1 / 44

Kronik Hastalıklar ve Süt Tüketimi

Kronik Hastalıklar ve Süt Tüketimi. Prof. Dr. Tanju BESLER Hacettepe Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü. Temel insan hakkı olan SAĞLIK; sadece hastalık ve sakatlığın olmaması değil, bedensel, ruhsal ve sosyal y önden tam iyi olma halidir. Yaşam Döngüsü. BESLENME.

osman
Download Presentation

Kronik Hastalıklar ve Süt Tüketimi

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Kronik Hastalıklar veSüt Tüketimi

  2. Prof. Dr. Tanju BESLER Hacettepe Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü

  3. Temel insan hakkı olanSAĞLIK; sadece hastalık ve sakatlığın olmaması değil, bedensel, ruhsal ve sosyal yöndentam iyi olma halidir.

  4. Yaşam Döngüsü BESLENME

  5. Dünya Sağlık Raporu-2002; • • 10 temel risk etmeni (toplam 17) dünyadaki prematür ölümlerin ve hastalık nedenlerinin yüksek hızını açıklamaktadır. • • Bu risk etmenlerinden 7 tanesi diyet ve fiziksel aktiviteye dayalıdır. • Diyet, fiziksel aktivite, sigara; Hastalıkların önlenmesi ve halk sağlığının korunmasında önemli

  6. Diyete bağlı hastalık yükü (DALY); yaşam yılı kaybı ve yaşam kalitesinin bozulma ölçütü olarak değerlendirilmektedir. DALY erkekler için 80 ve kadınlar için 82.5 yaştan önce çeşitli hastalıklardan yaşam yılı kaybı ve engellilik olarak hesaplanmaktadır. 1 DALY= Sağlıklı yaşamdan 1 yıl kaybı Diyete Bağlı Hastalık Yükü WHO. Food and Health in Europe, 2004

  7. 136 milyon yıl sağlıklı yaşam yılı kaybı (DALY) hesaplanmıştır. Temel neden beslenme: 56 milyon yıl (% 41) kayıp %61 KVH, %32 kanser, % 5 diyabet, % 2 beslenme yetersizlikleri hastalıkları WHO. Food and Health in Europe, 2004 2000 yılında Avrupa Kıtasında

  8. 2000 yılında Avrupa Kıtasında Hastalık DALY(%) Bulaşıcı has. 9.7 Enfeksiyon ve parasiter hastalıklar 3.9 Beslenme yetersizlikleri 1.0 Kronik hastalıklar 76.6 KVH 22.6 Kanserler 11.7 DM 1.5 Yaralanmalar 13.7 Pomerleau J et al. PHN 6:453,2003

  9. Neden Olan Etken Katkı (%) Sigara 9.0 Alkol 8.4 Şişmanlık 3.7 İş riski 3.6 Y.siz sebze ve meyve tük. 3.5 Yoksulluk 3.1 İşsizlik 2.9 Fiziksel aktivite 1.4 Doymuş yağ > diyet 1.1 WHO. Food and Health in Europe, 2004 AB’de tüm hastalık yükünü etkileyen etkenler (1997) 8.3 9.7 4.6

  10. KVH Diyabet İnme Osteoporoz Safra kesesi has. Meme, kolon/rektum, prostat kanseri Sağlık Ekonomisi(Amerika-1998) 137 milyar ABD $

  11. Yetişkinlik dönemi kronik hastalıklarının önlenmesi yaşamın başlangıcından alınıp, yaşam boyu sürdürülecek yaklaşımlarla önlenebilir. Bu yaklaşımlar Doğurganlık döneminde ve gebelikte optimal beslenme ile başlar Bebeğe 6 ay süre ile tek başına (exclusive) anne sütünün verilmesi Zamanında uygun tamamlayıcı besinlere başlanması uygulamaları ile sürdürülür. Okul çağında sağlıklı yaşam biçimi eğitimleri ile sürdürülür Ferro Luzzi et al. 2001 Yetersiz ve dengesiz beslenme

  12. Yetersiz ve Dengesiz Beslenme Çocuk ölümlerinin(WHO) % 7’sinin birincil nedeni % 46’sının ikincil

  13. Su ve Besinlerle Bulaşan Hastalıklar 2002 2000 Kanser  22.000 İshal  869.700 Askariazis  49.122 Amipli Dizanteri  26.447 Tifo  24.158 Brusella  17.584 Hepatit A  10.557 Basilli Dizanteri  1.047 Seçilmiş İstatistikler (Sağlık Bakanlığı)

  14. Hedef 1: Bulaşıcı Hastalıkların Önlenmesi 2005 yılına kadar 5 yaş altı çocuk ishal ölümlerini en az % 50, ishal vakalarını en az % 25 azaltmak. 2010 yılına kadar 5 yaş altı çocuklarda ASYE ölümlerini 1/3 azaltmak. Sağlık Bakanlığı Hedefleri

  15. Hedef 2: Bulaşıcı Olmayan Hastalıkların Önlenmesi 2020 yılına kadar 65 yaş altında iskemik kalp hastalıklarından ölümleri % 15 azaltmak. 2020 yılına kadar 65 yaş altı nüfusta tüm kanserleri % 10, 2030 yılına kadar tüm kanserleri % 15 azaltmak. 2020 yılına kadar 40 yaş üzeri nüfusta obezite prevalansını % 10 azaltmak. Sağlık Bakanlığı Hedefleri

  16. Hedef 3: Bebek ve Çocuk Sağlığının Geliştirilmesi 2020 yılına kadar BÖH binde 20 altına, 5 yaş altı ölüm hızını binde 30’un altına indirmek, neonatal ölüm hızını % 30 azaltmak. 2020 yılına kadar DDA bebek oranını en az % 20 azaltmak. 2015 yılına kadar ilk altı ay anne sütü alan çocuk oranını % 80’e çıkarmak. 2020 yılına kadar, 5 yaş altı çocuklarda beslenme bozukluklarını % 35, iyot yetersizliği hastalıklarını % 90 azaltmak. Sağlık Bakanlığı Hedefleri

  17. Hedef 4: Risk Faktörlerinin Azaltılması 2010 yılına kadar kronik malnütrisyon, raşitizm, beslenme yetersizliği anemileri ve obezite oranını % 35, 2020 yılına kadar % 50 azaltmak. İyot yetersizliği hastalıklarını okul çocuklarında tümüyle, erişkinlerde 1/3 azaltmak. Beslenmeye bağlı kronik hastalıkların sıklığını en az % 10 oranında azaltmak. Sağlık Bakanlığı Hedefleri

  18. Yaşam Döngüsü BESLENME

  19. 0 – 6 Ay Tek başına Anne Sütü

  20. ANNE SÜTÜ 70 1.3 4.38 6.89 20-32 14 5.0 0.036 0.05 İNEK SÜTÜ 60 3.2 3.25 4.52 113 91 0.0 0.183 0.44 Süt Bileşimi • ENERJİ • PROTEİN • T.YAĞ • KHO • Ca • P • C Vit. • Riboflavin • B 12

  21. WHEY KAZEİN

  22. Süt ve Türevleri • İçerdiği besin öğeleri açısından insan vücudunda kolayca sindirilebilir ve rahatça kullanılabilir. • Organizmanın büyüme ve gelişimi için gerekli olan besin öğelerinin tamamına yakınını içerir. 6

  23. Süt Agriculture and Agri-Food Canada, Canadian Dairy Information ,2000

  24. Süt Kemik ve diş sağlığının devam ettirilmesi, Osteoporoz gibi hastalıkların oluşumunu önlemek ve/veya geciktirmek için Çocukluktan itibaren önerilen düzeylerde kalsiyum, fosfor, D vitamini, riboflavin ve protein alımı vd. birçok besin öğesi • Dolayısıyla süt ve süt ürünlerinin tüketimi, • halk sağlığı açısından önem teşkil etmektedir

  25. %30 potasyum %52 kalsiyum %11 B1 vitamini %35 protein %44 B2 vitamini %9 A vitamini %13 B6 vitamini %12 folat %30 iyot %18 magnezyum %98 B12 vitamini %55 fosfor %12 çinko %16 niasin %6 enerji Bir bardak sütte 6 yaşında bir çocuğun ihtiyacı olan;

  26. Özellikle protein ve kalsiyum içeriği açısından tüketilmekte Fosfor, B2 vitamini (riboflavin), B12 vitamini, A vitamini, fosfor, tiamin, niasin, magnezyum olmak üzere birçok besin öğesi için önemli kaynak Süt proteininin biyolojik değeri 1.0 üzerinden 0.95 olup oldukça yüksektir Besin Öğesi Alımına Sütün Katkısı Maijala Kalle. Co milk and human development and well-being. Position paper. Livestock Production Science. 2000

  27. SÜT İLE KRONİK HASTALIKLARİLİŞKİSİ Diş sağlığı Laktoz intoleransı Hipertansiyon Kemik yoğunluğu Kanser Obezite

  28. Kemik sağlığı için kalsiyumun dışında yağ, karbonhidrat, protein gibi makro besin öğeleri K vitamini, fosfor, magnezyum, flor, bakır ve çinko gibisütün bileşiminde bulunan mikro besin öğeleri de önemlidir Süt ve Kemik Yoğunluğu

  29. Kemik matriksinin oluşumu için yeterli protein alımı gereklidir, ancak çok yüksek alımı idrarla kalsiyum atılımına neden olabilmekte Kemik matriksi, yapımı için mikro besin öğelerine gereksinimi olan kollajen ve kollajen olmayan protein yapılar içerir. C vitamini proteinlerin hidroksilasyonu için gerekli olup K vitamini iskelette depolanan ve kemik metabolizmasında etkili olan osteokalsin içerisinde yer alan gammakarboksile glutamil yapımı için elzemdir. Süt ve Kemik Yoğunluğu

  30. Bakır kollajendeki çapraz bağların yapımı için gerekli olan lizil-oksidaz enziminin kofaktörüdür. Fosfor kemikte hidroksiapatit şeklinde kristal yapıda bulunduğu için önem kazanmaktadır. Magnezyum matriks ve mineral metabolizması için gerekli birçok enzimin kofaktörüdür. Flor ise kemik formasyonunu stimule eder Süt ve Kemik Yoğunluğu

  31. Süt ve Kemik Yoğunluğu (Kemik metabolizmasının yaş ile değişimi) Maksimum kemik yoğunluğu 25-35 yaşları arasında oluşurken, en önemli dönemin 12-20 yaş olduğu, ilerleyen yaşlarda kalsiyum alımı artsa da kemik yoğunluğu artmamaktadır H,L: Çocukluk ve adolesan dönemde Sırasıylayüksek ve düşük kalsiyum alımı h,l: Yetişkinlikte yüksek ve düşük kalsiyum alımı Gennari C. Calcium and vitamin D nutrition and bone disease of elderly. Public Health Nutrition. 2001 Merrilees M J, et al. Effects of dairy food supplements on bone mineral density in teenage girls. European Journal of Nutrition. 2000.

  32. Süt ve Kemik Yoğunluğu (Diyetle Ca Alımına Dikkat) AAP, 2006:117;578-585

  33. Kalsiyum, magnezyum ve fosforun az tüketimi bireysel veya toplumsal olarak arteriyel kan basıncı artışı ve hipertansiyon insidansı ile ilişkili olduğu saptanmıştır Kalsiyum suplemanının antihipertansif olarak kullanıldığı sıçanlar üzerinde yapılan bir çalışmada; diyette kalsiyum artışının prostasiklin üretimini 1/3 oranında azalttığı ve tromboksan A2 oluşumunu 2 kat arttırdığı saptanmıştır Süt ve Hipertansiyon Miller GD, et al. Benefits of Dairy Product Consumption on Blood Pressure in Humans: A Summary of the Biomedical Literature. Journal of the American Collage of Nutrition. 2000 Alanko J, et al. Prostacyclin and thromboxane A2 production in nitric oxide-deficient hypertension in vivo. Effects of high calcium diet and angiotensin receptor blockade. Prostaglandins, Leukotrienes and Essential Fatty Acids. 2003

  34. Günde 3-4 porsiyon süt ve ürünlerinin tüketimi optimal kan basıncının sağlanmasında ve sağlığın devam ettirilmesinde önerilmektedir DASH çalışmasında kalsiyum alımı 800 mg/gün’e çıkarıldığında kan basıncının azaldığı bildirilmiştir Süt ve Hipertansiyon *Miller GD, et al. Benefits of Dairy Product Consumption on Blood Pressure in Humans: A Summary of the Biomedical Literature. Journal of the American Collage of Nutrition. 2000 * NIH Consensus Development Panel on Optimal Calcium Intake: Optimal calcium intake. JAMA. 1994 * Dietary Reference Intakes for Calcium, Phosphorus, Magnesium, vitamin D, and Fluoride. Washington DC, 1997.

  35. Süt kalsiyumu ve kan basıncının etkileşimi ?

  36. Kalsiyum ve D vitamini ile ilişkili Kolon kanserine karşı koruyucu olduğu da bildirilmekte kalsiyumun intralüminal bölgede safra asitleri ile yağ asitlerini bağlaması ve bu bileşiklerin proliferatif stimulasyonunu düşürmesi Süt ve ürünlerinin, meme kanserini arttırdığından şüphelenilmekte olup son yıllarda bunu kanıtlayan yeterli çalışmalar yoktur Süt ve Kanser *Rodriguez C et al. Calcium , Dairy Products, and Risk of Prostate Cancer in a Prospective Cohort of United States Men. Cancer Epidemiology, Biomarkers & Prevention. 2003 *Shin MH, et al. Intake of Dairy Products, Calcium, and Vitamin D and Risk of Breast Cancer. Journal of the National Cancer Institute. 2002

  37. Süt Ca ve Obezite Vücut Ağırlığı 6.6 kg 24 hafta -500kkal/gün 8.8 kg 11 kg Süt tüketimi Fazla Düşük Ca Yüksek Ca J Dairy Sci.2006;89:1207-1221

  38. Süt Ca ve Obezite Vücut Yağı 24 hafta -500kkal/gün 1.4 kg 2.9 kg 3.7 kg Süt tüketimi Fazla Düşük Ca Yüksek Ca J Dairy Sci.2006;89:1207-1221

  39. Süt Ca ve Obezite

  40. Ca Alımında Tehlikeli Düşme Erkek Kadın J Dairy Sci.2006;89:1207-1221

  41. Süt Tüketimi Gazlı İçecekler İçimlik Süt J Dairy Sci.2006;89:1207-1221

  42. Sağlık için, sağlıklı süt için Süt; sağlıklı tüketilmesi gereken bir besindir. Açık süte güvenmeyin! Yasalarımızın öngördüğü ısıl işlem (Pastörize veya UHT) geçirmiş süt kullanınız, kullandırtınız.

More Related