KOMUNIKACJA INTERPERSONALNA

KOMUNIKACJA INTERPERSONALNA ANNA KAWALEC

KOMUNIKACJA • To proces wzajemnego przekazywania informacji: ludzie zdobywają potrzebne im informacje, przekazują własne zdanie, przekonują się nawzajem, dochodzą do porozumienia • 1.poziom werbalny • 2.poziom niewerbalny

SCHEMAT PROCESU KOMUNIKOWANIA SIĘ • NADAWCA może być nią dowolna osoba • KOMUNIKAT to, co przekazuje nadawca • KANAŁ KOMUNIKATU to określony sposób przekazu • ODBIORCA do niego kierowany jest komunikat

Wrogowie dobrej komunkiacji.

OSĄDZANIE • Polega ono na narzucaniu własnych wartości innym osobom i formułowaniu rozwiązań cudzych problemów. • Kiedy osądzamy nie słuchamy tego, co mówią inni, ponieważ zajęci jesteśmy oceną ich wyglądu, tonu głosu i słów, których używają. Ktoś, kto osądza mówi:

Czy ty naprawdę nic nie rozumiesz?” (krytyka) • „To dlatego, że jesteś leniwa!” (obraza) • „Ciebie w ogóle ten temat nie interesuje.” (orzekanie) • „Gdybyś się trochę postarał, na pewno wyszło by ci to znacznie lepiej.” (manipulacja)

DECYDOWANIE ZA INNYCH • Może ono utrudniać porozumiewanie nawet wtedy, gdy podyktowane jest troską i chęcią pomocy. • Decydując za innych uzależniamy ich od siebie i pozbawiamy możliwości samodzielnego podejmowania decyzji. Ktoś, kto decyduje za innych mówi:

„Będziesz się uczył dwie godziny każdego wieczora.” (rozkazywanie) • „Jeśli tego nie zrobisz, to dopiero zobaczysz!” (groźba) • „Powinieneś się lepiej zachowywać.” (moralizowanie)

INNE BARIERY KOMUNIKACYJNE • Hałasy ze środowiska zewnętrznego • Uprzedzenia • Nastawienie do osoby nadawcy lub odbiorcy • Zmęczenie • Zły stan psychofizyczny

INNE BARIERY KOMUNIKACYJNE • Niespójność komunikatów • Popędzanie • Nadmierne wypytywanie

BARIERY KOMUNIKACYJNE • Nieuwzględnianie informacji zwrotnej • Niesłuchanie, słuchanie pozorne, słuchanie bez zrozumienia • Brak kontaktu wzrokowego, zajmowanie się czymś innym w trakcie rozmowy

BARIERY KOMUNIKACYJNE • Niezrozumiałość komunikatu (język, ilość informacji, tempo)

KILKA PRAWD NA TEMAT KOMUNIKOWANIA SIĘ 1.Komunikowanie jest zasadniczo procesem wzajemnie sprzężonym . 2.Komunikowanie się może być jednokierunkowe lub dwukierunkowe. 3.Komunikowanie wymaga znajomości zasad gramatycznych i słownika języka , którego używamy

4.Komunikowanie powinno być spójne z wykorzystaniem współpracujących kanałów: werbalnego i niewerbalnego. 5. W komunikowaniu zachodzi nie tylko wymiana informacji, ale ujawnia się też szereg zjawisk natury psychologicznej.

KOMUNIKACJA WERBALNA • Czyli CO MÓWIMY? • Treściowy aspekt wypowiedzi • Jest bardzo ważnym elementem procesu komunikowania się • To umiejętność przełożenia języka myśli na język słów

AKTYWNE SŁUCHANIE • Okazywanie szacunku • Okazywanie akceptacji • Okazywanie zrozumienia • Bez własnych sądów

TECHNIKI AKTYWNEGO SŁUCHANIA • ODZWIERCIEDLANIE Mówimy rozmówcy o tym, jakie-według nas-przeżywa uczucia np.: „Mam wrażenie, że jesteś zadowolony”. „Czuję, że bardzo się tym przejmujesz „Widzę, że jest Pan/pani zdenerwowany/a”.

PARAFRAZOWANIE Powtarzanie własnymi słowami sensu usłyszanej wypowiedzi. Upewniamy się, że wszystko zrozumieliśmy prawidłowo. „Jeśli dobrze Cię rozumiem, to...” „Chce Pan/Pani powiedzieć ,że...” „Popraw mnie jeśli się mylę, czy masz na myśli...?

KLARYFIKACJA Zwracamy się do rozmówcy z prośbą o skoncentrowanie się na sprawach najważniejszych; ma ona pomóc w zrozumieniu wypowiedzi rozmówcy; dzięki niej możemy zdobyć więcej informacji.

„ Która z wszystkich spraw jest dla Ciebie najważniejsza?” „Czym proponujesz zająć się teraz?

INFORMACJA ZWROTNA, FEEDBACK • Pozwala na wyrażanie własnych racji i punktu widzenia w komunikacji między dwiema osobami • Pozwala drugiej stronie uzyskać informacje jak postrzegamy jego działania, jakie wrażenie w nas wywołuje, jak jest odbierany • Działa w obie strony-SPRZĘŻENIE ZWROTNE

KONSTRUKTYWNA INFORMACJA ZWROTNA • Respektuje potrzeby drugiej strony • Sprzyja temu aby kontakt był coraz lepszy • Dąży do porozumienia • Jest to szczere, ale NIE raniąca drugiej strony wyrażanie własnej opinii

NIEKONSTRUKTYWNA INFORMACJA ZWROTNA • To stawianie własnych potrzeb ponad potrzeby drugiej strony • Skutek-zablokowanie porozumienia • Druga strona czuje się zraniona i zaczyna się wycofywać

DWA TYPY KOMUNIKATÓW W FEEDBACKU KOMUNIKAT TYPU „JA”: • Kładzie nacisk na emocje odbiorcy, z którymi trudno polemizować • Hamuje agresję drugiej strony • Składa się z 4 elementów:

Ja czuję ...-miejsce na odczucia kiedy Ty...- miejsce na powiedzenie o konkretnym zachowaniu ponieważ... -wyjaśnienie dlaczego to zachowanie wywołało te uczucia i ja oczekuję...

KOMUNIKAT TYPU „TY” • Kładzie akcent przede wszystkim na drugąosobę • ma charakter oskarżający i atakujący • Zawiera uogólnienia, oskarżenia, pouczanie ,ocenianie itp..

TECHNIKI SKUTECZNEJ KOMUNIKACJI 1.Uważne słuchanie CEL: DOKŁADNE ZROUMIENIE TREŚCI WYPOWIEDZI • Skoncentruj się • Słuchaj od początku do końca • W razie potrzeby notuj • Parafrazuj • Zadawaj pytania

2.Precyzyjne komunikowanie: • Formułuj wypowiedzi językiem zrozumiałym dla odbiorcy • Mów w sposób jasny i precyzyjny • Mów w tempie zgodnym z tempem odbiorcy

3.Uzgadnianie znaczeń CEL: PRECYZOWANIE, WYJAŚNIANIE POJĘĆ, SFORMUŁOWAŃ NIEJASNYCH LUB NIEJEDNOZNACZNYCH • Co dokładnie ma Pan na myśli? • Co Pan przez to rozumie?

4.Zadawanie pytań CEL: UZUPEŁNIENIE BRAKUJĄCEJ INFORMACJI, SPRAWADZANIE ZROZUMIENIA • Zadawaj pytania o rozumienie • Zadawaj pytania zamknięte CZY....? • Zadawaj pytania otwarte KTO? CO? DLACZEGO? KIEDY? JAK ?GDZIE?

KOMUNIKACJA NIEWERBALNA • Czyli JAK MÓWIMY? • Tworzy kontekst, w którym odczytywana jest treść tego, co mówimy • To „mowa ciała”

PIERWSZE WRAŻENIE • Wywieramy na sobie pierwsze wrażenie w ciągu 5-30 sek. od momentu zobaczenia nowo poznanej osoby • Kierujemy się wtedy najbardziej dostępnymi informacjami: wyglądem osoby, otoczenia, sposobem powitania, tonem głosu, pierwszymi wypowiedzianymi słowami

Przywiązujemy się do pierwszego wrażenia. • „dobre” lub „złe” , możemy je wywrzeć tylko RAZ(!), trwałe, błyskawicznie tworzone, często złudne, uogólniane, staje się podstawą dalszego KONTAKTU(!)

MOWA CIAŁA TO • Kontakt wzrokowy • Mimika twarzy • Postawa ciała • Odległość od partnera rozmowy • Gestykulacja • Wygląd zewnętrzny, higiena osobista

BADANIA NAD KOMUNIKACJĄ WYKAZUJĄ IŻ • TREŚĆ SŁÓW TO 7% • ASPEKTY MOWY 38% • JĘZYK CIAŁA 55%

PRZESTRZEŃ OSOBISTA czyli odległość od partnera rozmowy STREFA INTYMNA: • Najbliższa • Od 15-45 cm STREFA OSOBISTA: • Na „wyciagnięcie ręki” • Od 45 cm do 1,2m

STREFA SPOŁECZNA: • Od 1,2 do 3,6 m • W rozmowach z nieznanymi lub mniej znanymi osobami STREFA PUBLICZNA: • Powyżej 3,6 m • Zarezerwowana dla oficjalnych spotkań

PRZYJAZNA MOWA CIAŁA- zachęca dokontaktu, dobrze nastawia • Kontakt wzrokowy • Uśmiech • Pogodny wyraz twarzy • Potakiwanie • Pochylenie ciała do przodu • Ciepły głos • Otwarte dłonie i otwarta postawa

CO MÓWI NASZE CIAŁO

WROGA MOWA CIAŁA-zniechęca do kontaktu, źle nastawia • Unikanie kontaktu wzrokowego • Patrzenie „spode łba” • Uśmiech politowania, ironiczny • Nadmierna gestykulacja • Podniesiony ton głosu • Wskazywanie palcem

ZALĘKNIONA MOWA CIAŁA: • Odwracanie wzroku • Przymykanie oczu • Pochylenie głowy • Niespokojne ruchy • Zgarbiona postawa ciała • Cichy, niepewny głos

MIMIKA Służy głównie wyrażaniu SIEDMIU podstawowych stanów emocjonalnych: • Szczęścia • Zdziwienia • Strachu • Smutku

Gniewu • Wstrętu • Pogardy

KONTAKT WZROKOWY • Zbyt uporczywy spostrzegany jest jako próba inwazji, chęć dominacji czy próba wymuszenia uległości • Unikanie kontaktu wzrokowego w trakcie trwania rozmowy interpretowane jest jako wyraz lęku,nieszczerości, lekceważenia czy tezbraku zainteresowania

UŚMIECH • Sygnał ten traktowany jest jako wyraz akceptacjidla partnera rozmowy, • Jest komunikatem mówiącym wprost o sympatii,życzliwości i zainteresowaniu.

POTAKIWANIE • W trakcie trwania rozmowy często mamy skłonność do potakiwania głowa • Taki sygnał traktowany jest jako komunikat świadczący o zrozumieniu wypowiedzi partnera oraz o uważnym słuchaniu.

POCHYLENIE CIAŁA • W trakcie rozmowy rzadko pozostajemynieruchomi. • Mamy skłonność do pochylania się w przód lub odchylania się od rozmówcy. • Pochylenie ciała w przód traktowane jest jako wyraz zainteresowania rozmową.

Odchylenie w tył może świadczyć o dystansowaniu się do tematu lub rozmówcy

KOMUNIKACJA INTERPERSONALNA