340 likes | 736 Views
Sporda Beslenme. Yrd. Doç. Dr. M. Emin KAFKAS İnönü Üniversitesi/BESYO 2013. What is feeding ?.
E N D
Sporda Beslenme Yrd. Doç. Dr. M. Emin KAFKAS İnönü Üniversitesi/BESYO 2013
What is feeding? • Büyüme ve yaşamın sürdürülmesi ve sağlığın korunması için dışarıdan alınan besinlerin bir takım kimyasal reaksiyonlar sonucu karbonhidrat, yağ, protein, vitamin, mineral gibi bileşenlere ayrılarak kullanılmasıdır.
Su içsem yarıyor! • Alınan besinlerin hücre içindeki kimyasal reaksiyonları sonucu enerji olarak açığa çıkması ve harcanmasıdır. • Anabolizma, • Katabolizma.
Acaba, ne yemeliyim? • Makro besinler • Karbonhidrat (%60) • Protein (%12-15) • Yağlar (%15-20) • Mikro besinler • Vitaminler • Mineraller • Su
Egzersiz ve Beslenme • Sağlıklı beslenme alışkanlığı kazanmak, • Vücudun ihtiyacı, • Karbonhidratlar, • Proteinler, • Yağlar, • Vitaminler, • Mineraller, • Su.
Egzersiz ve Beslenme • Hem sportif etkinlik içerisinde performans için, • Hem de sağlıklı olabilmek için, • Tavsiye edilen miktar. • Sedanter (kgx24 kal.) • Sporcu (kgx30 kal.) • Ağırlık sporcu (kgx40kal).
Egzersiz ve Beslenme • Besinler enerji sağlar, • Vücut sıcaklığının düzenlenmesi, • Kimyasal reaksiyon, • Kas kasılması.
Karbonhidratlar • Monosakkarit, • Disakkarit, • Polisakkarit.
KARBONHİDRATLAR • Monosakkarit; ……………….su ile daha küçük birimlere parçalanamadıklarından basit şekerler, tek şekerler, monozlar………… (glikoz, fruktoz,galaktoz)
KARBONHİDRATLAR • Disakkaritler; • ………..iki molekül monosakkaritin glikozit bağı ile bağlanmasıyla oluşur. Bu bağlanma sırasında bağ sayısı kadar su ortaya çıkar. Buna dehidrasyon sentezi denir. İnsan ve hayvanların yedikleri disakkaritler, …………………….. • maltoz (arpa şekeri), sakkaroz (sükroz, çay şekeri), laktoz (süt şekeri)
KARBONHİDRATLAR • Polisakkarit; • Temel yapı birimi glikoz molekülüdür. Kolloid yapıda olan bir bileşiktir. Bitkilerde, ozmotik basınç yükselteceğinden dolayı şekerler monosakkarit halde depolanamaz, bu nedenle polisakkaritlere çevrilerek saklanırlar. (Nişasta, Selüloz, Glikojen)
PROTEİNLER • Proteinler; • Kaslar, • Cilt, • İç organlar, • Kemik ve diş, • Bağ dokular (tendon, ligament), • İmmun sistem, • Hormonlar, • Çeşitli kimyasal reaksiyonlar.
PROTEİNLER • Amino asitler (AA, karbon, oksijen, hidrojen, azot) • İki çeşit, • 20 adet.
PROTEİNLER • Esansiyel AA (10), • Alanin, • Asparajin, • Aspartik Asit, • Sistein, • Glütamin, • Glisin, • Prolin, • Serin, • Glütamik asit, • Tirozin
PROTEİNLER • Esansiyel olmayan AA (10), • Histidin, • İzolösin, • Lizin, • Fenilalanin • Metionin, • Valin, • Arginin, • Triptofan • Treonin, • Lözin
PROTEİNLER • Hayvansal proteinler; • Et, • Tavuk, • Balık, • Yumurta, • Peynir, • Yoğurt.
PROTEİNLER • Bitkisel proteinler; • Mercimek, • Nohut, • Kuru fasulye,
LİPİDLER • Enerji, • Vitaminlerin taşınması (ADEK), • Hücre membranlarında, • Sinir hücrelerinde, • İç organların korunmasında.
LİPİDLER • Yağ kaynakları, • Süt ve süt ürünleri, • Et ve et ürünleri, • Kuruyemişler, • Bitkisel yağlar.
LİPİDLER • Doymuş yağlar; • Doymuş (katı) yağlar, • Doymamış (sıvı) yağlar, • Tekli doymamış, • Çoklu doymamış.
LİPİDLER • Doymuş yağlar; • Son yıllarda dikkat, • Kan kolesterol seviyesinde artma, • Koroner kalp hastalıkları, • Oda sıcaklığında katı,
LİPİDLER • Doymamış yağlar; • Tekli doymamış (zeytin yağı) • LDL üzerinde azalma, • HDL aynı • Çoklu doymamış (ayçiçek yağı) • LDL ve HDL azalma
KOLESTEROL • Yağın karakterine benzer, • Yağın sindirilmesi, • Hücre yapısında, • Beslenme ile alınamaz, • Vücut ihtiyacı kadar üretir, • Yumurta sarısı, • İç organlar, • Kabuklu deniz hayvanları.
YAĞ TAVSİYELERİ • Sağlık için önemli, • Gereğinden fazla tüketmek, • Sınır %30 (67 gr), • Doymuş yağ 10% (22), • Sporcular % 20 (karbonhidrat fazla).
VİTAMİNLER • Suda eriyenler (B,C), • Yağda eriyenler (A,D,E,K,).
VİTAMİNLER • Suda çözünenler (B,C); • Thiamin, • Riboflavin, • Niacin, • B6, • B12, • Folate, • Biotin, • Pantothenic, • Vitamin C.