Neden İletişimde Farkındalık ???

1. Neden İletişimde Farkındalık ??? 1 Kg Çelik 0,42 dolar 1 Kg Mercedes 43 dolar 1 Kg DVD 1.925 dolar 1 Kg İ.Kramer Gecelik 2.500 dolar 1 Kg Altın 8.500 dolar 1 Kg Viagra 25.900 dolar 1 Kg Pentium III 800 94.000 dolar Bilgi ve kişiler arası ilişkiler yeni ekonominin temelini oluşturuyor

2. Neden İletişimde Farkındalık ???

3. İLETİŞİMİN TANIMI • İletişim, bir kişinin bir bilgiyi anlaşılır şekilde başkalarına aktarabilmesidir. • İletişim, bireyler arasında bilgi alıp vermek amacıyla oluşturulan bir ilişkiler sistemidir. • İletişim, anlam alış verişi ile sonuçlanan herhangi bir davranıştır. • İletişim, kişileri birbirine bağlayan bir süreçtir.

4. Etkili İletişim Önce Kendini Fark Etmekle Başlar ! • Ben Kimim ? • Kendime ilişkin benlik algım ne ? • Kendimin farkında mıyım? • Kendimi seviyor muyum? • Kendimi değerli ve yeterli buluyor muyum? • Yapabileceklerimi yapma gücüne sahip miyim ? • Ne için yaşıyorum ? • Neye değer veriyorum ? • Dünya görüşüm ne? • Güdülerim-dürtülerim ne? • Rollerim neler? • Kişisel gelişimim için neler yapabilirim?

5. Pasif isem; • Önemli değil yerimi alabilirsin, bu kadar önemli değil, • Her söylenenden etkilenirim, kendi başıma karar alamam, • Kaçınırım ya da vazgeçerim, • Suçluluk, öfke, engellenme, güvensizlik

6. Saldırgan isem; • Kendi doğrularım için diğerlerini harcayabilirim • Bu benim düşüncem,sen farklı düşünüyorsan aptalsın • Savunabilmek için küçük düşürürüm, incitirim, insan yerine koymam • Amacım kazanma, diğerlerini aşağılama, güç gösterme

7. Pasif - Saldırgan isem; • Düşünce ve duygularımı öyle ifade etmeliyim ki, başkaları yetenekli olduğumu anlamasın • Size ne düşünce ve duygularımı tam olarak söyleyemem, umarım senden daha önemliymişim gibi davranırsın • Her zaman suçlayacak birileri vardır

8. Atılgan-Kararlı-Girişken isem; • Dürüst ve açık biriyim • Doğru kararlar alabilirim • Etkili iletişim kurarım • Kararlı beden dili kullanırım • Başkalarının , görüşlerine, haklarına saygı duyarım bunu da anlaşılır ve net iletirim

9. Türk Zihin Haritası (Benim Dışımdaki Hayat) • Akıllıyım...Sihirbazım...Ne İş Olsa Yaparım... • Mutluymuşum... • Samimi Değilim... • Güvenmiyoruz... Kavgalıyız... 3.742.902 ??? • Konuştuğumuz gibi yaşamıyoruz...

10. Türk Zihin Haritası (Benim Dışımdaki Hayat) • Öğretmen Hakkımı Yedi... • Hakem Taraf Tuttu... • Amirim Diğer Kişiyi Kayırdı... • Eşim Beni Anlamadı... • Tavlada kazandık mı ? Bükülmeyen bilek, kaybettik mi zarları suçlarız... • Bağımlı, çaresiz ve kurban anlayışının hakim olduğu özellikler ön planda.

11. İletişimde KENDİNİ TANIMAK • Benlik bilinci; kişinin kendisi hakkında sahip olduğu görüşüdür. • Kendini açmak ; Birisiyle karşılıklı etkileşim sürecinde ki düşünce ve duyguları paylaşmaktır. • Açık benliğimiz; bilinçli olarak yaptığımız davranışlar ve sarf ettiğimiz sözlerdir. Bunlar hem kendimiz hem de başkaları tarafından bilinen özelliklerimizdir.

12. İletişimde KENDİNİ TANIMAK • Kör benliğimiz; farkında olmadığımız, ancak başkaları tarafında bilinen özelliklerimizdir. (genellikle bunlar alınganlık vb. Savunma • Gizli benliğimiz; başkalarının bilmediği ama bizim için açık olan düşüncelerimiz, duygularımız ve özlemlerimizdir.

13. İletişimde KENDİNİ TANIMAK • Bilinmeyen Benliğimiz ise, ne başkaları ne de kendimiz tarafından bilinmez. Buna bilinçaltı da deniliyor. • İki kişi arasındaki en etkin iletişim, her iki tarafın da birbirine açık olduğunda gerçekleşir. • Bir kişiyle etkileşim sırasında açık olabilmemizde güven önemli bir rol oynar.

14. Kendimizi Doğru İfade Etmek - Mesajlarımız Konuşurken çok şey söyleriz, ama verdiğimiz mesajların dört öğeden oluştuğunu çoğu zaman fark etmeyiz. • Gözlemler • Düşünceler • Duygular • İhtiyaçlar

15. Etkin İfadenin Kuralları Ne söylenmek isteniyorsa; • Dolaysız, • Hemen, • Açıkça ve • Dürüstlükle söylenmeli.

16. Hangisi Olmak İstiyoruz? Kazanan (pozitif düşünen) Kaybeden(pozitif olamayan) der ki.. der ki .. -Yaşamımdan memnunum -Hiçbir şey yolunda gitmiyor -Evet yaparım, hayır yapmam -Belki... bakalım... sonra. -Yapmak için zaman bulurum -Zaman ayırmamı nasıl beklersiniz -Kendimi tam olarak ifade edemedim. -Anlamıyorsun ki -Bu konuda farklı düşünüyoruz -Fikrimi değiştirmem -Bunun daha iyi bir yolu olmalı -Bunu her zaman böyle yaparız -Artık halledelim şu işi -Yeniden denemenin anlamı yok -İnsan hergün bir şey öğrenir -Benim bunca yıllık deneyimim boşuna mı -Daha esnek olabiliriz -Ama buradaki talimat diyor ki -İyiyim ama kendimi geliştirmeliyim -Diğerleri kadar kötü değilim

20. Kişisel iletişim Kişinin iç dünyasını ilgilendiren psikolojik bir olaydır. Kendi kendini anlama ve çeşitli duyu organları arasında gerekli ilişkileri kurabilmesiyle ilgilidir. Düşünme eylemidir • Toplumsal iletişim Kişi, grup ve örgütsel yapılar arasındaki iletişimi kapsar bir biriyle etkileşim halindedir.

21. Kişilerarası iletişim için koşullar • Kişiler arasında bir ilişkinin kurulmak istenmesi, • Bir amacın bulunması, • Belirli kuralların bulunması, • Rol ilişkilerinin varlığı ve • Ortak bir dilin varlığıdır.

22. İletişim Ortamı İletişim sürecini etkileyebilecek nitelikleri olan ve iletişim durumu içinde bulunan kişi, nesne ve olayların tümüne “iletişim ortamı” adı verilir. 1. İletişimde bulunan kişilere bağlı özellikler 2. İletişimin içinde oluştuğu ortamın sosyal özellikleri 3. İletişimin içinde oluştuğu ortamın fiziksel özellikleri

23. İLETİŞİM SÜRECİNDEKİ UNSURLAR İletişimin kurulmasında birkaç unsur rol oynar.Bunlar;kaynak(verici),kodlama, mesaj,kanal(araç),alıcı ,alıcının eşik değeri,alıcının şablonları, kod çözme ve geribildirimdir. Eşik Değerler Mesaj Mesaj Kanal Verici Kodlama Mesaj Oluşturma Alıcı Şablonlar Geribildirim

24. 1- KAYNAK: Kaynak (Verici) iletişimi başlatandır.Kaynak,mesajı iletilmek üzere veren,iletiler zinciri üreten,bir insan veya bir makine olabilir. Kaynak, bir konuşmada konuşmacıyı,bir tebliğde sunanı,eserde yazarı,şiirde şairi,kitle iletişim sürecinde ise yayının veya mesajın üretimine katkıda bulunan kişi veya gurubu kapsar. İkna olayının olabilmesi için kaynağın bir takım özellikleri taşıması gerekmektedir.Bunlar;güvenirlilik,sosyo-demografik özellikler,empati gibi özellikler sayılabilir.

25. 2-KODLAMA: Kaynak iletmek istediği bilgileri bir dizi sembole çevirerek,sinyaller halinde kodlar.Kodlama olamadan,bilgilerin bir insandan diğerine nakledilmesi mümkün değildir. Örnek: Duman ateşin göstergesidir. Gazetenin kullanmış olduğu kod yazı,radyonun ki ses,televizyondaki ise ses ve görüntüdür.

26. 3-MESAJ: Mesaj;”Konuşmacı ile dinleyici veya kaynak ile hedef arasındaki ilişkiyi sağlayan unsurdur (Gökçe,1993,52). Harf,rakam,renk,ses,ses tonu,yüz ifadesi,(jest ve mimik) her türlü görsel ve işitsel işaretler,her türlü sözlü ve yazılı ifadeler kaynağın alıcıya ulaştırmak istediği duygu,düşünce ve davranışların kodlanmış halidir. Bir mesajın istenilen amaca ulaşabilmesi ya da hedef kitle tarafından verilmek istenilen şekilde anlaşılabilmesi için şu özellikleri taşıması gerekir(Rigel,1995,142).

27. Mesaj,hedef kitlenin dikkatini ekecek şekilde kurgulanmalı ve sunulup dağıtılmalıdır. Mesaj;anlamı bozmadan aktarabilecek şekilde hem kaynağı,hem hedef kitlenin ortaklaşa sahip oldukları yaşam deneyimlerini ifade eden işaretlerle verilmelidir. Mesaj,hedefte ihtiyaç uyandırmalı ve bu ihtiyaçların karşılanıp giderilmesi için bir şeyler önermeli ve yol gösterici olmalıdır. İhtiyaçların giderilmesinde ileti ile önerilen yol bireyin içinde bulunduğu grup normuna uygun düşmelidir.

28. 4-KANAL: Kanal kaynakla alıcı arasındaki mesajın aktarılmasını,geçmesini sağlayan yoldur. Bu kavramın içine ışık ve ses dalgalarından iletişim araçlarına kadar mesajı aktaran tüm yollar girer ( Köknel,1986,51). İletişimde kanal,önemli işlevi olan unsurlardan biridir.Kanal olmadan iletişimin olması mümkün değildir.Yüz yüze iletişimde kişinin bedeni,yüzü,giysileri ve sesi kanal olarak nitelendirilirken,kitle iletişiminde ise gazete,radyo ve televizyon birer kanaldır.

29. 5-HEDEF (ALICI): Vericinin mesajını algılayan kişi alıcıdır. Alıcının işlevi vericinin karşıtıdır. Alıcının gelen mesajı alabilmesi için,mesajı almaya hazır olması gerekir.Alıcının örneğin;yüz yüze iletişimde dinlemesi,telefonu veya faksı açması,televizyon veya radyonun düğmesini çevirerek mesajı almaya hazır olması gerekir. Mesajın algılanmasında alıcının içinde bulunduğu psikolojik durumun,vericiye ait ön yargılarının,eşik değerlerinin ve şablonlarının da rolü vardır.

30. 6-GERİBİLDİRİM (FEEDBACK) Geri besleme ya da yansıma olarak ta ifade edilebilen feedback iletişim sürecinin son aşamasıdır.Feedback,kaynağın gönderildiği mesaja karşılık hedef kitlenin verdiği cevap mesaj olarak tanımlanabilir(Cüceloğlu,1995,78). Geribildirimler birkaç şekilde olabilir. Karşıdakine bakış şekli Kişinin beden hareketleri Kişinin sözlü olarak söyledikleri Bütün bunların hepsinin beraber ortaya konması Sessiz kalma

31. TEMEL İLETİŞİM VARSAYIMLARI 1.İletişim kurmamak (iletişimsizlik) olanaksızdır Hiçbir şey yapmamanın da anlamı vardır. İletişim kurmak için belirli bir davranış göstermek zorunluluğu yoktur. İletişim kavramı ilişki kavramı ile karıştırılmamalıdır. 2. İletişim ilişki ve içerik düzeyleri vardır Aynı içerik iletişim kuran kişilerin ilişkilerine göre farklı biçimde ifade edilebilir. Gelir misin? (Eşit ya da güçlüsünüz) Gelir misiniz? (Eşit ama resmi ya da güçsüzsünüz) Gelmeyi düşünür müsünüz? (Eşit değil, güçsüz ya da karar özgürlüğüne saygılısınız)

32. TEMEL İLETİŞİM VARSAYIMLARI 3. Mesaj alışverişindeki dizisel yapının kendi başına bir anlamı vardır. İlişki türü mesajların oluşturduğu sıralamaya göre değişebilir. Bir dizi karşılıklı davranışta neden ve sonucu ayırt etmek her zaman mümkün değildir.(İşe geç gelme, derslere çalışmama) 4. Mesajlar dijital ve analojik olmak üzere iki tiptir. Dijital iletişimde mesajlar sözlü veya yazılı olarak bildirilir. Analojik iletişim sözel olmayan tüm iletişimi biçimlerini kapsar.

33. TEMEL İLETİŞİM VARSAYIMLARI 5. İletişim kuran kişiler ya eşit (simetrik) yada eşit olmayan (tamamlayıcı) ilişkiler içindedir. Simetrik iletişimde taraflar eşit düzeydedir. Tamamlayıcı iletişim eşitsizlik temelinde ortaya çıkar.

35. “SEN DİLİ” .Suçlayıcıdır. .Kusur bulur, yargılayıcı, aşağılayıcı mesajlar taşır. . İşbirliğinden uzaklaştırır. . Savunucu ve düşmanca tavırlara neden olur. . olumsuzlukları pekiştirir. (inandırır.) . İnsanlar kendilerini kızgın, incinmiş ve değersiz görür . Değişmeye direnç olur. . Kişi önemsenmediğini düşünür. . Kızgınlığı kışkırtır.  - Öç almaya hakkım var düşüncesini doğurur.

36. “BEN DİLİ” . Hissedilenleri ifade eder. . İyi niyetle işbirliği çağrısıdır. . Çözüm getirmez, durumu açıklar. . Güven geliştirir. . Suçlamaz, yargılamaz. . Savunmaya itmez. . Paylaşmaya çağrıdır. . Karşıdaki kişide düşünme ve empati yaratır. . Hisler ve kaygılar açıkça dile getirilir. . Hislerin sorumluluğu yüklenilir.  . Durum, davranış ve olumsuz duygu belirtilir.  . "KİŞİLİGE SALDIRI YOKTUR

37. SEN MESAJLARI Kes şunu, baş belas Niçin kapıyı hep açık Çok kabasın her zama sözümü kesiyorsun Her zaman aynı şey, bıktım artık.... Bu kadar kavgacı olduğun BEN MESAJLARI • Kolumun çekiştirilmesinden hoşlanmıyorum • Kapının açık kalması beni rahatsızediyor. • Konuşmaya başlayıp sonunuGetiremeyince Sinirleniyorum • Bu akşam kendimi yorgun hissediyorum, oyunu bir başka akşama erteleyelim.

38. Sözünü bilen kişinin Yüzünü ağ ede bir söz Sözünü pişirip diyenin İşini sağ ede bir söz. Söz ola kese savaşı Söz ola kestire başı Söz ola oğulu aşı Bal ile yağ ede bir söz Yunus Emre

39. SÖZLÜ İLETİŞİM Sözlü iletişim düşüncelerin sesli olarak ifade edilmesi anlamına gelmektedir. SÖZLÜ İLETİŞİMİN ÖZELLİKLERİ • İletilecek fikir veya bilginin tanımlanması, • Beklenen sonucun tanımlanması, • Düşüncelerin dinleyicinin anlayabileceği bir dile dökülmesi, • Dinleyicinin tepkisinin gözlemlenmesi, • Kişisel kaygı ve endişelerin bir yana bırakılması, • Karşımızdakilerin dikkatle dinlenmesi ve • Sözsüz iletişim faktörlerinin kullanılması gerekmektedir.

40. SÖZLÜ İLETİŞİMDE TEPKİ GRUPLARI DEVAM ETTİRİCİ TEPKİLER 1. HIM HIM TEPKİSİ 2. İÇERİK TEPKİLERİ (Söylenenin içeriğini özetler ve yansıtır. En son söyleneni; etkileşim sırasındaki çeşitli ifadeleri ya da tüm iletişimi özetleme biçiminde olabilir.) 3. DUYGU TEPKİLERİ (Karşımızdaki kişinin henüz adını koymadığı bir duygusunu yansıtmaya yardımcı olur. Bu nedenle bu tür tepkileri verebilmek zordur; çünkü ifade edilmeyen duyguyu bulmak, onu tanımlamak zordur.) Sanki bana ……… demek istiyormuşsun gibi geliyor Belki de …. hissediyorsun Sanki …. Hissediyorsun, çünkü ….. ÖNCE İÇERİĞİ ANLA, FARKINA VAR SONRA DUYGUYU ORTAYA KOY Bunun için DİKKATLİ DİNLE, NEYİ NASIL SÖYLEDİĞİNE ODAKLAN ve HİSSETTİKLERİNİ ANLAMAYA ÇALIŞ

41. SÖZLÜ İLETİŞİMDE TEPKİ GRUPLARI YOL AÇICI TEPKİLER 1. SORU SORMA (Daha önce bilinmeyen, söz edilmeyen yeni bir bilgiyi elde etmek için kullanılır) Kapalı sorular: Evet ya da hayır gibi bir iki sözcükle yanıtlanabilen sorulardır Açık sorular: Dinlenilen kişiye tepkide bulunmak için geniş özgürlük sağlar. Nasıl ve ne ile başlar. Dolaysız ve dolaylı sorular: Doğrudan sorulan ya da sorulmayan sorulardır. Seçenekli sorular: En az iki seçenekten birini seçmeye zorlayan sorulardır. Niçin sorusu= Derinliğine anlama amacıyla sorulur, ancak yanıtlanması zordur. 2. TAVSİYE VEYA ÖNERİ VERME Seçenek davranışı (eylem ve düşünceleri) gösteren bir tepkidir. Sorun çözmeye yardımcı olabilecek eylem planlarından oluşur. 3. ETKİLEME Tutum ve davranışları dolaysız olarak değiştirmek için kullanılır. Düşünce ve ifadeleri olumlu ya da olumsuz olarak pekiştirmeyi amaçlar. Cesaretlendirme veya cesaretini kırma amacıyla kullanılır.

42. SÖZLÜ İLETİŞİMDE TEPKİ GRUPLARI KENDİNDEN REFERANS VERME 1. KENDİNİ KATMA Kişinin karşısındakinin davranış, tutum ve kelimeleri gibi ifade ettiği bazı uyarıcılara verdiği kişisel tepkisidir. Kişinin kendi duyguları ile ilgilidir. Böyle yaptığında kendimi dışlanmış hissediyorum. 2. KENDİNİ AÇIĞA VURMA Kişinin kendisi ile ilgili gerçek bilgileri sunduğu tepkilerdir. !!! DİKKAT !!! Kendinden referans verirken kendi kişisel gereksinimlerimizi mi karşılıyoruz Karşımızdakinin tepkilerinin neler olabileceğini biliyor muyuz Bu tepkiler ilişkimizi nasıl etkileyecek

43. Dilde Peşin Hükümler • EĞER • Seçenekler bulunduğuna işaret eder, bu nedenle bir insan seçenek sunarken kullanılmalı • Eğer saat 14:00 için toplantı ayarlayabilirsem! • Olası sonuç: Toplantı yok, ayarlayamadım • DENEMEK • Kullanımı başarısızlığın bulunduğuna işaret eder, bu nedenle başarısız bir insanın başarı şansını artırmak için kullanılmalı • Dene ve cumaya kadar bitir • Olası sonuç: Denedim ama zamanında bitiremedim

44. Dilde Peşin Hükümler • AMA • Sözcüğün etkisi bir önceki cümleyi olumsuz kılar, bu nedenle doğru kullanılmazsa karşınızdaki kişide direnç oluşturur • Sizi anlıyorum ama • Olası sonuç: Benim görüşümü önemsemediler • HİÇ BİRŞEY / HERKES / HİÇ KİMSE /HER ZAMAN • Olumsuz kullanımı tüm olumlu anlamları ortadan kaldırır, bu da aynı şekilde direnç oluşturur • Hiçbir şey çalışmıyor! • Hiç kimse beni anlamıyor! • Herkes lafa dalmış!

45. Alternatifleri • Eğer - Zaman • Toplantıyı ayarladığınız zaman • Denemek - Yapmak • Cumaya kadar yapın lütfen • Ama – Ve • Sizi anlıyorum ve görüşlerinizi düşündük • Hiçbirşey- Bazı şeyler / Herkes – Bazı kişiler/ Herzaman - Bazen

46. YAPMAAAAAAAAAAA HUZUR VER

47. SÖZSÜZ İLETİŞİMİN ÖZELLİKLERİ • Sözsüz iletişim, iletişimin harekete geçiricisidir, • Sözsüz iletişim etkilidir, • Sözsüz iletişim duyguları daha etkin olarak dile getirmeye olanak sağlar, • Sözsüz iletişim belirsizdir, • Sözsüz iletişim sözel içeriği daha iyi yansıtır, • Sözsüz iletişim daha güvenilirdir, • Sözsüz iletişim ilişkileri tanımlar ve belirler.

48. SÖZSÜZ İLETİŞİMİN UNSURLARI GÖZ İLİŞKİSİ Etkili göz ilişkisi: Karşıdaki kişiyi dinlerken ve onunla konuşurken doğrudan bakmak şeklindedir. Göz ilişkisi spontan, rahat ancak ciddidir. Karşıdaki kişiye odaklanılmıştır. Etkili olmayan göz ilişkisi: Karşımızdaki kişiye bakmamak, göz ilişkisini çok sık koparmak, boş boş bakmak, çok derin bakmak veya aşağı-yukarı bakmak şeklindedir.

49. SÖZSÜZ İLETİŞİMİN UNSURLARI BEDEN DURUŞU Etkili beden duruşu: Beden hafifçe öne eğiktir, karşımızdakine dönük durumdadır, rahat ancak açıktır, eller hafifçe birleşmiş olarak kucaktadır, önemli noktaları vurgulamak üzere arada sırada akıcı el ve kol hareketleri vardır, ayaklar paraleldir veya rahat bir şekilde birleşiktir. Etkili olmayan beden duruşu: Beden öne doğru çok fazla eğiktir veya arkaya doğru yaslanıktır, beden karşımızdaki kişiye doğru yan durumdadır, beden katı, gergin ve serttir, el ve kol hareketleri pek yoktur, kollar önde kapanmıştır.

50. SÖZSÜZ İLETİŞİMİN UNSURLARI BAŞ VE YÜZ HAREKETLERİ Etkili baş ve yüz hareketleri: Yeri geldikçe baş hareketi ile onaylar şekildedir, uygun bir gülümseme vardır ve karşımızdakinin duyguları ile uyuşan ifadeleri vardır. Etkili olmayan baş ve yüz hareketleri: Sürekli veya çok az olarak baş ile onay yer alır, baş öne eğiktir, sürekli veya çok az gülümseme vardır, soğuk ve mesafeli bir ifade bulunur, yüz hareketleri çok katıdır ve abartılı duygusal yüz ifadeleri ile tepkide bulunulur.