Opinie warszawiaków na temat zjawiska przemocy w rodzinie Warszawa, październik 2011

1. Opinie warszawiaków na temat zjawiska przemocy w rodzinieWarszawa, październik 2011 Opracowanie: Dorota Stempniak Urząd m.st. Warszawy Centrum Komunikacji Społecznej Wydział Badań, Analiz i Strategii dstempniak@um.warszawa.pl

2. Informacje o badaniu Temat: Opinie warszawiaków na temat zjawiska przemocy w rodzinie Realizacja: XI 2007 r., VII 2008 r., VI 2009 r., VI 2010 r., VI 2011 r. Próba: Ogólnowarszawska, reprezentatywna, losowa próba warszawiaków w wieku 18 i więcej lat Liczba zrealizowanych wywiadów: Każdorazowo licząca od 1071 do 1100 osób. Metodologia badania: W latach 2007 – 2009 badanie realizowane techniką bezpośrednich wywiadów (PAPI). W latach 2010 – 2011 badanie realizowane techniką wywiadów telefonicznych (CATI). Maksymalny statystyczny błąd pomiaru: +/- 3,0% Wykonawca: CBOS (2007-2009), ARC Rynek i Opinia (2010-2011)

3. Cele badania • Skala zjawiska. • Postawy warszawiaków wobec przemocy w rodzinie. • Poziom akceptacji dla różnych form przemocy. • Znajomość instytucji, organizacji zajmujących się problemem przemocy w rodzinie. • Poziom korzystania z pomocy różnych instytucji i organizacji. • Reakcje na przemoc w rodzinie. • Ocena wymiaru instytucjonalno–prawnego. • Wspieranie MPPP w rodzinie.

4. Osoby z niższym wykształceniem częściej niż pozostałe grupy respondentów deklarują znajomość rodzin, w których występuje zjawisko przemocy w rodzinie (20% do 14%). Zjawisko przemocy częściej dostrzegają osoby, które źle lub bardzo źle oceniają sytuację materialną swojego gospodarstwa domowego (26% do 14%). Osoby młode, zwłaszcza w przedziale wieku 25 – 34 lata, częściej dostrzegają problem przemocy w swoim otoczeniu aniżeli osoby starsze (20% do 11% ). Znajomość rodzin z problemem przemocy

5. Kontakt z przemocą w rodzinie – analiza wskazań pozytywnych Czy Panu(i) osobiście lub komuś z Pana(i) gospodarstwa domowego zdarzyło się czy też nie doświadczyć przynajmniej jednego z następujących zachowań: ktoś był słownie obrażany, szantażowany, szarpany, bity?* Czy zetknął(ęła) się Pan(i) z problemem przemocy w swojej rodzinie? * W pytaniu zadanym w 2010 r. oraz 2011 r. badani mogli wskazać na jedną, dwie lub trzy formy przemocy, z którymi stykają się w swoim gospodarstwie domowym. **Źródło: „Barometr Warszawski”, pomiar 2009. N=1100 N=1120 N=1171**

6. Doświadczanie różnych form przemocy *Dane nie sumują się do 100%, ponieważ respondenci mogli wskazać więcej niż jedną odpowiedź. **Na pytanie odpowiadały tylko te osoby, które zadeklarowały, że w ich gospodarstwie domowym występuje przemoc w rodzinie. n=367 n=387

7. Czy Panu(i) osobiście lub komuś z Pana(i) gospodarstwa domowego zdarzyło się czy też nie doświadczyć następujących zachowań ze strony innych domowników: Czy Panu(i) osobiście lub komuś z Pana(i) gospodarstwa domowego zdarzyło się czy też nie doświadczyć następujących zachowań ze strony innych domowników: Sytuacja materialna Wykształcenie Niskie (n=28) Dobra (n=154) Średnie (n=153) Średnia (n=171) Wyższe (n=186) Zła (n=38) Ktoś z domowników był wyzywany, obrażany, słownie poniżany Ktoś z domowników był wyzywany, obrażany, słownie poniżany 82% 93% 89% 85% 76% 84% 26% 16% Panie częściej niż panowie zauważają problem przemocy psychicznej. Kobiety częściej także przyznają się do tego, że w swoich gospodarstwach domowych sty-kają się z przemocą słowną (89% do 81%). Ktoś z domowników był szantażowany, zastraszany Ktoś z domowników był szantażowany, zastraszany 25% 16% 22% 25% 34% 17% Ktoś z domowników był szarpany, popychany, bity Ktoś z domowników był szarpany, popychany, bity 64% 49% 54% 58% 55% 68% Ogółem (n=363) Ogółem (n=367) *Analiza wskazań pozytywnych. *Analiza wskazań pozytywnych. Doświadczanie różnych form przemocy w zależności od cech społeczno-demograficznych

8. O jakie formy przemocy pytać i w jaki sposób? Rodzaje doświadczanej przemocy – opinie ofiar przemocy

9. 4 pkt. proc. 4 pkt. proc. 2 pkt. proc. Zdecydowanymi zwolennikami klapsów nieco częściej są osoby starsze, tj. powyżej 50 roku życia (20% do 16%). Poziom akceptacji dla różnych form przemocy N=1100 (2011 r.)

10. Akceptacja dla surowego karania dzieci wzrasta, gdy stwarzają one problemy wychowawcze. Przemoc fizyczna wobec dzieci N=1100 (2011 r.) N=1120 (2010 r.)

11. Znajomość instytucji, organizacji udzielających pomocy Znajomość instytucji udzielających pomocy silnie koresponduje z wykształceniem respondentów: im ono jest wyższe, tym większa jest wiedza na temat tego typu placówek. Wśród osób z wyższym wykształceniem 41% deklaruje znajomość instytucji zajmujących się problemem przemocy w rodzinie, podczas gdy wśród ogółu badanych ten odsetek wynosi 34%. N=1100 (2011 r.) N=1120 (2010 r.)

12. 14 pkt. proc. 6 pkt. proc. 2 pkt. proc. 4 pkt. proc. Spontaniczna znajomość instytucji, organizacji 1/2 udzielających pomocy *Dane nie sumują się do 100%, ponieważ respondenci mogli wymienić więcej niż jedną odpowiedź. **Na pytanie odpowiadały tylko te osoby, które zadeklarowały znajomość jakichś instytucji, organizacji udzielających pomocy. n=379 N=364

13. 3 pkt.proc. 2 pkt.proc. Spontaniczna znajomość instytucji, organizacji 2/2 udzielających pomocy *Dane nie sumują się do 100%, ponieważ respondenci mogli wymienić więcej niż jedną odpowiedź. **Na pytanie odpowiadały tylko te osoby, które zadeklarowały znajomość jakichś instytucji, organizacji udzielających pomocy. n=379 N=364

14. Dlaczego zdecydowana większość osób - mających kontakt z przemocą w swoich gospodarstwach domowych - deklaruje, że nikt z rodziny nie korzysta z pomocy instytucjonalnej? Korzystanie z pomocy instytucjonalnej *Na pytanie odpowiadały tylko te osoby, które w swoim gospodarstwie domowym stykają się z różnymi formami przemocy. n=367 n=387

15. Instytucje najczęściej udzielające pomocy *Dane nie sumują się do 100%, ponieważ respondenci mogli wymienić więcej niż jedną odpowiedź. **Na pytanie odpowiadały tylko te osoby, które zadeklarowały korzystanie z pomocy instytucjonalnej. n=31 n=35

16. Ocena systemu instytucjonalnego – opinie ofiar przemocy w rodzinie Oceny poniżej średniej *Pełne słupki oznaczają częste kontakty instytucjonalne, a puste – rzadkie

17. Pożądany przez klientów poziom świadczonych usług – opinie ofiar przemocy w rodzinie N=112 *Dane nie sumują się do 100%, ponieważ respondenci mogli wymienić więcej niż jedną odpowiedź.

18. Prawo w Polsce w niedostatecznym stopniu chroni ofiary przemocy w rodzinie. 66% W Warszawie bardzo łatwo otrzymuje się pomoc od instytucji i stowarzyszeń zajmujących się problemem przemocy w rodzinie. 29% Ofiary nie zawsze przyznają się do swojej sytuacji, dlatego odpowiednie służby nie zawsze mogą im pomóc. 90% Wiele rodzin dotkniętych przemocą w rodzinie nie otrzymuje potrzebnej im pomocy. 63% Ocena systemu instytucjonalno-prawnego (analiza wskazań pozytywnych)

19. 75 7 pkt. proc. 10 72 3 pkt. proc. 38 7 pkt. proc. 33 28 17 17 5 pkt. proc. 16 Reakcje na przemoc – porównanie wskazań w proc.  odpowiedź spontaniczna  odpowiedź wspomagana n=293(2011 r.) *Dane nie sumują się do 100%, ponieważ respondenci mogli wymienić więcej niż jedną odpowiedź. **Na pytanie odpowiadały tylko te osoby, które zadeklarowały znajomość osób reagujących na przemoc.

20. Obawiają się o swoje bezpieczeństwo (49%) Przemoc jest wyłącznie sprawą rodziny, której problem dotyczy (34%) Nie obchodzą ich sprawy innych osób (31%) Chcą mieć święty spokój (24%) Nie chcą sobie psuć dobrych stosunków sąsiedzkich (10%) Dlaczego część osób w ogóle nie reaguje na przypadki 1/2przemocy w rodzinie ? N=1100 (2011 r.)

21. Nie chcą tracić czasu na zeznania i chodzenie po sądach (9%) Nie wiedzą, co robić w takiej sytuacji (9%) Akceptują takie zachowanie (7%) Nie wierzą w skuteczność takiej interwencji (5%) Nie są pewni, czy problem jest poważny (5%) Dlaczego część osób w ogóle nie reaguje na przypadki 1/2przemocy w rodzinie ? N=1100 (2011 r.)

22. Zjawisko wstydliwe, skrywane przed otoczeniem Zjawisko uznawane za prywatną sprawę rodziny Problemy z szacowaniem skali zjawiska przemocy w rodzinie Zjawisko różnie definiowane Zjawisko częściowo akceptowane Tworzenie bazy wiedzy Trudności z pozyskiwaniem rzetelnych i trafnych informacji dotyczących przemocy w rodzinie Zakres gromadzonych danych Dane urzędowe Sondaże społeczne Podsumowanie

23. Jak przeciwdziałać przemocy w rodzinie? Kiedy problem jest poważny? Jak rozpoznawać przemoc w rodzinie? System normatywny oraz rozpoznawalność problemu Pokazywanie rozmiarów i szkodliwości różnych form przemocy w rodzinie Uświadamianie, że przemoc nie jest normą Budowanie poczucia podmiotowości Programy edukacyjne Kampanie społeczne Rozumienie własnych emocji oraz umiejętność radzenia sobie z problemami Szkolenia, warsztaty dla tych grup zawodowych, które mogą mieć kontakt z ofiarami przemocy w rodzinie. Zwiększanie wrażliwości otoczenia na przypadki przemocy Fora internetowe

24. Odpowiednie reagowanie Co robić w sytuacjach trudnych? Jak reagować na przemoc w rodzinie? Reagowanie nie tylko na drastyczne przypadki przemocy w rodzinie Gdzie szukać pomocy? Kogo informować? Warto informować odpowiednie służby, ponieważ one szybko i skutecznie zareagują. Ludzie muszą mieć poczucie, że mogą liczyć na wsparcie systemu instytucjonalno-prawnego.

25. Wsparcie instytucjonalno-prawne System pomocy musi być znany i oceniany jako efektywny Jak zwiększyć efektywność systemu instytucjonalno-prawnego? Wypracowanie dobrych standardów świadczenia usług Ewaluacja systemu świadczenia usług pomocowych i ciągła dbałość i jego wysoką jakość Zwiększenie dostępu do systemu pomocy Wspieranie sektora pozarządowego w rozwiązywaniu problemów przemocy Badanie satysfakcji klientów

26. Dziękuję Państwu za uwagę! Dorota Stempniak dstempniak@um.warszawa.pl