Projekt systemowy współfinansowany przez Unię Europejską ze środków

1. Projekt systemowy współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013, Priorytet IX, Działanie 9.4. Wysoko wykwalifikowane kadry systemu oświaty www.nauczyciele.org.pl

2. Rozpoznawanie talentów dziecka

3. Co to znaczy „zdolne”, „utalentowane”?

4. UCZEŃ ZDOLNY • W rozumieniu społecznym to uczeń, który ma wzorowe zachowanie i najwyższe oceny z przedmiotów szkolnych • W rozumieniu psychologicznym to taki, który ma wysoki iloraz inteligencji, duże osiągnięcia oraz wysokie zdolności twórcze na różnych płaszczyznach

5. Zdolny= utalentowany? • Terminy używane zamiennie • „zdolny”- dla określenia dziecka o wyjątkowych zdolnościach w wielu dziedzinach, • „utalentowany” odnosi się do dziecka wykazującego szczególne predyspozycje w jednym lub w dwóch spokrewnionych ze sobą kierunkach.

6. Kim jest geniusz? • To pojęcie jest zarezerwowane dla człowieka, którego dzieło okazało się przełomowe dla dalszego rozwoju i postępu cywilizacyjnego - w nauce, technice, kulturze, życiu społecznym. Geniuszem np. w fizyce okazał się Einstein, w medycynie - Pasteur, w astronomii - Kopernik itd. Współcześnie prace i odkrycia takich ludzi honoruje się nagrodą Nobla.

7. Czy mózgi geniuszy różnią się od mózgu zwykłych ludzi?

8. Jak rozpoznać talent i zdolności u dziecka?

9. Cechy ogólne dziecka uzdolnionego ( nie musi wykazywać ich wszystkich) • Uczy się chętnie i łatwo; • Ma dobrą pamięć; • Posiada rozległą wiedzę ogólną; • Zadaje mnóstwo sondujących problem pytań; • Zagłębia się w szczególnie interesujące go dziedziny i zajęcia; • Wykazuje dużą ciekawość; • Ma żywą i twórczą wyobraźnię; • Ma niezwykłe i autentyczne poczucie humoru; • Jest perfekcjonistą.

10. Cechy ogólne dziecka uzdolnionego • Z rozmysłem stawia sobie nowe wyzwania i wyszukuje problemy do rozwiązania; • Posługuje się poprawnym językiem i wyszukanym słownictwem; • Woli pracować samodzielnie; • Ma wiele własnych pomysłów i rozwiązań różnych problemów; • Łatwiej i prędzej nawiązuje kontakty z ludźmi; • Ma wysokie wymagania względem siebie i innych

11. Cechy ogólne dziecka uzdolnionego • Znajduje przyjemność, jak i wyzwanie w czysto intelektualnych dążeniach; • Potrafi wykazać zdolności przywódcze już we wczesnym wieku; • Wykazuje wzmożoną i głęboką wrażliwość na cudze i własne uczucia; • Jest idealistą, z dużym poczuciem sprawiedliwości; • Wykazuje niezwykłą emocjonalną głębię i intensywność uczuć i zachowań; • Wykazuje wysoki poziom oceny moralnej.

12. Charakterystyka cech częściej występujących. • Koncentracja • Zabawa • Poczucie humoru • Wrażliwość na innych • Niezależność w działaniu i nauce • Nuda • Język • Hobby • Wiedza • Cechy fizyczne

13. Zdolny nie znaczy doskonały

14. Dzieci zdolne mogą przejawiać negatywne zachowania: • Niecierpliwość i brak tolerancji w stosunku do jednostek, które nie mogą za nimi „nadążyć”; • Brak akceptacji własnego wizerunku ( obawa, że ich umiejętności zostaną odebrane jako popisywanie się); • Wykorzystanie żartów albo cynizmu jako broni do krytykowania lub pokpiwania sobie z innych dzieci; • Niezdolność akceptowania opinii innych wynikająca z ignorancji lub ustępliwości; • Upór; • Obojętność na zasady dobrego wychowania i nieuleganie autorytetom; • Hałaśliwość i pretensjonalność;

15. Dzieci zdolne mogą przejawiać negatywne zachowania: • Kłótliwość; • Niechęć do współpracy lub współuczestnictwa; • Egocentryzm; • Żywy temperament; • Frustracja z powodu zbyt mało ambitnych zadań; • Poczucie wyizolowania, niezrozumienia czy niepoważnego traktowania przez innych; • Nadmierne zużycie energii na jednym polu lub w obszarze zainteresowań; • Nieumiejętność pogodzenia się z niemożnością osiągnięcia nierealnych celów.

16. Różne typy talentów

17. Zdolności twórcze • Każdy, kto jest twórczy, jest zdolny; • Nie każdy, kto jest zdolny jest twórczy. • Ludzie twórczy mają pewne dające się zauważyć cechy:

18. Wrażliwość • Łatwość wprowadzania zmian • Doskonała pamięć • Duża zdolność obserwacji ogółów i szczegółów • Silne wyczucie estetyki • Nieprzywiązywanie wagi do dyscypliny i drobiazgowości • Duża pewność siebie i rozwinięte poczucie własnej wartości • Impulsywność i pogoda ducha • Zdolność łatwego relaksowania się • Duże poczucie humoru

19. Określanie obszaru talentu • Talent artystyczny • Talent twórczy • Talent aktorski • Talent muzyczny • Talent matematyczny • Talent przywódczy • Talent sportowy • Talent pisarski • Talent naukowy • Talent techniczny

20. Talent artystyczny • Dużo rysuje, maluje, lepi z gliny lub plasteliny, odtwarzając różne przedmioty z otaczającego je świata; • Oryginalność w doborze tematów, technik, kompozycji czy materiałów oraz chęć eksperymentowania; • Wykorzystuje sztukę do wyrażania swoich uczuć; • Okazuje zainteresowanie dziełami sztuki; • Zauważa szczegóły i barwy, których mogą nie dostrzegać inne dzieci; • Docenia, krytykuje i uczy się na pracy innych.

21. Talent twórczy • Pełen pomysłów i inwencji twórczej; • Wymyśla oryginalne dzieła: opowiadania, sztuki, gry, piosenki itp.; • Wykorzystuje znane materiały i środki w nowy, niezwykły sposób; • Chętnie eksperymentuje i sprawdza hipotezy; • Zadaje dużo pytań stawianych zwykle przez starszych lub dorosłych; • Jest elastyczne w wymyślaniu oraz otwarte na nowe pomysły i metody; • Jest wytrwałe w każdym podejmowanym przez siebie przedsięwzięciu; • Lekceważy konwencjonalne sposoby i metody; • Może się ubierać lub zachowywać w sobie tylko właściwy sposób.

22. Talent aktorski • Przejawia zdolność odgrywania ról lub lubi zabawy mimiczne; • Zgłasza się do przedstawień; • Pisze oryginalne scenariusze i dyryguje innymi „aktorami”; • Wnikliwie obserwuje zachowania innych ludzi; • Interesuje się wszystkimi aspektami teatru, filmu, radia czy telewizji; • Potrafi z ekspresją operować głosem; • Porozumiewa się za pomocą gestów, ruchu i wyrazy twarzy.

23. Talent muzyczny • Często dziecko pochodzi z rodziny o tradycjach muzycznych; • Na naturalny słuch muzyczny oraz wyczucie rytmu i natężenia dźwięku; • Autentyczny entuzjazm, chęć do nauki gry na jakimś instrumencie oraz zdolność do długotrwałej koncentracji; • Lubi czytać o muzyce, kompozytorach i muzykach; lubi chodzić na koncerty i inne przedstawienia muzyczne; • Dobrze śpiewa (choć nie zawsze) i umie śpiewać w chórze; • Słucha różnych gatunków muzyki; • Używa muzyki do wyrażania różnego rodzaju uczuć i przeżyć; • Wymyśla oryginalne melodie; • Gra dobrze na jednym lub kilku instrumentach; • Szybko opanowuje technikę gry na tych instrumentach.

24. Talent matematyczny • Od najmłodszych lat szybko operuje cyframi i liczbami; • Oblicza wszystko raczej skrótami niż długimi nudnymi sposobami; • Prawdziwe zainteresowanie matematyką, geometrią; • Jasno formułuje myśli i nie jest zbyt rozmowne; • Jest perfekcjonistą; • Często gra w szachy lub muzykuje; • Żąda konkretnych dowodów; nie ufa ani własnej ani cudzej intuicji; • Potrafi uogólniać, widzi problem na ogólnym tle; • Wykazuje wytrwałość i upór w rozwiązywaniu zadań: „prawie dobrze” go nie zadowala.

25. Talent przywódczy • Potrafi manipulować innymi; • Ma silne poczucie sprawiedliwości społecznej; • Potrafi zaszczepić innym entuzjazm do pomysłu lub projektu; • Ma silne poczucie lojalności grupowej lub indywidualnej; • W zajęciach grupowych ciągle znajduje się w centrum uwagi; • Inne dzieci uznają go za przewodnika; • Potrafi przystosować się do nowej sytuacji i w ten sposób przezwycięża niepowodzenia czy tragedie losowe; • Okazuje innym cierpliwość i tolerancję; • Jest bardzo pewny siebie; • Uwielbia odgrywać rolę przywódcy i być na czele; • Potrafi kontrolować przebieg zabawy w grupie.

26. Talent sportowy • Rozpiera go energia; • Potrzebuje dużej aktywności ruchowej; • Ostro rywalizuje w grach i zabawach; • Szybko „łapie” zasady gry i potrafi wpływać na grę zespołu; • Za każdym razem wyróżnia się w grach i sportach; • Wyróżnia się doskonałą koordynacją ruchów, porusza się z gracją, szybko rozwija się motorycznie; • Lubi zabawy na powietrzu; • Chętnie wykonuje różne ćwiczenia fizyczne; • Z powodzeniem rywalizuje w sporcie z dziećmi starszymi od siebie; • Bardzo chętnie czyta wiadomości sportowe lub artykuły o gwiazdach sportu.

27. Talent pisarski • Czyta płynnie od wczesnego dzieciństwa; • Czyta z przyjemnością i zrozumieniem; • Wyprzedza rówieśników w umiejętności i czytania i pisania; • Z łatwością potrafi wymyślać logiczne i ciekawe opowiadania; • Pisze historyjki z niezwykłym i nieoczekiwanym zakończeniem; • Używa szczegółów, aby wzbogacić i uwiarygodnić opowiadanie; • W tym, co pisze, nigdy nie odbiega od tematu i nie traci wątku; • Posługuje się bogatym słownictwem; • Lubi zapisywać swoje myśli i pomysły; • Potrafi sprawić, że postacie przez niego stworzone wydają się prawdziwe; • Jest bystrym i wnikliwym obserwatorem ludzkich zachowań; • Jest wrażliwy na uczucia innych i potrafi rozpoznać ukryte intencje ludzkich zachowań.

28. Talent naukowy • Potrafi jasno i precyzyjnie się wyrażać; • Jest bardziej od rówieśników „oczytane”; • Zdolnościami matematycznymi wyprzedza rówieśników z klasy; • Ma doskonałą koordynację oko-ręka oraz świetnie rozwinięte umiejętności motoryczne; • Dogłębnie i długo potrafi zajmować się dziedziną swych zainteresowań naukowych; • Chce wiedzieć „jak?” i „dlaczego?”; • Zbiera różne przedmioty i klasyfikuje je potem w różny sposób; • Jest wytrwały; • Przeprowadza „badania naukowe” i czyta książki popularno- naukowe; • Potrafi dostrzec i zrozumieć różne pojęcia i związki.

29. Talent techniczny • Interesuje się tym jak funkcjonują różne urządzenia mechaniczne; • Jego hobby to „konstruowanie”; • Właściwie i zręcznie posługuje się narzędziami; • Rozumie łamigłówki i podchwytliwe pytania; • Lubi rysować przedmioty mechaniczne lub różne plany i projekty; • Czyta książki i czasopisma na tematy naukowe i techniczne; • Ma ponadprzeciętne zdolności matematyczne (matematyka stosowana i geometria).

30. Zestaw kontrolny do rozpoznawania talentów

31. Odkrywanie uzdolnień • Czy IQ= uzdolnienia? • Czy dzieci o wysokim ilorazie inteligencji częściej zostają naukowcami? • Jak rozumieć, że IQ mierzy tylko część inteligencji? Czy to prawda, że istnieją różne rodzaje inteligencji? • Czy wysoki IQ stanowi gwarancję osiągnięć na wybranej drodze kariery?

32. Jakiego rodzaju pytania zawierają testy IQ? • Czy umiejętność czytania i pisania jest sprawdzianem osiągnięć?

33. Typy inteligencji • lingwistyczna • logiczno- matematyczna • wizualno-przestrzenna • muzyczna • interpersonalna • intrapersonalna • fizyczno- kinestetyczna

34. Inteligencja lingwistyczna • umiejętność posługiwania się językiem, • wrażliwość na słowa, na modulację głosu, wiersze, rymowanki; • Uporządkowanie i systematyczność; • Umiejętność prezentowania racji; • Lubi czytać, słuchać, pisać; • Pisze ortograficznie; • Lubi zabawy ze słowami; • Ma dobrą pamięć do rzeczy mniej ważnych; • Umiejętność przemawiania, publicznych dyskusji. • Charakteryzują się nią pisarze, poeci, dziennikarze, redaktorzy, przywódcy polityczni.

35. Inteligencja logiczno- matematyczna • Myślenie abstrakcyjne; • Systematyczność i dokładność; • Zorganizowanie; • Lubi liczyć, lubi pracę na komputerach; • Lubi rozwiązywać problemy i zagadki logiczne; • Lubi eksperymentować w logiczny sposób; • Woli robić notatki; • Charakterystyczna dla matematyków, fizyków, inżynierów, detektywów, prawników, księgowych.

36. Inteligencja wizualno-przestrzenna • Myślenie wizualne, obrazowe; • Tworzenie obrazów i wizji umysłowych; • Używanie metafor; • Lubi sztukę: malarstwo, rysunek, rzeźbę; • Łatwo czyta mapy, diagramy, tabele; • Zapamiętuje w formie wizualnej; • Ma dobre wyczucie koloru; • Włącza wszystkie zmysły w procesie wyobrażania; • Szczycą się nią architekci, malarze, rzeźbiarze, nawigatorzy, szachiści, fizycy teoretyczni, stratedzy

37. Inteligencja muzyczna • Wrażliwość na dźwięk, tembr głosu, wysokość dźwięków i tonów; • Wrażliwość na ładunek emocjonalny zawarty w muzyce; • Głęboko uduchowieni; • Charakteryzują się nią: kompozytorzy, wykonawcy, dyrygenci, melomani, inżynierowie od nagrań muzycznych, stroiciele pianin, osoby zajmujące się wyrobem i produkcją instrumentów muzycznych, ludy i plemiona nie znające pisma.

38. Inteligencja fizyczno- kinestetyczna • Wypracowana kontrola ciała; • Dobre poczucie czasu; • Szybki refleks; • Najlepiej uczy się w ruchu; • Lubi sport i zajęcia fizyczne; • Lubi dotykać; • Lubi roboty ręczne; • Lubi grać na scenie; • Uczy się najlepiej, gdy bierze aktywny udział w uczeniu się; • Pamięta lepiej to, co było zrobione, niż to, co powiedziano lub pokazano; • Jest wrażliwy na otoczenie; • Bawi się lub porusza przedmioty podczas słuchania czegoś; • Kręci się, kiedy trzeba długo siedzieć w jednym miejscu; • Lubi zabawy i prace mechaniczne; • Charakteryzuje tancerzy, aktorów, atletów, sportowców, wynalazców, mimów, chirurgów, nauczycieli w-f, kierowców wyścigowych, budowniczych.

39. Inteligencja interpersonalna • Dobrze prowadzą negocjacje; • Łatwo nawiązują kontakty z ludźmi; • Łatwo aklimatyzują się w grupie; • Są w stanie szybko odgadnąć ludzkie intencje; • Lubią być z ludźmi; • Mają dużo przyjaciół; • Łatwość porozumiewania się z ludźmi i manipulowania nimi; • Lubią zajęcia grupowe; • Lubią być mediatorem w sporze; • Opowiadają się za współpracą; • Szybko orientują się w sytuacjach; • Posiadają ją politycy, nauczyciele, przywódcy religijni, psychoterapeuci, sprzedawcy, menagerowie i wszyscy, którzy „pracują z ludźmi”.

40. Inteligencja intrapersonalna • Wiedza na temat samego siebie; • Honorowanie przyjętych nadrzędnych wartości; • Świadomość uczuć, swoich i innych; • Świadomość swojej roli/ profesji życiowej; • Wysoce rozwinięta świadomość własnego „ja”; • Wysoce rozwinięta intuicja; • Wewnętrzna motywacja; • Cenienie swojej prywatności; • Chęć bycia innym od przyjętej normy.

41. Rozkład typów inteligencji wybranego ucznia

42. Identyfikacja dzieci zdolnych • Nominacja przyznawana przez nauczycieli • Wyniki sprawdzianów wiadomości • Iloraz inteligencji • Konkursy • Nominacja przyznawana przez eksperta • Nominacja przyznawana przez rodziców • Nominacja przyznawana przez grupę.

43. Określanie stylów uczenia się

44. Wzrokowcy • Słuchowcy • Kinestetycy

45. Style uczenia się • Wzrokowcy- poprzez patrzenie lub obserwację pokazu lub demonstrowanie; • Słuchowcy- poprzez aktywne przysłuchiwanie się lekcji, poprzez słuchanie innych lub siebie; • Kinestetycy- poprzez wykonywanie i bezpośrednie zaangażowanie.

46. Czytanie • Wzrokowcy- lubią opisy; czasami przerywają czytanie, żeby zapatrzeć się w przestrzeń, koncentrują się intensywnie ; • Słuchowcy- lubią dialog i rozmowę, sztuki teatralne, unikają długich opisów, nie zauważają ilustracji, poruszają ustami i czytają „po cichu”; • Kinestetycy- bardziej zainteresowani utworami literackimi, w których akcja zaczyna się wartko toczyć od samego początku; wiercą się i poruszają podczas czytania; czytanie nie jest ich ulubionym zajęciem.

47. Ortografia • Wzrokowcy- rozpoznają słowa patrząc na nie; widza układy słów; • Słuchowcy- rozpoznają słowa poprzez wymówienie poszczególnych głosek; • Kinestetycy- często mają problemy z ortografią, muszą napisać słowo, żeby „wyczuć”, czy tak się ono pisze .

48. Pismo • Wzrokowcy- przeważnie bardzo czytelne, prawidłowe odstępy i kształty liter; • Słuchowcy- mają początkowe trudności z nauka pisania; wykazują tendencję do nienaciskania pióra; często powtarzają głośno to, co napisali; • Kinestetycy- na początku uczą się pisać bardzo szybko; gdy litery i odległości między nimi ulegają zmniejszeniu, wyniki stają się gorsze.

49. Pamięć • Wzrokowcy- pamiętają twarze, zapominają imiona; lubią zapisywać i robić notatki; • Słuchowcy- dobrze zapamiętują imiona; zapominają twarze; zapamiętanie następuje poprzez głośne powtarzanie materiału; • Kinestetycy- najlepiej pamiętają to, co wykonali.

50. Koniec Dziękuję za uwagę