T. C. ANKARA VALİLİĞİ İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ Eğitim Şube Müdürlüğü asm .tr

1. T. C. ANKARA VALİLİĞİ İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜEğitim Şube Müdürlüğüwww.asm.gov.tr

2. HAVA YOLU İLE BULAŞAN HASTALIKLARVE KORUNMA YOLLARI

3. AMAÇ • Hava yolu ile bulaşan hastalıklar ve korunma yolları konusunda bilgi ve tutum kazandırmak.

4. ÖĞRENİM HEDEFLERİ • Hava yolu ile bulaşan hastalıkları sayabilmeli, • Bu hastalıkların önemli belirtilerini söyleyebilmeli, • Bu hastalıklardan korunma yollarını açıklayabilmelidir.

5. HAVA YOLU İLE BULAŞAN HASTALIKLAR • Nezle (soğuk algınlığı), • Grip, • Verem, • Bademcik iltihabı (streptekok anjini), • Suçiçeği, • Kızamık, • Kızamıkçık, • Kabakulak, • Boğmaca, Difteri (kuş palazı), • Menenjit.

6. NEZLE-SOĞUK ALGINLIĞI • Etkeni: Çeşitli virüsler. • Bulaşma Yolu: • Solunum • Kirli eller • Ortak kullanılan bardak, mendil, havlu gibi malzemeler de bulaşmada önemlidir.

7. NEZLE-SOĞUK ALGINLIĞI BELİRTİLERİ • Burun akıntısı, burun tıkanıklığı, • Boğazda yanma, • Gözlerde sulanma, • Kulaklarda basınç hissi, • Hâlsizlik, • Bebeklerde ve yaşlılarda hafif ateş.

8. NEZLE-SOĞUK ALGINLIĞI ÖNEMİ • Başka bulaşıcı hastalıklara zemin hazırlar • Yaşlılarda, çocuklarda ve kronik hastalığı olanlarda ağır seyreder • Kapalı alanlardan (kahvehane gibi), mümkün olduğunca uzak durulmalıdır. • Antibiyotik kullanmanın hiçbir yararı yoktur. Hatta zararlı olabilir. 

9. GRİP (İNFLUENZA) Etkeni:Grip virüsü. Bulaşma Yolu: • Solunum • Kirli eller • Ortak kullanılan bardak, mendil, havlu gibi malzemeler de bulaşmada önemlidir.

10. GRİP (İNFLUENZA) BELİRTİLERİ • Nezleye benzer,daha ağır seyreder • Yüksek ateş • Şiddetli baş, kas ve eklem ağrıları • Hasta yatma gereksinimi duyar

11. GRİP (İNFLUENZA) ÖNEMİ • Başka hastalıklara yol açar • Aşısı vardır Ancak herkese önerilmemektedir

12. VEREM (TÜBERKÜLOZ) Etkeni: Bakteri. Bulaşma Yolu: • Solunum yolu • Nadiren de olsa çiğ süt ile sindirim sistemine bulaşabilir.

13. VEREM (TÜBERKÜLOZ) BELİRTİLERİ • Halsizlik, yorgunluk • İştahsızlık, kilo kaybı • Ateş, gece terlemesi • Kanlı balgam

14. VEREM (TÜBERKÜLOZ) ÖNEMİ • Önemli bir halk sağlığı sorunudur. • En çok akciğerlerde yerleşerek hastalık yapar. • Uygun ilaç dozları ve süreye uyulmalıdır. • Tedavi, Verem Savaş Dispanserleri kaydı altında, mutlaka hekim kontrolünde yapılmalıdır.

15. VEREM (TÜBERKÜLOZ) • ÖNEMİ • Tedavi edilebilir bir hastalık olmasına karşın, ihmal edilmesi halinde ölümlere neden olabilir. • Veremden aşı ile korunmak mümkündür. Sağlık Bakanlığı aşı takviminde “BCG Aşısı” olarak yer almaktadır. • Yeterli ve dengeli beslenme vücut direncini artırır. • Erken tanı ve tedavide başarı şansı yüksektir.

16. KIZIL VE STREPTEKOK ANJİNİ Etkeni: Bakteri (A grubu beta-hemolitik streptokok). Bulaşma yolu: • Solunum yolu • Ortak kullanılan kaşık, çatal ve havlu gibi malzemelerle bulaşır.

17. KIZIL VE STREPTEKOK ANJİNİ BELİRTİLERİ • Boğaz ağrısı, yüksek ateş, yutma güçlüğü • Dil başlangıçta beyaz paslı, sonra kırmızı çilek görünümde • Bademciklerde iltihap, beyaz tabaka ve kızarıklık • Vücutta toplu iğne başı büyüklüğünde kırmızı renkli döküntüler

18. KIZIL VE STREPTEKOK ANJİNİ KIZILDA ÇİLEK DİL KIZIL DÖKÜNTÜSÜ

19. KIZIL VE STREPTEKOK ANJİNİ ÖNEMİ Tedavi edilmezse ; • Kalp kaslarında, • Eklemlerde ve • Böbreklerde hasara neden olabilir. • Hastanın tedavisi ve kontrolü mutlaka doktorgözetiminde olmalı

20. SU ÇİÇEĞİ Etkeni: Virüs.  Bulaşma yolu: • Solunum yoluyla (öksürük, aksırık) bulaşır. • Döküntülere temas eden duyarlı sağlam kişilere de bulaşabilir

21. SU ÇİÇEĞİ • BELİRTİLERİ • Nezleye benzer belirtilerle başlar • Ateş • Deri döküntüsü • İçi berrak su dolu, 1-2 mm büyüklüğünde kabarcık şeklinde sivilceler • Döküntüler kaşıntılıdır

22. SU ÇİÇEĞİ

23. SU ÇİÇEĞİ ÖNEMİ • Bulaşıcıdır ve hızla yayılır • Vücut direncini düşürür • Başka hastalıklara yol açar (zatürre, menenjit) • Aşısı vardır • Tırnaklar kısa kesilmeli, eller temiz tutulmalı • Kaşınmaya karşı önlem alınmalı • Ateş düşürücü olarak aspirin verilmemeli, diğer ateş düşürücüler verilebilir.

24. KIZAMIK Etkeni: Virüs.  Bulaşma Yolu: Solunum yolu ile (öksürük, aksırık) bulaşır.

25. KIZAMIK BELİRTİLERİ • Öksürük, gözlerde sulanma,nezle belirtileri • Yüksek ateş • Alın ve kulak arkasından başlayarak 24-48 saat içinde yüz, boyun ve gövdeye yayılan kırmızı döküntüler

26. KIZAMIK

27. KIZAMIK ÖNEMİ • Aşısız çocuklarda hastalık tablosu ağır geçirilir ve aşısız toplumda salgınlara neden olur • Hastalık vücut direncini düşürdüğü için zatürre, ortakulak iltihabı gibi hastalıklara zemin hazırlar • Aşı ile korunulabilir. • Kızamık aşısı yapılmayanların kızamık geçirmesi durumunda, beyinde hasar oluşturarak ölümcül olabilir.

28. KIZAMIKÇIK Etkeni:Virüs. Bulaşma yolu: Solunum yolu ile (öksürük ve aksırık) bulaşır.

29. KIZAMIKÇIK BELİRTİLERİ • Nezleye benzer belirtilerle başlar • Baş ve yüzden başlayarak vücuda yayılan kırmızı seyrek deri döküntüleri ile seyreder.

30. KIZAMIKÇIK KIZAMIKÇIK EMBRİYOPATİSİ

31. KIZAMIKÇIK ÖNEMİ • Yetişkinlerde de görülebilir • Gebelikte geçirilmesi durumunda, ölü ve sakat doğumlara neden olabilir • Aşı ile korunulabilir • Çocukluğunda kızamıkçık geçirmediği saptanan kadınlara gebe kalmadan önce kızamıkçık aşısı önerilebilir.

32. KABAKULAK Etkeni:Virüs. Bulaşma Yolu: Solunum yolu ile (öksürük ve aksırık) bulaşır.

33. KABAKULAK BELİRTİLERİ • Ateş, halsizlik, üşüme ve yemek yerken özellikle kulak arkasında ağrı • Parotis denilen tükürük bezini tutar ve kulak arkasından boyuna doğru inen şişlik

34. KABAKULAK

35. KABAKULAK ÖNEMİ • Salgın yapabilir • Kısırlığa neden olabilir • Aşısı vardır

36. BOĞMACA Etkeni: Bakteri. Bulaşma Yolu: Solunum yolu ile (öksürük, aksırık) bulaşır.

37. BOĞMACA BELİRTİLERİ • Öksürük nöbetler halinde gelir ve nöbet sırasında çocuk morarabilir, havale geçirebilir

38. BOĞMACA ÖNEMİ • Kış mevsiminin sonlarında ve ilkbaharın başlangıcında görülür • Aşısı vardır • Difteri-Boğmaca-Tetanos (DBT) karma aşısı uygulanır.

39. PALAZI

40. DİFTERİ(KUŞPALAZI) Etkeni:Bakteri. Bulaşma Yolu: Solunum yolu ile (öksürük, aksırık) bulaşır.

41. DİFTERİ(KUŞPALAZI) BELİRTİLERİ • Ağız içerisinde yutak, gırtlak ve bademcikler, yumuşak damak ve burun mukozasında gri-yeşil tabaka, • Ateş, boğaz ağrısı, ağrılı öksürük, ses kısılması, • Deri ve gözde de hastalık görülebilir.

42. DİFTERİ(KUŞPALAZI) BADEMCİK DİFTERİSİ FARENKS DİFTERİSİ

43. DİFTERİ(KUŞPALAZI) ÖNEMİ • Aşısı vardır • Difteri-Boğmaca-Tetanos (DBT) ve Difteri-Tetanos (Td) karma aşısı biçiminde uygulanır. • Tedavi edilmezse kalp ve beyinde hasara neden olabilir.

44. MENİNGOKOKSİK MENENJİT Etkeni:Bakteri. Bulaşma Yolu: Solunum yolu ile (öksürük, aksırık) bulaşır.

45. MENİNGOKOKSİK MENENJİT BELİRTİLERİ • Ateş yükselmesi, kusma, baş ağrısı • Şuur değişikliği • Vücutta döküntü olabilir

46. MENİNGOKOKSİK MENENJİT MENENJİT DÖKÜNTÜLERİ

47. MENİNGOKOKSİK MENENJİT ÖNEMİ • Bulaşma önemli bir özelliktir. Bu nedenle hasta ile yakın teması olanlara koruyucu amaçlı ilaç verilir • Körlük, sağırlık gibi sakatlıklara neden olabilir • Tedavi edilmezse öldürücüdür

48. HAVA YOLU İLE BULAŞAN HASTALIKLARDAN KORUNMA • Öksürürken, aksırırken ağız kapatılmalı, • Yerlere tükürülmemeli, • Kâğıt mendil ya da kâğıt havlu kullanmaya özen gösterilmeli, • Odalar havalandırılmalı,

49. HAVA YOLU İLE BULAŞAN HASTALIKLARDAN KORUNMA • Tozdan kaçınılmalı, halılar ve kilimler toz kaldırmayacak biçimde temizlenmeli, • Eller,sabun ve bol su ile 15-30 saniye iyice yıkanmalı, • Beden temizliğine özen gösterilmeli,

50. HAVA YOLU İLE BULAŞAN HASTALIKLARDAN KORUNMA • Kapalı ortamlardan (kahvehane gibi), mümkün olduğunca uzak durulmalı, • Hasta ile yakın temastan kaçınılmalı, çatal, kaşık ve havlu gibi ortak malzeme kullanımından sakınılmalıdır. • Hava yolu ile bulaşan hastalıkların çoğundan aşı ile korunmak mümkündür.