100 likes | 355 Views
C vitamini. Sağlık ve İş Güvenliği Bölümü. Tanım. C vitamini, normal büyüme ve gelişme için gerekli olan ve suda çözünen bir vitamindir.
E N D
C vitamini Sağlık ve İş Güvenliği Bölümü
Tanım • C vitamini, normal büyüme ve gelişme için gerekli olan ve suda çözünen bir vitamindir. • Suda çözünen vitaminler suda erirler.Vücut bunları depolayamaz. Vitaminin artıkları idrarla vücuttan atılır yani bu tür vitaminleri beslenmenize sürekli katmanız gerekir.
İşlev • Kanser riskini azaltır. • Demir emilimini arttırır. • Yara iyileşmesini hızlandırır. • Diş etlerini sağlıklı tutar. • Tendon,lif,deri ve damarlar için gereken kollajen dokuyu oluşturur. • Kan, kemik, doku oluşumu ve yenilenmesinde rol alır.
C vit. iyi bir antioksidandır. • Antioksidanlar,vücudun besinleri enerjiye dönüştürmesi sırasında oluşan yan bir ürün olanserbest radikallerin tahribini önleyen gıdalardır. • Bu yan ürünlerin uzun vadeli birikimi, yaşlanma süreci ve kanser, kalp hastalığı, artrit gibi iltihabi süreçlerin oluşmasına yol açar. • Antioksidanlar, sigara içimi gibi zehirli kimyasalların vücutta yarattığı tahribi de azaltırlar.
Yan etkiler • Vücut C vit.’nini depolamadığından zehirlenme nadirdir. Ancak, günde 2000 mg’dan büyük dozlar; mide rahatsızlıkları ve ishale neden olduğundan önerilmemektedir. • C vit. yetersizliğinde kuru-kırık saçlar,diş eti iltihapları ve kanamaları, kolay morluklar, burun kanaması, kansızlık, şiş ve ağrılı eklem, dişlerin sallanması gibi belirtiler görülür.
Saklama & pişirmenin etkisi • C vit., hava, su ve ışığa son derece duyarlıdır. • Sebzelerdeki C vit.’nin % 25’i kaynatma-haşlama ile yok olur. Aynı miktarda kayıp da meyve-sebzelerin dondurulması ile oluşur. • Meyve-sebzelerin 10-20 dk pişirilmesi %50’nin üzerinde kayıba yol açar. • Konservelerin ısıtılması ile toplam C vit.’nin sadece 1/3’ü kalır. • Alınan C vit.’ninden max. Yarar ancak çiğ ve taze tüketimle mümkündür.
Yanlış bilinenler • C vit. almak soğuk algınlığını önler: • Kış mevsimi, grip ve soğuk algınlığı mevsimidir. Araştırmalar, besinler dışında alınan fazla miktardaki C vit.’nin soğuk algınlığını önlemeye bir etkisinin olmadığını, aksine bulantı, ishal, mide krampları gibi yan etkilere yol açtığını bildirmektedir.
Portakal, en iyi C vit. kaynağıdır: • Portakal suyu C vit. içermekle birlikte hem şekerli hem de asidiktir. Bağışıklık sistemine yük bindiren kan şekeri yükselmesine yol açtıklarından yüksek glisemik endeksli yiyecekler grubundadır. Portakal yerine elma (düşük glisemik endeks) ve limon (asid-alkali dengesini düzenleme) da C vit. kaynağı amacıyla tüketilebilir.