12. GAIA

1. 12. GAIA KONTRATUAREN ERAGINA ETA ERAGIN EZA

2. ALDERDIEN ARTEKO ERAGINAK • A) Adostutakoa bete behar dute • KZren 1091 art: “Kontratuetatik sortzen diren betebeharrek lege-indarra dute alderdi kontratugileen artean, eta betebeharrok kontratu horien arabera bete behar dira.” • B) Elkarri lotesten zaie • KZren 1256 art. “Kontratuen baliozkotasuna eta betetzea ezin dira kontratugile baten nahierara utzi”

3. HIRUGARRENEN AURREKO ERAGINAK • A) Hirugarren baten aldeko xehetasun bat balego • B) Hirugarren baten aldeko kontratua • C) Oinordekoen aurreko eragina kontratugiletariko bat hilko balitz

4. KONTRATUAREN ERAGIN EZA • A) Baliogabezia • B) Eragin eza

5. BALIOGABEZIAKO KASUAK • 1. Deuseztasuna • 2. Deuseztagarritasuna

6. ERAGIN EZAKO KASUAK • 1. Adostasunez bertan behera utzi kontratua • 2. Alde bateko bertan behera uztea • 3. Suntsiaraztea: batek ez duelako berea betetzea • 4. Desegitea: kontratua kaltegarria delako • 5. Atzera bota • 6. Iraungitzeko baldintzetan: egitatea betetzea • 7. Eteteko baldintzetan: egitatea ez betetzea

7. DEUSEZTASUNA • “Ezereza jurdikoaren seinale ” • Arrazoiak • Kontratua legearen aurkakoa izatea • Adostasun, kausa edo objektuaren falta • Objektua ez dago zehaztua edo ez da zilegia • Kausa ez da zilegia • Ez da betezen beharreko forma

8. DEUSEZTEKO AKZIOA • 1. Epea • 2. Ezaugarriak • 3. Deuseztasun osoa/zati batekoa • 4. Nork aurkeztu ahal izango du • 5. Ez duka eperik • 6. Kontratu deusezak ezin dira baieztatu

9. AKZIOA EGIKARITZEAREN ONDORIOAK • 1. Epaian aldarrikatzen da • 2. Itzultzeko beharra • KZren 1303. art.”Behin betebeharraren deuseztasuna adierazi eta gero, kontratugileek elkarri itzuli behar dizkiote kontratuaren objektu diren gauzak, euren fruituarekin batera, eta prezioa, horren korrituekin batera”.

10. DEUSEZTAGARRITASUNA • KZren 1300 art.: • “1261. artikuluan adierazitako betekizunak dituzten kontratuak deusezta daitezke, nahiz eta kontratugileentzak kelterik izan ez, baldin eta kontratuotan akatsen bat izan, eta akats horrek kontratuak baliogabetzen baditu legearen arabera” • Kontratua deusezta daiteke edo indarra hartu, bien bitarteko egoeran dago. • Deuseza baino arinagoa da bere egoera, baiezta daitekeelako.

11. ARRAZOIAK • Adostasunaren akatsak • Ezgaitasuna • Ezkontidearen adostasunaren falta, berau beharrezkoa balitz

12. DEUSEZTATZEKO AKZIOA 1. : Legitimazioa:kontratugileak (KZren 1302. art.) Adostasunaren akatsa pairatu duena, ezgaia edo adingabea 2. Epea (KZren 1301 art.) 4 urte 3. Ondorioak (KZren 1303 art.): elkarri bueltatzeko ondorioa (deuseztatzeko akzioaren berdin-berdina)

13. Deuseztasuna: 1.Deuseza da 2. Ez du preskribitzen akzioak 3. Edonork sala dezake 4. Ezin da baioztatu Deusezgarritasuna 1. Kontratuak dirau 2. Akzioak preskribitzen du eta kontratuak baliotasuna hartzen du 3. Baiezta daiteke AKZIOA EGIKATU EZ EGITEAREN ONDORIOAK

14. SUNTSIARAZPENA • KZren 1124.1. art. • “betebeharrak suntsiarazteko ahalmena esan gabe doa elkarrekikoetan, betebeharpeko batek berari dagokiona betetzen ez duen kasurako”: • Baldintzak • 1. Auzi-jartzaileak bere betebeharrekoa bete du • 2. Beste alderdiak, ez du bete (zatika bada ere) • 3. Alde biko kontratua • 4. Eskatzen den obligazioa betegarria izatea

15. AKZIOAREN EGIKARITZEA • KZren 1124.2 art. • “Kaltedunak aukeran du betebeharra bete dadin eskatu ala betebehar hori suntsiaraztea, bi kasuotan kalteen ordaina emanez eta korrituak ordainduz. Era berean, kaltedunak suntsiarazpena eska dezake betetzea aukeratu eta gero ere, betetze hori ezinezkoa denean”.

16. AKZIOAREN EDUKIA • 1. Kaltetuaren aukera: • A) Kontratua betearaztea • B) Kontratua suntsiaraztea • 2. Ius variandi: • Betearaztea ezinezkoa balitz, suntsiaraztea eskatu • Kasu bietan kalte ordaina eskatuz • 3. Itzultzeko ondorioa • Elkarri itzuki kontratuagatik emanikoa

17. DESEGITEA • KZren 1291 art. • “Hutsaltzeko modukoak dira • 1. Tutoreek epailearen baimenik gabe egin ahal dituzten kontratuak, baldin eta tutoreek kontratuok egiten badituzte eurek ordezkatzen dituzten pertsonen gauzen gainean, eta pertsona horiek jasandako kaltea bada gauzon balioaren laurdenik gorakoa. • 2. Absentearen ordezkariek egindako kontratuak baldin eta absenteak aurreko zenbakian azaldutako kaltea jasaten badu. • 3. Hartzekodunei iruzur eginez burututako kontratuak, hartzekodunek ez dutenean beste modurik eurei zor zaiena kobratzeko. • …. Legeak beren beregi agindutako beste guztiak”

18. ARRAZOIAK • Kalteagatiko desegitea: alderdi baten ondarezko kalterako izatea • Iruzurragatiko desegitea: hartzekodunen iruzurrean.

19. ITZULTZEKO AKZIOA • KZren 1295 art. • “Hutsalketaren ondorioz, kontratuare objektu diren gauzak euren fruituekin batera itzuli behar dira, eta prezioa horren kontratuekin batera; ondorenez, hutsalketa gauza daiteke, hori nahi izan duenak bere betebeharrari dagokiona itzuli ahal duenean bakarrik. • Era berean, ez da hutsalketarik gertatuko, kontratuaren objektu diren gauzak lege bidez daudenean gaitzustez jardun ez duten hirugarrenen eskuetan • Kasu honetan, kaltea eragin duenari kalteen ordaina erreklamatu ahal izango zaio”

20. HARTZEKODUNEI IRUZURREZ EGINDAKO KONTRATUAK • KZren 1297 art. • “Kontratuaren bidez, zordunak dohainik ondasunak besterentzen dituenean, uste da kontratuok hartzekodunei iruzur eginez burutu direla. • Era berean, kostu bidezko besterentzeak iruzurrekoak direla uste da, horiek egin aurretik besterentzailea epai bidez kondenatua izan denean edozein auzialditan, edo horren ondasunak enbargatzeko manamendua eman denean”.

21. LABURTURIK • 1. Itzultzeko akzioa (KZren 1295. art.) • 2. Hau posible ez balitz: • 1. Gauzak desagertu direlako • 2. Fede oneko hirugarren baten eskuetara joan direlako • 3. Kalte ordainak eskatzeko akzioa bihurtzen da • 4. Ezartzeko epea: 4 urte