8.Örnek Olay Çalışması Ehliyetsiz Araç Kullanma: Ehliyetin yok muydu senin!

1. 8.Örnek Olay ÇalışmasıEhliyetsiz Araç Kullanma:Ehliyetin yok muydu senin! Akşam arkadaşıyla babasının arabasına atlayıp dolaşmak isteyen Ekrem, annesinden anahtarları tahmin etmediği kadar kolayca alıverdi. Anahtarları alması bu kadar kolay olunca, aklından bir an için ehliyetinin olmadığını geçirse de, bu düşünceyi hemen kafasından uzaklaştırdı. Nasılsa otomobil kullanabiliyordu ve çok geç saate kalmazlarsa polis çevirmesi de olmazdı. Neşe içinde arabaya atlayıp sahil yoluna çıktılar. Hızlandılar ve müziği de sonuna kadar açtılar. Sonrası yoktu... Gözlerini hastanede açabildiğinde bütün vücudu ağrılar içindeydi. “Arkadaşım” dedi başındaki tanımadığı adam.“Geçmiş olsun, ucuz atlattınız. Ehliyetin yok muydu senin” diye soruverdi.Ehliyetsiz araç kullanmasının trafik güvenliği açısından ağır bir kusur olduğunu elbette Ekrem de biliyordu. Ehliyetsiz gençlere ağır ceza Arkadaşı İbrahim T’yle sahil yolunda otomobille ilerleyen Tuncay Z, direksiyon hakimiyetini kaybetti. Kontrolden çıkan otomobil önce bariyerlere, sonra yol kenarındaki aydınlatma direğine çarparak takla attı. Camdan fırlayan sürücü ve yolcu ağır yaralandı. Kartal’dan Maltepe istikametine giden Tuncay Z’nin (18) kullandığı otomobil Kartal İETT son duraklarına geldiğinde kontrolden çıktı. Saat 21.00 sıralarındaki kazada Tuncay Z, yanındaki arkadaşı İbrahim T. olduğu halde kontrolünden çıkan araçla birlikte önce bariyerlere ardından da elektrik direğine çarptı. Çarpmanın etkisiyle savrulan otomobil takla attı. Tuncay Z. ve arkadaşı kaza anında ön camdan yola fırladı.Tuncay Z. ve İbrahim T. olay yerine gelen ambulanslarla hastaneye kaldırıldı. Tedavi altına alınan yaralıların hayati tehlikelerinin sürdüğü belirtildi.Kazada otomobili kullanan Tuncay Z’nin ehliyetinin olmadığı ortaya çıktı. Polis, Tuncay Z’ye ehliyetsiz araç kullanmaktan 700 TL, araç muayenesi yaptırılmadığı için 70 TL, ruhsat sahibine de ehliyetsiz kişiye araç verdiği için 320 TL para cezası kesti. Aracın kaskosu olsa dahi ehliyetsiz kullanıldığı için zararının karşılanmayacağı öğrenildi. Karayolları Müdürlüğü’nün keseceği cezalarla birlikte Tuncay Z’yi ehliyetsiz otomobil kullandığı için ağır bir maddi külfet ve 1-2 ay arası hapis cezası bekliyor. • Tartışma Soruları: • Olay nerede, ne zaman, hangi şartlarda oluşmuştur? • Sorunun nedenlerini açıklayınız? Fark edilen tehlike etkenleri nelerdir? • Bu tehlikelerden korunmak, olayı engellemek için olay kişilerine düşen sorumluluklar nelerdir? • Bu olayda hangi trafik güvenliği kuralının kaza ve kayıplardan koruyucu olacağını belirtiniz… Bu örnek olay Elif Sungur tarafından gerçek bir hikayeye dayandırılarak yazılmıştır.

3. Trafik güvenliğinde belgeleme • Trafik güvenliği araç, yol ve insan etkileşimi ile ortaya çıkar. • Trafikteki insan davranışları içinde sürücülük rolü, diğer rollerden (yaya, yolcu) görece daha fazla sorumluluk üstlenmeyi gerektirir, çünkü araç kullanırken başkalarına zarar verme olasılığı bulunmaktadır. • Sürücülük rolü sadece sürücülük becerileri kazanmakla yerine getirilemez, aracın teknik özelliklerinden de sürücü sorumludur.

4. Araç sahipliği ve sorumluluklar • Trafik Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası • Egzoz Emisyonu Ölçümü • Periyodik Araç Bakımı • Periyodik Araç Muayenesi

5. Trafik güvenliğinde belgeleme • Trafik güvenliğinin sağlanmasında araç ve insan etkileşimi açısından standardizasyonu sağlayan belgeler bulunmaktadır. • Trafiğe çıkan tüm araçlar için , “Araç muayene belgesi” ve sürücüler için “Sürücü belgesi” edinilmesi zorunludur. • Bu belgeler, araç ve insanın trafiğe çıkmak için “yeterli” olduğunu gösterir ve trafik güvenliğinin sağlanması için ön koşul oluşturur.

6. Trafikte öğrenme • İnsan davranışı, bilgi, beceri ve tutumun bir araya gelmesi ile ortaya çıkar. • Trafik konusunda bireylere bilgi, beceri ve tutum kazandırılması için, ilk çocukluk çağından itibaren eğitim çalışmaları yapılmalıdır. • Trafik güvenliği eğitimleri 4-5 yaşında başlamalı, ilkokul, ortaokul ve lise süresince devam etmeli, yetişkin eğitimi yöntemleri ile yaşam boyu sürdürülmelidir.

7. Trafikte öğrenme • Trafik güvenliği davranışlarımız, öğrenme yoluyla oluşmaktadır, • Öğrenme, yapılandırılmış eğitim süreçlerinden geçilerek ve sosyal çevrede görerek, örnek alma yolu ile oluşmaktadır. • Yetişkin önderliğinde, yaşıtlar ve arkadaşlarla etkileşim ve işbirliği ile öğrenme güçlü bir öğrenme yöntemidir.

8. Davranışlarımız nasıl şekilleniyor? Örnek alıyoruz Bilgi alıyoruz Öğreniyoruz davranış

9. Trafik eğitimi • Trafik eğitiminin, • Trafik konusunda bireylerin yaya, yolcu ve sürücü olarak üzerine düşen sorumluluklar hakkında duyarlılık kazanmalarını sağlamak, • Trafik kurallarının öğrenilmesi, • Aracın teknik özelliklerinin öğrenilmesi ve • araç kullanma becerilerinin edinilmesi gibi pek çok işlevi vardır • Araç kullanma becerisi edinmek ve sürücü olabilmek için kursa katılmak ve uygun sınıfta sürücü belgesi almak gerekmektedir.

10. Araç kullanma becerisieğitimi Araç kullanma becerisi edinmek, gerekli alt yapı bilgilerinin alınmasının ardından, yetiştirici özelliklerine sahip sürücülükte ustalaşmış kişilerin gözetiminde “yaparak öğrenme” yoluyla gerçekleşir. Bu çalışmalar, sürücü adayına gereksinim duyulan bilgi ve beceriyi kazandırır. Bu kursu tamamlayarak yapılan sınavda başarılı olanlar sürücü belgesi alarak araç kullanma yetkisi kazanırlar.

11. Sürücü belgesi • Taşıt kullanmak için bilindiği üzere sürücü belgesi (ehliyet) gerekmektedir. • Bisiklet kullananların 11, motorsuz taşıt kullananların ve hayvan sürücülerinin 13 yaşını bitirmiş olması gerekmektedir. • F-G ve H sınıfı sürücü belgesi alacak olanların ilkokulu, diğerlerinin en az ortaokul veya 8 yıllık temel eğitim bitirmiş olmaları zorunludur. • Sürücü belgelerinin sınıfları ve alt sınır yaş grupları şöyledir:Sınıfı         Kullandığı Araç                       Yaş  A1           Motorlu bisiklet                                 17   A2           Motosiklet - Motorlu bisiklet             17   B             Otomobil - Kamyonet+Minibüs+F     18   C             Kamyon+B+F                                   22   D             Çekici+C+B+F                                 22   E             Otobüs-Kamyon+B+F                     22   F             Lastik tekerlekli traktör (LTT)         17   H             Hasta ve sakat araçları                   17   G             İş makineleri                                   18 Sürücü belgesi olmadan araç kullanmak,para ve hapis cezasına yol açan bir suçtur.

12. Sürücü belgesi almak için • Kanunlarda belirtilen şartlardaki kişiler, gerekli belgeleri hazırlayarak özel bir sürücü kursuna başvurarak kayıt yaptırmalıdır. • 5 haftalık teorik eğitimin ardından Trafik, Motor ve İlk Yardım derslerinden sınava girerek her dersten en az 100 üzerinden 70 alarak sınavı geçmek gerekmektedir. • Bu sınavdan başarılı olanlar kurs bünyesinde direksiyon eğitimine katılarak direksiyon sınavına girerler. • Bu sınavı da geçtikten sonra 1-2 hafta içinde kurs, kişi adına sertifika düzenler. Bu sertifika ve belgelerle kursun bağlı bulunduğu vergi dairesine harç ödenerek, aynı ilçedeki Emniyet Müdürlüğüne evrakları teslim ederek 1-2 gün içinde ehliyet alınabilir.

13. Araçmuayenesi Araç muayenesi, trafiğeçıkan tüm motorluvemotorsuzaraçlarınteknikyeterliliklerininmuayene ile tespitedilmesidir. Muayene süresi dolduğu halde muayene edilmemiş araç kullanmak cezaya tabidir. Araçmuayenesi ne işe yarar? Araç muayenesi, tüm taşıtların güvenlik seviyesinin topluca yükseltilmesini sağlar.

14. Araç muayenesinintrafik güvenliğine katkısı • Uluslararası standartlarda muayene hizmetinin başladığı tarih: 11 Ocak 2008 • 11 Ocak 2008-31 Ekim 2010: 10 milyon 645 bin aracın muayenesi yapılmıştır • Bu araçların: • Yüzde 40’ı (4 milyon 285 bin), trafik ve taşıt güvenliği açısından tehlike arz edecek nitelikte kusur veya eksiklik nedeniyle “ağır kusurlu” ya da “emniyetsiz” raporu almıştır. • İkinci muayenesine gelen yaklaşık 4 milyon araçtan yüzde 96,3’ü, eksiklik ve kusurlarını gidererek muayeneden başarı ile geçmişlerdir. • 4 milyonun üzerindeki araç, var olan kusurlarını gidermiş, daha önce güvensiz bir şekilde yollarda dolaşırken güvenli hale getirilmiştir.

15. Araç muayenesinintrafik güvenliğine katkısı • Araç parkı ve muayeneye gelme oranı: • Hafif ticari ve ağır vasıtaların her yıl periyodik araç muayenesi yaptırma zorunluluğu bulunmaktadır. • Zorunlu periyodik muayenesine gelmesi gereken araçlar içinde hafif ticari araçların yüzde 26’sı ve ağır vasıtaların yüzde 32’si periyodik araç muayenesine gelmemektedirler. • Periyodik araç muayenesinden kalma oranları göz önünde bulundurulduğunda, trafikte kontrol dışı hareket eden ve trafik/taşıt güvenliği için tehlike arz eden çok sayıda araç olduğu görülmektedir.

16. Trafik muayenesinde belirlenen kusur tipleri

17. Araç muayene sıklığı a)  Özel otomobiller ve bunların her tür römorkları, ilk 3 yaş sonunda ve devamında her 2 yılda bir b)  Resmi ve ticari plakalı otomobiller ile bunların her tür römorkları, ilk 2 yaş sonunda ve devamında yılda bir c)  Lastik tekerlekli traktörler ile bunların her tür römorkları, ilk 3 yaş sonunda ve devamında 3 yılda bir d)  Diğer bütün motorlu araçlar ve bunların her tür römorkları, ilk 1 yaş sonunda ve devamında yılda bir periyodik muayeneye tabi tutulur