over different systems, and in different locations around the world. To achieve the integration of data, the EHR will require the adoption of a common information model by compliant systems and the adoption of relevant international standards wherever possible.

تعريف مطرح شده در Wikipedia An Electronic Health Record (EHR) refers to an individual patient's medical record in digital format. Electronic health record systems co-ordinate the storage and retrieval of individual records with the aid of computers. EHRs are usually accessed on a computer, often over a network. It may be made up of electronic medical records (EMRs) from many locations and/or sources. A variety of types of healthcare-related information may be stored and accessed in this way.

تعریف پرونده الکترونیکی سلامت در ایران • «كليه اطلاعات مرتبط با سلامت شهروندان، از پيش از تولد (شامل اطلاعات دوران جنيني و ماقبل آن - مانند اطلاعات مربوط به لقاح آزمايشگاهي و سابقه مصرف داروهای باروری و ضدباروری در والدين-) تا پس از مرگ (مانند اطلاعات بدست آمده از اتوپسي، پيوند اعضا، محل دفن و...) كه به صورت مداوم و با گذشت زمان به شكل الكترونيكي ذخيره مي گردد و در صورت نياز، بدون محدوديت مكانی يا زمانی، تمام يا بخشي از آن در دسترس افراد مجاز قرار خواهد گرفت.»

مزاياي پرونده الكترونيكي سلامت • بهبود کیفیت خدمات سلامت از طریق نظارت و حسابرسی و انتخاب روشهای بهتر پیشگیری، تشخیصی و درمانی • کاهش خطاهای پزشکی (Medical Errors) • کاهش هزینه‌های تشخیصی و درمانی ناشی از کاهش خدمات تکراری یا غیر ضروری و کاهش امکان تخلفات و سوءاستفاده‌های ناشی از نظام فعلی بیمه • کمک به تصمیم‌گیری صحیح مدیران ارشد نظام سلامت • تولید دانش پزشکی از طریق آموزش و پژوهش • افزایش آگاهی و مشارکت مردم در ایجاد و حفظ سلامت خود • توزیع عادلانه منابع سلامت • ارائه خدمات نوین الکترونیکی

ذينفعان و كاربردها • شهروندان – نگهداري سوابق وضعيت سلامت • ارائه دهندگان خدمات سلامت – كاهش هزينه ها • سازمانهاي بيمه گر – كاهش هزينه ها • مديران و تصميم گيران حوزه سلامت – تصميم گيري مبتني بر اطلاعات صحيح، دقيق و دريافت سريع (بخصوص در زمينه اپيدمي ها و بيماريهاي مزمن) • مراكز آموزشي و پژوهشي – بستر اطلاعاتي مناسب براي توليد و گسترش دانش پزشكي • حسابرسي و پزشكي قانوني

بازگشت سرماینه ناشی از فواید و پیامدهای توسعه EHR • صرفه جویی در زمان پزشکان و کارکنان: • کاهش مستندسازی چارت‌ها • کاهش زمان مورد نیاز برای اطلاعات پذیرش بیمار • کاهش ارجاع‌های داروخانه از طریق نسخه الکترونیکی • بهبود در کدگذاری • کاهش یا حذف هزینه‌های مستندسازی • حذف چارت‌های کاغذی و هزینه‌های مرتبط با آن • کاهش سایر هزینه ها • حذف ورود هزینه ها با وجود ضبط اتوماتیک هزینه ها • اتوماسیون فرایند ارجاعات

بازگشت سرماینه ناشی از فواید و پیامدهای توسعه EHR • کاهش کسورات برای کاربران EMR • امنیت و رضایت بیماران • حذف تداخلات دارویی و حساسیت های دارویی • دخالت تایید بیماران در تجویز های دارویی • ارسال اتوماتیک نسخ تهیه شده به داروخانه، (در حالت انتظار) جهت مراجعه بیمار مورد نظر • کنترل بیمار از طریق پورتال شبکه و پرونده سلامت شخصی

مشکلات و نیازهای حوزه سلامت • افراد جامعه داراي پرونده پزشكي كامل نيستند • اطلاعات سلامت افراد جامعه به‌صورت يكپارچه وجود ندارد • عدم دسترسي به اطلاعات حياتي سلامت افراد در مواقع اضطراري • عدم دسترسي به اطلاعات حياتي سلامت افراد در مواقع بحران • نبود اطلاعات كافي از عملكرد كادر سلامت • عدم وجود اطلاعات يكپارچه سلامت • لزوم پشتيباني اطلاعاتي از تصميم‌گيري‌ها در حوزه سلامت • بازتوليد اطلاعات سلامت به‌صورت موازي و کم کردن دوباره کاری‌های خدمات سلامت • وجود سوء استفاده از خدمات حمايتي سلامت به دليل عدم تمركز اطلاعات

مشکلات و نیازهای حوزه سلامت • عدم اجرای كامل قوانین مربوط به امور پزشکی • تبادل اطلاعات بيماران بين مراكز درماني با استفاده از مستندات كاغذي • در دسترس نبودن سوابق پزشكي اقوام درجه يك • عدم دسترسي پزشكان مشاور به پرونده بيمار • مجتمع نبودن اطلاعات بيماران خاص • زمانبر بودن تهيه آمار و گزارشات • عدم امكان تبادل اطلاعاتي بين سيستم‌هاي نرم‌افزاري سلامت • عدم رعايت محرمانگي اطلاعات شهروندان • يكسان نبودن آمار و اطلاعات شهروندان بين مراكز درماني، حمايتي و بيمه‌اي

تجارب برتر دنیا • Health Infoway, Canada • NHIN – U.S. • CHF, Microsoft, U.S. • Health Connected, Australia • OpenEHR, Ocean Informatics, Australia • DMP, France • BEHR, Denmark

Longitudinal Record Services CommonServices CommunicationBus نمونه معماری EHR Ancillary Data& Services EHR Data& Services DataWarehouse Registries Data& Services OutbreakManagement PHSReporting SharedHealth Record DrugInformation DiagnosticImaging Laboratory HealthInformation ClientRegistry ProviderRegistry BusinessRules EHRIndex MessageStructures NormalizationRules LocationRegistry TerminologyRegistry Security MgmtData Privacy Data Configuration HIAL Public HealthServices PharmacySystem RadiologyCenterPACS/RIS Lab System(LIS) Hospital, LTC,CCC, EPR PhysicianOffice EMR EHR Viewer Public Health Provider Pharmacist Radiologist Lab Clinician Physician/Provider Physician/Provider Physician/Provider نمونه‌ای از سیستم توزیع‌شده

پرونده الکترونیکی سلامت محلی – شماره 1 پرونده الکترونیکی سلامت محلی – شماره 2 Longitudinal Record Services Longitudinal Record Services HealthInformationDataWarehouse HealthInformationDataWarehouse AncillaryData &Services EHRData &Services RegistriesData &Services AncillaryData &Services EHRData &Services RegistriesData &Services Health Information Access Layer Health Information Access Layer Point of ServiceApplication Point of ServiceApplication EHR Viewer EHR Viewer Point of ServiceApplication Point of ServiceApplication

معماری • معماری مفهومي (Conceptual Architecture) • خصوصیات کلی پرونده الکترونیکی سلامت • مانند ISO 18308 و شاخص‌های CCHIT • مبتنی بر کسب و کار سلامت و مرتبط با معماری سازمانی (EA) • معماری مرجع (Reference Architecture) • انواع لایه‌ها در معماری سیستم و مشخصات هریک مانند RIM • مانند OpenEHR و HL7 RIM و معماری مرجع تجارب برتر دنیا • معماری سيستم (System Architecture) • جزئیات سیستم نهایی • مانند استفاده از ابزارهاي متن‌باز و مشخصات فناوری پیاده‌سازی (ITS)

CCHIT (Certification Certification Commission for Healthcare Information Technology) • سيستم EHR بايستي: • بتواند اطلاعات دموگرافي شهروندان را به عنوان قسمتي از سوابق سلامت آنها ثبت نمايد و توانايي اصلاح آن را داشته باشد. • تاريخچه وضعيت سلامت افراد را نگهداري نمايد. • قابليت تهيه گزارشات مختلف را داشته باشد. • توانايي رسم هندسي قد و وزن در طول عمر را داشته باشد. • بتواند نسخه پشتيبان (Backup) از اطلاعات ثبت شده، مجوزهاي امنيتي و حسابرسي را ايجاد كند.

ISO 18308 • سيستم EHR بايستي: • قابليت ذخيره و بازيابي اطلاعات گسترده مرتبط با سلامت افراد را داشته باشد. • توانايي ثبت و پيگيري دستورات باليني را داشته باشد. • قابليت جستجوي داده ها براي مصارف مختلف را داشته باشد. • توانايي ثبت، اصلاح، بازيابي، انتقال و حذف داده ها را داشته باشد. • قابليت پردازش حجم بالاي اطلاعات و تراكنش ها را داشته باشد. • امكان تبادل تمام يا بخشي از پرونده شهروند را داشته باشد.

نرم‌افزارهای متن‌باز • OpenEHR • OpenVistA • OSCAR • Care2x • FreeMed • …

مفاهیمواستانداردها

مهمترين استانداردها و چارچوبها • CEN – 13606 • Health Level Seven (HL7) • Clinical Data Architecture (CDA) • GEHR => OpenEHR • ISO – 18308 • ASTM

مفاهیم موجود در EHR • مدل‌های اطلاعاتی (IM) • HL7 • RIM، DIM، MIM، RMIM

مفاهیم موجود در EHR • CEN/ISO 13606 • RM • EHR_Extract، Folder، Composition، Section، Entry، Cluster، Element

مفاهیم موجود در EHR • Archetype • ADL • Template

برخی نیازمندی‌های سیستم EHR • عدم وابستگی به داده‌های سلامت به طوری که برای ثبت و بازیابی داده جدید نیاز به تغییر در کد نرم‌افزار یا بانک‌اطلاعاتی نباشد. • امکان ذخیره و بازیابی اطلاعات سلامت گذشته، حال و آینده شهروند • مشاوره از راه دور • تعریف مفاهیم دانش پزشکی (Ontology)، ساختار داده‌های سلامت و سیستم‌های کدگذاری، Normalization داده‌ها • قابلیت تولید گزارشات متنوع با مخفی ماندن هویت شهروندان • قابلیت تعریف سیاست‌های امنیتی • قابلیت جستجوی بیماری یا نشانه در خویشاوندان یک شهروند

سیستم هشدار سریع • ثبت بیماری‌های خاص (Registry) • دارای مولد گزارش و عدم محدودیت در گزارش‌گیری شهروندمحور و غیرشهروندمحور • سیستم کاملاً یکپارچه در لایه Presentation • حفظ یکپارچگی با تغییر ترمینولوژی‌ها و ساختار داده‌های سلامت • زیرساختی برای توسعه سلامت الکترونیکی: نسخه الکترونیکی، کارت هوشمند سلامت، نوبت‌دهی الکترونیکی، مشاوره از راه دور، مرکز تماس و ... • قابلیت ردیابی، کشف و تحمل نقص (Fault) • قابلیت دسترسی 99/99 درصد

عدم وابستگی به کشور یا شرکتی خاص • محرمانگی، امنیت، قابلیت اعتماد و صحت داده‌ها در لایه‌های مختلف از قبیل انتقال اطلاعات (پیام‌ها)، سرویس‌ها، نرم‌افزارها، بانک‌های اطلاعاتی، پشتیبان‌ها و ... حفظ شود، به طوری که حتی مدیر سیستم نیز نتواند به اطلاعات سلامت فرد خاص دسترسی داشته باشد. • و ... • در تعریف قبلی Wikipedia از EHR: تاکنون (2006) هیچ EHR ایده‌آلی در دنیا محقق نشده است !

بیمارستان مرکز بهداشت سطوح مختلف سیستم مرکز مدیریت آمار و فناوری اطلاعات 3 دانشگاه علوم پزشكي 2 تجهیزات پزشکی ابزارهای قابل حمل 1

کارت هوشمند در بهداشت و درمان موارد استفاده : • تشخیص هویت بیماران و متخصصین سلامت • دفترچه بیمه و نسخه الکترونیکی • مخزن اطلاعات پزشکی بیمار • پرداخت کننده بیمه • ارتباط با سایر کاربردهای غیرهمجنس (مانند کارت بانکی و. ..) • ...

فواید استفاده از کارت هوشمند در حوزه سلامت • بازیابی سریع و آسان اطلاعات • خدمات سریع‌تر و بهتر شامل کاهش زمان پذیرش و ترخیص، اطلاع از اجازه اهدای عضو در بیماران مرگ مغزی • کاهش کاغذ (نسخه) و کاهش هزینه های اداری • افزایش تسهیلات به بیماران • برقراری امنیت بیشتر در دسترسی به اطلاعات • حذف اشتباهات مکرر در ورود اطلاعات • امکان تبادل اطلاعات بین سازمان‌های مختلف • جلوگیری از سوءاستفاده‌ها و تخلفات خصوصاً در حوزه بیمه

اجزای سیستم مرتبط با کارت هوشمند • کارت هوشمند • دستگاه کارت‌خوان • نرم‌افزارها و سخت‌افزارهای محلی • سایر نرم‌افزارها و سخت‌افزارها

محتوا و ساختار داده استاندارد ISO 21549 • داده‌های مرتبط با ابزار / برنامه کارت: نشان‌دهنده مشخصات برنامه صدور کارت می‌باشد. • داده‌های هویتی: اطلاعات دموگرافیک صاحب کارت در این قسمت وجود دارد. • داده‌های مدیریتی/اجرایی: مانند اطلاعات بیمه‌ای، سایر اطلاعات تکمیلی • داده‌های بالینی:شامل داده‌های بالینی محدود (داده‌های اساسی) و داده‌های بالینی بسط‌یافته (قابل نگهداری در زمان رفع محدودیت‌های تکنولوژیکی) • پیوندها: ارجاع به اطلاعات خارج از کارت • داده‌های مربوط به تجویزهای پزشکی: مانند نسخه الکترونیکی • داده‌های امنیتی کارت: برای حفظ امنیت داده‌های کارت

پیامد توسعه

روند جهانی

منابع • “EHRS BLUEPRINT-An Interoperable EHR Framework V. 2.0”, Canada Health Infoway, 2006 Canada Health Infoway Inc. • “Connected Health Framework, Architecture and Design Blueprint”, Microsoft, October 2006, Microsoft • “Summary of the NHIN Prototype Architecture Contracts”, Gartner, 31-May-2007, Department of Health and Human Services, USA • “Archetype Definitions and Principles”, Ocean Informatics, Revision: 1.0, 14 Mar 2007 • T. Beal, S. Heard, “Open-EHR Architectural Overview”, Ocean Informatics, Ocean Informatics and Open-EHR foundation, Australia, 2007. • “Electorinic Health Record (EHR) standarts Needs Analysis”, Health Infoway, Canada 2004. • M. H. Zaroukian, “EMR Cost-Benefit Analysis: Managing ROI into Reality”, EMR Medical Director, MSU HealthTeam, Michigan State University, 2006 • F. Alemi, L. Baliton, “Estimating Cost of an Activity: EHR”, Information technology project management, 2008

منابع • “Electronic Health Records Overview”, National Institutes of Health, National Center for Research Resources, The MITRE Corporation, April 2006 • “EMR: Return on Investment”, Benchmark Systems, Healthcare Solution • “Return On Investment (ROI) for the Ambulatory Electronic Medical Record”, HIMSS, Transforming healthcare trough IT • J. Sidorov , “It Ain’t Necessarily So: The Electronic Health Record And The Unlikely Prospect of Reducing Health Care Costs”, MarketWatch, Health Affairs, Volume 25, Number 4, 2006 • “Electronic health record”, Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/wiki/Electronic_health_record, 2008 • L. Nicholson, “Electronic Health Records in the United Kingdom of Great Britain & Northern Ireland”, EHR Conference, Amsterdam, June 2008 • M. Catz, J. Bayne, “Canada Health Infoway – A pan-Canadian Approach”, Canada Health Infoway, AMIA Annual Symposium Proc., 2003 • Open EHR Community, http://www.openehr.org/

منابع • CEN/TC 251 - European Standardization of Health Informatics, http://www.centc251.org/ • MARCO EICHELBERG, THOMAS ADEN and JORG RIESMEIER and ASUMAN DOGAC and GOKCE B. LALECI, “A Survey and Analysis of Electronic Healthcare Record Standards” • Dr. Kai U. Heitmann M.D., “HL7 Clinical Document Architecture (CDA) - Introduction of the Clinical Document Architecture Release 2 in Germany” – The Sciphox experience • CEN TC 251 – 13606 – “Health informatics - Electronic health record communication” • Kibbe, David C., “Open Source Electronic Health Record” • Care2x Integrated Healthcare Environment, http://www.care2x.com • FreeMed Project, http://www.freemed.org/ • PICNIC – Professionals and Citizens Network for Integrated Care - Access to Patient Data Component Specifications • Open source health care resources, http://www.openhealth.com/

منابع • International Organization for Standardization, http://www.iso.org/ • «معماری پرونده الکترونيکي سلامت ایران»، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، مرکز مدیریت آمار و فناوری اطلاعات • «مطالعه تطبیقی سلامت الکترونیکی در جهان»، شورای عالی فناوری اطلاعات کشور، کارگروه سلامت الکترونیکی

گفتمش نقاش را نقشی بکش از زندگی با قلم نقش حبابی بر لب دریا کشید

حسین ریاضی تیرماه 1388