Sarkoidoz Patolojisi

1. Sarkoidoz Patolojisi Dr. Nalan Akyürek Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Patoloji A.D.

2. SarkoidozTanım • Nedeni bilinmeyen multisistem hastalık • Respiratuvar sistem ve diğer organlar • Kronik granülomatöz inflamasyon Tanı: • Klinik, laboratuvar ve patolojik bulguların koralasyonu ile konur.

3. SarkoidozisEpidemiyoloji • Bütün ırklar ve etnik gruplarda (en yüksek insidans kuzey Avrupa ülkelerinde) • <50 yaş, 20-39 yaşta pik • Siyah ırkta ve kadınlar diğer gruplardan daha yüksek risk altında • Iannuzzi MC, Rybicki BA, Teirstein AS. Sarcoidosis. N Engl J Med 2007; 357:2153-65.

4. SarkoidozEtyoloji • Bilinmiyor • Çevresel tetikleyicilere karşı immün cevap – Enfeksiyöz ajanlar: mikobakteri, propionibakteri, mikoplazma, CMV – polen, küf – İnorganik partiküller: talk, zirconyum, aluminyum – Yangın söndürme: Dünya Ticaret Merkezi saldırısı • Iannuzzi MC, Rybicki BA, Teirstein AS. Sarcoidosis. N Engl J Med 2007; 357:2153-65.

5. SarkoidozEtyoloji • Genetik yatkınlık – Familyal sarkoidoz: RR 1.5 – 7.4 – HLA genleri ile ilişki: HLA-B8, HLA-DRB1 ve HLA-DQB1 – Kromozom 6p’de BTNL2 geni – Afrika-Ameikallar, 3p ve 5q11.2’de yatkınlık genleri • Çevre ve genler arasında kompleks etkileşim • Iannuzzi MC, Rybicki BA, Teirstein AS. Sarcoidosis. N Engl J Med 2007; 357:2153-65.

6. İmmunopatogenez • Iannuzzi MC, Rybicki BA, Teirstein AS. Sarcoidosis. N Engl J Med 2007; 357:2153-65.

7. SarkoidozKlinik özellikler - Prognoz • Göğüs radyografisinde insidental bulgu • Sistemik semptomlar ya da tutulan organdaki bozukluğa bağlı semptomlar • Akut sarkoidoz, Löfgren’s sendromu, hastaların %9-34’ü • 1-3 yılda remisyon (2/3 <1 yıl, %50 <3 yıl) • Ölüm <%5, genellikle pulmoner ve kardiyak

8. SarkoidozBilateral hiler lenfadenopati

9. SarcoidosisPulmoner

10. SarkoidozPulmoner - Patoloji • Hastalığın en erken evresinde: Hafif nonspesifik interstisyel mononükleer inflamasyon / alveolit

11. SarkoidozPulmoner - Patoloji Sarkoidoz, multifokal nonekrotizan epiteloid granülomlar ile karakterlidir. – interstisyel – lenfanjitik dağılım: bronkovasküler alanlar ve interlobüler septalar boyunca – iyi gelişmiş, karakteristik görünümde • Uniform histolojik evrede, iyi sınırlı, kompakt granülomlar

17. SarkoidozGranülomlar • Epiteloid histiyositler, lenfositler ve fibroblastlar Multinükleer Langhans tipi ya da yabancı cisim tipi dev hücreler İnklüzyonlar • Tipik olarak non-nekrotizan - küçük santral fibrinoid, granüler ya da eozinofilik nekroz odakları • Hyalinize fibrozis

23. Sarkoidozda İnklüzyonlar • Asteroid cisimcikler • Birefrejan kalsiyum okzalat kristalleri

24. Schaumann’s cisimcikleri Hamazaki-Wesenberg cisimcikleri Sarkoidozda İnklüzyonlar

25. Sarkoidoz • Tutulum olmayan akciğer parankiminde interstisyel kronik inflamasyon minimal ya da yoktur. • Belirgin interstisyel kronik inflamasyon varlığında diğer hastalıklar (hipersensitivite pnömonisi, kollajen vasküler hastalıklar, ilaç ilişkili pnömoni, berilyozis ya da enfeksiyon) göz önünde bulundurulmalıdır.

28. Sarkoidoz • Hastalık ilerleyince granülomlar fibrotik hale gelir ve sonunda konfluen hyalinize nodüller şeklinde görülebilirler. • Kalsifikasyon yaygın fibrozise eşlik edebilir

32. Sarkoidozda Transbronşial Biyopsi • Granülomatöz inflamasyon sıklıkla büyük hava yollarında bulunduğundan tanı için transbronşial biyopsi oldukça efektiftir. • Biyopside bulgular çarpıcı olmayabilir. Birkaç dev hücre kümesi ya da belirgin olmayan granülomlardan oluşabilir. En az 3 seviyeli derin kesit ile incelenmeli

38. SarkoidozVasküler Tutulum • Granülomatöz anjitis/vaskülit oldukça sık bir bulgu • Venöz tutulum arteriyel tutulumdan daha sık • Genellikle granülomların en yoğun olduğu alanlarda • Granülomatöz pulmoner anjitis- nonspesifik - Tbc, Wegener granülomatozisi, nekrotizan sarkoid granülomatozis, berilyum hastalığı

39. SarkoidozPlevral Tutulum • Plevral tutulum nadir olup, ilerlemiş hastalığı olanlarda görülür. • Plevral effüzyonlar: Lenfositoz • Plevral kalınlaşma, plevral ve subplevral nodüller ve pnömotoraks

40. Progresyon ve ilerlemiş akciğer tutulumu • %10-30 vakada akciğerler “bal peteği akciğer” ile sonuçlanan progresif fibrozise ilerler. • Amfizem • Kavitasyon • Aspergilloma

42. Nodüler Sarkoidoz • Nadir (%1.6 - %4% ) • Nodüller ve birleşen granülomlar (1-5 cm boyutta) • Akciğerde tüm vakalar bilateral • Nekroz ya da vaskülit yok

43. Nekrotizan Sarkoid Granülomatozisi • İlk kez 1973’te Liebow tarafından tanımlanan nadir bir granülomatöz pulmoner anjit • Nekrotizan sarkoid granülomatozis nodüler sarkoidozun geç dönem varyantı mı?

44. Nekrotizan Sarkoid Granülomatozisi 1- Sarkoid benzeri granülomlardan oluşan granülomatöz pnömoni 2- Değişik derecede nekroz 3- Granülomatöz vaskülit

45. Sarkoidoz Tanısı • Tipik bir klinikoradyolojik prezantasyon • Doku biyopsisinde non-nekrotizan epiteloid granülomların varlığı • Diğer olası hastalıkların ekarte edilmesi (özellikle enfeksiyöz nedenler) Kesin tanı genellikle klinisyen tarafından konur ve patolog tarafından desteklenir. • Ma Y,Gal A,Koss MN: The pathology of pulmonary sarcoidosis:update. Seminars in Diagnostic Pathology 2007; 24,150-161

46. Sarkoidozda Patolojik Tanı • Patolog sadece tanımlayıcı bir şekilde “non-nekrotizan granülomlar” olarak tanı verebilir. • Klasik vakalarda “sarkoidoz ile uyumlu non-nekrotizan granülomlar” şeklinde tanı konulabilir.

47. SarkoidozPulmoner – Ayırıcı Tanı • Enfeksiyöz granülomlar • Hot tub lung • Hipersensitivite pnömonisi • Berilyozis • Wegener granülomatozisi • Talk granülomatozisi

48. Tüberküloz • Nekrotizan granülomatöz inflamasyon ile birlikte non-nekrotizan granülomlar • Coğrafik nekroz ortaya çıkabilir. • Granülomatöz bronkioler tutulum sık • Mikroorganizmalar genellikle nekrotik granülom merkezindeki debrisi içinde hücre dışı lokalizasyonda bulunur. • Granülomlar non-nekrotizan ya da hyalinize olduğunda asit-fast boyası ile organizma saptanamayabilir. • Tang Y-W, Procop GW, Zheng X et al: Histologic parameters predictive of mycobacretial infection. Am J.Clin.Pathol.1998;109:331-334.