FİKRİ VE SINAİ ÜRÜNLERDEN YARARLANMA VE HAKLARIN KORUNMASI Avukat M. Nevhan AKYILDIZ

1. FİKRİ VE SINAİ ÜRÜNLERDEN YARARLANMA VE HAKLARIN KORUNMASI Avukat M. Nevhan AKYILDIZ Telif-Marka –Patent-Tasarım-Haksız Rekabet Hukuku Danışmanı Emekli Cumhuriyet Savcısı EBSO-19 Kasım 2013

2. FİKRİ VE SINAİ HAKLAR GENEL BİLGİLENDİRME

3. FİKİR VE SANAT ESERLERİ KAVRAMLAR

4. FİKİR VE SANAT ESERLERİ KANUNU: Eser ile ilgili olarak; 1. Eser sahiplerinin, 2. Eserleri yorumlayan icracı sanatçıların, 3.Seslerin ilk tespitini yapan fonogramyapımcılarının, 4.Filmlerin ilk tespitini gerçekleştiren yapımcıların, 5. Radyo-televizyon kuruluşlarının, 6. Bireylerin, haklarını koruma altına almaktadır.

5. Eser: Fikir ve sanat ürünleridir. Unsurları: 1.Düşünce ürünü olma 2.Somutlaşma 3. Hususiyet 4. Eser türlerine uygunluk

6. İlim ve edebiyat eserleri, Bilimsel ve teknik mahiyette ise

7. Güzel sanat eserleri, Estetik olması koşuluyla;

9. İşlemeler ve Derlemeler: Başka dile çevrilmiş bilgisayar programı ya da

10. ESERLER İLE İLGİLİ HAKLAR

11. 1-Manevi Haklar: a)Eserin umuma arzı(zamanı, biçimive yeri belirleme, tanıtma) b)Adının belirtilmesi c)Eserde değişiklik yapılmasını engelleme A-ESER SAHİBİNE TANINAN HAKLAR

12. 2-Mali Haklar: a)Çoğaltma hakkı b)Eserin aslı veya nüshalarını yayma hakkı c)İşleme hakkı d)Temsil hakkı e)Umuma iletim hakkı A-ESER SAHİBİNE TANINAN HAKLAR

13. Eser sahibine tanınan mali haklar zamanla sınırlıdır: Bu süre, eser sahibinin yaşamı + ölümünden itibaren 70 yıldır. Sürenin sona ermesinden itibaren herkes eser sahibine tanınan mali haklardan faydalanabilir. -Manevi haklar süreyle sınırlı değildir. HAKLARIN SINIRLARI VE İSTİSNALAR

14. Eser sahibine tanınan haklara getirilen istisnalar: • Kamu düzeni gerekçesi ile • Mevzuat ve içtihatlar • Nutuklar • Eğitim öğretim istisnası • İktibas serbestisi • Gazete içeriği ve haber • Şahsen kullanım amacıyla çoğaltma HAKLARIN SINIRLARI VE İSTİSNALAR

15. Kanunda sayılan ve ‘sahibinin hususiyetini taşıyan’ ‘eser’lerin meydana getirilmesi ile Fikri Hak kanunları, eser sahiplerine ‘Eser sahipliği’ ortaya çıkar. Mali ve manevi inhisari yetkiler (mutlak yetkiler) verir. Eser Sahipliği’ kavramı

16. Eser sahipliği Eserin yaratılması ile birlikte hukuken doğar. (Tescil gerekli değildir-hakkın kanıtlanması) -Eser sahibi olmak idari formaliteyetabi midir?

17. Bir eserin sahibi, Bir işlenmenin sahibi, onumeydana getirendir. asıl eser sahibinin hakları mahfuz kalmak şartıyla onu işleyendir. Eser Sahibi Kimdir?

18. Mali hakları kullanma yetkisi. --------------------------------    Aralarındaki özel sözleşmeden veya işin mahiyetindenaksi anlaşılmadıkça; münhasıranesersahibineaittir ------------------- memur, hizmetliveişçilerin işlerinigörürkenmeydanagetirdiklerieserlerüzerindeki +tüzel kişilerin uzuvları şirketlerde çalışanlar gibi Mali haklar bunları çalıştıran veya tayin edenlercekullanılır

19. -Sözleşmede açık hükmün olmaması halinde sipariş verilen eser sahibi sayılır. - İstisna Sözleşmelerinde (Bağımsız kişilere Sipariş Üzerine Yartılan Eserlerde) Eser Sahibi Kimdir?

20. 1.ihtimal: eser ‘bağımsız bölümlere’ ayrılabiliyorsa Birden fazla kimselerin birlikte vücuda getirdikleri eserin kısımlara ayrılması mümkünse, bunlardan her biri vücuda getirdiği kısmın sahibi sayılır. -Diğer Birlikte yaratılan eserlerde eser sahibi kimdir?

21. 2.ihtimal: eser ayrılmaz bir bütün oluşturuyorsa. ‘Birlik’ eser sahibidir ve farklı düzenleme yapmamışlarsa adi şirket hükümleri çerçevesinde yürütülür Diğer Birlikte yaratılan eserlerde eser sahibi kimdir? Fikir verme : hayır Teknik hizmet ve yardımlar: doküman derleme: hayır Birlikte beste: evet

22. İLKELER: Sayılan mali haklarsınırlı sayıdadır. Herbir mali hak birbirinden bağımsızdır. Birbirinden ayrı olarak yazılı şekilde hukuki tasarruflara(hk devri veya kullanımın devri) yazılı şekilde konu olur. Mirasa, hacze ve rehne konu olurlar. 1-ESER SAHİBİNİN MALİ HAKLARI

23. SÖZLEŞMENİN KONUSU - Eser üzerindeki malî hakları (İşleme, çoğaltma, yayma, temsil, umuma iletim) eser sahibinin kendisi kullanma veya başkasına kullandırma imkânı - Manevî haklar sözleşme ile devredilemez.

24. ÖZLEŞMENİN KAPSAMI Hakların devri - Yer - Süre - İçerik bakımından sınırlı veya sınırsız gerçekleştirilebilir Bu sınırlama sebebiyle hakkın adeta para gibi piyasada tedavül etmesine imkân tanınır.

25. B Cep Telefonuyla kayıt A Söz, beste sahibi B A Evde, aile-yakın arkadaşlarla d. Günü Kampusun kapalı devre monitör sistemi -Umuma arz yetkisi ihlali-manevi hk - 14.Mad. -Çoğaltma hk ihlali -mali hk- 22/2. Mad. -Dolaylı temsil hk. İhlali 24.Mad. K -İnternetle (dijital) umuma iletim hk ihlali 25/ 2. Mad. Bir TV yayın kuruluşu İnternette you tube KTv You tube dan aldığı Görüntüyü yayınlar Tv ile yayınlama hk. İhlali 25.Mad. yayın

26. Manevi, mali veya bağlantılı haklara tecavüz 1-5 hapis veya adlî para cezasına hükmolunur.” MANEVİ, MALİ VEYA BAĞLANTILI HAKLARA TECAVÜZ SUÇU Md. 71

27. SINAİ HAKLAR KAVRAMLAR

28. PATENTLER

29. Teknik bir probleme teknik araçların kullanılması yoluyla getirilen çözüm. • Buluş, ürün veya usul (süreç) olabilir. Buluş Nedir?

30. Buluş konusu: Tekrar kapatılabilir özellikli teneke kutu açacağı.

31. Buluş

32. Teknik alandaki yeni, buluş basamağını gerçekleştiren ve sanayiye uygulanabilir buluşlara verilen belge . Patent Nedir?

33. Yenilik • Buluş Basamağını Gerçekleştirme • Sanayiye Uygulanabilir Olma Patent Verilebilirlik Şartları

34. Yeni olan buluşun, tekniğin bilinen durumuna oranla bir katkı sağlaması gerekir. • Uzman kişi tarafından buluşun tekniğin bilinen durumunu ne kadar yükselttiği tespit edilir. Buluş Basamağı

35. Buluş konusu: Tutma yerinin poliüretan olması ile karakterize edilen tornavida. Tekniğin bilinen durumu (Önceki teknik): Özellikleri belirtilen tornavida önceki teknikte bulunamamıştır. Ancak çekiçlerin tutma yerinin olması bilinmektedir.

36. İncelemesiz Patent Koruma süresi 7 yıldır. İncelemeli Patent Koruma süresi 20 yıldır. Patent Verilmesi Sistemi

37. Patent verilebilirlik şartlarını taşıyan bir buluşun sahibi, patent korumasını tercih etmeyip buluşunu gizli tutmak isteyebilir. Buluşun patent süresinden daha uzun bir süre başkaları tarafından taklit edilemeyeceğine inanıyorsa, patent başvurusundan kaçınabilir. Patent - Know-how İlişkisi

38. ? • Patent sisteminin avantajı • Tekelci etki • Mutlak hak • Patent sisteminin dezavantajı • Süre ile sınırlı • Buluşu açıklama yükümlülüğü • Patent verilmesi aşamasının uzun ve masraflı oluşu Patent mi? Know-how mı?

39. FAYDALI MODELLER

40. Yeni,sanayiye uygulanabilir, ancak buluş basamağı olaraknitelendirilmeyecek teknolojik ilerleme kaydeden küçük buluşları korumak amacıyla verilir. • Patentlere ilişkin hükümler, niteliklerine uygun düştüğü sürece faydalı modeller hakkında da uygulanır. Faydalı Model

41. ENDÜSTRİYEL TASARIMLAR

42. Korumanın Amacı Tasarım hukukuyla korunması amaçlanan, ürünün dış özelliklerinin ürüne sağladığı ekonomik değerdir. Koruma Şartları 554 sayılı KHK kapsamında yeni ve ayırdedici tasarımlar korunur. Endüstriyel Tasarım

43. Y.Doç.Dr. Feyzan Şehirali Çelik

44. MARKALAR

45. Tanım İşletmelerin mal ve hizmetlerini diğer işletmelerinmal ve hizmetlerinden ayırt etmek amacıyla kullanılan işaretler. Marka

46. Markanın temel unsurları şunlardır: • Marka bir işarettir, • Marka olacak işaretin çizimle veya herhangi bir şekilde görüntülenebilmesi gerekir, • İşaretin ayırdedici olması gerekir. Markanın Temel Unsurları

48. MARKA OLARAK TESCİL EDİLEBİLECEK İŞARETLER

49. Genel Koşul:Ayırt Edici OlmaTİCARET ÜNVANI(A… T… Ltd. Şti)İŞLETME ADI(Divan Oteli)KELİME (Varan)TASVİRİ İŞARET(Tek başına kullanılmaz) (Apple..bilgisayar )CİNS İSİMLER (Tek başına kullanılmaz) (Ciklet, Labne)(Ekstra)(Birinci sınıf)MESLEK ADLARI(İstanbul Barosu)REKLAM SLOGANLARI(Ayırt edici olmalıdır)(Harekete geçmeden önce doğruyu görün)(Tefal, Ne varsa sende var) (Aldatıcı olmamalıdır)ÜÇ BOYUTLU ŞEKİL( Toblerone)HARF VE SAYI(Şekille olabilir)(Hyundai arması)RENK(Tek başına olmaz)(Kombine edilerek olabilir)SES (Aygaz)KOKU(Olamaz)ŞEKİL, RESİM, FOTOĞRAF, LOGO, KARMA İŞARETLER

50. TPE’ye tescil başvurusu • TPE’nin başvuruyu şekli şartlara uygunluk açısından incelemesi • TPE’nin başvuruyu mutlak red nedenleri açısından incelemesi • Mutlak red nedenleri açısından yapılan inceleme sonucu başvuru reddedilmezse Resmi Marka Bülteni’nde yayımlanır. Marka Tescil Prosedürü