Tendencje zmian struktury zasobów szpitalnych

1. Tendencje zmian struktury zasobów szpitalnych 1

2. Plan finansowy Narodowego Funduszu Zdrowia na 2008 r.Dolnośląski OW NFZ 2

3. 3

4. Zadłużenie szpitali dolnośląskich na tle kraju – zobowiązania ogółem - 31.12.2004 r. – 31.12.2007 r.

5. Zadłużenie szpitali dolnośląskich na tle kraju – zobowiązania wymagalne – 31.12.2004 r. – 31.12.2007 r.

6. Liczba szpitali dolnośląskich na tlekraju 6

7. Liczba łóżek w szpitalach dolnośląskich na tle kraju 7

8. Wskaźnik wykorzystania łóżek w szpitalach dolnośląskich na tle kraju 8

9. Zatrudnienie personelu medycznego w zakładach opieki zdrowotnej w 2003 i 2006 roku 9

10. Zatrudnienie personelu medycznego w zakładach opieki zdrowotnej w 2003 i 2006 roku 10

11. Nadmiar/niedobór łóżekWojewództwo Dolnośląskie 11

12. Różnice pomiędzy szacowaną na rok 2012 liczbą łóżek a faktyczną liczbą łóżek w 2005 r. Województwo Dolnośląskie 12

13. Oddziały szpitalne w latach 2002-2006 13

14. Założenia kształtowania zasobów szpitalnych Osiągnięcie następujących wskaźników łóżek: 35/10 000 ludności dla oddziałów opieki krótkoterminowej 14/10 000 ludności dla oddziałów opieki długoterminowej 7/10 000 ludności dla oddziałów psychiatrycznych 14

15. Definicje Pod terminem „łóżka” rozumie się całą otoczkę/zbiór kosztochłonnych zasobów kadrowych, sprzętowych i lokalowych generujących wytworzenie usługi zdrowotnej. 1) łóżka krótkoterminowe – wykorzystywane do intensywnej, bardzo lekochłonnej i kosztownej diagnostycznie fazy terapii schorzeń ostrych lub nierozpoznanych, wymagających szybkiej diagnozy i intensywnego leczenia. 2) łóżka długoterminowe – umożliwiające długotrwałą hospitalizację w schorzeniach wcześniej rozpoznanych z „ustawionym” stałym leczeniem bez kosztownej ostrej diagnostyki, bez chirurgicznej/inwazyjnej, kosztownej operatywy, ewentualnie leczenia schorzeń przewlekłych, charakteryzujących się wielodniowym „plateu” kosztów leczenia 3) łóżka psychiatryczne (w tym odwykowe) o odmiennej od dwóch poprzednich charakterystyce, w których występują zarówno łóżka o profilu ostrym jak i przewlekłym 15

16. Koszty mocy niewykorzystanych Oddziały krótkoterminowe 16

17. Koszty mocy niewykorzystanych Ogółem w województwie funkcjonuje 430 oddziałów krótkoterminowych (zabiegowe i zachowawcze łącznie ) z 12 480 łóżkami. Oddziały te przyjmują 567 045 pacjentów rocznie, pacjenci przebywają przeciętnie przez okres 5 dni, łóżka są wykorzystywane na poziomie 60% czyli przez 219,1 dnia w roku. Optymalne obłożenie w oddziałach krótkoterminowych powinno wynosić ok. 85% czyli przez 310 dni w roku, na oddziałach dziecięcych ok. 80% ( przez 292 dni w roku). Czyli przy zwiększeniu wykorzystania łóżek do poziomu optymalnego pojawia się nadmiar łóżek krótkoterminowych. 17

18. Koszty mocy niewykorzystanych Z wyliczeń wynika, że dla zachowania dotychczasowej ilości świadczeń (leczonych) wystarczy 9450 łóżek czyli o 3030 (o 24,2%) mniej, niż obecnie. Ich liczba byłaby jeszcze niższa, gdyby skrócić okres pobytu pacjenta , z czym wiążą się koszty zmienne. Koszty mocy niewykorzystanych (tzw. stałe) czyli utrzymywania zbędnych łóżek wynoszą około 267 mln zł rocznie. 18

19. Zasoby materialne Alokacja zasobów nie jest adekwatna douwarunkowań demograficznych i epidemiologicznych, a istniejąca infrastruktura często nie odpowiada standardom jakości nowoczesnej medycyny. 19

20. Struktura łóżek Analiza wskaźników potwierdza, że funkcjonująca w Polsce struktura łóżek szpitalnych, przejawiająca się nadmiarem łóżek ostrych w niektórych specjalnościach, przy jednoczesnym deficycie łóżek długoterminowych, jest dalece nieprawidłowa. 20

21. Struktura łóżek Wg NIK, jedną z przyczyn rosnącego zadłużenia SPZOZ jest nieefektywne wykorzystywanie łóżek szpitalnych m.in. z powodu ich nadmiaru oraz braku racjonalnie prowadzonej restrukturyzacji, nieprzystosowania organizacyjnego SPZOZ do zmieniających się warunków ekonomicznych, społeczno-demograficznych i epidemiologicznych. Restrukturyzacja SPZOZ nie doprowadziła w znacznej części jednostek do przekształcenia nadwyżki krótkoterminowych łóżek szpitalnych w łóżka długoterminowe, osiągnięcia optymalnego wskaźnika ich wykorzystania, zahamowania procesu zadłużania szpitali i poprawy gospodarowania posiadanym majątkiem. 21

22. Struktura łóżek Polska jest jednym z nielicznych krajów europejskich, w którym w tych samych szpitalach i oddziałach leczeni są chorzy wymagający opieki intensywnej, jak i również chorzy wymagający opieki długoterminowej, paliatywnej, czy też pielęgnacyjno – opiekuńczej.* * - MP Nr 26/2001r. w sprawie ogłoszenia Koncepcji polityki przestrzennego zagospodarowania kraju 22

23. Kierunki zmian - cele Głównym celem działań będzie poprawa jakości opieki zdrowotnej poprzez podniesienie standardu usług medycznych oraz zwiększenie dostępności do usług świadczonych przez zakłady opieki zdrowotnej w obszarach niedoboru. Podjęte działania prowadzić będą do racjonalizacji sieci jednostek ochrony zdrowia. Najistotniejszym problemem jest niewłaściwa struktura zasobów opieki zdrowotnej i przeszkody z koordynacją ich przesuwania. 23

24. Kierunki zmian - cele Realizacja tego celu będzie przebiegać w drodze dostosowania struktury łóżek szpitalnych w poszczególnych szpitalach do istniejących i prognozowanych potrzeb „ostrej”i „przewlekłej” oraz terminalnej fazy hospitalizacji. Cel ten będzie osiągnięty poprzez dokonanie zmian istniejącej, tradycyjnej struktury organizacyjnej szpitali i wprowadzenie ich podziału na: - szpitale z „łóżkami ostrymi”, - szpitale i oddziały dzienne, - szpitale opieki długoterminowej, - zakłady pielęgnacyjno-opiekuńcze, - zakłady (hospicja) i oddziały szpitalnej opieki paliatywnej. 24

25. Trendy zmian w działalności szpitali W odniesieniu do szpitali opieki krótkoterminowej dominuje zasada, iż łóżek całodobowych powinno być tak mało, jak tylko jest to możliwe. Natomiast główny akcent położony jest na zapewnienie potrzeb odpowiedniego zaplecza diagnostycznego i operacyjnego szpitala, połączonego z funkcjonalną izbą przyjęć posiadającą możliwości do reanimacji i wykonywania ratujących życie doraźnych zabiegów operacyjnych. 25

26. Trendy zmian w działalności szpitali Nasilający się rozwój prewencji, zwiększająca się efektywność leków, rozwój nowych technologii medycznych, powstawanie mniej kosztownych jednostek jak oddziały dzienne lub opieki długoterminowej,będziew coraz większym stopniu zastępować tradycyjną hospitalizację. 26

27. Trendy zmian w działalności szpitali Ogólna liczba przyjęć do szpitala będzie się wyraźnie zmniejszać. Wiele popularnych procedur, np. radiologicznei funkcjonalno - wydolnościowe, będzie wykonywanych w warunkach ambulatoryjnych i dziennych. Rozwinie się poradnictwo przyszpitalne traktowane jako alternatywna opieka zastępująca hospitalizację organizowana na zasadzie procesów programowych. 27

28. Trendy zmian w działalności szpitali W miejsce pracy indywidualnej izolowanej do własnego obszaru wprowadzona zostanie praca zespołowa, interdyscyplinarna. Utrwalona koncepcja specjalności szpitalnych zostanie zastąpiona zintegrowanym procesem wytwarzania świadczeń i sprawowania opieki całościowej. 28

29. Metodologia prac Akceptacja metody „sita” jako podstawy analizy i projekcji zmian strukturalnych, polegającej na przepuszczaniu proponowanych zmian przez kolejne „sita”, do których zaliczyć należy: 1) obecną i prognozowaną sytuację demograficzną, 2) obecną i prognozowaną sytuację epidemiologiczną, 3) analizę nasycenia usługami medycznymi, 29

30. Metodologia prac 4) zalecenia metodologiczne wskaźników docelowych, 5) analizę strukturalną szpitali przy uwzględnieniu: a)analizy wykorzystania łóżek szpitalnych oraz średniego pobytu pacjentów na oddziałach, b) kosztów mocy niewykorzystanych, c)oceny wydolności zaplecza diagnostycznego i zabiegowego szpitali, 6) nasycenia kadrą medyczną 30

31. Działanie efektu skali Większość kosztów szpitala to koszty stałe, dlatego też szpitale powinny generować efekt skali, gdzie średni koszt pobytu każdego pacjenta powinien maleć wraz ze wzrostem ich liczby. W szpitalu posiadającym 40 łóżek zróżnicowanie przyjęć sięga (+/-)10%, dlatego średnio wykorzystanych będzie jedynie 30 łóżek. W szpitalu posiadającym 400 łóżek nadspodziewanie dużej liczbie pacjentów na jednym oddziale towarzyszy niedobór na innym, tak, że ogólna fluktuacja może wynieść +/- 25% pacjentów. Procent wolnych miejsc do całkowitej liczby łóżek będzie jednak znacznie mniejszy, niż w szpitalu na 40 pacjentów. Skoro odsetek wykorzystanych łóżek może być większy, a jednostkowy koszt opieki niższy, większy szpital może osiągnąć większą płynność przepływu pacjentów. 31

32. Kryteria kluczowe 1. Liczba oddziałów uwzględniać będzie geograficzny i zadaniowy charakter dostępności do świadczeń (wielkość populacji, rozmieszczenie terytorialne, zdefiniowane potrzeby zdrowotne i sposób ich realizacji). 2. Rozmieszczenie oddziałów w zależności od gęstości zaludnienia, zalecana max odległość od szpitala: 32

33. Kryteria kluczowe 3. Oddział jest zdolny do udzielania świadczeń zdrowotnych wtrybie ciągłym w zakresie diagnostyki i terapii (za wyjątkiem oddziałów dziennych)‏ 4. Szpital powinien dysponować potencjałem nie mniejszym niż 150łóżek ogółem przy oddziałach nie mniejszych niż 20 łóżek (zawyjątkiem szpitali jednoprofilowych oraz oddziałów wysokospecjalistycznych, jeżeli ich funkcjonowanie jestniezbędnedla zabezpieczenia dostępności do świadczeń). 33

34. Kryteria dodatkowe Kryteria dodatkowe mają charakter promujący w przypadku konieczności wyboru oddziału spośród szpitali spełniających kryteria podstawowe, a udzielających świadczeń zdrowotnych o analogicznym profilu na rzecz tej samej populacji: Szpital zatrudnia personel medyczny, którego kwalifikacje i ilośćzapewnią prawidłową realizację świadczeń zdrowotnych zgodnie z profilem oddziałów; W szpitalu funkcjonuje szpitalny oddział ratunkowy; 34

35. Kryteria dodatkowe Szpital posiada blok operacyjny składający się z co najmniej 1 sali septycznej i 1 sali aseptycznej oraz sali pooperacyjnej; Szpital posiada OITiR, liczba łóżek stanowi min 2-5% ogólnej liczby łóżek; Przyszpitalu funkcjonują specjalistyczne przychodnie przyszpitalne umożliwiające kontynuację leczenia; Szpital funkcjonuje w pobliżu dużych zakładów przemysłowych lub innych obiektów jak np. lotnisko, drogi szybkiego ruchu. 35

36. Kierunkowe wskaźniki łóżek Jednym z kryteriów oceniających szpital są przejrzyste zasady kwalifikujące go do odpowiedniego „poziomu”. I poziom obejmuje szpitale szczebla powiatowego udzielające świadczeń w czterech podstawowych specjalnościach medycznych: chorób wewnętrznych, chirurgii ogólnej, położnictwa i ginekologii, pediatrii, a także z anestezjologii i intensywnej terapii. Mogą one także udzielać świadczeń zdrowotnych osobom, których stan zdrowia wymaga świadczeń zdrowotnych w dłuższym okresie niż cztery tygodnie, a w szczególności świadczeń rehabilitacyjnych, opieki paliatywnej oraz psychiatrycznej. 36

37. Kierunkowe wskaźniki łóżek II poziom obejmuje szpitale wojewódzkie (lub specjalistyczne) świadczące usługi w zakresie czterech podstawowych specjalnościach medycznych tj.: chorób wewnętrznych, chirurgii ogólnej, położnictwa i ginekologii, pediatriia także anestezjologiii intensywnej terapii oraz co najmniej następujących specjalnościach: kardiologii, neurologii, dermatologii, patologii ciąży i noworodka, okulistyki, laryngologii, chirurgii urazowej, urologii, chirurgii dziecięcej i chirurgii onkologicznej. Szpitale te mogą także udzielać świadczeń zdrowotnych osobom, których stan zdrowia nie wymaga udzielania całodobowych świadczeń zdrowotnych w zakresie ambulatoryjnych zabiegów operacyjnych, diagnostyki oraz opieki psychiatrycznej. 37

38. Kierunkowe wskaźniki łóżek III poziom obejmuje szpitale kliniczne państwowych uczelni medycznych lub państwowej uczelni prowadzącej działalność dydaktyczna i badawczą w dziedzinie nauk medycznych oraz jednostki badawczo-rozwojowe podległe Ministrowi Zdrowia. Mogą one udzielać świadczeń zdrowotnych na obszarze większym niż jedno województwo, a jednostki a badawczo-rozwojowe podległe Ministrowi Zdrowia na terenie całego kraju. 38

39. Kierunkowe wskaźniki łóżek Przyjmując trójstopniowy układ w opiece stacjonarnej proponuje się docelowo przyjęcie następującego podziału bazy szpitalnej: I poziom – powiat - łóżka krótkoterminowe – 65% - łóżka długoterminowe – 60% - łóżka psychiatryczne – 35% 39

40. Kierunkowe wskaźniki łóżek II poziom - subregionalny - łóżka krótkoterminowe – 25% - łóżka długoterminowe – 35% - łóżka psychiatryczne – 35% III poziom - regionalny - łóżka krótkoterminowe – 10% - łóżka długoterminowe – 5% - łóżka psychiatryczne – 30% 40

41. Obszary Podział województwa na 5 obszarów populacyjnych: - Liczba ludności - Powierzchnia w km2 - Gęstość zaludnienia W analizach uwzględniona jest agregacja oddziałów (grupa oddziałów/oddziaływ grupie), która pokazuje sposób łączenia oddziałów i obejmuje ok. 90% wszystkich hospitalizowanych. Porównanie rzeczywistej liczby łóżek w danych specjalnościach na danym obszarze z optymalną liczbą łóżek w celu określenia zmniejszenia/zwiększenia ich liczby. 41

42. 42

43. Sposoby postępowania 43 1. konsolidacja produktowa: - łączenie oddziałów o podobnym zakresie świadczeń w danym obszarze - zmiany profilów oddziałów - likwidacja oddziałów nie odpowiadających wymogom i standardom i przejecie ich zakresu usług przez innych świadczeniodawców z danego obszaru 2. konsolidacja zarządzania - łączenie spzoz w drodze porozumienia na poziomie różnych organów założycielskich: gmina-powiat, powiat-powiat, powiat- województwo - tworzenie spółek samorządowych - łączenie spółek samorządowych