290 likes | 645 Views
PROSTAT KANSERİNDE EVRELENDİRME RADYOLOJİK YÖNTEMLER. Dr. Medih Çeliktaş. PROSTAT CA - LOKAL DEĞERLENDİRME. Prostat CA’nın erken dönemde saptanmasında görüntülemenin katkısı yoktur Tarama yöntemleri: DRM, Serum PSA Gürüntülemenin rolü: Biyopsiye rehberlik. LOKAL EVRELEMENİN AMACI.
E N D
PROSTAT KANSERİNDE EVRELENDİRME RADYOLOJİK YÖNTEMLER Dr. Medih Çeliktaş
PROSTAT CA - LOKAL DEĞERLENDİRME • Prostat CA’nın erken dönemde saptanmasında görüntülemenin katkısı yoktur • Tarama yöntemleri: DRM, Serum PSA • Gürüntülemenin rolü: Biyopsiye rehberlik
LOKAL EVRELEMENİN AMACI EVRE T 1-2 EVRE T 3
TARAMA TESTLERİ (+) Prostat ca. kuşkusu PSA>4ng/mL,Anormal DRM PSA, DRM ile izleme TRUS-sistematik biyopsi Tüm biyopsiler CA- En az bir CA+ biyopsi Histopatolojik prostat CA Tedavi öncesi diagnostik inceleme
LOKAL EVRELEME • TRUS • BT • ENDOREKTAL MR GÖRÜNTÜLEME • MR SPEKTROSKOPİK GÖRÜNTÜLEME
LOKAL EVRELEMETRUS • EKİ: Kapsüler bombeleşme, PZ’de hipoekoik lezyon (aksiyel) • SVİ: SV’de dolgunluk, direkt invazyon (longitudinal) • Sensitivite: %50-92, Spesifite: %46-91, Doğruluk: %58-86 • Limitasyon: Erken EKİ’de yetersiz, operatör bağımlı
LOKAL EVRELEMETRUS • YETERLİLİK • Tümörün kesin lokalizasyonunu belirleme veya T evresini ortaya koymada kesin sonuç veremeyebilir. • RDUS tümörü lokalize etmedeki doğruluğunu artırabilir. Tümör anjiogenezini ortaya koyabilir. • ÖNERİ • Prostat ve seminal vezikül biyopsilerinde rehber olarak kullanılabilir.
LOKAL EVRELEMEBT • YETERLİLİK • Evre T1-3 hastalarda kullanışlı değildir. • Kuşkulu Evre T4 hastalarda (mesane, rektum invazyonu) kullanım alanı vardır • ÖNERİ • Gleason skoru 8-10, PSA>20ng/mL olan Evre T3-4 hastalarda kullanılabilir. EKİ: Doğruluk % 24 SVİ: Doğruluk % 69
LOKAL EVRELEMEMR • EKİ • Rektoprostatik açı obliterasyonu • Nörovasküler demet asimetrisi • Kapsülde irregüler bombeleşme • Spesifite: % 95
LOKAL EVRELEMEMR • SVİ • T2ağırlıklı kesitlerde düşük sinyalli alanlara bağlı asimetri • Yağ planlarında silinme
LOKAL EVRELEME • ENDOREKTAL MR GÖRÜNTÜLEME • YETERLİLİK • T evresini ortaya koymada en kesin tanı yöntemidir. • Dinamik kontrastlı incelemeler tümör anjiogenezi ortaya koyar. • ÖNERİ • Ekstraprostatik yayılım riski olan hastalarda en doğru tanı yöntemidir.Kontrast kullanımı ile ilgili çalışmalar devam etmektedir.
LOKAL EVRELEME • MR SPEKTROSKOPİK GÖRÜNTÜLEME • YETRLİLİK • Endorektal MR ile birlikte tamamlayıcı bir yöntem olarak kullanılabilir • Kolin metabolizmasının miktarının belirlenmesi tümör agresivliğini tanımlar • ÖNERİ • Tamamlayıcı bir yöntem
METASTATİK HASTALIK Lenf nodu metastazı: Evre N1-3 Uzak organ metastazı: Evre M1
METASTATİK HASTALIK • İNCELEME KRİTERLERİ • Gleason skoru 8-10 • PSA >20 • Evre T3-4
GÖRÜNTÜLEME YÖNTEMLERİ • Direkt grafiler • BT • MR Görüntüleme • Radyonüklid Sintigrafi
KEMİK METASTAZLARI Kemik Sintigrafisi. Sensitivite Spesifite Kemik surveyi normal-%23 sint + %16 T1-3N0M0 T1-3N0M1
KEMİK METASTAZLARI Kemik Sint.. Direkt grf. BT MR
LENF NODU METASTAZLARI • BT • MR • LENFANJİOGRAFİ • MR LENFANJİOGRAFİ • METABOLİK GÖRÜNTÜLEME YÖNTEMLERİ (RADYOİMMÜNOSİNTİGRAFİ, PET)
LENFANJİOGRAFİ • İntranodal dolma defektleri metastaza işaret eder. • 5 mm’ye kadar olan metastatik lezyonlar gösterilebilir. • Yalancı(-): Hipogastrik ve presakral lenfatiklerin zor dolması, nodun tamamen infiltre olması • İnvaziv bir yöntem olup, yerini BT ve MR’a bırakmıştır
LENF NODU METASTAZIBT • PSA<20NG/mL indikasyon (-) • Dinamik kontrastlı • 1cm < lenf bezleri zor saptanır • lenf nodunun iç yapısını göstermez
LENF NODU METASTAZIBT • Sensitivite: %25-76 • Spesifite: %77-98 • Doğruluk: %70-94 • FNA > 6mm Sensitivite Spesifite • Aortik bifurkasyon altında lenf bezi (-): retroperitoneal incelemeye gerek yoktur
LENF NODU METASTAZIMR • Sensitivite: %25-76 • Spesifite: %77-98 • Doğruluk: %70-94 • lenf nodunun iç yapısını göstermez • Lenf nodu spesifik ajanlar reaktif/metastatik LAP ayrımında kullanılabilir
ORGAN METASTAZLARI • AC grf. rutin olarak kullanılır • KC ve diğer organ metastazlarında BT ve US • Erken lenfatik yayılım HRCT
METABOLİK GÖRÜNTÜLEME • Konvansiyonel yöntemlerle ortaya konulamayan metastaz riski RADYOİMMÜNOSİNTİGRAFİ PET
RADYOİMMÜNOSİNTİGRAFİ • Lokal tedavi sonrası PSA • Lokal veya uzak rekürrens
PET • 18-fluoro-2-deoxyglucose anormal tutulumu • Küratif tedavi sonrası PSA • lenf nodu metastazı araştırılması
PATOLOJİ + Gleason 8-10 PSA>20ng/mL Evre T3-4 Metastaz araştırılması BTabd/Pelv,FNA,lenfadenektomi Kemik sint+Direkt grf Acgrf/Toraks tomo Kemik, lenf bezi, organ metastazı? - + Immünosint.. - + Lokal evreleme (MR,MRSI) Palyatif tdv:Hormonal+/-EBRT