BESLENME BÜYÜME VE GELİŞME, YAŞAMIN SÜRDÜRÜLMESİ VE SAĞLIĞIN KORUNMASI İÇİN

1. BESLENME BÜYÜME VE GELİŞME, YAŞAMIN SÜRDÜRÜLMESİ VE SAĞLIĞIN KORUNMASI İÇİN ENERJİ VE BESİN ÖĞELERİNİN YETERLİ VE DENGELİ MİKTARDA VÜCUDA ALINMASINA DENİR.

2. BESİN ÖĞELERİ KARBONHİTRAT PROTEİN YAĞ VİTAMİN MİNARELLER SU

4. BESİN GRUPLARI • Süt ve Süt Ürünleri • Et Yumurta Kurubaklagiller • Taze Sebze ve Meyveler • Tahıllar ve Tahıl Ürünleri

5. 1. GRUP: SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ PROTEİN, KALSİYUM, FOSFOR, RİBOFLAVİN, B12 İÇERİR. ÖNEMİ * BÜYÜME VE GELİŞME * DOKULARIN ONARIMI * KEMİK GELİŞİMİ VE SAĞLIĞI * SİNİR VE KASLARIN DÜZENLİ ÇALIŞMASI * HASTALIKLARA KARŞI DİRENÇ SAĞLAR.

6. 2.GRUP: ET, YUMURTA,BAKLAGİLLER PROTEİN, DEMİR, ÇİNKO, FOSFOR, MAGNEZYUM, B6, B12, A VİTAMİNİ, NİASİN, TİAMİN İÇERİR. ÖNEMİ • BÜYÜME VE GELİŞME • HÜCRELERİN YENİLENMESİ VE DOKU ONARIMI • KAN YAPIMI • SİNİR, SİNDİRİM SİSTEMİ VE DERİ SAĞLIĞI • HASTALIKLARA KARŞI DİRENÇ SAĞLAR

7. 3. GRUP TAZE SEBZE VE MEYVELER C VİTAMİNİ, KAROTEN(A VİTAMİNİ ÖNCÜSÜ), FOLİK ASİT, B2 VİTAMİN, DEMİR, MAGNEZYUM, POSA İÇERİR. ÖNEMİ * BÜYÜME VE GELİŞME * HÜCRE YENİLENMESİ, DOKU ONARIMI * KAN YAPIMI * DİŞ VE DİŞETİ SAĞLIĞI * DERİ SAĞLIĞI, GÖZ SAĞLIĞI * HASTALIKLARA KARŞI DİRENÇ SAĞLAR

8. 4 GRUP TAHILLAR VE TAHIL ÜRÜNLERİ TEMEL ENERJİ KAYNAĞIDIR, B1 VİTAMİNİ, NİASİN VE PROTEİN İÇERİR. ÖNEMİ * VÜCUDUN TEMEL ENERJİ KAYNAĞIDIR * SİNİR, SİNDİRİM SİSTEMİ VE DERİ SAĞLIĞI İÇİN GEREKLİDİR * HASTALIKLARA KARŞI DİRENÇ SAĞLAR

9. GÜNLÜK TÜKETİLMESİ GEREKEN MİKTAR. SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ; YETİŞKİN: 2 PORSİYON ÇOCUK, GENÇ, GEBE, EMZİKLİ, MENAPOZ SONRASI KADIN: 3-4 PORSİYON ET, YUMURTA, BAKLAGİLLER ; YETİŞKİN,GENÇ,ÇOCUK: 2 PORSİYON GEBE, EMZİKLİ: 3 PORSİYON TAZE SEBZE VE MEYVELER ; 3-5 PORSİYON TAHILLAR VE TAHIL ÜRÜNLERİ ; 4-6 PORSİYON

10. BESİNLERİN BİR PORSİYON MİKTARLARI KK:KİBRİT KUTUSU, ÇB:ÇAY BARDAĞI, SB:SU BARDAĞI,YK: YEMEK KAŞIĞI 10

11. BESİNLERİ SATIN ALMA, HAZIRLAMA, SAKLAMA VE PİŞİRME İLKELERİ

12. SÜT ÜRÜNLERİ • KAYNATILMIŞ, PASTÖRİZE/ STERİLİZE SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ KULLANILMALIDIR. • SÜTLER KABARDIKTAN SONRA 5 DAK. KAYNATILIP HEMEN SOĞUTULMALIDIR. • KAYNATILMIŞ VE PASTÖRİZE SÜTLER CAM KAVANOZDA BUZDOLABINDA 1-2 GÜN, KUTUSUAÇILMIŞ STERİLİZE SÜTLER EN FAZLA 3 GÜN SAKLANABİLİR.

13. SÜT ÜRÜNLERİ • SÜTLÜ TATLI YAPARKEN ŞEKER OCAKTAN İNDİRİLMESİNE YAKIN EKLENMELİDİR. • ÇİĞ SÜTTEN YAPILMIŞ TAZE PEYNİRLER YENMEMELİDİR. • YOĞURT TORBAYA KONUP SÜZÜLÜRSE VİTAMİNİ KAYBOLUR.

14. ETLER • KIYMA VE ORGAN ETLERİ BUZDOLABINDA SAKLAMAK KOŞULUYLA 1-2 GÜN İÇİNDE TÜKETİLMELİDİR. • ETLER HEMEN TÜKETİLMEYECEKSE NORMAL BUZDOLABI BUZLUKLARINDA 1 HAFTA, DERİN DONDURUCULARDA 3-4 AY SÜRE İLE DONDURULARAK SAKLANABİLİR. • DONDURULMUŞ BESİNLER BUZU ÇÖZDÜRÜLDÜKTEN SONRA YENİDEN DONDURULMAMALIDIR.

15. ETLER • ÇÖZÜLME İŞİ, ODA SICAKLIĞINDA, SOBA/RADYATÖR VB. YERLERDE YAPILMAMALIDIR. • ÇÖZÜLME İŞLEMİ BUZDOLABININ ALT RAFLARINDA BEKLETİLEREK YAPILMALIDIR. • ÇÖZÜLMÜŞ BESİNLER BEKLETİLMEDEN PİŞİRİLMELİDİR.

16. YUMURTALAR • KIRIK, ÇATLAK VE KİRLİ YUMURTALAR SATIN ALINMAMALIDIR. • YUMURTA BUZDOLABINDA SAKLANMALI, KULLANMADAN HEMEN ÖNCE MUTLAKA YIKANMALIDIR. • ÇİĞ YUMURTA TÜKETİMİ HASTALIK ETKENİ OLABİLDİĞİ GİBİ BAZI VİTAMİNLERİN KULLANIMINI DA ENGELLER.

17. YUMURTALAR • YUMURTA EN FAZLA 8-10 DK. SÜREYLE HAŞLANMALIDIR. • UZUN SÜRE HAŞLANMIŞ YUMURTANIN SARISI ETRAFINDA OLUŞAN YEŞİL RENK, BESİN DEĞERİNİN AZALDIĞINI GÖSTERİR. 7

18. KURUBAKLAGİLLER KURUBAKLAGİLLER, PİŞİRİLMEDEN ÖNCE İLAÇ KALINTILARINDAN TEMİZLENMELİDİR. KURUBAKLAGİLLERİN İYİ PİŞMELERİNİ SAĞLAMAK İÇİN 8-10 SAAT ISLATMA İŞLEMİ UYGULANIP, ISLATMA SUYU DÖKÜLEBİLİR. KURUBAKLAGİLLERİN HAŞLAMA SULARININ DÖKÜLMESİ BESİN DEĞERİNİ AZALTIR.

19. TAZE SEBZE VE MEYVELER TAZE SEBZELER ÖNCE AYIKLANMALI, YIKANMALI,SONRADOĞRANMALIVE YETERİ KADAR SU İLEPİŞİRİLMELİDİR. SEBZELER DOĞRANDIKTAN SONRA BEKLETİLMEMELİ, HAŞLAMA, PİŞİRME SULARI ATILIRSA VİTAMİN VE MİNERALLERİ AZALIR. SALATALAR ÖNCEDEN HAZIRLANIP BEKLETİLİRSE VİTAMİNLERİ AZALIR. 9

20. TAZE SEBZE VE MEYVELER MEYVELER KESİLDİKTEN YADA SUYU SIKILDIKTAN SONRA BEKLETİLİRSE C VİTAMİNİ DEĞERİ AZALIR. KONSERVELERİN SUYU DÖKÜLÜRSE VİTAMİN DEĞERİ AZALIR. KAPAKLARI DIŞA DÖNÜK BOMBELEŞMİŞ KONSERVELER SAĞLIK İÇİN SON DERECE TEHLİKELİDİR. ZEHİRLENMELERE YOL AÇAR.

21. TAHIL VE TAHIL ÜRÜNLERİ  EKMEK YAPMAK İÇİN HAMURUN MAYALANDIRILMASI BESİN DEĞERİNİ ARTTIRIR.  KEPEĞİ AYRILMIŞ FAKAT ÖZÜ VE İÇ KEPEĞİ AYRILMAMIŞ UNDAN MAYALANARAK YAPILAN EKMEĞİN BESLEYİCİ DEĞERİ, BEYAZ UNDAN YAPILAN EKMEKTEN DAHA FAZLADIR. 11

22. TAHIL VE TAHIL ÜRÜNLERİ  EKMEK İNCE DİLİMLENİP KIZARTILIRSA BESİN DEĞERİ AZALIR.  TARHANA GÜNEŞTE KURUTULURSA VİTAMİN DEĞERİ AZALIR.  MAKARNA, ERİŞTE VB. BESİNLERİN HAŞLAMA SULARININ DÖKÜLMESİ BESİN DEĞERİNİ AZALTIR.

23. SATIN ALIRKEN DİKKAT EDECEĞİMİZ NOKTALAR  PEKMEZ BALDAN DAHA BESLEYİCİDİR.  ELMA MUZ DEĞERİNDE FİATI DAHA UCUZDUR.  YAPRAKLI MARUL GÖBEKLİSİNDEN DAHA BESLEYİCİ VE UCUZDUR.  BULGUR PİRİNÇTEN DAHA BESLEYİCİDİR.  İSTAVRİT LÜFER DEĞERİNDE FİATI UCUZDUR.  YUMURTA ET DEĞERİNDE FİATI UCUZDUR. 13

24. SATIN ALIRKEN DİKKAT EDECEĞİMİZ NOKTALAR  MERCİMEK KIYMA KADAR BESLEYİCİ FİATI DAHA UCUZDUR.  MEVSİMLİK SEBZE TURFANDA SEBZEDEN DAHA BESLEYİCİDİR.  SÜT GAZOZDAN ÇOK DAHA DEĞERLİDİR.  EKMEK ETİMEK BENZERLERİ İLE AYNI DEĞERDE FİATI UCUZDUR.

25. ÜRÜN SATIN ALIRKEN İMAL VE SON KULLANMA TARİHLERİ’NİN KONTROL EDİLMESİ GEREKİR. SON KULLANMA TARİHİ GEÇMİŞ ÜRÜNLER KESİNLİKLE KULLANILMAMALIDIR. ÇÜNKÜ ÜRÜN  BOZULMUŞ OLABİLİR,  MİKROORGANİZMA ÜREYEBİLİR,  LEZZETİ VE FİZİKSEL GÖRÜNÜMÜ DEĞİŞEBİLİR,  BESİN DEĞERİ KAYBOLMUŞ OLABİLİR.

26. ÜRÜN SATIN ALIRKEN ETİKET ÜZERİNDE;  GIDA ADINA,  FİRMA ADI VE ADRESİNE,  ÜRETİLDİĞİ YERE,  MİKTARINA (NET GRAMAJ),  HAZIRLAMA VE KULLANMA TALİMATINA,  DEPOLAMA VE SAKLAMA KOŞULLARINA, DİKKAT EDİLMELİDİR.

27. SAĞLIKLI BESLENMEK İÇİN; DOĞAL VE TAZE BESİNLERİ TERCİH EDİNİZ.  ÖĞÜNLERDE 4 BESİN GRUBUNDAN YEMEYE ÇALIŞINIZ.  UYGUN VÜCUT AĞIRLIĞINI KORUYUNUZ.  ŞEKERLİ VE YAĞLI BESİN TÜKETİMİNİZİ AZALTINIZ.  DAHA AZ TUZ İÇEREN BESİNLER TERCİH EDİNİZ. 17

28.  SAĞLIKLI BESLENMEK İÇİN; YEMEKLERİ KIZARTMADAN, KAVURMADAN PİŞİRİNİZ.  HER GÜN 1.5-2 LT. SU İÇİNİZ. FİZİKSEL AKTİVİTENİZİ ARTTIRINIZ.  HER GÜN DÜZENLİ OLARAK AÇIK HAVADA YÜRÜYÜŞ YAPINIZ. FAZLA MİKTARLARDA KATKI MADDESİ İÇEREN BESİNLERDEN KAÇININIZ. KESİNLİKLE SİGARA İÇMEYİNİZ.