830 likes | 1.59k Views
DALAĞIN CERRAHİ HASTALIKLARI. Do ç . Dr. Tamer AK Ç A. DALAK ANATOMİSİ. Sol üst kadran D iafragmanın sol yaprağı G öğüs kafesi tarafından koruma Splenik arter S plenik ven superior mezenterik ven portal ven. Splenofrenik ligaman Splenorena l ligaman Splenokolik ligaman
E N D
DALAĞIN CERRAHİ HASTALIKLARI Doç. Dr. Tamer AKÇA
Sol üst kadran • Diafragmanın sol yaprağı • Göğüs kafesi tarafından koruma • Splenik arter • Splenik ven superior mezenterik ven portal ven Dalak Cerrahisi
Splenofrenik ligaman • Splenorenalligaman • Splenokolik ligaman • Gastrosplenik A.V. Gastrika Breves Dalak Cerrahisi
eski söylem • splenomegali + periferik sitopeni + Kİ yapımının artması + splenektomi ile perifer ve Kİ’nde normale dönüş Ancak; hipersplenizm ve splenomegali birlikte olmak zorunda değil • ITP’de splenomegali nadir • Veya her dalağı büyüten hastalık sitopeniye yol açmaz yeni söylem • kırmızı pulpadaki normal dalak fonksiyonlarının abartılması • sitopeni nedeni; kan elemanlarının dalaktaki sekestrasyonu + artmış yıkım Dalak Cerrahisi
Etyoloji • splenomegali • kan hücrelerindeki intrinsik defektler • kan hücrelerinin oto immün yıkımı Dalak Cerrahisi
Primer Hipersplenizm • sekonder hipersplenizm ekarte edildikten sonra kullanılan tanı • çok nadir • kan hücrelerinde intrinsik defekt veya tanınamayan kan hücresi antikorları • kortikosteroide iyi cevap Sekonder Hipersplenizm • portal hipertansiyon (en sık) • siroz • portal ven obstrüksiyonu • splenik ven obstrüksiyonu • dalağı tutan hematolojik veya neoplastik hastalığa (lenfoma, miyeloid metaplazi, lösemi) • enflamatuvar hastalık • metabolik hastalık • oto immün hastalık Dalak Cerrahisi
Rembrandt van Rijn (Dutch, 1606-69) Girl at the WindowOil on canvas (81.6 x 66cm) Painted in Amsterdam in 1645 Dalak Cerrahisi
Herediter Hastalıklar Herediter Sferositoz • OD, eritrosit membran defekti (osmotik frajilite) • anemi, retikülositozis, sarılık ve splenomegali • splenektomi tek tedavi Herediter Eliptositoz • herediter sferositoz ile benzer özellikler • tüm semptomatik hastalarda splenektomi endike Dalak Cerrahisi
Herediter Hastalıklar Enzim Yetmezliğine Bağlı Herediter Hemolitik Anemi • anaerobik glukolizis, PK yetmezliği (SM+) • hekzos-monofosfat şantı, G6PD yetmezliği (SM-) • çoğu hastada Hb: %8 gr ; tedavi gerektirmez • splenektomi PK’da yararlı, G6PD’de değil Dalak Cerrahisi
Herediter Hastalıklar Talasemiler (Akdeniz Anemisi) • OD, hemoglobin sentezinde defekt • t.majör; ağır kronik anemi sonucu sarılık, splenomegali ve erken ölüm • splenomegali ve tekrarlayan dalak infarktlarındada splenektomi endike Dalak Cerrahisi
Otoimmün Hastalıklar Edinsel Hemolitik Anemi (otoimmün hemolitik anemi) • sıcak otoantikorlar • 370C’de IgG • splenektomi faydalı • soğuk otoantikorlar • 00C’de IgM • penisilin, guanidin, hidralazin, metildopa etyolojik • ilaç kesimi • kortikosteroid • splenektomi faydasız Dalak Cerrahisi
Otoimmün Hastalıklar İmmün Trombositopenik Purpura (ITP) • idiyopatik veya lenfoproliferatif hastalık, ilaç, toksinlerle • çocuklarda bakteriyel veya viral enfeksiyon, SLE • plateletler, IgG antiplatelet faktörle harap edilir • dalak hem abkaynağı, hem de sekestrasyon odağı • peteşi, dişeti-vajina-Gİ kanama ve hematüri • dalak normal boyutlarda Dalak Cerrahisi
Otoimmün Hastalıklar İmmün Trombositopenik Purpura (ITP) • Akut ITP çocukların %80’inde kendiliğinden 16 yaşına kadar kaybolur • Kronik ITP’ler erişkinlerin %80’inde daha çok steroid gereksinimi olmaksızın splenektomiye kalıcı cevap verir • 6-8 hafta steroid cevap yoksa splenektomi cevap varsa azaltılarak kesilir Splenektominin en sık hematolojik endikasyonu ITP’dir Dalak Cerrahisi
Otoimmün Hastalıklar Felty Sendromu • %1; RA, splenomegali, nötropeni ile birlikte • nötrofiller yüzeyinde IgG, KI granülopoezis • tekrarlayan enfeksiyonlar • semptomatik hastalarda splenektomi Dalak Cerrahisi
Otoimmün Hastalıklar Trombotik Trombositik Purpura (TTP) • nadir, etyoloji tahminen immün • ateş, purpura, hemolitik anemi, nörolojik belirtiler ve böbrek hastalıkları • anemi, retikülostozis, trombositopeni ve lökositoz • bazı hastalar splenektomiden fayda görebilir • yüksek doz steroid ve splenektomi ile en iyi sonuç Dalak Cerrahisi
Metabolik Hastalıklar Gaucher Hastalığı • dalak beyaz pulpasında, karaciğerde ve kemik iliğinde lipid birikimi • β glukoksidaz eksikliği, OR • masif splenomegali • splenektomiden fayda gören yetişkin tip (tip I) • total veya parsiyel • yerine koyma tedavisi Dalak Cerrahisi
Metabolik Hastalıklar Wiskott-Aldrich Sendromu • x’e bağlı geçiş • trombositopeni (20.000-40.000 mm3), kanlı diare, epistaksis, peteşi • dalak tarafından trombosit sekestrasyonu • splenektomi sonrası postoperatif süperenfeksiyon riski • asıl tedavi Kİ transplantasyonu Dalak Cerrahisi
Metabolik Hastalıklar Chédiak-Higashi Sendromu • tekrarlayıcı ateş, nistagmus, fotofobi • kemoterapi, kortikosteroid, askorbik asit standart tedavi • splenektomiden atak sırasında fayda görür, prognoz kötü Sarkoidoz • sebebi bilinmiyor, vücudun herhangi bir yerini veya organını tutar • nadiren çıkan hipersplenizm için splenektomi Dalak Cerrahisi
Neoplastik Hastalıklar Hodgkin Lenfoma ve non-Hodgkin Lenfoma ve Evrelendirmesi • A; hasta asemptomatik • B; gece terlemesi, ateş ve kilo kaybı • E; ekstra lenfatik tutulum (mide, ince barsak) • S; dalak tutulumu yalnızca tek bir lenf bezine veya bez grubuna lokalize; evre I diafragmanın aynı tarafında 1’den fazla lenf bezi grubuna lokalize; evre II diafragmanın her iki tarafına 1’den fazla lenf bezi grubuna lokalize; evre III dalak ve diğer organlara yayılım var; evre IV Dalak Cerrahisi
Neoplastik Hastalıklar Hodgkin Lenfoma • servikal LAP • evre IA ve IIA; radyoterapi • evre IIIA; multimodal tedavi • evre IV ve tüm B’ler; kemoterapi non-Hodgkin Lenfoma • değişken klinik izler • tanı sırasında hastalık ilerlemiştir • evrelendirme laparotomisi nadiren gerekir • splenektomi • sekonder hipersplenizm veya masif splenomegaliyi önlemek için • hastalığın seyrini değiştirmez Dalak Cerrahisi
Neoplastik Hastalıklar Dalak Kistleri • en sık ekinokoklar • asemptomatik ancak splenomegali mevcut • tedavi splenektomi Dalağın Primer Tümörleri • nadir • lenfoma, sarkoma, hemanjiyoma, hamartoma • dalağa sınırlı tümörlerde splenektomi Dalak Cerrahisi
Dalak Apseleri • nadir ancak mortalite %40-100 • hematojen (apse, endokardit); lokal yayılım (komşu organ enfeksiyonları); dalak travması ile hematom • %80 dalak dışı apse odakları; >2/3 enterik aerob m.o. • sepsis, ilerleyici splenomegali, karın ağrısı • US ve BT • spontan rüptür ve peritonit Dalak Cerrahisi
Splenozis • dalağın ototransplantasyonu • sesil veya saplı koyu kırmızı nodül • birkaç mm.den, birkaç cm.ye kadar • nadiren belirti verir • tesadüfen saptanır Dalak Cerrahisi
Dalak Travması • çağdaş yaklaşım nonoperatif tedavi • FM, periton lavajı, laboratuvar, US ve BT • künt trvamalarda en sık yaralanan batın içi organ • sol kot kırıkları ile birlikte • belirti ve bulgular hemoperitona bağlı • kehr belirtisi • seçilmiş vakalarda segmental rezeksiyon, splenorafi, segmental damarların bağlanması, kapsül onarımı • nonoperatif tedavide karın içindeki başka organ yaralanmaları atlanabilir Dalak Cerrahisi